Diabloceratops: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
(porpawki za Lund et asl. 2016)
Linia 16: Linia 16:
 
|-
 
|-
 
! '''Długość''':
 
! '''Długość''':
| 3,5-5,5(?) m
+
| ? m
  
 
|-
 
|-
 
! '''Masa''':
 
! '''Masa''':
| 1-3(?) t
+
| ? t
  
 
|-
 
|-
Linia 26: Linia 26:
 
| [[USA]] - Utah
 
| [[USA]] - Utah
  
<small>([[formacja]] [[Wahweap]])</small>
+
<small>(środkowe ogniwo formacji [[Wahweap]])</small>
 
|-
 
|-
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
| 79-78 [[Ma]]
+
| 80-78 [[Ma]]
  
 
<small>[[późna kreda]] (wczesny [[kampan]])</small>
 
<small>[[późna kreda]] (wczesny [[kampan]])</small>
Linia 39: Linia 39:
  
 
[[Ceratopsia]]
 
[[Ceratopsia]]
 
[[Neoceratopsia]]
 
 
[[Coronosauria]]
 
  
 
[[Ceratopsoidea]]
 
[[Ceratopsoidea]]
Linia 55: Linia 51:
  
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
''Diabloceratops'' to jeden z najwcześniejszych i najbardziej [[bazalny]]ch centrozaurynów, żyjący na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych w południowym Utah w późnej kredzie. Naukowcy wyróżnili 9 autapomorfii, czyli cech nie występujących (a więc odróżniających go) u innych przedstawicieli [[Centrosaurinae]]. Nieoficjalne szacunki jego długości na podstawie ''[[Achelousaurus]] horneri'' (6 m dł., 2 m wys., dł. czaszki 1,6 m) to 3,5-4 m. Z kolei [[Thomas Holtz|Holtz]] ([[2012]]) ocenia go na 5,5 metrów i "masę nosorożca". Jego szczątki zostały odkryte w osadach formacji Wahweap na południu stanu Utah.  
+
''Diabloceratops'' to jeden z najwcześniejszych i najbardziej [[bazalny]]ch centrozaurynów, żyjący na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych w południowym Utah w późnej kredzie. Naukowcy wyróżnili 9 autapomorfii, czyli cech nie występujących (a więc odróżniających go) u innych przedstawicieli [[Centrosaurinae]]. Jego szczątki zostały odkryte w osadach formacji Wahweap na południu stanu Utah.  
  
 
==Materiał kopalny==
 
==Materiał kopalny==
''D. eatoni'': [[Holotyp]] odnaleziony w Last Chance o numerze UMNH VP 16699 zawiera całą lewą część czaszki oraz elementy prawej strony.
+
[[Holotyp]] odnaleziony w Last Chance o numerze UMNH VP 16699 zawiera całą lewą część czaszki oraz elementy prawej strony.
 
 
?''D.'' sp.: Okaz odnaleziony w Nipple Butte o numerze UMNH VP 16704 zawiera wyizolowaną czaszkę.
 
  
 
==Budowa i historia taksonu==
 
==Budowa i historia taksonu==
===''D. eatoni''===
+
Czaszka diabloceratopsa ozdobiona była czterema rogami, czyniąc jego wygląd niepowtarzalnym, wręcz demonicznym (z czego zresztą wzięła się jego nazwa [[rodzaj]]owa). Para dłuższych (ok. 50 cm) rogów wyrastała z końca kryzy, natomiast para około dwukrotnie krótszych nad jego oczami. Te ostatnie były niemalże proste, natomiast para dłuższych była skierowana na zewnątrz. Całkowitą długość czaszki (od dzioba po koniec kryzy) ocenia się na około 1 m, natomiast jej długość od dzioba do kłykci to 62 cm. [[Gatunek]] ten został nazwany i opisany w [[2010]] roku przez [[James Kirkland|Kirklanda]] i [[Donald DeBlieux|DeBlieuxa]].
Czaszka diabloceratopsa ozdobiona była czterema rogami, czyniąc jego wygląd niepowtarzalnym, wręcz demonicznym (z czego zresztą wzięła się jego nazwa [[rodzaj]]owa). Para dłuższych (ok. 50 cm) rogów wyrastała z końca kryzy, natomiast para około dwukrotnie krótszych nad jego oczami, co jest cechą unikalną u centrozaurynów, spotykaną jedynie u niego i u ''[[Albertaceratops]]''. Te ostatnie były niemalże proste, natomiast para dłuższych była skierowana na zewnątrz. Całkowitą długość czaszki (od dzioba po koniec kryzy) ocenia się na około 1 m, natomiast jej długość od dzioba do kłykci to 62 cm. [[Gatunek]] ten został nazwany i opisany w [[2010]] roku przez [[James Kirkland|Kirklanda]] i [[Donald DeBlieux|DeBlieuxa]].
 
