Dyslocosaurus
| Autor: | Korekta: |
| Sebastian Oziemski | Maciej Ziegler |
| Dyslocosaurus (dyslokozaur) | |
|---|---|
| Długość: | 18 m (?) |
| Masa: | 5 t (?) |
| Miejsce występowania: | USA - Wyoming |
| Czas występowania | późna jura lub późna kreda |
| Systematyka | Dinosauria |
Wstęp
Dyslocosaurus to nazwa rodzajowa zauropoda z Ameryki Północnej. Szczątki dyslokozaura odnaleziono w lokalizacji, która może pochodzić z późnej jury (155-147 Ma) lub z późnej kredy (68-65 Ma). Wiek jurajski jest bardziej prawdopodobny - stopa zwierzęcia ma prymitywną budowę a ponadto nie znaleziono innych szczątków diplodokoida w Ameryce Północnej w osadach późnokredowych.
Gatunek typowy to Dyslocosaurus polyonychius, który został opisany na podstawie odnalezionych w muzeum Amherst College skamielin. Kości zebrano już wcześniej, lecz nie potrafiono dokładnie go opisać. Jedyną wiedzę na jego temat reprezentowała wówczas prawdopodobna taksonomia zwierzęcia, która zakładała przynależność do tej samej grupy co m.in. słynny Diplodocus. Paul (2010) ocenia go na 18 m długości i 5 t.
Materiał kopalny
Holotyp dinozaura oznaczono AC 663 (Amherst College, Amherst, Massachusetts, Stany Zjednoczone). Na osobnika typowego składają się: dalsze końce lewej(?) kości łokciowej i promieniowej, fragment lewej kości udowej, dalszy koniec prawej piszczeli, lewa kość skokowa, kości lewego śródstopia (I, II, III i bliższa połowa IV), paliczki pierwszego palca lewej stopy (I, III i IV), pazury palca I, II, III (bliższa połowa), IV i możliwy pazur V (problematyczne z względu na swoją niepewną ilość - cztery lub pięć u każdej z kończyn tylnych!).
Tschopp i in. (2015) sugerują, że na holotyp mogą składać się więcej niż jedno zwierzę, a więc być może jest chimerą. Dotyczy to przynajmniej paliczka z trzeciego palca, którego stan zachowania jest inny niż pozostałych kości.
Budowa i klasyfikacja
Dyslokozaur miał kończyny przednie zbudowane jak u typowych diplodokoidów. Cechą specyficzną jest jednak to, że zauropod ten posiadał nie po trzy, a cztery (być może nawet pięć) pazurów u każdej z kończyn tylnych. Trudno go przez to porównać z innymi zauropodami, gdyż te zazwyczaj mają słabo zachowane dłonie i stopy. Dyslokozaura klasyfikowano rozmaicie - jako tytanozaura lub diplodokida. Inni paleontolodzy (np. Tschopp i in., 2015) wskazują natomiast na pewne cechy zbliżające go do rodziny Dicraeosauridae.
Etymologia
Nazwa rodzajowa pochodzi od wyrazów: gr. dys ("zły, kiepski"), łac. locus ("miejsce") oraz gr. sauros ("jaszczur"). Oznacza ona w dosłownym tłumaczeniu "jaszczur ze złego miejsca", zaś w luźnym, lepiej oddającym znaczenie nazwy przełożeniu "trudny do umiejscowienia jaszczur" lub "przemieszczony jaszczur". Epitet gatunkowy (polyonychius) jest kombinacją greckich słów polys ("wiele") i onyx ("pazur"), co można przetłumaczyć jako "o wielu pazurach".
Spis gatunków
| Dyslocosaurus | McIntosh, Coombs i Russell, 1992 |
| Dyslocosaurus polyonychius | McIntosh, Coombs i Russell, 1992 |
Bibliografia
McIntosh, J., Coombs, W. & Russell, D. (1992) "A new diplodocid sauropod (Dinosauria) from Wyoming, U.S.A.". Journal of Vertebrate Paleontology, t. 12, nr 2, str. 158-167.
Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford.
Tschopp, E., Mateus, O. & Benson, R.B.J. (2015) "A specimen-level phylogenetic analysis and taxonomic revision of Diplodocidae (Dinosauria, Sauropoda)" PeerJ, 3, e857. DOI:10.7717/peerj.857
Upchurch, P., Barrett, P.M., Dodson, P. (2004) Sauropoda. [w]: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press.
