Echinodon: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
(berrias)
Linia 1: Linia 1:
 +
{{DISPLAYTITLE:''Echinodon''}}
 
<small>
 
<small>
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
Linia 26: Linia 27:
 
|-
 
|-
 
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
 
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
−
| [[Wielka Brytania]] - hrabstwo [[Dorset]]
+
| [[Wielka Brytania]] - hrabstwo Dorset,
  
−
<small>(środkowe warstwy Purbeck)</small>
+
wyspa Purbeck
 +
 
 +
<small>(formacja [[Purbeck]] - środkowe warstwy Purbeck)</small>
 
|-
 
|-
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
Linia 43: Linia 46:
 
|-
 
|-
 
| colspan=2 |[[Plik:Echinodon.jpg|400px|]]
 
| colspan=2 |[[Plik:Echinodon.jpg|400px|]]
−
<small> [http://us.i1.yimg.com/us.yimg.com/i/ligans/dinosaurs/dc_card_echin_big.jpg]</small>
+
<small>Para echinodontów. [http://us.i1.yimg.com/us.yimg.com/i/ligans/dinosaurs/dc_card_echin_big.jpg]</small>
 +
|-
 +
! colspan=2 | Mapa znalezisk:
 +
|-
 +
| colspan=2 |
 +
<display_points type="terrain" zoom=6>
 +
50°35'N; 1°55'W|formacja [[Purbeck]], wyspa Purbeck, hrabstwo Dorset, [[Wielka Brytania]]|<small>''E. becklesii''.<br>
 +
</display_points>
 
|}
 
|}
  
Linia 50: Linia 60:
  
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
−
''Echinodon'' znaczy "kłujący ząb" (gr. ''echino'' czyli "spiczasty, kłujący" i gr. ''odon'' - "ząb").
+
''Echinodon'' znaczy "kłujący ząb" (gr. ''echino'' czyli "spiczasty, kłujący" i gr. ''odon'' - "ząb"). Drugi człon nazwy honoruje Samuela H. Becklesa, który odnalazł jego skamieniałości.
  
 
==Materiał kopalny==
 
==Materiał kopalny==
−
Izolowane fragmenty czaszek trzech osobników.
+
[[Lektotyp]] NHMUK 48209 to częściowa lewa i prawa k. przedszczękowa, przednia częśći lewej k. szczękowej z ''caniniform'' zębem i zębami 2 i 3, odcisk bocznego położenia tylnej gałęzi k. szczękowej i zęby 4 i 5; NHMUK 28210 to tylna gałąź k. szczękowej z 6 zębodołami i 5 kompletnymi lub częściowymi koronami zębów, brzuszny koniec lewej k. łzowej, przedni koniec lewej k. policzkowej (jarzmowej), większa część lewego ektopterygoida (ang. ''ectopterygoid''). Oba osobniki
 +
 
 +
[[Paralektotyp]]y NHMUK 48211 - częściowa prawa k. szczękowa z zębami 2-7 z czubkiem prawej k. policzkowej (jarzmowej) i częścią prawej k. podniebięnnej; NHMUK 48212 - częściowa prawa k. szczękowa z 6 zębami; NHMUK 48213 - częściowa lewa k. zębowa z 8 zębodołami i 7 zębami; NHMUK 48214 - częściowa prawa k. zębowa bęz zębów; NHMUK 48215a - prawa k. zębowa z 10 zębodołami i 9 zębami; NHMUK 48215b - lewa k. zębowa z 10 zębodołami i 5 zębami.
 +
 
 +
Materiał przypisany: NHMUK 48229 - fragment szczęki; NHMUK 40723 - fragment k. zębowej; DORCM GS 1164-5, 1167, 1171, 1194, 1212-6, 1222-3 - izolowane zęby.
  
