Calamosaurus
| Autor: | Eryk Sroka |
| Korekta: | Michał Siedlecki |
| Calamosaurus (kalamozaur) | |
|---|---|
| Długość | 2,45 m (osobnik dorastający)[1] |
| Wysokość | 75 cm (w biodrach; osobnik dorastający)[1] |
| Masa | 29 kg (osobnik dorastający)[1] |
| Dieta | mięsożerny/wszystkożerny |
| Miejsce | Wielka Brytania - wyspa Wight |
| Czas |
ok. 129-125 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Kręg szyjny kalamozaura. Autor: Richard Lydekker. [1] | |
Wstęp
Calamosaurus to słabo poznany rodzaj teropoda z grupy celurozaurów żyjącego na terenie dzisiejszej Wielkiej Brytanii w połowie epoki wczesnej kredy.
Materiał kopalny
Holotyp kalamozaura o numerach katalogowych BMNH R901 składa się z 2 kręgów szyjnych ( jednego pełnego i jednego trzonu). Został odkryty przez angielskiego duchownego Williama Foxa w osadach formacji Wessex na wyspie Wight. Okaz ten należał do osobnika dorastającego (Molina-Pérez i Larramendi, 2019).
Wydaje się, że znaleziono również inne skamieniałości należące do tego rodzaju (inny kręg szyjny, częściowa kość piszczelowa, fragment k. śródstopia), ale nie ma pewności, czy rzeczywiście do niego należą (Naish, 2011).
Richard Lydekker przypisał mu także kość piszczelową BMNH R186, jednak obecnie uznaje się ją za należącą do kalamospondyla.
Historia taksonu
Został opisany w roku 1889 przez Richarda Lydekkera, który natrafił na jego szczątki podczas katalogowania kolekcji znalezisk księdza Foxa. Początkowo nazwał go Calamospondylus, zauważając jego podobieństwo do celura. Jednakże nazwa Calamospondylus została już użyta w roku 1866, co ciekawe przez samego księdza Foxa który odkrył szczątki Calamosaurusa i którego Richard uhonorował nadając teropodowi epitet gatunkowy "foxi". W roku 1891 Lydekker zmienił jego nazwę na obecną. Z powodu fragmentaryczności szczątków tego teropoda obecnie jest on uznawany albo za ważnego, lecz słabo poznanego celurozaura lub za takson wątpliwy (np: Norman, 1990; Holtz i in., 2004)
Budowa i paleobiologia
Kalamozaur był smukłym, małym drapieżnikiem, prawdopodobnie nieco przypominającym dilonga. Naish wraz z współpracownikami w 2001 roku oszacowali jego rozmiary na ok 3.5 - 5 metrów długości oraz że prawdopodobnie miał małą głowę opierając się na budowie kręgów szyjnych. Molina-Pérez i Larramendi w swej ksiażce (2019) oszacowali wymiary okazu typowego na 2,45 m długości, 75 cm wysokości w biodrach i 29 kg masy. Autorzy publikacji stwierdzili, że okaz ten należał do osobnika, który jeszcze nie osiągnął dojrzałości płciowej, więc prawdopodobnie jako dojrzały osobnik mógł dorastać do dolnej granicy rozmiarów oszacowanych przez Naisha i współpracowników (2001).
Prawdopodobnie kalamozaur był mięsożercą żywiącym się drobnymi jaszczurkami i owadami, jednakże wysnuto hipotezę że jego czaszka była pozbawiona zębów i wyposażona w rogowy dziób co by wskazywało że mógł być wszystkożerny jak ornitomimozaury.
Pozycja Systematyczna
Pozycja systematyczna kalamozaura jest bliżej niesprecyzowana, uważa się go za bazalnego celurozaura. Często jest uznawany za synonim wcześniej wspomnianego kalamospondyla, jednakże ich materiały kopalne są tak skąpe że niemożliwa jest analiza porównawcza szczątków tych teropodów. W nowoczesnej opinii uważany jest za wątpliwego teropoda jednakże może być ważnym celurozaurem w świetle nauki. Jego szczątki wykazują duże podobieństwa do dilonga, co wskazuje na to, że może być jego bliskim krewniakiem i należeć do tyranozauroidów (np: Molina-Pérez i Larramendi, 2019, Mortimer (online)). Wg. Allaina i współpracowników (2014) był to przedstawiciel ornitomimozaurów.
Etymologia
Jego nazwa powstała z połączenia greckich słów "kalami" co oznacz trzcina oraz "sauros" czyli jaszczurka i oznacza tyle co "trzcinowy jaszczur". Epitet gatunkowy "foxi" honoruje odkrywcę szczątków ks. Williama Foxa.
Spis gatunków
| Calamosaurus | Lydekker, 1891 | ?= nomen dubium |
| C. foxi | (Lydekker, 1889) Lydekker, 1891 | ?= nomen dubium |
| = Calamospondylus foxii | Lydekker, 1889 |
Bibliografia
Allain, R., Vullo, R., Le loeuff, J., Tournepiche, J.-F. (2014) "European ornithomimosaurs (Dinosauria, Theropoda): an undetected record". Geologica Acta 12: (2) (advance online publication)
Holtz Jr., T.R., Molnar, R.E., Currie, P.J. (2004). "Basal Tetanurae". [W]:Weishampel, D.B., Dodson, P., Osmólska, H. (red.). "The Dinosauria" (drugie wydanie). University of California Press:Berkeley, 71-110.
Mortimer, M. (online) https://theropoddatabase.com/Tyrannosauroidea.html#Calamosaurusfoxii
Naish, D. (2011). "Theropod dinosaurs". [W]: Batten, D. J. (red.) "English Wealden Fossils". The Palaeontological Association (London), pp. 526–55
Naish, D., Hutt, S., Martill, D.M. (2001). "Saurischian dinosaurs 2: theropods". [W]: Martill, D.M., Naish, D. (red.). "Dinosaurs of the Isle of Wight". The Palaeontological Association:London, 242-309.
Norman, D.B. (1990). "Problematic theropoda: "coelurosaurs"". [W]: Weishampel, D.B., Dodson, P., Osmólska, H. (red.). "The Dinosauria". University of California Press:Berkeley, 280-305
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Calamosaurus.jpg){kind=link}