Archaeoceratops: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Do poprawy - patrz moje uwagi na http://forum.dinozaury.com/viewtopic.php?f=9&t=941)
m (→‎Środowisko życia)
 
(Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
−
Opis do poprawy - uwagi z [http://forum.dinozaury.com/viewtopic.php?f=9&t=941]
+
{{DISPLAYTITLE:''Archaeoceratops''}}
−
 
+
{{Opis
−
<small>
+
|Autor                 = [[Jakub Starzyński]], [[Dawid Mazurek]]
−
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
+
|Korekta                = [[Tomasz Singer]], [[Maciej Ziegler]], [[Paweł Konarzewski]]
−
| Autor:
+
|nazwa                  = ''Archaeoceratops'' (archaeoceratops)
−
| Korekta:
+
|długość                = ok. 0,9-1 m <ref name=Paul2016>Paul, G.S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs: 2nd Edition" wyd. Princeton University.</ref>
−
|-
+
|wysokość              =
−
| [[Jakub Starzyński]]
+
|masa                  = 9-10 kg <ref name=Paul2016>Paul, G.S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs: 2nd Edition" wyd. Princeton University.</ref>
−
[[Dawid Mazurek]]
+
|dieta                  = roślinożerny
−
| [[Tomasz Singer]]
+
|miejsce                = [[Chiny]] - Gansu<br>
−
[[Maciej Ziegler]]
+
<small>(grupa [[Xinminbao]])</small>
−
|}
+
|czas                  = {{Występowanie|121.4|100.5}}
−
</small>
+
121,4-100,5 [[Ma]]<br>
−
 
+
<small>[[wczesna kreda]] ([[apt]] - [[alb]])</small>
−
----
+
|systematyka            =
−
 
+
[[Dinosauria]]
−
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left"
 
−
! colspan=2 | ''Archaeoceratops'' (archaeoceratops)
 
−
|-
 
−
! '''Długość''':
 
−
| ok. 0,9-1 m
 
−
 
 
−
|-
 
−
! '''Masa''':
 
−
| 9-10 kg
 
−
 
 
−
|-
 
−
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
 
−
| [[Chiny]] - prowincja Gansu
 
−
 
 
−
<small>(grupa Xinminbao)</small>
 
−
|-
 
−
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
 
−
| 125-99 Ma
 
−
 
 
−
<small>wczesna [[kreda]] ([[apt]] - [[alb]])</small>
 
−
|-
 
−
! '''Systematyka'''
 
−
| [[Dinosauria]]
 
  
 
[[Ornithischia]]
 
[[Ornithischia]]
  
−
[[Genasauria]]
+
[[Ceratopsia]]
  
−
[[Ceratopoda]]
+
[[Neoceratopsia]]
 +
|grafika                = Archaeoceratops.jpg
 +
|podpis                = Rekonstrukcja gatunku typowego ''A. oshimai''. Autor: Nobu Tamura. [http://en.wikipedia.org/wiki/File:Archaeoceratops_BW.jpg]<br>[[Plik:Archaeoceratops2.jpg|350px|]]
 +
Rekonstrukcja drugiego gatunku ''A. yujingziensis''. Autor: Nobu Tamura. [http://en.wikipedia.org/wiki/File:Archaeoceratops_NT.jpg]
 +
|PorównanieGrupa        = Ceratopsia_bazalne
 +
|PorównanieDługość      = 0.9
 +
|mapa                  =
 +
}}
 +
==Wstęp==
 +
''Archaeoceratops'' to [[rodzaj]] niewielkiego [[ceratops]]a żyjącego we [[wczesna kreda|wczesnej kredzie]] na terenach dzisiejszych Chin.. [[Gatunek]] typowy został opisany przez [[Dong Zhiming|Donga]] i [[Yoichi Azuma|Azumę]] w [[1997]], a drugi przez [[You Hailu|You]], [[Tanque Kyo|Tanque]]'a i [[Peter Dodson|Dodson]]a w [[2010]] roku. Nazwę [[rodzaj]]ową można przetłumaczyć jako "starożytna rogata twarz". 
  
