Suuwassea

Autor:	Maciej Ziegler, Paweł Konarzewski
Korekta:	Krzysztof Lichota, Marta Tischer

---

Suuwassea
Długość	16,2
Wysokość	3,6 m (w biodrach)
Masa	6,9 t
Dieta	roślinożerny
Miejsce	USA - Montana (formacja Morrison - prawdopodobnie ekwiwalent ogniwa Brushy Basin)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 (?156) 150-147 Ma późna jura (kimeryd-tyton)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Sauropodomorpha Sauropoda Diplodocoidea Dicraeosauridae
Zrekonstruowany szkielet Suuwassea. Fot. Rémih [2]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Eformacja \u003Ca href=\"/index.php?title=Morrison\u0026amp;action=edit\u0026amp;redlink=1\" class=\"new\" title=\"Morrison (strona nie istnieje)\"\u003EMorrison\u003C/a\u003E, hrabstwo Carbon, Montana, \u003Ca href=\"/wiki/USA\" class=\"mw-redirect\" title=\"USA\"\u003EUSA\u003C/a\u003E|\u003Csmall\u003E\u003Ci\u003ESuuwassea emilieae\u003C/i\u003E - '\u003Ci\u003EANS 21122\u003C/i\u003E (\u003Ca href=\"/wiki/Holotyp\" title=\"Holotyp\"\u003Eholotyp\u003C/a\u003E).\u003Cbr\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"formacja Morrison, hrabstwo Carbon, Montana, USA|Suuwassea emilieae - 'ANS 21122 (holotyp).\n","link":"","lat":45.20500580000000212521626963280141353607177734375,"lon":-109.1434792000000015832483768463134765625,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Suuwassea jest jednym z wielu, i pierwszym opisanym, niedużym zauropodem z północnej części formacji Morrison, stosunkowo słabo poznanej w porównaniu z jej południową częścią. Holotyp Suuwassea jest mniejszy o około 1/3 od holotypów Diplodocus carnegii i Apatosaurus louisae, lecz osiągnął on 75-80% rozmiarów dorosłych (Hedrick i in., 2014). Suuwassea pochodzi prawdopodobnie z późnych osadów formacji Morrison, z piętra zwanego tytonem.

Materiał kopalny

Sylwetka S. emiliae z zaznaczonymi na niebiesko znanymi elementami. Autor: Slate Weasel [1]

Holotyp i jedyny znany okaz to nieartykułowany szkielet oznaczony ANS 21122 (Academy of Natural Sciences - Akademia Nauk Przyrodniczych, Filadelfia). Składa się na niego: część lewej kości przedszczękowej i szczękowej z zębami; kość kwadratowa, kompletna mózgoczaszka, kość zębowa; dźwigacz, obrotnik, cztery kręgi szyjne i fragmenty kolejnych; 3 przednie kręgi grzbietowe i kilka żeber, wiele kręgów ogonowych z różnych części ogona; prawa łopatka, kość krucza i ramienna; część prawej kości piszczelowej, kość strzałkowa, kość piętowa, kilka kości śródstopia i pazury z kończyny tylnej.

Whitlock i Harris (2010) do okazu holotypowego przypisują również prawie kompletną lewą kość zębową.

Budowa

Czaszka

Znamy jedynie fragmenty czaszki Suuwassea. Mózgoczaszka swoją budową była zbliżona bardziej do Apatosaurus niż Diplodocus czy Dicraeosaurus. Unikatową cechą czaszki był pojedynczy otwór nerwu wzrokowego. Kość przedszczękowa miała 4 małe cylindryczne zęby, a w kości szczękowej było ich co najmniej 7. W kości szczękowej znajdowało się 9 zębów, o 4 mniej niż u Dicraeosaurus i 5 mniej niż u dorosłych Diplodocus (Harris, 2006a; Whitlock i Harris, 2010).

