Anomalipes: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m
 
(Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{DISPLAYTITLE:''Elrhazosaurus''}}
+
{{DISPLAYTITLE:''Anomalipes''}}
<small>
+
{{Opis
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
+
|Autor                 = [[Kamil Kamiński]]
| Autor:
+
|Korekta                =
| Korekta:
+
|nazwa                  = ''Anomalipes'' (anamalipes)
|-
+
|długość                = ?ok. 2 m
| [[Kamil Kamiński]]
+
|wysokość              =
|  
+
|masa                  = kilkadziesiąt kg
|}
+
|dieta                  = prawdopodobnie wszystkożerny
</small>
+
|miejsce                = [[Chiny]] - rowincja Shandong
 
+
<small>(grupa [[Wangshi]])</small>
----
+
|czas                  =  {{Występowanie|77.3|73.5}}
 
+
77,3-73,5 [[Ma]] <ref>An, W., Kuang, H.W., Liu, Y.Q., Peng, N., Xu, K.M., Xu, H., Zhang, P., Wang, K.-B., Chen, S.-Q. & Zhang, Y.X. (2016). Detrital zircon dating and tracing the provenance of dinosaur bone beds from the Late Cretaceous Wangshi Group in Zhucheng, Shandong, East China. Journal of Palaeogeography, 5 (1), s. 72–99. [[doi:10.1016/j.jop.2015.11.002]]</ref><br>
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left"
+
<small>[[późna kreda]] ([[kampan]])
! colspan=2 | ''Elrhazosaurus''
+
|systematyka            =
|-
+
[[Dinosauria]]
! '''Długość''':
 
| ok. 3 m  
 
 
 
|-
 
! '''Masa''':
 
| ok. 48 kg
 
|-
 
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
 
| [[Niger]]
 
 
 
<small>([[formacja]] [[Elrhaz]])</small>
 
|-
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
 
| ok. 112 [[Ma ]]
 
 
 
<small>[[wczesna kreda]] ([[apt]] – [[alb]])</small>
 
|-
 
! '''Systematyka'''
 
| [[Dinosauria]]
 
  
[[Ornithischia]]
+
[[Saurischia]]
  
[[Ornithopoda]]
+
[[Theropoda]]
  
[[Iguanodontia]]
+
[[Tetanurae]]
  
[[Dryomorpha]]
+
[[Coelurosauria]]
  
[[Dryosauridae]]
+
[[Oviraptorosauria]]
|-
 
| colspan=2 |[[Plik:DryosaurusNV.jpg|400px]]
 
<small>Rekonstrukcja ''[[Valdosaurus]]''. ''Elrhazosaurus''  mógł
 
 
 
wyglądać podobnie. Autor: Foolp
 
[https://en.wikipedia.org/wiki/Dryosaurus#/media/File:DryosaurusNV.jpg].</small>
 
|}
 
  
 +
[[Caenagnathidae]]
 +
|grafika                = Gigantoraptor Restoration.png
 +
|podpis                = Rekonstrukcja ''[[Gigantoraptor]]''. ''Anomalipes'' mógł być podobny, choć na pewno znacznie mniejszy. Autor: PaleoNeolitic [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gigantoraptor_Restoration.png].</small>
 +
|PorównanieGrupa        = Oviraptoridae
 +
|PorównanieDługość      = 2
 +
|mapa                  =
 +
}}
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
''Elrhazosaurus'' to [[rodzaj]] dość prymitywnego iguanodonta żyjącego we wczesnej kredzie na terenach obecnej Afryki Północnej. Znamy tylko pojedynczą kość tego zwierzęcia. Przez lata klasyfikowany był  jako [[gatunek]] należący do ''[[Valdosaurus]]'', dopiero w 2009 r. przeniesiono go do osobnego rodzaju. Był on stosunkowo niewielkim, zapewne dwunożnym i lekko zbudowanym roślinożercą.
+
''Anomalipes'' to [[rodzaj]] [[Oviraptorosauria|owiraptorozaura]] z [[późna kreda|późnej kredy]] [[Chiny|Chin]]. Znany jest tylko ze szczątków jednej kończyny tylnej. Podobnie jak zdecydowana większość przedstawicieli tej grupy [[Theropoda|teropodów]], był to dość niewielki, ptakopodobny [[dinozaur]].  
  