−
[[Marginocephalia]]
+
==Gatunki==
 +
Obecnie za ważne uznaje się dwa gatunki:
 +
===''A. oshimai''===
 +
[[Plik:Archaeoceratops oshimai ; schedel in rechts lateraal zicht.jpg|thumb|300px|right|Czaszka holotypowa ''A. oshimai''. Źródło: Hai-Lu i Dodson, 2003. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Archaeoceratops.jpg]]]
 +
'''Materiał kopalny''':
 +
[[Holotyp]]: IVPP V11114 - częściowy szkielet wraz zawierający: czaszkę, kręgi ogonowe i kość biodrową.
  
−
[[Ceratopsia]]
+
[[Paratyp]]: IVPP V11115 - niekompletny szkielet ze stosunkowo dobrze zachowane szeregiem kręgów ogonowych, niekompletne kończyny tylne, a stopa całkowicie zachowana. Jest trochę mniejszy niż okaz [[holotyp]]owy.
−
 
 
−
[[Neoceratopsia]]
 
−
|-
 
−
| colspan=2 |[[Plik:Archaeoceratops.jpg|400px|]]
 
−
<small> [http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/69/Archaeoceratops_BW.jpg]</small>
 
−
|}
 
  
−
==Wstęp==
+
'''Etymologia''': Epitet gatunkowy ''oshimai'' honoruje szefa gazety Chunichi Shimbun o nazwisku Oshima, który finansował chińsko-japońską ekspedycję, która odkryła szczątki.
−
''Archaeoceratops'' był niewielkim ceratopsem. [[Gatunek]] typowy został opisany przez Donga i Azumę w [[1997]] r., a drugi przez [[You]], Tanque'a i Dodsona w [[2010]] r. Żył we wczesnej kredzie 125-99 Ma ([[apt]] - [[alb]]).  
 
  
−
==Etymologia==
+
'''Opis''': Czaszka mierzyła 17,5 cm od dzioba do końca kości łuskowej. Kryza była niewielka i nie odnaleziono śladów obecności rogów w okolicach oczu i nosa. Na kości przedszczękowej znajdowały się 3 zęby o kołkowatym kształcie i być może występował czwarty. W szczękach było po 12 zębów po każdej stronie. Ogólną budową ciała przypominał swoich prymitywnych kuzynów (Hai-Lu i Dodson, 2003).
−
Nazwę rodzajową można przetłumaczyć na "starożytna rogata twarz". Epitet ''oshimai'' honoruje szefa gazety Chunichi Shimbun o nazwisku Oshima, który finansował chińsko-japońską ekspedycję, która odkryła szczątki. Z kolei ''yujingziensis'' pochodzi od miejsca znalezienia - kotliny Yujingzi.
 
  
−
==Materiał kopalny==
+
===''A. yujingziensis''===
−
[[Holotyp]] ''A. oshimai'' IVPP V11114 - częściowy szkielet wraz z czaszką: kręgi ogonowe, kość biodrowa.
+
'''Materiał kopalny''': [[Holotyp]] (CAGS-IG-VD-003) - fragmentaryczny szkielet zawierający: niekompletną czaszkę, łuk kręgu grzbietowego, trzon kręgu krzyżowego, trzy kręgi ogonowe, część prawej łopatki, obie kości udowe, dwie kości śródstopia i trzy paliczki stopy.
  
−
[[Paratyp]] ''A. oshimai'' IVPP V11115 - niekompletny szkielet ze stosunkowo dobrze zachowane szeregiem kręgów ogonowych, niekompletne kończyny tylne, a stopa całkowicie zachowana. Jest trochę mniejszy niż okaz holotypowy.
+
'''Etymologia''': Epitet hatunkowy ''yujingziensis'' pochodzi od miejsca znalezienia - kotliny Yujingzi.
  
−
[[Holotyp]] ''A. yujingziensis'' - fragmentaryczny szkielet pozaczaszkowy: łuk kręgu grzbietowego, trzon kręgu krzyżowego, trzy kręgi ogonowe, część prawej łopatki, kości udowe, dwie kości śródstopia i trzy paliczki stopy i niekompletna czaszka.
+
'''Opis''': Od ''A. oshimai'' różnił się: bocznym odchyleniem rostralnego końca szczęki, dziobem przedszczękowym w kształcie łyżki, zębami przedszczękowymi umieszczonymi z boku linii zębów szczęki i brakiem pierwotnego grzbietu na zębach szczękowych. Jego czaszka mierzyła 7,5 cm długości. Na kości przedszczękowej u tego gatunku znajdowały się 2 zęby. Zachowało się 10 zębów znajdujących się na kości zębowej (You, Tanoue i Dodson, 2010).  
  
