Agnosphitys: Różnice pomiędzy wersjami
(wiek) |
(Nie znalazłem takich info w cytowanej publikacji) |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{DISPLAYTITLE:''Agnosphitys''}} | {{DISPLAYTITLE:''Agnosphitys''}} | ||
| + | |||
{{Opis | {{Opis | ||
|Autor = [[Łukasz Czepiński]], [[Mateusz Tałanda]] | |Autor = [[Łukasz Czepiński]], [[Mateusz Tałanda]] | ||
| − | |Korekta = [[Sebastian Oziemski]], [[Marcin Szermański]], [[Dawid Mazurek]], [[Szymon Jagusztyn]] | + | |Korekta = [[Sebastian Oziemski]], [[Marcin Szermański]], [[Dawid Mazurek]],[[Szymon Jagusztyn]] |
|nazwa = ''Agnosphitys'' (agnosfit) | |nazwa = ''Agnosphitys'' (agnosfit) | ||
|długość = 0,4 m<ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press.</ref> | |długość = 0,4 m<ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press.</ref> | ||
| Linia 10: | Linia 11: | ||
|miejsce = [[Wielka Brytania]] - Avon, Anglia | |miejsce = [[Wielka Brytania]] - Avon, Anglia | ||
<small>(kamieniołom Cromhall)</small> | <small>(kamieniołom Cromhall)</small> | ||
| − | |czas ={{Występowanie| | + | |czas ={{Występowanie|210|200}} |
| − | + | <small>późny [[trias]]/ wczesna [[jura]] ([[noryk]]/[[retyk]]/[[hettang]])</small> | |
| − | |||
| − | |||
|systematyka = | |systematyka = | ||
[[Archosauria]] | [[Archosauria]] | ||
| Linia 36: | Linia 35: | ||
[[Plik:Agnosphitys.JPG|250px|thumb|right|Rysunek kości biodrowej (holotypu) agnosfita. bf - ''brevis fossa'', ac - panewka stawu biodrowego. Zmodyfikowano z: Langer i in, 2013.]] | [[Plik:Agnosphitys.JPG|250px|thumb|right|Rysunek kości biodrowej (holotypu) agnosfita. bf - ''brevis fossa'', ac - panewka stawu biodrowego. Zmodyfikowano z: Langer i in, 2013.]] | ||
| − | [[Holotyp]] VMNH 1745 to lewa kość biodrowa odnaleziona w 1990 roku. Materiał przypisany ( | + | [[Holotyp]] VMNH 1745 to lewa kość biodrowa odnaleziona w [[1990]] roku. Materiał przypisany (z tej samej warstwy): niekompletna lewa kość szczękowa, lewa i prawa kość skokowa, prawie kompletna prawa kość ramieniowa i izolowany ząb. Wszystkie okazy zostały znalezione w jednej szczelinie krasowej w kamieniołomie Cromhall w Anglii. Najprawdopodobniej pochodzą one z późnego [[trias]]u ([[noryk]] - [[retyk]]), czyli z około 210-200 milionów lat. |
[[Plik:Agnosphitys cromhallensis2 copia.jpg|250px|thumb|right|Rekonstrukcja agnosfita Autor:Karkemish]] | [[Plik:Agnosphitys cromhallensis2 copia.jpg|250px|thumb|right|Rekonstrukcja agnosfita Autor:Karkemish]] | ||
== Opis == | == Opis == | ||
| − | ''Agnosphitys'' to [[rodzaj]] [[Dinosauriformes|dinozauriforma]] o bliżej niesprecyzowanej pozycji systematycznej. Znany jest tylko jeden [[gatunek]] - ''A. cromhallensis'', opisany na podstawie lewej kości biodrowej i kilku izolowanych kości. | + | ''Agnosphitys'' to [[rodzaj]] [[Dinosauriformes|dinozauriforma]] o bliżej niesprecyzowanej pozycji systematycznej. Znany jest tylko jeden [[gatunek]] - ''A. cromhallensis'', opisany na podstawie lewej kości biodrowej i kilku izolowanych kości. Wiemy więc niewiele na temat jego budowy i pokrewieństw z dinozaurami. Kość biodrowa ma wklęsłą brzuszną krawędź panewki, co może świadczyć za otworem jak u dinozaurów. Kość biodrowa ma nie w pełni perforowaną panewkę biodrową (otworu w który wchodzi główka kości udowej). Kość skokowa ma charakterystyczny dla zaawansowanych form wyrostek wstępujący. Są jednak tylko dwa przyczepy na [[kręg]]ach krzyżowych, co jest z kolei cechą prymitywną. W gruncie rzeczy zebrany materiał kopalny może być chimerą - zgrupowaniem kości różnych zwierząt (np. kość szczękowa może