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
Nazwa [[rodzaj]]owa ''Elrhazosaurus'' nawiązuje do formacji [[Elrhaz]], w której osadach znaleziono szczątki tego zwierzęcia. Epitet gatunkowy pochodzi od nazwy państwa Niger, na terenie którego znajduje się wspomniana formacja skalna. 
+
Nazwa ''Anomalipes'' pochodzi od łacińskich słów ''anomalous'' („nietypowy”, „nienormalny”) oraz ''pes'' („stopa”). Nawiązuje ona do niezwykłej budowy stóp tego zwierzęcia. Epitet gatunkowy honoruje chińskiego paleontologa [[Zhao Xijin]].  
 
 
==Materiał kopalny==
 
[[Holotyp]] (GDF 332) to niekompletna lewa kość udowa.
 
  
Do tego rodzaju może też należeć fragment kości udowej, kawałek kości ramiennej oraz dwa paliczki stopy ([[Peter Galton|Galton]] i [[Phelippe Taquet|Taquet]], 1982).  
+
==Materiał kopalny i budowa==
 +
[[Holotyp]] (ZCDM V0020) to niekompletna lewa kończyna tylna (kość udowa bez bliższego końca, k. piszczelowa bez dalszego końca, k. strzałkowa bez bliższego końca, III k. śródstopia i dwa paliczki). Szczątki te nie zachowały się w porządku anatomicznym, ale naukowcy uznali, że należały do jednego osobnika.  
  
==Historia taksonu==
+
Pomimo skąpego materiału kopalnego, naukowcom udało się wskazać unikatową kombinację cech budowy kości udowej, śródstopia i paliczków stóp, która odróżnia anomalipesa od innych cenagnatydów. Jak na przedstawiciela swojej rodziny, był on dość niewielki. Kość udowa mierzyła ok. 300 mm, nieco mniej niż okaz TMP 79.20.1, przypisywany do ''[[Chirostenotes]]'' i szacowany na 50-67 kg masy (Funston i in., 2015). Podobnie jak u reszty cenagnatydów, kość udowa była krótsza od piszczelowej, a śródstopie było wydłużone. Stopa nie miała w pełni rozwiniętej struktury ''[[arctometatarsus]]''. Wiele cech budowy zbliża ''Anomalipes'' do znacznie większego ''[[Gigantoraptor]]'', który mógł być jego bliskim krewnym.  
Szczątki ''Elrhazosaurus'' zostały zebrane w 1973 r. przez [[Philippe Taquet|Philippe Taqueta]]. W 1982 r. opisali je Galton i wspomniany Taquet jako ''[[Valdosaurus]] nigeriensis''. Kość udowa przypominała analogiczną kość ''[[Valdosaurus]] canaliculatus'', różniła się jednak kilkoma cechami. W 2009 r. Galton uznał jednak, ze różnice te, w połączeniu z rozbieżnością stratygraficzną (gatunek typowy ''[[Valdosaurus]]'' pochodzi bowiem z [[barrem]]u Anglii) stanowią wystarczający powód dla utworzenia nowego rodzaju ''Elrhazosaurus''.
 
[[Plik:Valdosaurus_nigeriensis.JPG|300px|thumb|right|Holotyp (kość udowa) ''Elrhazosaurus''. Autor zdjęcia: Ghedo [https://en.wikipedia.org/wiki/Elrhazosaurus#/media/File:Valdosaurus_nigeriensis.JPG].]]
 
 
 
==Paleoekologia==
 
''Elrhazosaurus'' żył obok swoich większych krewniaków: [[Uranosaurus|uranozaura]] i [[Lurdusaurus|lurduzaura]], a także innych roślinożerców. Zagrożeniem dla tego niewielkiego wegetarianina mogło być kilka gatunków [[Theropoda|teropodów]] oraz ogromne krokodylomorfy. Zob. też [[Ouranosaurus#Paleobiologia i Paleoekologia]].  
 