 
 
===?''D.'' sp.===
 
W [[1998]] roku odnaleziono czaszkę należącą do nieznanego wówczas centrozauryna. Znaleziska dokonał A. Smith niedaleko górnej granicy pokładów piaskowca należącego również do formacji Wahweap. Czaszka ta (UMNH VP 16704) została formalnie opisana dopiero 12 lat później, w [[2010]] roku przez Kirklanda i DeBlieuxa jako należący do nowo opisanego przez nich samych [[rodzaj]]u ''Diabloceratops''. Różni się od ''D. eatoni'' m.in. większymi rozmiarami – to oraz pewne cechy anatomiczne świadczą być może o starszym wieku tego osobnika.
 
 
 
Różnice morfologiczne między tymi dwoma czaszkami sugerują odmienność na poziomie gatunkowym, aczkolwiek pewne podobieństwa pozwoliły tylko na ostrożne i tymczasowe zaklasyfikowanie do tego samego [[rodzaj]]u jako ''Diabloceratops'' sp. Jednakże [[Mark Loewen|Loewen]] i in. ([[2013]]) stwierdzili, że nie ma podstaw by przypisywać go do diabloceratopsa, dlatego bardziej asekuracyjnie uważają go za przedstawiciela [[Centrosaurinae]] indet.
 
  
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
Linia 90: Linia 78:
  
 
Loewen, M.A., Farke, A.A., Sampson, S.D., Getty, M.A., Lund, E.K. & O'Connor, P.M. (2013) "Ceratopsid Dinosaurs from the Grand Staircase of Southern Utah" [w]: Titus, A.L. & Loewen, M.A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah" Bloomington, Indiana University Press
 
Loewen, M.A., Farke, A.A., Sampson, S.D., Getty, M.A., Lund, E.K. & O'Connor, P.M. (2013) "Ceratopsid Dinosaurs from the Grand Staircase of Southern Utah" [w]: Titus, A.L. & Loewen, M.A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah" Bloomington, Indiana University Press
 +
 +
Lund, E.K., O’Connor, P.M., Loewen, M.A. & Jinnah, Z.A. (2016) "A New Centrosaurine Ceratopsid, Machairoceratops cronusi gen et sp. nov., from the Upper Sand Member of the Wahweap Formation (Middle Campanian), Southern Utah" PLoS ONE 11(5), e0154403. [[doi:10.1371/journal.pone.0154403]]
  
 
McDonald A. T., (2011) A Subadult Specimen of Rubeosaurus ovatus (Dinosauria: Ceratopsidae), with Observations on Other Ceratopsids from the Two Medicine Formation. PLoS ONE 6(8): e22710. [[doi:10.1371/journal.pone.0022710]]
 
McDonald A. T., (2011) A Subadult Specimen of Rubeosaurus ovatus (Dinosauria: Ceratopsidae), with Observations on Other Ceratopsids from the Two Medicine Formation. PLoS ONE 6(8): e22710. [[doi:10.1371/journal.pone.0022710]]

Wersja z 09:53, 24 wrz 2016

Autor: Korekta:
Marcin Szermański Maciej Ziegler


Diabloceratops (diabloceratops)
Długość: ? m
Masa: ? t
Miejsce występowania: USA - Utah

(środkowe ogniwo formacji Wahweap)