 
==Historia i taksonomia==
 
==Historia i taksonomia==
−
Jedyny gatunek - ''E. becklesii'' został nazwany przez Richarda Owena (twórcy nazwy [[Dinosauria]]), który wziął echinodonta za jaszczurkę. Później uważano go za [[bazalny|bazalnego]] [[tyreofor]]a, z powodu uznania znalezionych razem ze szczątkami dinozaura płyt żółwia. Sądzono także, że ''Echinodon'' jest prymitywnym [[ornithischia|dinozaurem ptasiomiednicznym]] - fabrozaurydem. Obecnie rodzinę tą uważa się za nieważną. Paul [[Sereno]] w [[1991]] roku uznał echinodonta za przedstawiciela znanych głównie z wczesnej jury [[heterodontozauryd]]ów. Jeżeli ta klasyfikacja jest prawidłowa, to mamy do czynienia z bardzo późnym przedstawicielem Heterodontosauridae. Inne pozostałości heterodontozaurydów pochodzą także z późnojurajskiej formacji Morrison ([[USA]]) - ''[[Fruitadens]]''. David B. [[Norman]] i Paul M. [[Barrett]], którzy dokonali redeskrypcji rodzaju ''Echinodon'' w [[2002]] roku uznali za prawidłową klasyfikację Paula [[Sereno]]. Także analizy Zhanga i in. ([[2009]]) oraz Butlera i in. ([[2010]], [[2011]]) wykazały, że ''Echinodon'' to heterodontozauryd. Jednak analiza Pola i in. (2011) wykazała polotomię między ''Echidonon'', ''[[Pisanosaurus]]'', [[Heterodontosauridae]] i [[klad]]em pozostałych ptasiomiednicznych.
+
Jedyny [[gatunek]] - ''E. becklesii'' został nazwany przez [[Richar Owen|Richarda Owena]] (twórcy nazwy [[Dinosauria]]), który wziął echinodonta za jaszczurkę. Później uważano go za [[bazalny|bazalnego]] tyreofora, z powodu uznania znalezionych razem ze szczątkami dinozaura płyt żółwia. Sądzono także, że ''Echinodon'' jest prymitywnym [[ornithischia|dinozaurem ptasiomiednicznym]] - fabrozaurydem. Obecnie rodzinę tą uważa się za nieważną. [[Paul Sereno]] w [[1991]] roku uznał echinodonta za przedstawiciela znanych głównie z wczesnej jury heterodontozaurydów. Jeżeli ta klasyfikacja jest prawidłowa, to mamy do czynienia z bardzo późnym, choć wg niego ([[2012]]) [[bazalny]]m przedstawicielem [[Heterodontosauridae]]. Inne pozostałości heterodontozaurydów pochodzą także z późnojurajskiej formacji [[Morrison]] ([[USA]]) - ''[[Fruitadens]]''. [[David Norman]] i [[Paul Barrett]], którzy dokonali redeskrypcji rodzaju ''Echinodon'' w [[2002]] roku uznali za prawidłową klasyfikację Paula Sereno. Także analizy Zhanga i in. ([[2009]]) oraz Butlera i in. ([[2010]], [[2011]]) wykazały, że ''Echinodon'' to heterodontozauryd. Jednak analiza Pola i in. (2011) wykazała politomię między ''Echidonon'', ''[[Pisanosaurus]]'', [[Heterodontosauridae]] i [[klad]]em pozostałych ptasiomiednicznych.
  
 
==Budowa i paleoekologia==
 
==Budowa i paleoekologia==
Linia 64: Linia 78:
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
 
! ''Echinodon''
 
! ''Echinodon''
−
| [[Owen]], [[1861]]
+
| {{Kpt|[[Richard Owen|Owen]]}}, [[1861]]
 
|-
 
|-
−
| = ''[[Sauraechmodon]]''
+
| = ''Sauraechmodon''
−
| [[Falconer]], [[1861]]
+
| {{Kpt|Falconer}}, 1861
 
| ''[[nomen nudum]]''
 
| ''[[nomen nudum]]''
 
|-
 
|-
 
! ''E. becklesii''
 
! ''E. becklesii''
−
| [[Owen]], [[1861]]
+
| {{Kpt|Owen}}, 1861
 
|}
 
|}
 +
 +
==Wybrana bibliografia==
 +
<small>
 +
Sereno, P.C. (2012) Taxonomy, morphology, masticatory function and phylogeny of heterodontosaurid dinosaurs. ZooKeys. 226: 1–225, doi:10.3897/zookeys.226.2840
 +
</small>
  
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
 
[[Kategoria:Dinosauria]]

Wersja z 14:47, 19 lis 2012

Autor: Korekta:
Maciej Ziegler Daniel Madzia

Marcin Szermański

Tomasz Sokołowski

Echinodon (echinodont)
Długość: ok. 60 cm
Masa: ok. 1 kg
Miejsce występowania: Wielka Brytania - hrabstwo Dorset,

wyspa Purbeck

(formacja Purbeck - środkowe warstwy Purbeck)

Czas występowania 145-142 Ma

wczesna kreda (berrias)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

? Heterodontosauridae

Plik:Echinodon.jpg

Para echinodontów. [1]

Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Echinodon to niewielki dinozaur zamieszkujący tereny dzisiejszej Anglii na początku okresu kredowego. Jest jednym z najwcześniej opisanych dinozaurów, a także jednym z najmniejszych.