  
 +
==Spis gatunków==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
|{{V|''Elrhazosaurus'' }}
+
|{{V|''Anomalipes''}}
|{{Kpt|[[Peter Galton|Galton]]}},  [[2009]]
+
|{{Kpt|[[Yu Yilun|Yu]], [[Wang Kebai|Wang]], [[Chen Shuqing|Chen]], [[Corwin Sullivan|Sullivan]], [[Wang Shuo|Wang]], [[Wang Peie|Wang]]}} i {{Kpt|[[Xu Xing|Xu]]}},  [[2018]]
 
|-
 
|-
|{{V|''E. nigeriensis''}}
+
|{{V|''A. zhaoi''}}
|{{Kpt|[[Peter Galton|Galton]]}}, [[2009]]
+
|{{Kpt|[[Yu Yilun|Yu]], [[Wang Kebai|Wang]], [[Chen Shuqing|Chen]], [[Corwin Sullivan|Sullivan]], [[Wang Shuo|Wang]], [[Wang Peie|Wang]]}} i {{Kpt|[[Xu Xing|Xu]]}}, [[2018]]
|-
 
| = ''[[Valdosaurus]] nigeriensis''
 
|{{Kpt|[[Peter Galton|Galton]]}} i {{Kpt|[[Phelippe Taquet|Taquet]]}}, [[1982]]
 
 
|-
 
|-
 
|}
 
|}
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
<small>
+
<small> Funston, G.F., Persons, W.S., Bradley, G.J. & Currie, P.J. (2015). "New material of the large-bodied caenagnathid ''Caenagnathus collinsi'' from the Dinosaur Park Formation of Alberta, Canada" Cretaceous Research, 54, 179-187. [[doi:10.1016/j.cretres.2014.12.002]].
Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014) ''"Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage"''  PLoS Biology, 12(5), e1001853. [[doi:10.1371/journal.pbio.1001853]]
 
 
 
Galton, P.M., Taquet, P. (1982). "''Valdosaurus'', a hypsilophodontid dinosaur from the Lower Cretaceous of Europe and Africa". Géobios. 15 (2): 147–159. [[doi:10.1016/s0016-6995(82)80017-x]].
 
 
 
Galton, P.M. (2009). "Notes on Neocomian (Late Cretaceous) ornithopod dinosaurs from England – ''Hypsilophodon'', ''Valdosaurus'', "Camptosaurus", "Iguanodon" – and referred specimens from Romania and elsewhere". Revue de Paléobiologie. 28 (1): 211–273.
 
  
Holtz, T. (2012) ''"Dinosaurs"'' (suplement) [[https://www.geol.umd.edu/~tholtz/dinoappendix/HoltzappendixWinter2011.pdf]]
+
Yu, Y., Wang, K., Chen, S., Sullivan, C., Wang, S., Wang, P., Xu, X. (2018) "A new caenagnathid dinosaur from the Upper Cretaceous Wangshi Group of Shandong, China, with comments on size variation among oviraptorosaurs". Scientific Reports, 8. [[doi:10.1038/s41598-018-23252-2]]. <references/></small>
</small>
 
  
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
[[Kategoria:Ornithischia]]
+
[[Kategoria:Saurischia]]
[[Kategoria:Ornithopoda]]
+
[[Kategoria:Theropoda]]
[[Kategoria:Iguanodontia]]
+
[[Kategoria:Tetanurae]]
[[Kategoria:Afryka]]
+
[[Kategoria:Coelurosauria]]
[[Kategoria:Niger]]
+
[[Kategoria:Oviraptorosauria]]
 +
[[Kategoria:Azja]]
 +
[[Kategoria:Chiny]]
 
[[Kategoria:Mezozoik]]
 
[[Kategoria:Mezozoik]]
 
[[Kategoria:Kreda]]
 
[[Kategoria:Kreda]]
[[Kategoria:Apt]]
+
[[Kategoria:Kampan]]
[[Kategoria:Alb]]
 

