Europatitan
| Autor: | Korekta: |
| Kamil Kamiński |
| Europatitan (europatytan) | |
|---|---|
| Długość: | ? |
| Masa: | ? |
| Miejsce występowania: | Hiszpania - Burgos |
| Czas występowania |
wczesna kreda (późny barrem - wczesny apt) |
| Systematyka | Dinosauria |
Kręg grzbietowy. Źródło: Fernández-Baldora. i in., 2017. | |
Wstęp
Europatitan to rodzaj zauropoda z wczesnej kredy z terenu dzisiejszej Hiszpanii. Znany jest z jednego niepełnego szkieletu, mimo to jego szczątki należą do najbardziej kompletnych przedstawicieli Titanosauriformes z tego okresu odnalezionych w Europie. Prawdopodobnie był to bazalny przedstawiciel kladu Somphospondyli, bliski Sauroposeidon i Tendaguria.
Etymologia
Nazwa Europatitan nawiązuje do nazwy kontynentu (Europy) oraz mitycznych greckich tytanów, słynących z wielkich rozmiarów i siły. Epitet gatunkowy estwoodi honoruje sławnego amerykańskiego aktora i reżysera Clinta Eastwooda. Grał on w filmie „Dobry, zły i brzydki”, którego sceny kręcono niedaleko miejsca znalezienia szczątków europatytana.
Materiał kopalny
Holotyp (AODF 660) oznaczono numerami katalogowymi od MDS-OTII-1 do MDS-OTII-32. Obejmuje on: ząb, pięć kręgów szyjnych, jeden kręg grzbietowy, dziewięć kręgów ogonowych, jedenaście żeber szyjnych, pięć żeber brzusznych, siedem łuków hemalnych, obie łopatki, lewą kość kruczą, kości lewego śródręcza I i III, obie kości łonowe i kulszowe.
Odkrycie i opis
Szczątki Europatitan znaleziono w północnej Hiszpanii w 2003 r. Następnie wydobywano je z tamtejszych piaskowców w latach 2004-2006. Obecnie znajdują się one w Dinosaur Museum of Salas de los Infantes w Burgos, w Hiszpanii. W 2017 r. omawiany tu dinozaur został nazwany i opisany przez zespół paleontologów pod kierownictwem Fidela Fernández-Baldora.
Budowa
Europatitan był dużym zauropodem. Jedyny zachowany ząb był trójkątny, i bardziej przypominał kształtem łyżeczkę niż ołówek. Pewne cechy zbliżały go do zębów bazalnych przedstawicieli Titanosauriformes. Kręgi szyjne europatytana wyróżniały się ekstremalną pneumatyzacją, a ich trzony były silnie wydłużone, co znamionuje niezwykle długą szyję, podobnie jak np. u Sauroposeidon. Jedyny znany kręg grzbietowy miał spłaszczony grzbietowo-brzusznie, opistoceliczny (wklęsły z tyłu) trzon. Był on szerszy niż dłuższy, i w przybliżeniu tak samo wysoki jak długi. Żebra szyjne i brzuszne były wydłużone, te ostatnie mierzyły nawet więcej niż 2 m długości. Kręgi ogonowe przypominały budową kręgi bazalnych przedstawicieli Titanosauriformes. Łopatka mierzyła 165 cm i była zbliżona kształtem do łopatek brachiozaurydów i bazalnych somfospondyli.
Spis gatunków
| Europatitan | Fernández -Baldor, Canudo, Huerta, Moreno-Azanza i Montero, 2017 |
| E. eastwoodi | Fernández -Baldor, Canudo, Huerta, Moreno-Azanza i Montero, 2017 |
Bibliografia
Fernández-Baldor, F.T., Canudo, J.I., Huerta, P., Moreno-Azanza, M., Montero, D. (2017). "Europatitan eastwoodi, a new sauropod from the lower Cretaceous of Iberia in the initial radiation of somphospondylans in Laurasia". PeerJ. 5: e3409. doi:10.7717/peerj.3409
