Gigantspinosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m |
(nomen nudum, wiek śr.jur. przywrócony i do weryfikacji, inne) |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | {{DISPLAYTITLE: | + | {{DISPLAYTITLE:"Gigantspinosaurus"}} |
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Linia 13: | Linia 13: | ||
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left" | {| class="wikitable" style="text-align:left" align="left" | ||
| − | ! colspan=2 | | + | ! colspan=2 | "Gigantspinosaurus" ("gigantspinozaur") |
|- | |- | ||
! '''Długość''': | ! '''Długość''': | ||
| Linia 23: | Linia 23: | ||
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ||
| [[Chiny]] - Syczuan | | [[Chiny]] - Syczuan | ||
| − | <small>(górna część [[formacja]] [[Shaximiao]])</small> | + | <small>(górna część [[formacja|formacji]] [[Shaximiao]])</small> |
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | |{{Występowanie| | + | |{{Występowanie|165|152}} |
| − | + | ||
| − | + | <small>[[środkowa jura]]-[[późna jura]] (?[[kelowej]]<ref>Li, K., Liu, J., Yang, C. & Hu, F. (2011) "Dinosaur assemblages from the Middle Jurassic Shaximiao Formation and Chuanjie Formation in the Sichuan-Yunnan Basin, China". Volumina Jurassica, 21-42 </ref>-?[[kimeryd]]<ref name = Riguettietal2022></ref>)</small> | |
|- | |- | ||
! '''Systematyka''' | ! '''Systematyka''' | ||
| Linia 39: | Linia 39: | ||
[[Stegosauria]] | [[Stegosauria]] | ||
| − | ?<ref>Maidment, S. C., Raven, T. J., Ouarhache, D., & Barrett, P. M. (2020). North Africa's first stegosaur: implications for Gondwanan thyreophoran dinosaur diversity. Gondwana Research, 77, 82-97. [[doi:10.1016/j.gr.2019.07.007]]</ref>[[Huayangosauridae]]<ref>Riguetti, F.J., Apesteguía, S. & Pereda-Suberbiola, X. (2022) "A new Cretaceous thyreophoran from Patagonia supports a South American lineage of armoured dinosaurs" Scientific Reports, 12, 11621. [[doi:10.1038/s41598-022-15535-6]]</ref>/???[[Stegosauridae]]<ref>Raven, T. J., & Maidment, S. C. (2017). A new phylogeny of Stegosauria (Dinosauria, Ornithischia). Palaeontology, 60(3), 401-408. [[doi:10.1111/pala.12291]]</ref> | + | ?<ref>Maidment, S. C., Raven, T. J., Ouarhache, D., & Barrett, P. M. (2020). North Africa's first stegosaur: implications for Gondwanan thyreophoran dinosaur diversity. Gondwana Research, 77, 82-97. [[doi:10.1016/j.gr.2019.07.007]]</ref> [[Huayangosauridae]]<ref name = Riguettietal2022>Riguetti, F.J., Apesteguía, S. & Pereda-Suberbiola, X. (2022) "A new Cretaceous thyreophoran from Patagonia supports a South American lineage of armoured dinosaurs" Scientific Reports, 12, 11621. [[doi:10.1038/s41598-022-15535-6]]</ref> / ??? [[Stegosauridae]]<ref>Raven, T. J., & Maidment, S. C. (2017). A new phylogeny of Stegosauria (Dinosauria, Ornithischia). Palaeontology, 60(3), 401-408. [[doi:10.1111/pala.12291]]</ref> |
|- | |- | ||
| colspan=2 |[[Plik:Gigantspinosaurus sichuanensis.jpg|425px]] | | colspan=2 |[[Plik:Gigantspinosaurus sichuanensis.jpg|425px]] | ||
| Linia 53: | Linia 53: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | Gigantspinozaur to [[rodzaj]] niezwykłego stegozaura żyjącego na terenie obecnych Chin | + | Gigantspinozaur to [[nomen nudum|nieważny]] [[rodzaj]] niezwykłego stegozaura żyjącego na terenie obecnych Chin. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| − | [[File:Zigong Dinosaur Museum Gigantspinosaurus.jpg|thumb|300px|Zrekonstruowany szkielet | + | [[File:Zigong Dinosaur Museum Gigantspinosaurus.jpg|thumb|300px|Zrekonstruowany szkielet "Gigantspinosaurus". Fot. Zhangzhugang [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Zigong_Dinosaur_Museum_Gigantspinosaurus.jpg]]] |