Szkielet osiowy

Kręgi wykazują mozaikę cech plezjomorficznych jak i autapomorficznych. Kręgi znajdujące się bliżej czaszki mają proporcje zbliżone do Diplodocus, ale bardziej przypominają te u Apatosaurus. W odróżnieniu od Dicraeosaurus i Amargasaurus kręgi szyjne nie miały wysokich wyrostków kolczystych, które rozwidlały się od trzeciego kręgu. Kręgi grzbietowe miały dość długie wyrostki grzbietowe. Ostatnie kręgi ogonowe były krótkie i płaskie nadając końcowi ogona kształt bicza. Ogólna budowa szkieletu osiowego była bardzo podobna jak u Apatosaurus (Harris, 2006b).

Szkielet obwodowy

Szkielet obwodowy Suuwassea ogólną morfologią był bardziej podobny do Apatosaurus niż do innych przedstawiciel Flagellicaudata. Kość krucza opisywanego zauropoda nie miała czworokątnego kształtu jak u Apatosaurus. Kość ramienna Suuwassea miała wyraźną bulwkę proksymalną, co jest cechą spotykaną tylko u Saltasaurinae. Prostokątna proksymalna powierzchnia stawowa kości piszczelowej nie była proporcjonalna jak u okazów typu Diplodocus czy Apatosaurus, choć ten obszar mógł różnić się u poszczególnych osobników. Stopa miała wydłużone paliczki i mały, nieuciśnięty pazur. Cecha ta jedynie występowała u Dyslocosaurus (Harris, 2007).

Pozycja filogenetyczna

Z powodu niekompletności materiału oraz mozaiki cech diplodokidów i dikreozaurydów u Suuwassea, wyznaczenie na początku jej pozycji wśród Flagellicaudata było utrudnione.

Analiza kladystyczna przeprowadzona przez autorów opisu zauropoda - Harrisa i Dodsona, ujawniła aż cztery możliwe pozycje w ramach nowo nazwanego kladu Flagellicaudata, obejmującego Dicraeosauridae i Diplodocidae, przez co Suuwassea znajdowała się w politomii z Dicraeosauridae i Diplodocidae. Jerry D. Harris (2006c) w analizie filogenetycznej potwierdził tą pozycję filogenetyczną Suuwassea, lecz zaznaczył, że jest ona wynikiem m. in. niekompletności materiału kostnego, zbyt małą ilością cech do analizy, np. przez nieznane cechy rodzaju Tornieria i nieuwzględnieniem cech wykazywanych przez osobniki przypisane do rodzajów Apatosaurus, Diplodocus i Barosaurus. Podobny wynika wykazała analiza Sereno i wsp. (2007). Jak wykazał Harris w kolejnych swoich badaniach (2006, 2007), morfologia Suuwassea najbardziej przypomina bazalnego diplodokida Apatosaurus. Kolejne analizy (Gallina i Apesteguía (2005), Rauhut i wsp. (2005, Remes (2006)) wykazały, że to właśnie bazalny diplodokid, co miało jednak słabe wsparcie.

W 2007 roku David Lovelace, Scott Hartman i William Wahl opisali nowy okaz Supersaurus vivianae i przeprowadzili analizę filogenetyczną odejmującą także ten rodzaj. Analiza ta wykazała, że Suuwassea należy do Apatosaurinae i że Suuwassea, Apatosaurus i Supersaurus tworzą klad, z apatozaurem i superzaurem jako taksonami siostrzanymi. Badania te wykazały, że apatozauryny były bardziej rozpowszechnione i zróżnicowane, niż wcześniej sądzono. Jak piszą Lovelace i in. apatozauryny były ograniczone do terenów Ameryki Północnej. Whitlock (2011), po poprawieniu kodowania Supersaurus wykazał, że taka topologia była wynikiem błędu.

Obszerna analiza Whitlocka (2011) wykazała, że to bazalny dikreozauryd - jedyny znany z kontynentów północnych. Hipoteza ta ma wyjątkowo silne wsparcie (13 niewątpliwych synapomorfii, decay index równy 11 - najwięcej w całej analizie). Podobny wynik miała analiza Salgado i in. (2006) oraz obszerna Tschoppa i in. (2015). Obecnie analizy potwierdzają przynależność Suuwassea do Dicraeosauridae .

