Changyuraptor: Różnice pomiędzy wersjami
m (drobne) |
(weryfikacja) |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
{{DISPLAYTITLE:''Changyuraptor''}} | {{DISPLAYTITLE:''Changyuraptor''}} | ||
<small> | <small> | ||
| Linia 7: | Linia 6: | ||
|- | |- | ||
| [[Adrian Sztuba]] | | [[Adrian Sztuba]] | ||
| + | | [[Maciej Ziegler]], [[Kamil Kamiński]], [[Marcin Szermański]] | ||
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
| Linia 16: | Linia 16: | ||
|- | |- | ||
! '''Długość''': | ! '''Długość''': | ||
| − | | ok. 1, | + | | ok. 1 m (1,32 m z piórami) |
|- | |- | ||
! '''Masa''': | ! '''Masa''': | ||
| − | | | + | | 4 kg |
|- | |- | ||
| Linia 46: | Linia 46: | ||
[[Paraves]] | [[Paraves]] | ||
| − | [[Dromaeosauridae]] | + | ?<ref>[[Coelurosauria#Agnolin_i_Novas.2C_2013|Agnolin i Novas, 2013]]</ref> [[Dromaeosauridae]] |
[[Microraptorinae]] | [[Microraptorinae]] | ||
|- | |- | ||
| − | | colspan=2 |[[Plik:Changyuraptor.jpg|400px | + | | colspan=2 |[[Plik:Changyuraptor.jpg|400px]] |
<small>Rekonstrukcja ''Changyuraptor''. Autorka: Emily Willoughby [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Changyuraptor.jpg]</small> | <small>Rekonstrukcja ''Changyuraptor''. Autorka: Emily Willoughby [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Changyuraptor.jpg]</small> | ||
|- | |- | ||
| Linia 56: | Linia 56: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Changyuraptor'' to jeden z kilku czteroskrzydłych dinozaurów odkrytych w Chinach | + | ''Changyuraptor'' to jeden z kilku - i największy - z czteroskrzydłych dinozaurów odkrytych w Chinach. Jest to także jeden z największych znanych do tej pory przedstawicieli [[Microraptorinae]]. Opisany został przez Hana i współpracowników w 2014 roku na podstawie okazu o oznaczeniu HG B016. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa | + | Nazwa [[rodzaj]]owa oznacza „złodziej z długimi piórami” (po chińsku ''„Changyu”'' znaczy „długie pióro", a po łacinie ''„raptor”'' to złodziej lub rabuś). Nazwa odnosi się do bardzo długich sterówek tego dinozaura. Epitet gatunkowy - ''yangi'' honoruje profesora Yanga Yandonga - prezesa Uniwersytetu Bohai, który wspomógł finansowo zakup [[holotyp]]u. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| − | Holotyp ''Changyuraptor'' o | + | [[Holotyp]] ''Changyuraptor'' o oznaczeniu HG B016 zachował się w bardzo dobrym stanie. Obejmuje on prawie kompletny szkielet oraz odciski piór. Zachował się m.in. ogon, miednica, wszystkie kończyny (oprócz jednej dłoni), żebra, widełki obojczykowe oraz łopatka. Czaszka jest mocno zgnieciona. Najlepiej zachowały się w niej zęby. Odciski piór są widoczne m.in. w okolicach ogona, kończyn tylnych oraz obręczy barkowej. |
==Diagnoza== | ==Diagnoza== | ||
| − | Cechami diagnostycznymi ''Changyuraptor'' są: duże widełki (bardziej | + | Cechami diagnostycznymi ''Changyuraptor'' są m.in.: duże widełki (bardziej masywne niż u ''[[Sinornithosaurus#S._millenii|Sinornithosaurus millenii]]'' oraz dużo większe niż np. u ''[[Tianyuraptor]] ostromi''); kość ramieniowa dłuższa niż łokciowa o ok. 20 %; mniejsza ilość kręgów ogonowych (22) niż np. u ''[[Microraptor]] zhaoianus'' i bardzo długie w porównaniu do tylnych przednie kończyny (ok. 96% długości tylnych kończyn). |
==Budowa i lokomocja== | ==Budowa i lokomocja== | ||
| − | ''Changyuraptor'' to jeden z największych znanych przedstawicieli Microraptorinae. Holotyp osiągał wraz z ogonem i sterówkami długość ok. 132 centymetrów. Ogon (nie licząc piór) miał długość ok. | + | ''Changyuraptor'' to jeden z największych znanych przedstawicieli [[Microraptorinae]]. [[Holotyp]] osiągał wraz z ogonem i sterówkami długość ok. 132 centymetrów. Ogon (nie licząc piór) miał długość ok. 58 cm. Najdłuższe sterówki znajdujące się na końcu ogona mierzyły ponad 29,27 cm. To najdłuższe pióra odnotowane u nieptasiego dinozaura. |