[[Holotyp]] (ZDM 0019) stanowi prawie kompletny szkielet dorosłego osobnika, który zawiera: parę kompletnych żuchw, 8 kręgów szyjnych, 16 kręgów grzbietowych i synsakrum z 4 kręgami krzyżowymi, kilka przednich kręgów ogonowych, części szkieletu wyrostka robaczkowego, fragmenty osteodermów, obydwa kolce łopatkowe (prawy z małą skamieliną odcisku skóry). | [[Holotyp]] (ZDM 0019) stanowi prawie kompletny szkielet dorosłego osobnika, który zawiera: parę kompletnych żuchw, 8 kręgów szyjnych, 16 kręgów grzbietowych i synsakrum z 4 kręgami krzyżowymi, kilka przednich kręgów ogonowych, części szkieletu wyrostka robaczkowego, fragmenty osteodermów, obydwa kolce łopatkowe (prawy z małą skamieliną odcisku skóry). | ||
| − | Przypisany osobnik (ZDM 0156) składa się z bloku biodrowo-krzyżowego i kości kulszowej. Przez Peng i in. ([[2005]]) został oznaczony jako | + | Przypisany osobnik (ZDM 0156) składa się z bloku biodrowo-krzyżowego i kości kulszowej. Przez Peng i in. ([[2005]]) został oznaczony jako "Gigantspinosaurus" [[sp.]]. |
| − | == | + | ==Ważność taksonu== |
| − | + | "Gigantspinosaurus sichuanensis" został opisany w krótkiej pracy przez Ouyanga w 1992 roku. Jednak nie podał on żadnych cech [[diagnoza|diagnostycznych]], przez co jest to rodzaj nieważny (''[[nomen nudum]]'') (art. 13.1.1 [[International Code of Zoological Nomenclature|ICZN]]). Został on błędnie uznany za ważny takson m.in. przez Maidment i Wei (2006) oraz Maidment i in. (2008), mimo zauważenia przez tych pierwszych autorów, że gatunek nie został zdiagnozowany a jedynie opisany. | |
==Budowa== | ==Budowa== | ||
| − | [[Plik:Shaximiao Formation dinosaurs.jpg|thumb|300px| | + | [[Plik:Shaximiao Formation dinosaurs.jpg|thumb|300px|"Gigantspinosaurus" w środowisku naturalnym. Autor: Abelov2014 [https://www.deviantart.com/abelov2014/art/Yangchuanosaurus-637591185]]] |
| − | + | "Gigantspinosaurus" był średniej wielkości stegozaurem. Odznaczał się dużą czaszką z zachowanym zewnętrznym otworem żuchwowym. W szczęce i żuchwie znajdowało się po 30 zębów. Płytki na szyi były małe, cienkie trójkątne, na grzbiecie grube, szerokie i niskie. Charakteryzował się parą ogromnych kolców wyrastających z baków, które były dwa razy dłuższe od łopatek. Przednie kończyny były mocne, a śródręcze - krótkie i mocne. Ogon był zakończony czterema ostrymi kolcami, które mogły służyć do obrony przed drapieżnikami jak ''[[Yangchuanosaurus]]'' (Hao i in., 2018a). | |
==Pozycja systematyczna== | ==Pozycja systematyczna== | ||
| − | Po raz pierwszy uwzględniono gigantspinozaura w analizie kladystycznej w [[2008]] roku, w badaniach [[Maidment]] i in. Okazało się, że jest on najbardziej [[bazalny]]m przedstawicielem [[Stegosauria]]. | + | Po raz pierwszy uwzględniono "gigantspinozaura" w analizie kladystycznej w [[2008]] roku, w badaniach [[Maidment]] i in. Okazało się, że jest on najbardziej [[bazalny]]m przedstawicielem [[Stegosauria]]. W kolejnych badaniach również z reguły plasował się u podstawy tego kladu. |
==Patologia== | ==Patologia== | ||
| − | Chińscy paleontolodzy znaleźli u | + | Chińscy paleontolodzy znaleźli u "Gigantspinosaurus" dziwną zmianę na lewej kości udowej. Po dokładniejszym zbadaniu za pomocą tomografu komputerowego stwierdzili, że był to rak kości. Guz mógł zwierzęciu sprawić wielki ból i dyskomfort w poruszaniu się. Jest to pierwszy opisany przypadek nowotworu u przedstawicieli [[Stegosauria]] (Hao i in., 2018b). |
==Odcisk skóry== | ==Odcisk skóry== | ||
