|
|
| Linia 1: |
Linia 1: |
| − | Hasło do weryfikacji i rozbudowy (materiał kop., taksonomia)
| + | #PATRZ [[Brontosaurus#B._yahnahpin]] |
| − | | |
| − | {{DISPLAYTITLE:''Eobrontosaurus''}}
| |
| − | <small>
| |
| − | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
| |
| − | | Autor:
| |
| − | | Korekta:
| |
| − | |-
| |
| − | | [[Maciej Ziegler]]
| |
| − | | |
| − | | [[Marcin Szermański]], [[Daniel Madzia]], [[Tomasz Sokołowski]], [[Krzysztof Stuchlik]]
| |
| − | |}
| |
| − | </small>
| |
| − | | |
| − | ----
| |
| − | | |
| − | {| class="wikitable" style="text-align:left" align="left"
| |
| − | ! colspan=2 | ''Eobrontosaurus'' (eobrontozaur)
| |
| − | |-
| |
| − | ! '''Długość''':
| |
| − | | 21-23 (?26) m
| |
| − | | |
| − | |-
| |
| − | ! '''Masa''':
| |
| − | | ? t
| |
| − | | |
| − | |-
| |
| − | ! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
| |
| − | | [[USA]] - stan Wyoming
| |
| − | | |
| − | <small>([[formacja]] [[Morrison]])</small>
| |
| − | |-
| |
| − | ! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
| |
| − | | 155-150 [[Ma]]
| |
| − | | |
| − | <small>[[późna jura]] ([[kimeryd]])</small>
| |
| − | |-
| |
| − | ! '''Systematyka'''
| |
| − | | [[Dinosauria]]
| |
| − | | |
| − | [[Saurischia]]
| |
| − | | |
| − | [[Sauropodomorpha]]
| |
| − | | |
| − | [[Sauropoda]]
| |
| − | | |
| − | [[Eusauropoda]]
| |
| − | | |
| − | ? [[Neosauropoda]]
| |
| − | | |
| − | ? [[Diplodocoidea]] / [[Macronaria]]
| |
| − | | |
| − | ? [[Diplodocidae]] / [[Camarasauromorpha]]
| |
| − | | |
| − | ? [[Apatosaurinae]] / [[Camarasauridae]]
| |
| − | |-
| |
| − | | colspan=2 |[[Plik:Camarasaurus_by_Kahless28.jpg|400px]]
| |
| − | <small>Rekonstrukcja przyżyciowa ''Camarasaurus'' i ''Comodactylus'', poprawna
| |
| − | | |
| − | jedynie w przypadku racji po stronie Upchurcha i in. (2004).
| |
| − | | |
| − | Autor: [[Jakub Kowalski]] [http://kahless28.deviantart.com/gallery/]
| |
| − | |}
| |
| − | | |
| − | ==Wstęp==
| |
| − | ''Eobrontosaurus'' to późno[[jura]]jski zauropod znany z Ameryki Północnej. Żył na tych terenach jakieś 155-150 milionów lat temu.
| |
| − | | |
| − | Początkowo uważano, że jest to jedyny zauropod zachowany z charakterystycznymi dla [[teropod]]ów żebrami brzusznymi. Później okazało się, że były to żebra mostkowe, które rzadko ulegają fosylizacji.
| |
| − | | |
| − | ==Pozycja systematyczna i taksonomia==
| |
| − | Dinozaur ten został początkowo opisany w [[1994]] roku przez Filla'ego i Redmana jako [[gatunek]] apatozaura - ''A. yahnahpin''. [[Robert Bakker]] w [[1998]] roku uznał go za odrębny [[rodzaj]] i nadał mu nazwę odnoszącą się do słynnego ''[[Brontosaurus]]''.
| |
| − | | |
| − | ''Eobrontosaurus'' jest powszechnie uważany za [[takson siostrzany]] ''[[Apatosaurus]]'' i przedstawiciela [[Apatosaurinae]]. Niektórzy naukowcy (np. [[Paul Upchurch]] i in., [[2004]]) zasugerowali, że to [[młodszy synonim]] ''[[Camarasaurus]]'' (a więc nie może być diplodokidem), gdyż ma cechy kamarazaura (budowa k. łopatkowo-kruczej, ramiennej i kręgów szyjnych). Najprawdopodobniej chodzi o [[gatunek]] ''[[Camarasaurus]] supremus'', gdyż to on najbardziej odpowiada gabarytowo i stratygraficznie eobrontozaurowi.