| − | Kość kulszowa jest krótsza | + | Kość kulszowa jest krótsza niż u ''Microraptor'', za to przypomina kość kulszową ''[[Sinornithosaurus#S._millenii|Sinornithosaurus millenii]]''. Kość piszczelowa ''Changyuraptor'' jest nieco dłuższa niż kość udowa. Natomiast śródstopie osiąga długość ok. 2/3 długości kości piszczelowej. |
Badania ''Changyuraptor'' wykazują, że mógł on szybować. Dzięki odpowiedniemu zginaniu ogona mógł zmieniać prędkość opadania, a więc bezpiecznie lądować oraz precyzyjnie polować. | Badania ''Changyuraptor'' wykazują, że mógł on szybować. Dzięki odpowiedniemu zginaniu ogona mógł zmieniać prędkość opadania, a więc bezpiecznie lądować oraz precyzyjnie polować. | ||
==Systematyka== | ==Systematyka== | ||
| − | Analiza filogenetyczna przeprowadzona przez Hana i in. w 2014 roku wskazuje, że ''Changyuraptor'' należy do rodziny [[Dromaeosauridae]] | + | [[Analiza filogenetyczna]] przeprowadzona przez Hana i in. w 2014 roku wskazuje, że ''Changyuraptor'' należy do rodziny [[Dromaeosauridae]] a konkretnie do podrodziny [[Microraptorinae]]. Był on więc najbliżej spokrewniony z takimi [[rodzaj]]ami jak: ''[[Microraptor]]'', ''[[Sinornithosaurus]]'' ''[[Graciliraptor]]'' oraz ''[[Zhenyuanlong]]''. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 81: | Linia 81: | ||
| {{Kpt|[[Han Gang|Han]], [[Louis Chiappe|Chiappe]], [[Michael Habib|Habib]], [[Ji Shu-An|Shu-An]], [[Alan Turner|Turner]], [[Chinsamy Anusuya|Chinsamy]], [[Liu Xueling|Liu]]}} i {{Kpt|[[Han Lizhuo|Han]]}}, [[2014]] | | {{Kpt|[[Han Gang|Han]], [[Louis Chiappe|Chiappe]], [[Michael Habib|Habib]], [[Ji Shu-An|Shu-An]], [[Alan Turner|Turner]], [[Chinsamy Anusuya|Chinsamy]], [[Liu Xueling|Liu]]}} i {{Kpt|[[Han Lizhuo|Han]]}}, [[2014]] | ||
|- | |- | ||
| − | | {{V|'' | + | | {{V|''C. yangi''}} |
| {{Kpt|[[Han Gang|Han]], [[Louis Chiappe|Chiappe]], [[Michael Habib|Habib]], [[Ji Shu-An|Shu-An]], [[Alan Turner|Turner]], [[Chinsamy Anusuya|Chinsamy]], [[Liu Xueling|Liu]]}} i {{Kpt|[[Han Lizhuo|Han]]}}, [[2014]] | | {{Kpt|[[Han Gang|Han]], [[Louis Chiappe|Chiappe]], [[Michael Habib|Habib]], [[Ji Shu-An|Shu-An]], [[Alan Turner|Turner]], [[Chinsamy Anusuya|Chinsamy]], [[Liu Xueling|Liu]]}} i {{Kpt|[[Han Lizhuo|Han]]}}, [[2014]] | ||
|} | |} | ||
| Linia 88: | Linia 88: | ||
<small> | <small> | ||
Han, G., Chiappe L., M., Ji,S., Habib, M., Turner, A., H., Chinsamy, A., Liu X., Han, L. (2014). ''A new raptorial dinosaur with exceptionally long feathering provides insights into dromaeosaurid flight performance''. Nature Communications. 5: 4382. [[doi: 10.1038/ncomms5382]] | Han, G., Chiappe L., M., Ji,S., Habib, M., Turner, A., H., Chinsamy, A., Liu X., Han, L. (2014). ''A new raptorial dinosaur with exceptionally long feathering provides insights into dromaeosaurid flight performance''. Nature Communications. 5: 4382. [[doi: 10.1038/ncomms5382]] | ||
| − | </small> | + | |
| + | <references/></small> | ||
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
Wersja z 17:44, 22 sie 2016
| Autor: | Korekta: |
| Adrian Sztuba | Maciej Ziegler, Kamil Kamiński, Marcin Szermański |
| Changyuraptor (czangjuraptor) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 1 m (1,32 m z piórami) |
| Masa: | 4 kg |
| Miejsce występowania: | Chiny - Liaoning |
| Czas występowania | ok. 125 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja Changyuraptor. Autorka: Emily Willoughby [1] | |
Wstęp
Changyuraptor to jeden z kilku - i największy - z czteroskrzydłych dinozaurów odkrytych w Chinach. Jest to także jeden z największych znanych do tej pory przedstawicieli Microraptorinae. Opisany został przez Hana i współpracowników w 2014 roku na podstawie okazu o oznaczeniu HG B016.