 
==Paleobiologia==
 
==Paleobiologia==
Linia 72: Linia 55:
  
 
==Środowisko życia==
 
==Środowisko życia==
−
Szczątki gatunku typowego znaleziono w osadach grupy Xinminbao. Koegzystował z m.in.: ceratopsami - ''[[Auroraceratops]]'', ''[[Microceratus]]'' i ''[[Psittacosaurus]] mazongshanensis'', ornitopodami - ''[[Equijubus]]'', ''[[Silousaurus]]'', teropodami - ''[[Sinornithoides]]'', ''[[Nanshiungosaurus]]'' (prawdopodobnie nie wszystkie one żyły w tym samym czasie).  
+
Szczątki gatunku typowego znaleziono w osadach grupy Xinminbao. Koegzystował z m.in.: ceratopsami - ''[[Auroraceratops]]'', ''[[Microceratus]]'' i ''[[Psittacosaurus]] mazongshanensis'', ornitopodami - ''[[Equijubus]]'', ''[[Siluosaurus]]'', teropodami - ''[[Sinornithoides]]'', ''[[Nanshiungosaurus]]'' (prawdopodobnie nie wszystkie one żyły w tym samym czasie).
  
 
==Systematyka==
 
==Systematyka==
−
''Archaeoceratops'' jest zaliczany do bazalnych neoceratopsów. Tworzy grupę siostrzaną dla [[Protoceratopsidae]] i [[Ceratopsoidea]]. Był z wraz ''[[Liaoceratops]]'' zaliczany do rodziny [[Archaeoceratopsidae]]. Analiza [[You]] i Dodsona ([[2003]]) wykazała, że liaoceratops jest bardziej bazalny od archeoceratopsa.
+
Obecnie ''Archaeoceratops'' jest zaliczany do [[bazalny]]ch neoceratopsów (Farke i in., 2014; You i in., 2020).  
  
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
−
! ''Archaeoceratops''
+
|{{V|''Archaeoceratops''}}
−
| [[Dong]] i [[Azuma]], [[1997]]
+
| {{Kpt|[[Dong Zhiming|Dong]]}} i {{Kpt|[[Yoichi Azuma|Azuma]]}}, [[1997]]
 
|-
 
|-
−
! ''A. oshimai''
+
|{{V|''Archaeoceratops oshimai''}}
−
| [[Dong]] i [[Azuma]], [[1997]]
+
| {{Kpt|Dong}} i {{Kpt|Azuma}}, 1997
 
|-
 
|-
−
! ''A. yujingziensis''
+
|{{V|''Archaeoceratops yujingziensis''}}
−
| [[You]], [[Tanque]] i [[Dodson]], [[2010]]
+
| {{Kpt|[[You Hailu|You]], [[Tanque Kyo|Tanque]]}} i {{Kpt|[[Peter Dodson|Dodson]]}}, [[2010]]
 
|}
 
|}
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
 
<small>
 
<small>
−
You H.-L., Dodson P., 2003. Redescription of neoceratopsian dinosaur Archaeoceratops, and early evolution of Neoceratopsia. Acta Palaeontologica Polonica 48 (2) : 261-272.
+
Dong, Z.; Azuma, Y. (1997). "On a primitive Neoceratopsian from the early Cretaceous of China". In Dong, Z. (ed.). Sino-Japanese Silk Road dinosaur expedition. China Ocean press. pp. 68–89
  
−
http://en.wikipedia.org/wiki/Archaeoceratops
+
Farke, A.A., Maxwell, W.D., Cifelli, R.L., Wedel, M.J., (2014). "A Ceratopsian Dinosaur from the Lower Cretaceous of Western North America, and the Biogeography of Neoceratopsia. ''PLoS ONE'' 9(12): e112055. [[doi:10.1371/journal.pone.0112055]]
  