Etymologia

Echinodon znaczy "kłujący ząb" (gr. echino czyli "spiczasty, kłujący" i gr. odon - "ząb"). Drugi człon nazwy honoruje Samuela H. Becklesa, który odnalazł jego skamieniałości.

Materiał kopalny

Lektotyp NHMUK 48209 to częściowa lewa i prawa k. przedszczękowa, przednia częśći lewej k. szczękowej z caniniform zębem i zębami 2 i 3, odcisk bocznego położenia tylnej gałęzi k. szczękowej i zęby 4 i 5; NHMUK 28210 to tylna gałąź k. szczękowej z 6 zębodołami i 5 kompletnymi lub częściowymi koronami zębów, brzuszny koniec lewej k. łzowej, przedni koniec lewej k. policzkowej (jarzmowej), większa część lewego ektopterygoida (ang. ectopterygoid). Oba osobniki

Paralektotypy NHMUK 48211 - częściowa prawa k. szczękowa z zębami 2-7 z czubkiem prawej k. policzkowej (jarzmowej) i częścią prawej k. podniebięnnej; NHMUK 48212 - częściowa prawa k. szczękowa z 6 zębami; NHMUK 48213 - częściowa lewa k. zębowa z 8 zębodołami i 7 zębami; NHMUK 48214 - częściowa prawa k. zębowa bęz zębów; NHMUK 48215a - prawa k. zębowa z 10 zębodołami i 9 zębami; NHMUK 48215b - lewa k. zębowa z 10 zębodołami i 5 zębami.

Materiał przypisany: NHMUK 48229 - fragment szczęki; NHMUK 40723 - fragment k. zębowej; DORCM GS 1164-5, 1167, 1171, 1194, 1212-6, 1222-3 - izolowane zęby.

Historia i taksonomia

Jedyny gatunek - E. becklesii został nazwany przez Richarda Owena (twórcy nazwy Dinosauria), który wziął echinodonta za jaszczurkę. Później uważano go za bazalnego tyreofora, z powodu uznania znalezionych razem ze szczątkami dinozaura płyt żółwia. Sądzono także, że Echinodon jest prymitywnym dinozaurem ptasiomiednicznym - fabrozaurydem. Obecnie rodzinę tą uważa się za nieważną. Paul Sereno w 1991 roku uznał echinodonta za przedstawiciela znanych głównie z wczesnej jury heterodontozaurydów. Jeżeli ta klasyfikacja jest prawidłowa, to mamy do czynienia z bardzo późnym, choć wg niego (2012) bazalnym przedstawicielem Heterodontosauridae. Inne pozostałości heterodontozaurydów pochodzą także z późnojurajskiej formacji Morrison (USA) - Fruitadens. David Norman i Paul Barrett, którzy dokonali redeskrypcji rodzaju Echinodon w 2002 roku uznali za prawidłową klasyfikację Paula Sereno. Także analizy Zhanga i in. (2009) oraz Butlera i in. (2010, 2011) wykazały, że Echinodon to heterodontozauryd. Jednak analiza Pola i in. (2011) wykazała politomię między Echidonon, Pisanosaurus, Heterodontosauridae i kladem pozostałych ptasiomiednicznych.

Budowa i paleoekologia

Echinodon różni się od większości dinozaurów ptasiomiednicznych posiadaniem jednego lub dwóch kłów w kości szczękowej. Podobne uzębienie występowało u heterodontozaurydów, z tą jednak różnicą, że u nich kły znajdowały się nieco bardziej z przodu szczęk, na kości przedszczękowej. Heterodontozaurydy, mimo że należą do typowo roślinożernych Ornithischia, być może były wszystkożerne. Świadczyć o tym miałoby właśnie uzębienie oraz budowa pazurów na kończynach przednich (są one zagięte, jak u drapieżników).

Spis gatunków

Echinodon Owen, 1861
= Sauraechmodon Falconer, 1861 nomen nudum
E. becklesii Owen, 1861

Wybrana bibliografia

Sereno, P.C. (2012) Taxonomy, morphology, masticatory function and phylogeny of heterodontosaurid dinosaurs. ZooKeys. 226: 1–225, doi:10.3897/zookeys.226.2840

Źródło: „https://encyklopedia.dinozaury.com/index.php?title=Echinodon&oldid=8973”