należeć do [[Theropoda|teropoda]]). Jeżeli nie należy do dinozaurów(zakładając, że silezaurydy nie należą do [[Ornithischia|ptasiomiedniczych]]), to jest najmłodszym przedstawicielem prymitywnych dinozauriformów na świecie. Niektóre z publikacji w tym Parry'ego i in. (2017) sugerują, że agnosfit może być poza kladem Dinosauria, podobnie jak ''[[Saltopus]]''<ref name="Parry2017">Parry, L.A., Baron, M.G., Vinther, J. 2017. Multiple optimality criteria support Ornithoscelida. Royal Society Open Science, t. 4, nr 10, 170833. [https://doi.org/10.1098/rsos.170833]</ref>. |
| − | |||
| − | |||
== Paleoekologia == | == Paleoekologia == | ||
| − | Agnosfit miał ostre, zakrzywione zęby z | + | Agnosfit miał ostre, zakrzywione zęby z serracjami jak drapieżnik (podobne do [[Lewisuchus|lewizucha]] i [[Marasuchus|marazucha]]). Polował prawdopodobnie na niewielkie zwierzęta np. sfenodonty i wczesne ssaki, mógł być wszystkożerny. Sam mógł padać ofiarą rauizuchów, [[Coelophysoidea|celofyzoidów]] i ''Terrestrisuchus''. Mimo iż nie ma pewności co do wieku osobnika, jeśli byłby dojrzały, mógłby być przykładem karłowatości wyspowej, która mogła być dosyć częsta na archipelagu krasowych wysp Avon. Zobacz więcej: [[Avon Fissure Fill]]. |
== Etymologia == | == Etymologia == | ||
| − | Nazwa rodzajowa ''Agnosphitys'' to zapewne omyłkowo przekręcone przez autorów słowo ''Agnostiphys'' znaczące "nieznany" lub "niepewny" i odnosi się do jego pozycji systematycznej. Obie te nazwy pojawiają się w opisie, ale formalnie ta błędna jest | + | Nazwa rodzajowa ''Agnosphitys'' to zapewne omyłkowo przekręcone przez autorów słowo ''Agnostiphys'' znaczące "nieznany" lub "niepewny" i odnosi się do jego pozycji systematycznej. Obie te nazwy pojawiają się w opisie, ale formalnie ta błędna jest ważna. Nazwa gatunkowa odnosi się do miejsca znalezienia. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 60: | Linia 57: | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
<small> | <small> | ||
| − | Fraser N.C., Padian K., Walkden G.M. | + | Fraser, N.C., Padian, K., Walkden, G.M., Davis, A.L.M. 2002. Basal dinosauriform remains from Britain and the diagnosis of the Dinosauria. Palaeontology, t. 45, nr 1, str. 79-95. |
| − | Langer M.C., Nesbitt S.J., Bittencourt J.S. | + | Langer, M.C., Nesbitt, S.J., Bittencourt, J.S., Irmis, R.B. 2013. Non-dinosaurian Dinosauromorpha. W: Nesbitt S.J., Desojo J.B. i R.B. Irmis (red.) Anatomy, Phylogeny and Palaeobiology of Early Archosaurs and their Kin. Geological Society, London, Special Publications, t. 379, str. 157-186. |
| − | |||
| − | |||
<references/> | <references/> | ||
</small> | </small> | ||
| Linia 73: | Linia 68: | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Trias]] | [[Kategoria:Trias]] | ||
| + | [[Kategoria:Noryk]] | ||
[[Kategoria:Retyk]] | [[Kategoria:Retyk]] | ||
[[Kategoria:Europa]] | [[Kategoria:Europa]] | ||
[[Kategoria:Wielka Brytania]] | [[Kategoria:Wielka Brytania]] | ||
Wersja z 22:46, 28 paź 2023
| Autor: | Łukasz Czepiński, Mateusz Tałanda |
| Korekta: | Sebastian Oziemski, Marcin Szermański, Dawid Mazurek,Szymon Jagusztyn |
| Agnosphitys (agnosfit) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Długość | 0,4 m[1] | ||||
| Wysokość | 0,1 m[1] | ||||
| Masa | 0,05 kg[1] | ||||
| Dieta | prawdopodobnie wszystkożerny | ||||
| Miejsce | Wielka Brytania - Avon, Anglia
(kamieniołom Cromhall) | ||||
| Czas | |||||
| Systematyka | Archosauria | ||||
 Porównanie zębów terrestrizucha (po lewej) i agnosfita (po prawej). Skala 1 mm. Źródło: Fraser i in., 2002.