−
http://pl.wikipedia.org/wiki/Archeoceratops
+
Yu, C., Prieto-Marquez, A., Chinzorig, T., Badamkhatan, Z., & Norell, M. (2020). "A neoceratopsian dinosaur from the early Cretaceous of Mongolia and the early evolution of ceratopsia". Communications biology, 3(1), 1-8. [[doi:10.1038/s42003-020-01222-7]]
 +
 
 +
You H.-L., Dodson P., (2003) "Redescription of neoceratopsian dinosaur ''Archaeoceratops'', and early evolution of Neoceratopsia". Acta Palaeontologica Polonica 48 (2) : 261-272.
 +
 
 +
You, H. L., Tanoue, K., & Dodson, P. (2010). "A new species of Archaeoceratops (Dinosauria: Neoceratopsia) from the Early Cretaceous of the Mazongshan area in northwestern China". In New Perspectives on Horned Dinosaurs: The Royal Tyrrell Museum Ceratopsian Symposium. Indiana University Press, Bloomington, Indiana (pp. 59-67).
  
 
http://en.wikipedia.org/wiki/Xinminbao_Group
 
http://en.wikipedia.org/wiki/Xinminbao_Group
  
−
Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford
+
http://www.gspauldino.com/data.html
  
−
http://www.gspauldino.com/data.html
+
http://comments.gmane.org/gmane.science.dinosaurs.general/46352
−
</small>
+
<references/></small>
  
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
Linia 114: Linia 101:
 
[[Kategoria:Alb]]
 
[[Kategoria:Alb]]
 
[[Kategoria:Rodzaj wielogatunkowy]]
 
[[Kategoria:Rodzaj wielogatunkowy]]
−
[[Kategoria:Do poprawy - niezajęte]]
 

Aktualna wersja na dzień 20:37, 2 mar 2024

Autor: Jakub Starzyński, Dawid Mazurek
Korekta: Tomasz Singer, Maciej Ziegler, Paweł Konarzewski

Archaeoceratops (archaeoceratops)
Długość ok. 0,9-1 m [1]
Masa 9-10 kg [1]
Dieta roślinożerny
Miejsce Chiny - Gansu

(grupa Xinminbao)

Czas
252 201 145
66

121,4-100,5 Ma
wczesna kreda (apt - alb)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Ceratopsia

Neoceratopsia

Archaeoceratops.jpg
Rekonstrukcja gatunku typowego A. oshimai. Autor: Nobu Tamura. [2]
Archaeoceratops2.jpg Rekonstrukcja drugiego gatunku A. yujingziensis. Autor: Nobu Tamura. [3]
Homo sapiens.png Ceratopsia bazalne.png
0.9 m

Porównanie wielkości Archaeoceratops i człowieka.
Sylwetki: Phylopic.org

Wstęp

Archaeoceratops to rodzaj niewielkiego ceratopsa żyjącego we wczesnej kredzie na terenach dzisiejszych Chin.. Gatunek typowy został opisany przez Donga i Azumę w 1997, a drugi przez You, Tanque'a i Dodsona w 2010 roku. Nazwę rodzajową można przetłumaczyć jako "starożytna rogata twarz".

Gatunki

Obecnie za ważne uznaje się dwa gatunki:

A. oshimai

Czaszka holotypowa A. oshimai. Źródło: Hai-Lu i Dodson, 2003. [1]

Materiał kopalny: Holotyp: IVPP V11114 - częściowy szkielet wraz zawierający: czaszkę, kręgi ogonowe i kość biodrową.

Paratyp: IVPP V11115 - niekompletny szkielet ze stosunkowo dobrze zachowane szeregiem kręgów ogonowych, niekompletne kończyny tylne, a stopa całkowicie zachowana. Jest trochę mniejszy niż okaz holotypowy.

Etymologia: Epitet gatunkowy oshimai honoruje szefa gazety Chunichi Shimbun o nazwisku Oshima, który finansował chińsko-japońską ekspedycję, która odkryła szczątki.

Opis: Czaszka mierzyła 17,5 cm od dzioba do końca kości łuskowej. Kryza była niewielka i nie odnaleziono śladów obecności rogów w okolicach oczu i nosa. Na kości przedszczękowej znajdowały się 3 zęby o kołkowatym kształcie i być może występował czwarty. W szczękach było po 12 zębów po każdej stronie. Ogólną budową ciała przypominał swoich prymitywnych kuzynów (Hai-Lu i Dodson, 2003).