| − | + | Odkryto odcisk skórny w [[holotyp|okazie typowym]] "Gigantspinosaurus". Pochodzi on z okolic szyjnych oraz lewego ramienia. Dzięki niemu wiemy jak wyglądała skóra "gigantspinozaura" - pokrywała ją sieć różnej wielkości łusek, większość z nich jest pięcioboczna, jednak można zauważyć również cztero- jak i sześcioboczne. Najmniejsze mają około 5,7 mm średnicy, zaś największa prawie 9,2 mm. Łuski te połączone są ze sobą wąskimi bruzdami. Ich powierzchnia jest szorstka, pokryta żylastymi wypukłościami. Dzięki tym nierównościom, właściciel nie odbijał światła i przy tym nie wyróżniał się zbytnio wśród otoczenia (Xing i in., 2008). | |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa [[rodzaj]]owa | + | Nazwa [[rodzaj]]owa "Gigantspinosaurus" nie została wyjaśniona w oryginalnej publikacji, ale zapewne jest to połączenie łacińskich słów "gigas" (ogromny) i "spina" (kolec). Epitet gatunkowy "sichuanensis" nawiązuje do chińskiej prowincji Syczuan, gdzie odnaleziono skamieniałości dinozaura. Całą nazwę można tłumaczyć jako "jaszczur z Syczuan z wielkimi kolcami". |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| − | + | | "Gigantspinosaurus" | |
| [[Ouyang Hui|Ouyang]], [[1992]] | | [[Ouyang Hui|Ouyang]], [[1992]] | ||
| + | | ''[[nomen nudum]]'' | ||
|- | |- | ||
| − | + | | "G. sichuanensis" | |
| Ouyang, 1992 | | Ouyang, 1992 | ||
| + | | ''[[nomen nudum]]'' | ||
|} | |} | ||
| Linia 94: | Linia 96: | ||
Hao, B. Q., Ye, Y., Maidment, S. C., Bertazzo, S., Peng, G. Z., & You, H. L. (2018b). Femoral osteopathy in ''Gigantspinosaurus sichuanensis'' (Dinosauria: Stegosauria) from the Late Jurassic of Sichuan Basin, Southwestern China. Historical Biology, 32(8), 1028-1035. [[doi:10.1080/08912963.2018.1561673]] | Hao, B. Q., Ye, Y., Maidment, S. C., Bertazzo, S., Peng, G. Z., & You, H. L. (2018b). Femoral osteopathy in ''Gigantspinosaurus sichuanensis'' (Dinosauria: Stegosauria) from the Late Jurassic of Sichuan Basin, Southwestern China. Historical Biology, 32(8), 1028-1035. [[doi:10.1080/08912963.2018.1561673]] | ||
| − | |||
| − | |||
Maidment, S.C.R. & Wei, G.. (2006) "A review of the Late Jurassic stegosaurs (Dinosauria, Stegosauria) from the People's Republic of China" Geological Magazine 143 (05): 621–634. [[doi:10.1017/S0016756806002500]] | Maidment, S.C.R. & Wei, G.. (2006) "A review of the Late Jurassic stegosaurs (Dinosauria, Stegosauria) from the People's Republic of China" Geological Magazine 143 (05): 621–634. [[doi:10.1017/S0016756806002500]] | ||
| Linia 101: | Linia 101: | ||
Maidment, S.C.R., Norman, D.B., Barrett, P.M., & Upchurch, P. (2008) "Systematics and phylogeny of Stegosauria (Dinosauria: Ornithischia)" Journal of Systematic Palaeontology, 6(4), 367-407. [[doi:10.1017/S1477201908002459]] | Maidment, S.C.R., Norman, D.B., Barrett, P.M., & Upchurch, P. (2008) "Systematics and phylogeny of Stegosauria (Dinosauria: Ornithischia)" Journal of Systematic Palaeontology, 6(4), 367-407. [[doi:10.1017/S1477201908002459]] | ||
| − | Ouyang, H. (1992). "Discovery of Gigantspinosaurus sichanensis and its scapular spine orientation". Abstracts and Summaries for Youth Academic Symposium on New Discoveries and Ideas in Stratigraphic Paleontology | + | Ouyang, H. (1992). "Discovery of Gigantspinosaurus sichanensis and its scapular spine orientation". Abstracts and Summaries for Youth Academic Symposium on New Discoveries and Ideas in Stratigraphic Paleontology, 47–49. [oryginał w języku chińskim oraz tłumaczenie na angielski Jimin Yu, University of Cambridge, 2004] |
Paul, G.S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs: 2nd Edition" wyd. Princeton University. | Paul, G.S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs: 2nd Edition" wyd. Princeton University. | ||