Etymologia
Nazwa rodzajowa oznacza „złodziej z długimi piórami” (po chińsku „Changyu” znaczy „długie pióro", a po łacinie „raptor” to złodziej lub rabuś). Nazwa odnosi się do bardzo długich sterówek tego dinozaura. Epitet gatunkowy - yangi honoruje profesora Yanga Yandonga - prezesa Uniwersytetu Bohai, który wspomógł finansowo zakup holotypu.
Materiał kopalny
Holotyp Changyuraptor o oznaczeniu HG B016 zachował się w bardzo dobrym stanie. Obejmuje on prawie kompletny szkielet oraz odciski piór. Zachował się m.in. ogon, miednica, wszystkie kończyny (oprócz jednej dłoni), żebra, widełki obojczykowe oraz łopatka. Czaszka jest mocno zgnieciona. Najlepiej zachowały się w niej zęby. Odciski piór są widoczne m.in. w okolicach ogona, kończyn tylnych oraz obręczy barkowej.
Diagnoza
Cechami diagnostycznymi Changyuraptor są m.in.: duże widełki (bardziej masywne niż u Sinornithosaurus millenii oraz dużo większe niż np. u Tianyuraptor ostromi); kość ramieniowa dłuższa niż łokciowa o ok. 20 %; mniejsza ilość kręgów ogonowych (22) niż np. u Microraptor zhaoianus i bardzo długie w porównaniu do tylnych przednie kończyny (ok. 96% długości tylnych kończyn).
Budowa i lokomocja
Changyuraptor to jeden z największych znanych przedstawicieli Microraptorinae. Holotyp osiągał wraz z ogonem i sterówkami długość ok. 132 centymetrów. Ogon (nie licząc piór) miał długość ok. 58 cm. Najdłuższe sterówki znajdujące się na końcu ogona mierzyły ponad 29,27 cm. To najdłuższe pióra odnotowane u nieptasiego dinozaura. Kość kulszowa jest krótsza niż u Microraptor, za to przypomina kość kulszową Sinornithosaurus millenii. Kość piszczelowa Changyuraptor jest nieco dłuższa niż kość udowa. Natomiast śródstopie osiąga długość ok. 2/3 długości kości piszczelowej.
Badania Changyuraptor wykazują, że mógł on szybować. Dzięki odpowiedniemu zginaniu ogona mógł zmieniać prędkość opadania, a więc bezpiecznie lądować oraz precyzyjnie polować.
Systematyka
Analiza filogenetyczna przeprowadzona przez Hana i in. w 2014 roku wskazuje, że Changyuraptor należy do rodziny Dromaeosauridae a konkretnie do podrodziny Microraptorinae. Był on więc najbliżej spokrewniony z takimi rodzajami jak: Microraptor, Sinornithosaurus Graciliraptor oraz Zhenyuanlong.
Spis gatunków
| Changyuraptor | Han, Chiappe, Habib, Shu-An, Turner, Chinsamy, Liu i Han, 2014 |
| C. yangi | Han, Chiappe, Habib, Shu-An, Turner, Chinsamy, Liu i Han, 2014 |
Bibliografia
Han, G., Chiappe L., M., Ji,S., Habib, M., Turner, A., H., Chinsamy, A., Liu X., Han, L. (2014). A new raptorial dinosaur with exceptionally long feathering provides insights into dromaeosaurid flight performance. Nature Communications. 5: 4382. doi: 10.1038/ncomms5382
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Changyuraptor.jpg){kind=link}