Aktualna wersja na dzień 20:41, 3 gru 2023

Autor: Kamil Kamiński


Anomalipes (anamalipes)
Długość ?ok. 2 m
Masa kilkadziesiąt kg
Dieta prawdopodobnie wszystkożerny
Miejsce Chiny - rowincja Shandong

(grupa Wangshi)

Czas
252 201 145
66

77,3-73,5 Ma [1]
późna kreda (kampan)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Theropoda

Tetanurae

Coelurosauria

Oviraptorosauria

Caenagnathidae

Gigantoraptor Restoration.png
Rekonstrukcja Gigantoraptor. Anomalipes mógł być podobny, choć na pewno znacznie mniejszy. Autor: PaleoNeolitic [1].
Homo sapiens.png Oviraptoridae.png

2 m

Porównanie wielkości Anomalipes i człowieka.
Sylwetki: Phylopic.org

Wstęp

Anomalipes to rodzaj owiraptorozaura z późnej kredy Chin. Znany jest tylko ze szczątków jednej kończyny tylnej. Podobnie jak zdecydowana większość przedstawicieli tej grupy teropodów, był to dość niewielki, ptakopodobny dinozaur.

Etymologia

Nazwa Anomalipes pochodzi od łacińskich słów anomalous („nietypowy”, „nienormalny”) oraz pes („stopa”). Nawiązuje ona do niezwykłej budowy stóp tego zwierzęcia. Epitet gatunkowy honoruje chińskiego paleontologa Zhao Xijin.

Materiał kopalny i budowa

Holotyp (ZCDM V0020) to niekompletna lewa kończyna tylna (kość udowa bez bliższego końca, k. piszczelowa bez dalszego końca, k. strzałkowa bez bliższego końca, III k. śródstopia i dwa paliczki). Szczątki te nie zachowały się w porządku anatomicznym, ale naukowcy uznali, że należały do jednego osobnika.

Pomimo skąpego materiału kopalnego, naukowcom udało się wskazać unikatową kombinację cech budowy kości udowej, śródstopia i paliczków stóp, która odróżnia anomalipesa od innych cenagnatydów. Jak na przedstawiciela swojej rodziny, był on dość niewielki. Kość udowa mierzyła ok. 300 mm, nieco mniej niż okaz TMP 79.20.1, przypisywany do Chirostenotes i szacowany na 50-67 kg masy (Funston i in., 2015). Podobnie jak u reszty cenagnatydów, kość udowa była krótsza od piszczelowej, a śródstopie było wydłużone. Stopa nie miała w pełni rozwiniętej struktury arctometatarsus. Wiele cech budowy zbliża Anomalipes do znacznie większego Gigantoraptor, który mógł być jego bliskim krewnym.

Spis gatunków

Anomalipes Yu, Wang, Chen, Sullivan, Wang, Wang i Xu, 2018
A. zhaoi Yu, Wang, Chen, Sullivan, Wang, Wang i Xu, 2018

Bibliografia

Funston, G.F., Persons, W.S., Bradley, G.J. & Currie, P.J. (2015). "New material of the large-bodied caenagnathid Caenagnathus collinsi from the Dinosaur Park Formation of Alberta, Canada" Cretaceous Research, 54, 179-187. doi:10.1016/j.cretres.2014.12.002.

Yu, Y., Wang, K., Chen, S., Sullivan, C., Wang, S., Wang, P., Xu, X. (2018) "A new caenagnathid dinosaur from the Upper Cretaceous Wangshi Group of Shandong, China, with comments on size variation among oviraptorosaurs". Scientific Reports, 8. doi:10.1038/s41598-018-23252-2.

  1. An, W., Kuang, H.W., Liu, Y.Q., Peng, N., Xu, K.M., Xu, H., Zhang, P., Wang, K.-B., Chen, S.-Q. & Zhang, Y.X. (2016). Detrital zircon dating and tracing the provenance of dinosaur bone beds from the Late Cretaceous Wangshi Group in Zhucheng, Shandong, East China. Journal of Palaeogeography, 5 (1), s. 72–99. doi:10.1016/j.jop.2015.11.002