Etymologia

Nazwa rodzajowa pochodzi z języka Indian z plemienia Wron, od słowa suuwassa, oznaczającego "pierwszy grzmot słyszany wiosną". Samo słowo "suuwassa" składa się z dwóch słów-rdzeni: suu (grzmot) i wassa (wiekowy, starożytny). Te dwa słowa są hołdem złożonym tradycyjnemu, dziewiętnastowiecznemu określeniu zauropodów, jako "gromowych jaszczurów", od której to nazwy pochodzi znana nazwa Brontosaurus. Naukowcy zdecydowali się nadać dinozaurowi nazwę z języka Wron, ponieważ lokalizacja holotypu to rdzenne terytorium tych Indian, którzy mają tam dziś rezerwat.

Epitet gatunkowy nadano na cześć zmarłej Emilie deHellebranth, miłośniczki paleontologii, która sfinansowała ekspedycje prowadzone w latach 1999-2000, podczas których wydobyto szczątki Suuwassea.

Spis gatunków

Suuwassea	Harris i Dodson, 2004
S. emilieae	Harris i Dodson, 2004

Bibliografia

Harris, J.D. & Dodson, P. (2004). "A new diplodocoid sauropod dinosaur from the Upper Jurassic Morrison Formation of Montana, USA". Acta Palaeontologica Polonica 49 (2): 197–210.

Harris, J. D. (2006a). "Cranial osteology of Suuwassea emilieae (Sauropoda: Diplodocoidea: Flagellicaudata) from the upper Jurassic Morrison Formation of Montana, USA. Journal of Vertebrate Paleontology, 26(1), 88-102. [3]

Harris, J. D. (2006b). "The axial skeleton of the dinosaur Suuwassea emilieae (Sauropoda: Flagellicaudata) from the Upper Jurassic Morrison Formation of Montana, USA". Palaeontology, 49(5), 1091-1121. doi:10.1111/j.1475-4983.2006.00577.x

Harris, J.D. (2006c). "The significance of Suuwassea emilieae (Dinosauria: Sauropoda) for flagellicaudatan intrarelationships and evolution". Journal of Systematic Palaeontology 4(2): 185-198. doi: 10.1017/S1477201906001805

Harris, J.D. (2007). "The appendicular skeleton of Suuwassea emilieae (Sauropoda: Flagellicaudata) from the Upper Jurassic Morrison Formation of Montana (USA)". Geobios 40(4): 501-522. doi: 10.1016/j.geobios.2006.02.002

Hedrick, B.P., Tumarkin-Deratzian, A.R., Dodson, P. (2014). "Bone microstructure and relative age of the holotype specimen of the diplodocoid sauropod dinosaur Suuwassea emilieae". Acta Palaeontologica Polonica 59 (2): 295–304.

Lovelace, D.M., Hartman, S.A. & Wahl, W.R. (2007). "Morphology of a specimen of Supersaurus (Dinosauria, Sauropoda) from the Morrison Formation of Wyoming, and a re-evaluation of diplodocid phylogeny". Arquivos do Museu Nacional, Rio do Janeiro, 65(4): 527-544.

Tschopp, E., Mateus, O. & Benson, R.B.J. (2015). "A specimen-level phylogenetic analysis and taxonomic revision of Diplodocidae (Dinosauria, Sauropoda)" PeerJ, 3, e857. doi:10.7717/peerj.857

Whitlock, J. A., & Harris, J. D. (2010). "The dentary of Suuwassea emilieae (Sauropoda: diplodocoidea)". Journal of Vertebrate Paleontology, 30(5), 1637-1641. doi:10.1080/02724634.2010.501452

Whitlock, J.A. 2011. "A phylogenetic analysis of Diplodocoidea (Saurischia: Sauropoda)". Zoological Journal of the Linnean Society, 161(4), 872–915. doi: 10.1111/j.1096-3642.2010.00665.x