Foremost
Hasło w trakcie rozbudowy
| Autor: Paweł Konarzewski |
| Korekta: |
| Formacja Foremost | |
|---|---|
| Miąższość: | do 170 m |
| Wiek: | ok. 80,2-79,5 Ma |
| Ówczesny klimat: | ciepły i wilgotny |
| Kraj: | Kanada - Alberta i Saskatchewan |
Osłonięcia formacji Foremost. | |
Wstęp
Formacja Foremost znajduje się na terenie Kanady. Jest ona datowana na kampan.
Charakterystyka
Formacja Foremost rozciąga się od południowej Alberty i Saskatchewan przez granicę ze Stanami Zjednoczonymi, gdzie część jej warstw o równoważnym wieku jest uważanych jako część formacji Judith River w północnej Montanie. Foremost należy do grupy Belly River, w której skład wchodzą również formacje Oldman, Dinosaur Park oraz Judith River. Granice formacji są wyznaczone przez strefy zawierające duże ilości węgla zwane Mackay (dolne pokłady) i Taber (górne pokłady). Możliwe, że w skład formacji wchodzą również piaskowce Herronton, które oddzielają górną strefę węglową Taber od dolnych osadów formacji Oldman. Formacja Foremost zawiera skały osadowe, wulkaniczne, plutoniczne oraz metamorficzne (Thompsom, 2018). Fowler (2017) ustalił wiek formacji mieszczący się w przedziale od ok. 80,2 do 79,5 Ma.
Osady formacji Foremost sugerują środowiska nadbrzeżne z estuariami lub lagunowe, które z czasem zmieniły się w obszary o większej powierzchni lądu w wyniku obniżenia się poziomu Morza Środkowego Zachodu oddzielającego od siebie Laramidię i Appalachię podczas morskiej regresji Claggett (Thompson, 2018).
Paleofauna
Fauna dinozaurów była podobnie zróżnicowana, co inne, dobrze poznane kampańskie formacje z Ameryki Północnej. Występowały m. in. ceratopsydy, tyranozaurydy, pachycefalozaurydy, dromeozaurydy, bazalni przedstawiciele Neornithischia, ankylozaurydy i niewielkie teropody. Wstępowały również ryby, jaszczurki, żółwie ssaki, ptaki, morskie bezkręgowce oraz Champsosaurus .
Dinozaury
| Dinozaury | |||
|---|---|---|---|
| Takson | Materiał kopalny | Komentarz | Grafika |
|
CMN 8818 – kopuła czołowo-ciemieniowa oraz niektóre inne elementy czaszki, znane są również czaszki należące do innych osobników |
Występował również w formacji Judith River. |
| |
|
TMP 2010.5.7 – niekompletna czaszka |
Najstarszy znany kanadyjski tyranozauryd. |
| |
|
CMN 53282 – częściowa kość ciemieniowa, pozostały materiał kopalny obejmuje kości czaszki |
Najstarszy znany kanadyjski ceratopsyd. |
| |
|
Niezidentyfikowany ceratopsyd |
TMP 1989.068.0001 - lewy, niekompletny róg nadoczony wraz z kośćmi czaszki |
Niediagnostyczny takson mogący być chasmozaurynem lub centrozaurynem. |
|
|
Niezidentyfikowany ceratopsyd |
TMP 2017.022.0037 - niekompletny róg nadoczony |
Niediagnostyczny takson mogący być chasmozaurynem lub centrozaurynem. |
|
Bibliografia
Brown, C.M. 2018. "Long-horned Ceratopsidae from the Foremost Formation (Campanian) of southern Alberta". PeerJ 6:e4265 doi:10.7717/peerj.4265
Cullen, T. M., Fanti, F., Capobianco, C., Ryan, M. J., & Evans, D. C. (2016). "A vertebrate microsite from a marine-terrestrial transition in the Foremost Formation (Campanian) of Alberta, Canada, and the use of faunal assemblage data as a paleoenvironmental indicator". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 444, 101-114. doi:10.1016/j.palaeo.2015.12.015
Fowler, D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. doi:10.1371/journal.pone.0188426
Ryan, M. J., Evans, D. C., & Shepherd, K. M. (2012). "A new ceratopsid from the Foremost Formation (middle Campanian) of Alberta". Canadian Journal of Earth Sciences, 49(11), 1251-1262. doi:10.1139/e2012-056
Sullivan, R. M. (2003). "Revision of the dinosaur Stegoceras Lambe (Ornithischia, Pachycephalosauridae)". Journal of Vertebrate Paleontology. 23: 181–207.
Thompson, M. G. W. (2018). "A Multidisciplinary Palaeoenvironmental Reconstruction of the Campanian Foremost Formation of Southern Alberta "(dysertacja doktorska, Carleton University) [2]
Thompson, M. G., Bedek, F. V., Schröder-Adams, C., Evans, D. C., & Ryan, M. J. (2021). "The oldest occurrence of brachylophosaurin hadrosaurids in Canada". Canadian Journal of Earth Sciences, 58(10), 993-1004. doi:10.1139/cjes-2020-0007
Voris, J.T., Therrien, F., Zelenitzky, D.K., Brown, C.M.. (2020). "A new tyrannosaurine (Theropoda:Tyrannosauridae) from the Campanian Foremost Formation of Alberta, Canada, provides insight into the evolution and biogeography of tyrannosaurids". Cretaceous Research: 104388. doi:10.1016/j.cretres.2020.104388