Porównanie wielkości Agnosphitys i człowieka. | |||||
| Mapa znalezisk | |||||
Wczytywanie mapy…
| |||||
Wstęp
Agnosphitys (agnosfit) to przedstawiciel dinozauromorfów, być może należący do silezaurydów.
Materiał kopalny
Holotyp VMNH 1745 to lewa kość biodrowa odnaleziona w 1990 roku. Materiał przypisany (z tej samej warstwy): niekompletna lewa kość szczękowa, lewa i prawa kość skokowa, prawie kompletna prawa kość ramieniowa i izolowany ząb. Wszystkie okazy zostały znalezione w jednej szczelinie krasowej w kamieniołomie Cromhall w Anglii. Najprawdopodobniej pochodzą one z późnego triasu (noryk - retyk), czyli z około 210-200 milionów lat.
Opis
Agnosphitys to rodzaj dinozauriforma o bliżej niesprecyzowanej pozycji systematycznej. Znany jest tylko jeden gatunek - A. cromhallensis, opisany na podstawie lewej kości biodrowej i kilku izolowanych kości. Wiemy więc niewiele na temat jego budowy i pokrewieństw z dinozaurami. Kość biodrowa ma wklęsłą brzuszną krawędź panewki, co może świadczyć za otworem jak u dinozaurów. Kość biodrowa ma nie w pełni perforowaną panewkę biodrową (otworu w który wchodzi główka kości udowej). Kość skokowa ma charakterystyczny dla zaawansowanych form wyrostek wstępujący. Są jednak tylko dwa przyczepy na kręgach krzyżowych, co jest z kolei cechą prymitywną. W gruncie rzeczy zebrany materiał kopalny może być chimerą - zgrupowaniem kości różnych zwierząt (np. kość szczękowa może należeć do teropoda). Jeżeli nie należy do dinozaurów(zakładając, że silezaurydy nie należą do ptasiomiedniczych), to jest najmłodszym przedstawicielem prymitywnych dinozauriformów na świecie. Niektóre z publikacji w tym Parry'ego i in. (2017) sugerują, że agnosfit może być poza kladem Dinosauria, podobnie jak Saltopus[2].
Paleoekologia
Agnosfit miał ostre, zakrzywione zęby z serracjami jak drapieżnik (podobne do lewizucha i marazucha). Polował prawdopodobnie na niewielkie zwierzęta np. sfenodonty i wczesne ssaki, mógł być wszystkożerny. Sam mógł padać ofiarą rauizuchów, celofyzoidów i Terrestrisuchus. Mimo iż nie ma pewności co do wieku osobnika, jeśli byłby dojrzały, mógłby być przykładem karłowatości wyspowej, która mogła być dosyć częsta na archipelagu krasowych wysp Avon. Zobacz więcej: Avon Fissure Fill.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Agnosphitys to zapewne omyłkowo przekręcone przez autorów słowo Agnostiphys znaczące "nieznany" lub "niepewny" i odnosi się do jego pozycji systematycznej. Obie te nazwy pojawiają się w opisie, ale formalnie ta błędna jest ważna. Nazwa gatunkowa odnosi się do miejsca znalezienia.
Spis gatunków
| Agnosphitys | Fraser, Padian, Walkden i Davis, 2002 |
| Agnosphitys cromhallensis | Fraser, Padian, Walkden i Davis, 2002 |
Bibliografia
Fraser, N.C., Padian, K., Walkden, G.M., Davis, A.L.M. 2002. Basal dinosauriform remains from Britain and the diagnosis of the Dinosauria. Palaeontology, t. 45, nr 1, str. 79-95.
Langer, M.C., Nesbitt, S.J., Bittencourt, J.S., Irmis, R.B. 2013. Non-dinosaurian Dinosauromorpha. W: Nesbitt S.J., Desojo J.B. i R.B. Irmis (red.) Anatomy, Phylogeny and Palaeobiology of Early Archosaurs and their Kin. Geological Society, London, Special Publications, t. 379, str. 157-186.
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press.
- ↑ Parry, L.A., Baron, M.G., Vinther, J. 2017. Multiple optimality criteria support Ornithoscelida. Royal Society Open Science, t. 4, nr 10, 170833. [1]