A. yujingziensis

Materiał kopalny: Holotyp (CAGS-IG-VD-003) - fragmentaryczny szkielet zawierający: niekompletną czaszkę, łuk kręgu grzbietowego, trzon kręgu krzyżowego, trzy kręgi ogonowe, część prawej łopatki, obie kości udowe, dwie kości śródstopia i trzy paliczki stopy.

Etymologia: Epitet hatunkowy yujingziensis pochodzi od miejsca znalezienia - kotliny Yujingzi.

Opis: Od A. oshimai różnił się: bocznym odchyleniem rostralnego końca szczęki, dziobem przedszczękowym w kształcie łyżki, zębami przedszczękowymi umieszczonymi z boku linii zębów szczęki i brakiem pierwotnego grzbietu na zębach szczękowych. Jego czaszka mierzyła 7,5 cm długości. Na kości przedszczękowej u tego gatunku znajdowały się 2 zęby. Zachowało się 10 zębów znajdujących się na kości zębowej (You, Tanoue i Dodson, 2010).

Paleobiologia

Archaeoceratops, podobnie jak wszystkie ceratopsy, był roślinożerny. Prawdopodobne żywił się dominującym roślinami (od poziomu gruntu do wysokości ok. 1 m) kredy: paprociami, sagowcami i wyrosłymi drzewami iglastymi. Byłoby to wykorzystanie ostrego dzioba do odgryzienia liści lub igieł i posiekania je do połknięcia.

Środowisko życia

Szczątki gatunku typowego znaleziono w osadach grupy Xinminbao. Koegzystował z m.in.: ceratopsami - Auroraceratops, Microceratus i Psittacosaurus mazongshanensis, ornitopodami - Equijubus, Siluosaurus, teropodami - Sinornithoides, Nanshiungosaurus (prawdopodobnie nie wszystkie one żyły w tym samym czasie).

Systematyka

Obecnie Archaeoceratops jest zaliczany do bazalnych neoceratopsów (Farke i in., 2014; You i in., 2020).

Spis gatunków

Archaeoceratops Dong i Azuma, 1997
Archaeoceratops oshimai Dong i Azuma, 1997
Archaeoceratops yujingziensis You, Tanque i Dodson, 2010

Bibliografia

Dong, Z.; Azuma, Y. (1997). "On a primitive Neoceratopsian from the early Cretaceous of China". In Dong, Z. (ed.). Sino-Japanese Silk Road dinosaur expedition. China Ocean press. pp. 68–89

Farke, A.A., Maxwell, W.D., Cifelli, R.L., Wedel, M.J., (2014). "A Ceratopsian Dinosaur from the Lower Cretaceous of Western North America, and the Biogeography of Neoceratopsia. PLoS ONE 9(12): e112055. doi:10.1371/journal.pone.0112055

Yu, C., Prieto-Marquez, A., Chinzorig, T., Badamkhatan, Z., & Norell, M. (2020). "A neoceratopsian dinosaur from the early Cretaceous of Mongolia and the early evolution of ceratopsia". Communications biology, 3(1), 1-8. doi:10.1038/s42003-020-01222-7

You H.-L., Dodson P., (2003) "Redescription of neoceratopsian dinosaur Archaeoceratops, and early evolution of Neoceratopsia". Acta Palaeontologica Polonica 48 (2) : 261-272.

You, H. L., Tanoue, K., & Dodson, P. (2010). "A new species of Archaeoceratops (Dinosauria: Neoceratopsia) from the Early Cretaceous of the Mazongshan area in northwestern China". In New Perspectives on Horned Dinosaurs: The Royal Tyrrell Museum Ceratopsian Symposium. Indiana University Press, Bloomington, Indiana (pp. 59-67).

http://en.wikipedia.org/wiki/Xinminbao_Group

http://www.gspauldino.com/data.html

http://comments.gmane.org/gmane.science.dinosaurs.general/46352

  1. ↑ 1,0 1,1 Paul, G.S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs: 2nd Edition" wyd. Princeton University.
Źródło: „https://encyklopedia.dinozaury.com/index.php?title=Archaeoceratops&oldid=31754”