| − | Peng, G., Ye, Y., Gao, Y., Shu, C.-K., & Jiang, S. | + | Peng, G., Ye, Y., Gao, Y., Shu, C.-K., & Jiang, S. (2005) "Jurassic Dinosaur Faunas in Zigong, Zigong" Sichuan Scientific and Technological Publishing House, 236 |
Xing, L.D., Peng, G.Z. & Shu, C.K. 2008. "Stegosaurian skin impressions from the Upper Jurassic Shangshaximiao Formation, Zigong, Sichuan, China: a new observation". Geological Bulletin of China 27: 1049-1053 | Xing, L.D., Peng, G.Z. & Shu, C.K. 2008. "Stegosaurian skin impressions from the Upper Jurassic Shangshaximiao Formation, Zigong, Sichuan, China: a new observation". Geological Bulletin of China 27: 1049-1053 | ||
| Linia 118: | Linia 118: | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Jura]] | [[Kategoria:Jura]] | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:nomen nudum]] |
Wersja z 22:22, 15 sie 2022
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Pindakiewicz Tomasz Sokołowski Maciej Ziegler Paweł Konarzewski |
Marcin Szermański Tomasz Singer |
| "Gigantspinosaurus" ("gigantspinozaur") | |
|---|---|
| Długość: | 4,2 m |
| Masa: | 700 kg |
| Miejsce występowania: | Chiny - Syczuan |
| Czas występowania | |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja. Autor: Antonio R. Mihaila [3]. | |
| Mapa znalezisk: | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Gigantspinozaur to nieważny rodzaj niezwykłego stegozaura żyjącego na terenie obecnych Chin.
Materiał kopalny
Holotyp (ZDM 0019) stanowi prawie kompletny szkielet dorosłego osobnika, który zawiera: parę kompletnych żuchw, 8 kręgów szyjnych, 16 kręgów grzbietowych i synsakrum z 4 kręgami krzyżowymi, kilka przednich kręgów ogonowych, części szkieletu wyrostka robaczkowego, fragmenty osteodermów, obydwa kolce łopatkowe (prawy z małą skamieliną odcisku skóry).
Przypisany osobnik (ZDM 0156) składa się z bloku biodrowo-krzyżowego i kości kulszowej. Przez Peng i in. (2005) został oznaczony jako "Gigantspinosaurus" sp..
Ważność taksonu
"Gigantspinosaurus sichuanensis" został opisany w krótkiej pracy przez Ouyanga w 1992 roku. Jednak nie podał on żadnych cech diagnostycznych, przez co jest to rodzaj nieważny (nomen nudum) (art. 13.1.1 ICZN). Został on błędnie uznany za ważny takson m.in. przez Maidment i Wei (2006) oraz Maidment i in. (2008), mimo zauważenia przez tych pierwszych autorów, że gatunek nie został zdiagnozowany a jedynie opisany.
Budowa
"Gigantspinosaurus" był średniej wielkości stegozaurem. Odznaczał się dużą czaszką z zachowanym zewnętrznym otworem żuchwowym. W szczęce i żuchwie znajdowało się po 30 zębów. Płytki na szyi były małe, cienkie trójkątne, na grzbiecie grube, szerokie i niskie. Charakteryzował się parą ogromnych kolców wyrastających z baków, które były dwa razy dłuższe od łopatek. Przednie kończyny były mocne, a śródręcze - krótkie i mocne. Ogon był zakończony czterema ostrymi kolcami, które mogły służyć do obrony przed drapieżnikami jak Yangchuanosaurus (Hao i in., 2018a).
Pozycja systematyczna
Po raz pierwszy uwzględniono "gigantspinozaura" w analizie kladystycznej w 2008 roku, w badaniach Maidment i in. Okazało się, że jest on najbardziej bazalnym przedstawicielem Stegosauria. W kolejnych badaniach również z reguły plasował się u podstawy tego kladu.
Patologia
Chińscy paleontolodzy znaleźli u "Gigantspinosaurus" dziwną zmianę na lewej kości udowej. Po dokładniejszym zbadaniu za pomocą tomografu komputerowego stwierdzili, że był to rak kości. Guz mógł zwierzęciu sprawić wielki ból i dyskomfort w poruszaniu się. Jest to pierwszy opisany przypadek nowotworu u przedstawicieli Stegosauria (Hao i in., 2018b).