Czas występowania 80-78 Ma

późna kreda (wczesny kampan)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Ceratopsia

Ceratopsoidea

Ceratopsidae

Centrosaurinae

Diabloceratops skull.jpg

Zrekonstruowana czaszka Diabloceratops eatoni. [1]

Wstęp

Diabloceratops to jeden z najwcześniejszych i najbardziej bazalnych centrozaurynów, żyjący na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych w południowym Utah w późnej kredzie. Naukowcy wyróżnili 9 autapomorfii, czyli cech nie występujących (a więc odróżniających go) u innych przedstawicieli Centrosaurinae. Jego szczątki zostały odkryte w osadach formacji Wahweap na południu stanu Utah.

Materiał kopalny

Holotyp odnaleziony w Last Chance o numerze UMNH VP 16699 zawiera całą lewą część czaszki oraz elementy prawej strony.

Budowa i historia taksonu

Czaszka diabloceratopsa ozdobiona była czterema rogami, czyniąc jego wygląd niepowtarzalnym, wręcz demonicznym (z czego zresztą wzięła się jego nazwa rodzajowa). Para dłuższych (ok. 50 cm) rogów wyrastała z końca kryzy, natomiast para około dwukrotnie krótszych nad jego oczami. Te ostatnie były niemalże proste, natomiast para dłuższych była skierowana na zewnątrz. Całkowitą długość czaszki (od dzioba po koniec kryzy) ocenia się na około 1 m, natomiast jej długość od dzioba do kłykci to 62 cm. Gatunek ten został nazwany i opisany w 2010 roku przez Kirklanda i DeBlieuxa.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Diabloceratops składa się z hiszpańskiego diablo (znaczącego diabeł) oraz greckiego ceratops (rogate oblicze). W wolnym tłumaczeniu nazwę te można przetłumaczyć jako "diabelskie, rogate oblicze", która wzięła się z okazałych i złowieszczo wyglądających kolców występujących po parze nad oczami i na kryzie. Natomiast epitet gatunkowy eatoni honoruje paleontologa Jeffery’ego Eatona, który badał kredowe kręgowce na terenie południowego Utah.

Spis gatunków

Diabloceratops Kirkland i DeBlieux, 2010
D. eatoni Kirkland i DeBlieux, 2010

Bibliografia

Holtz, T.R. Jr. (2012) "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information" [2]

Kirkland, J.I. & DeBlieux, D.D. (2010) New basal centrosaurine ceratopsian skulls from the Wahweap Formation (Middle Campanian), Grand Staircase – Escalante National Monument, southern Utah; in Ryan, M.J., Chinnery-Allgeier, B.J., & Eberth, D.A. (red.) New Perspectives on Horned Dinosaurs: The Royal Tyrell Museum Ceratopsian Symposium, Bloomington, Indiana University Press, 117 – 140.

Loewen, M.A., Farke, A.A., Sampson, S.D., Getty, M.A., Lund, E.K. & O'Connor, P.M. (2013) "Ceratopsid Dinosaurs from the Grand Staircase of Southern Utah" [w]: Titus, A.L. & Loewen, M.A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah" Bloomington, Indiana University Press

Lund, E.K., O’Connor, P.M., Loewen, M.A. & Jinnah, Z.A. (2016) "A New Centrosaurine Ceratopsid, Machairoceratops cronusi gen et sp. nov., from the Upper Sand Member of the Wahweap Formation (Middle Campanian), Southern Utah" PLoS ONE 11(5), e0154403. doi:10.1371/journal.pone.0154403

McDonald A. T., (2011) A Subadult Specimen of Rubeosaurus ovatus (Dinosauria: Ceratopsidae), with Observations on Other Ceratopsids from the Two Medicine Formation. PLoS ONE 6(8): e22710. doi:10.1371/journal.pone.0022710

Ryan, M.J., Evans, D.C., Shepherd, K.M. & Sues, H. (2012) "A new ceratopsid from the Foremost Formation (middle Campanian) of Alberta". Canadian Journal of Earth Sciences 49 (10): 1251. doi:10.1139/e2012-056