| |
| − | | |
| − | Z kolei [[Scott Hartman]] ([[2005]], DML) przekonuje nieoficjalnie, że są to odmienne dinozaury, popierając tym samym Roberta Bakkera. Wg niego kręgi eobrontozaura niepodważalnie wykazują cechy apatozaurynowe, lecz mimo to wymaga dokładniejszego zbadania. Póki co najnowsze doniesienia (Tschopp i in., [[2015]]) synonimizują go z brontozaurem, któremu tym samym przywracają po kilku dekadach ważny status.
| |
| − | | |
| − | ==Paleoekologia==
| |
| − | Eobrontozaur jest kolejnym zauropodem znanym z formacji [[Morrison]]. Żył obok słynnych [[rodzaj]]ów jak ''[[Diplodocus]]'', ''[[Supersaurus]]'' i ''[[Brachiosaurus]]''. Występowało tam także wiele innych bardzo znanych dinozaurów - ''[[Stegosaurus]]'', ''[[Allosaurus]]'' i ''[[Ceratosaurus]]''.
| |
| − | | |
| − | W cieniu tych olbrzymów żyli mali prekursorzy kredowych dinozaurów - wczesny [[tyranozauroid]] - ''[[Stokesosaurus]]'' czy pancerna ''[[Mymoorapelta]]''.
| |
| − | | |
| − | Najlepszą obroną eobrontozaura przed drapieżnikami była jego wielkość i być może biczowaty ogon, mogący skutecznie odpędzać mięsożerców oraz stadny tryb życia.
| |
| − | | |
| − | ==Etymologia==
| |
| − | Nazwa [[rodzaj]]owa oznacza "wczesny brontozaur", zaś samo ''[[Brontosaurus]]'' to "gromowy jaszczur". Nazwa odnosi się do tego sławnego zauropoda, gdyż [[Robert Bakker]] wierzył, że są ze sobą blisko spokrewnione, z tym że eobrontozaur jest nieco bardziej prymitywny.
| |
| − | | |
| − | ==Spis gatunków==
| |
| − | {| class="wikitable"
| |
| − | | ''Eobrontosaurus''
| |
| − | | {{Kpt|[[Robert Bakker|Bakker]]}}, [[1998]]
| |
| − | | = ''[[Brontosaurus]]''
| |
| − | | {{Kpt|[[Othniel Marsh|Marsh]]}}, [[1879]]
| |
| − | |-
| |
| − | | ''E. yahnahpin''
| |
| − | | ({{Kpt|Filla}} i {{Kpt|Redman}}, [[1994]]) {{Kpt|Bakker}}, 1998
| |
| − | | = ''[[Brontosaurus]] yahnahpin''
| |
| − | | ({{Kpt|Filla}} i {{Kpt|Redman}}, 1994) {{Kpt|Tschopp, [[Octávio Mateus|Mateus]]}} i {{Kpt|Benson}}, [[2015]]
| |
| − | |-
| |
| − | | = ''[[Apatosaurus]] yahnahpin''
| |
| − | | {{Kpt|Filla}} i {{Kpt|Redman}}, 1994
| |
| − | |}
| |
| − | | |
| − | ==Bibliografia==
| |
| − | <small>
| |
| − | Tschopp, E., Mateus, O. & Benson, R.B.J. (2015) "A specimen-level phylogenetic analysis and taxonomic revision of Diplodocidae (Dinosauria, Sauropoda)" PeerJ, 3, e857. [[doi:10.7717/peerj.857]]
| |
| − | | |
| − | Upchurch, P., Barrett, P.M. & Dodson P. (2004) Sauropoda. [w:] David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press.
| |
| − | | |
| − | http://dml.cmnh.org/2005Feb/msg00289.html
| |
| − | | |
| − | http://en.wikipedia.org/wiki/Eobrontosaurus
| |
| − | </small>
| |
| − | | |
| − | [[Kategoria:Dinosauria]]
| |
| − | [[Kategoria:Saurischia]]
| |
| − | [[Kategoria:Sauropodomorpha]]
| |
| − | [[Kategoria:Sauropoda]]
| |
| − | [[Kategoria:Diplodocoidea]]
| |
| − | [[Kategoria:Diplodocidae]]
| |
| − | [[Kategoria:Macronaria]]
| |
| − | [[Kategoria:Macronaria bazalne]]
| |
| − | [[Kategoria:Ameryka Północna]]
| |
| − | [[Kategoria:USA]]
| |
| − | [[Kategoria:Mezozoik]]
| |
| − | [[Kategoria:Jura]]
| |
| − | [[Kategoria:Kimeryd]]
| |
| − | [[Kategoria:Do poprawy - zajęte]]
| |
