Charonosaurus

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj

Autor: Tomasz Sokołowski
Korekta: Maciej Ziegler, Alan Broka, Łukasz Czepiński, Krzysztof Stuchlik, Kamil Kamiński


Charonosaurus (charonozaur)
Długość 9-10 m
Masa 5-7 t
Dieta roślinożerny
Miejsce Chiny - prowincja Heilongjiang, okolice wsi Jiayin

(formacja Yuliangze)

Czas
252 201 145
66

ok. 67-66 Ma
późna kreda (późny mastrycht)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Ornithopoda

Iguanodontia

Hadrosauroidea

Hadrosauridae

Lambeosaurinae

Parasaurolophini

Charonosaurus jiayensis profile.png
Rekonstrukcja. Autor: Clumsystiggy [1].
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy…


Wstęp

Charonosaurus to rodzaj hadrozaura z grupy lambeozaurynów, znaleziony w późnokredowych pokładach formacji Yuliangze. Znajdują się one na zachód od wsi Jiayin w prowincji Heilongjiang w północno-wschodnich Chinach. Gatunek typowy, C. jiayinensis, został opisany przez Godefroita, Zana i Jina w 2000 roku.

Materiał kopalny

Czaszka charonozaura. Na jasno elementy odnalezione. Źródło: Godefroit i in., 2000(?).

Holotyp to fragmentaryczna czaszka (CUST J-V1251-57). Materiał przypisany obejmuje kilkanaście okazów, w tym młode osobniki.

Budowa

Czaszka Charonosaurus jest bardzo podobna do czaszki północnoamerykańskiego Parasaurolophus i również mogła mieć długi wyrostek. Ten zaś prawdopodobnie służył do porozumiewania się pomiędzy osobnikami w stadzie (zob. szerzej Hadrosauridae#Funkcje grzebienia lambeozaurynów). Kość zębowa była masywna i zawierała 40 rzędów zębów. Każdy rząd liczył 2-3 zęby o wysokich koronach, sięgających 50 mm. Kończyny przednie charakteryzowały się długimi i smukłymi przedramionami. Kość krzyżową tworzyło 9 zrośniętych kręgów. Kość udowa mierzyła aż 135 cm i jak podają autorzy opisu, długością wśród hadrozaurów ustępowała jedynie Shantungosaurus. Wyrostek przedpanewkowy kości biodrowej był wyjątkowo długi.

Taksonomia

Wg Paula (2016) Charonosaurus mógł być gatunkiem w ramach rodzaju Parasaurolophus. Większość analiz potwierdza bardzo bliskie pokrewieństwo obu taksonów. W badaniu Cruzado-Caballero i in. (2017) omawainy ornitopod tworzy klad z P. walkeri i P. tubicens, podczas gdy P. cyrtocristatus jest bardziej bazalny. W analizie Kobayashiego i in. (2019) Charonosaurus okazał się najbliższym krewnym P. tubicens, a pozostałe gatunki parazaurolofa zajmują pozycję na zewnątrz kladu tworzonego przez dwa pierwsze z wymienionych taksonów.

Etymologia

Jego nazwa rodzajowa pochodzi od greckiego boga Charona, który przewoził zmarłych przez rzekę Styks. Można ją tłumaczyć na "jaszczur Charona". Epitet gatunkowy jiayinensis odnosi się do wsi Jiayin, nieopodal której natrafiono na jego skamieniałości.

Paleoekologia

W formacji Yuliangze Charonosaurus koegzystował z kilkoma innymi hadrozaurydami, takimi jak Wulagasaurus czy Amurosaurus. Na terenach tych żył też drapieżny teropod, prawdopodobnie tyranozauryd, którym mógł być Tarbosaurus bataar.

Spis gatunków

Charonosaurus Godefroit, Zan i Jin, 2000
C. jiayinensis Godefroit, Zan i Jin, 2000

Bibliografia

Źródła naukowe:

Cruzado-Caballero, P.; Powell, J. E. (2017). "Bonapartesaurus rionegrensis, a new hadrosaurine dinosaur from South America: implications for phylogenetic and biogeographic relations with North America". Journal of Vertebrate Paleontology 37. 1–16. doi:10.1080/02724634.2017.1289381.

Godefroit, P., Zan, S. & Jin, L. (2000) Charonosaurus jiayinensis n.g., n.sp.,a lambeosaurine dinosaur from the Late Maastrichtian of northeastern China. Compte Rendus de l'Academie des Sciences, Paris, Sciences de la Terre et des planètes 330: 875–882 [abstrakt] [2]

Godefroit, P., Zan, S. & Jin, L. (2001) The Mastrichtian (Late Cretaceous) lambeosaurine dinosaur Charonosaurus jiayinensis fro north-eastern China. Bulletin Institut Royal Sciences Naturalles Belgique Sciences de la Terre 71: 119-168

Godefroit, P., Hai, S., Yu, T. & Lauters, P. (2008) "New hadrosaurid dinosaurs from the uppermost Cretaceous of north−eastern China" (pdf). Acta Palaeontologica Polonica 53 (1): 47–74. doi:10.4202/app.2008.0103 [3]

Horner, J.R., Weishampel, D.B. & Forster, C.A. (2004) "Hadrosauridae" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Bwyd. University of California - Berkeley i Los Angeles, 438–463

Kobayashi, Y., Nishimura, T., Takasaki, R., Chiba, K., Fiorillo, A.R., Tanaka,K., Chinzorig, T., Sato, T. & Sakurai, K. (2019). "A New Hadrosaurine (Dinosauria: Hadrosauridae) from the Marine Deposits of the Late Cretaceous Hakobuchi Formation, Yezo Group, Japan". Scientific Reports. 9 (1): 1–14. doi:10.1038/s41598-019-48607-1.

Prieto-Márquez, A., Chiappe, L.M. & Joshi, S.H. (2012) "The Lambeosaurine Dinosaur Magnapaulia laticaudus from the Late Cretaceous of Baja California, Northwestern Mexico" PLoS ONE 7(6), e38207. doi:10.1371/journal.pone.0038207

Inne:

Holtz, T.R. Jr. (2012) "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information" [4]

Paul, G.S. (2016) "The Princeton Field Guide To Dinosaurs: 2nd Edition" wyd. Princeton University