Odcisk skóry
Odkryto odcisk skórny w okazie typowym "Gigantspinosaurus". Pochodzi on z okolic szyjnych oraz lewego ramienia. Dzięki niemu wiemy jak wyglądała skóra "gigantspinozaura" - pokrywała ją sieć różnej wielkości łusek, większość z nich jest pięcioboczna, jednak można zauważyć również cztero- jak i sześcioboczne. Najmniejsze mają około 5,7 mm średnicy, zaś największa prawie 9,2 mm. Łuski te połączone są ze sobą wąskimi bruzdami. Ich powierzchnia jest szorstka, pokryta żylastymi wypukłościami. Dzięki tym nierównościom, właściciel nie odbijał światła i przy tym nie wyróżniał się zbytnio wśród otoczenia (Xing i in., 2008).
Etymologia
Nazwa rodzajowa "Gigantspinosaurus" nie została wyjaśniona w oryginalnej publikacji, ale zapewne jest to połączenie łacińskich słów "gigas" (ogromny) i "spina" (kolec). Epitet gatunkowy "sichuanensis" nawiązuje do chińskiej prowincji Syczuan, gdzie odnaleziono skamieniałości dinozaura. Całą nazwę można tłumaczyć jako "jaszczur z Syczuan z wielkimi kolcami".
Spis gatunków
| "Gigantspinosaurus" | Ouyang, 1992 | nomen nudum |
| "G. sichuanensis" | Ouyang, 1992 | nomen nudum |
Bibliografia
Hao, B., Zhang, Q., Peng, G., Ye, Y., & You, H. (2018a). Redescription of Gigantspinosaurus sichuanensis (Dinosauria, Stegosauria) from the Late Jurassic of Sichuan, Southwestern China. Acta Geologica Sinica‐English Edition, 92(2), 431-441. doi:10.1111/1755-6724.13535
Hao, B. Q., Ye, Y., Maidment, S. C., Bertazzo, S., Peng, G. Z., & You, H. L. (2018b). Femoral osteopathy in Gigantspinosaurus sichuanensis (Dinosauria: Stegosauria) from the Late Jurassic of Sichuan Basin, Southwestern China. Historical Biology, 32(8), 1028-1035. doi:10.1080/08912963.2018.1561673
Maidment, S.C.R. & Wei, G.. (2006) "A review of the Late Jurassic stegosaurs (Dinosauria, Stegosauria) from the People's Republic of China" Geological Magazine 143 (05): 621–634. doi:10.1017/S0016756806002500
Maidment, S.C.R., Norman, D.B., Barrett, P.M., & Upchurch, P. (2008) "Systematics and phylogeny of Stegosauria (Dinosauria: Ornithischia)" Journal of Systematic Palaeontology, 6(4), 367-407. doi:10.1017/S1477201908002459
Ouyang, H. (1992). "Discovery of Gigantspinosaurus sichanensis and its scapular spine orientation". Abstracts and Summaries for Youth Academic Symposium on New Discoveries and Ideas in Stratigraphic Paleontology, 47–49. [oryginał w języku chińskim oraz tłumaczenie na angielski Jimin Yu, University of Cambridge, 2004]
Paul, G.S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs: 2nd Edition" wyd. Princeton University.
Peng, G., Ye, Y., Gao, Y., Shu, C.-K., & Jiang, S. (2005) "Jurassic Dinosaur Faunas in Zigong, Zigong" Sichuan Scientific and Technological Publishing House, 236
Xing, L.D., Peng, G.Z. & Shu, C.K. 2008. "Stegosaurian skin impressions from the Upper Jurassic Shangshaximiao Formation, Zigong, Sichuan, China: a new observation". Geological Bulletin of China 27: 1049-1053
- ↑ Li, K., Liu, J., Yang, C. & Hu, F. (2011) "Dinosaur assemblages from the Middle Jurassic Shaximiao Formation and Chuanjie Formation in the Sichuan-Yunnan Basin, China". Volumina Jurassica, 21-42
- ↑ 2,0 2,1 Riguetti, F.J., Apesteguía, S. & Pereda-Suberbiola, X. (2022) "A new Cretaceous thyreophoran from Patagonia supports a South American lineage of armoured dinosaurs" Scientific Reports, 12, 11621. doi:10.1038/s41598-022-15535-6
- ↑ Maidment, S. C., Raven, T. J., Ouarhache, D., & Barrett, P. M. (2020). North Africa's first stegosaur: implications for Gondwanan thyreophoran dinosaur diversity. Gondwana Research, 77, 82-97. doi:10.1016/j.gr.2019.07.007
- ↑ Raven, T. J., & Maidment, S. C. (2017). A new phylogeny of Stegosauria (Dinosauria, Ornithischia). Palaeontology, 60(3), 401-408. doi:10.1111/pala.12291
![[3]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gigantspinosaurus_sichuanensis.jpg){kind=link}
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Zigong_Dinosaur_Museum_Gigantspinosaurus.jpg){kind=link}