Gondwanatitan

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj

Autor: Korekta:
Tomasz Sokołowski Marcin Szermański

Maciej Ziegler

Kamil Kamiński


Gondwanatitan (gondwanatytan)
Długość: ok. 6-8,2 m
Masa: ok. 1 t
Miejsce występowania: Brazylia - stan Sao Paulo,

region Álvares Machado

(formacja Adamantina)

Czas występowania późna kreda (mastrycht)
Systematyka Dinosauria

Saurischia

Sauropodomorpha

Sauropoda

Eusauropoda

Neosauropoda

Macronaria

Titanosauriformes

Somphospondyli

Titanosauria

Lithostrotia

Aeolosaurini

Rinconsaurus test 2.jpg

Rekonstrukcja przyżyciowa Rinconsaurus. Autor: Stephen O'Connor.

Wstęp

Gondwanatitan to rodzaj małego tytanozaura, który żył podczas późnej kredy na terenach obecnej Brazylii. Gatunek typowy, G. faustoi, został opisany przez Alexandra Kellnera i Sergio Azevedo w 1999 roku na podstawie niekompletnego szkieletu odkrytego w regionie Álvares Machado.

Materiał kopalny

Na holotyp (MN 4111-V) składają się: kręgi (2 częściowe szyjne, 7 grzbietowych, 6 krzyżowych, 24 ogonowe (niektóre artykułowane) oraz 4 niezidentyfikowane), proksymalna część lewej łopatki, elementy miednicy (niekompletna lewa kość biodrowa, środkowe części obu kości łonowych i obie niekompletne kości kulszowe), obie kości ramienne i obie piszczelowe, kilka(naście) (ang. several) pozostałości żeber oraz kilka(naście) niezidentyfikowanych elementów.

Klasyfikacja

Wg autorów opisu gondwanatytana, nie jest on blisko spokrewniony z przedstawicielami kladu Saltasaurinae, a także z bazalnymi tytanozaurami, jak Andesaurus i Malawisaurus (np. Santucci i Arruda-Campos, 2011). Dzieli on co najmniej jedną wspólną cechę unikalną z Aeolosaurus, co świadczy o ich bliskim pokrewieństwie – pojawiły się nawet spekulacje, że jest jego młodszym synonimem, choć jak utrzymuje Candeiro (2010) różnią się kilkoma istotnymi szczegółami anatomicznymi.

Gondwanatitan ma być także wg niektórych bliski Austrosaurus i Lirainosaurus, natomiast wg badań Santucciego i Arrudy-Camposa (2011) prócz gatunków aelozaura blisko mu do Maxakalisaurus, Panamericansaurus i Rinconsaurus, które mają być od niego bardziej bazalne. Wg późniejszych analiz jego najbliższymi krewniakami w ramach kladu Aeolosaurini były gatunki aelozaura (Silva i in., 2019) lub Overosaurus (Gorscak i O’Connor, 2019).

Etymologia

Jego nazwa rodzajowa oznacza "tytan z Gondwany" i pochodzi od nazwy dawnego superkontynentu - Gondwany. Jednak nie był on taki duży, jak mógłby na to wskazywać przyrostek titan. Epitet gatunkowy został nadany na cześć brazylijskiego paleontologa Fausto Luiza de Souza Cunha.

Spis gatunków

Gondwanatitan Kellner i Azevedo, 1999
Gondwanatitan faustoi Kellner i Azevedo, 1999
= Aeolosaurus faustoi (Kellner i Azevedo, 1999) Bertini, Santucci, Ribeiro i de Arruda-Campos, 2000

Bibliografia

Candeiro, C.R.A, Martinelli, A.G, Avilla, L.S & Rich, T.H. (2006) Tetrapods from the Upper Cretaceous (Turonian-Maastrichtian) Bauru Group of Brazil: a reappraisal. Cretaceous Research 27 (6): 923-946 doi:10.1016/j.cretres.2006.05.002

Candeiro, C.R.A. (2010) "Record of the genus Aeolosaurus (Sauropoda, Titanosauria) in the Late Cretaceous of South America: paleogeographic implications" Estudios Geológicos, 66(2), 243-253.

Gorscak, E., O’Connor, P.M. (2019). “A new African Titanosaurian Sauropod Dinosaur from the middle Cretaceous Galula Formation (Mtuka Member), Rukwa Rift Basin, Southwestern Tanzania.” „PLOS ONE”, 14 (2), e0211412. DOI: 10.1371/journal.pone.0211412.

Kellner, A.W.A. & de Azevedo, S.A.K. (1999). "A new sauropod dinosaur (Titanosauria) from the Late Cretaceous of Brazil" in: Tomida, Y., Rich, T.H., and Vickers-Rich, P. (eds.), Proceedings of the Second Gondwanan Dinosaur Symposium, National Science Museum Monographs 15: 111-142

Paul G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford

Santucci, R.M. & de Arruda-Campos, A.C. (2011) "A new sauropod (Macronaria, Titanosauria) from the Adamantina Formation, Bauru Group, Upper Cretaceous of Brazil and the phylogenetic relationships of Aeolosaurini" Zootaxa, 3085, 1–33.

Silva, J.C.G. Jr., Marinho, T.S., Martinelli, A.G., Langer, M.C. (2019). "Osteology and systematics of Uberabatitan ribeiroi (Dinosauria; Sauropoda): a Late Cretaceous titanosaur from Minas Gerais, Brazil". Zootaxa. 4577 (3): 401–438. doi:10.11646/zootaxa.4577.3.1.

Elias, F. (2011, online): http://felipe-elias-portfolio.blogspot.com/2011/04/gondwanatitan-faustoi-2011.html