Irritator: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Utworzył nową stronę „<small> {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | Autor: | Korekta: |- | Sebastian Oziemski | Tomasz Sokołowski Maciej Ziegler [[Marcin Sze...”)
 
(poprawki, Angaturama raczej synonimem, brzydka rekonstrukcja)
Linia 40: Linia 40:
 
[[Tetanurae]]
 
[[Tetanurae]]
  
[[Megalosauroidea]] / [[Spinosauroidea]]
+
[[Megalosauroidea]]
  
 
[[Spinosauridae]]
 
[[Spinosauridae]]
Linia 52: Linia 52:
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
 
''Irritator'' to [[rodzaj]] wczesnokredowego [[teropod]]a z grupy [[Spinosauridae]]. Żył na terenie dzisiejszej Brazylii.
 
''Irritator'' to [[rodzaj]] wczesnokredowego [[teropod]]a z grupy [[Spinosauridae]]. Żył na terenie dzisiejszej Brazylii.
 +
 +
W tych samych osadach odnaleziono także innego spinozaura o nazwie ''Angaturama limai''. Jest on prawie na pewno tym samym [[takson]]em a nawet osobnikiem, co ''Irritator''.
  
 
==Odkrycie i etymologia==
 
==Odkrycie i etymologia==
Mierzącą 80 cm długości czaszkę ''Irritator'' znaleźli w [[1996]] roku w brazylijskiej formacji Santana kolekcjonerzy skamieniałości, którzy dla zachowania jej przed wpływami środowiska nieumiejętnie oblepili ją gipsem. Późniejsze jego usuwanie wymagało długiej i ciężkiej pracy. Stąd też nazwa dinozaura, która oznacza "mozolny/uciążliwy". Drugi człon nazwy ''challengeri'', został utworzony od książkowej postaci prof. Challengera (A.C. Doyle "Zagubiony świat").
+
Mierzącą >80 cm długości czaszkę ''Irritator'' znaleźli w [[1996]] roku w osadach brazylijskiej formacji Santana kolekcjonerzy skamieniałości, którzy oblepili ją gipsem. Późniejsze jego usuwanie wymagało długiej i ciężkiej pracy. Stąd też nazwa dinozaura, która oznacza "mozolny/uciążliwy". Drugi człon nazwy ''challengeri'', został utworzony od książkowej postaci prof. Challengera (A.C. Doyle "Zagubiony świat").
  
 
==Materiał kopalny==
 
==Materiał kopalny==
[[Holotyp]] (SMNS 58022) to niekompletną… czaszka (ok. 840 mm), na którą składają się: przednia… kość przedszczękowa, zęby i niekompletna… dolna… kość szczękowa.  
+
[[Holotyp]] (SMNS 58022) to niekompletna czaszka (ok. 840 mm), na którą nie składają się: przednia… części: kości przedszczękowej i zębowej.
 +
 
 +
Okaz GP/2T-5 to kość przedszczękowa, przednia część kości szczękowej i nosowej (jest to holotyp ''Angaturama limai'').
  
 
==Budowa==
 
==Budowa==
Drapieżnik ten posiadał stosunkowo niską i podłużną jak na [[teropod]]y czaszkę. Stożkowate zęby idealnie nadawały się do przebijania i przytrzymywania śliskich ciał ryb. ''Irritator'' zjadał także prawdopodobnie padlinę lub polował na tamtejsze pterozaury. W jednym ze szkieletów tych latających gadów odnaleziono ślady zębów tego [[spinozauroid]]a! Nie wiemy jakiej wielkości był grzebień irritatora, gdyż zachowała się jedynie jego czaszka.  
+
Drapieżnik ten posiadał stosunkowo niską i podłużną jak na [[teropod]]y czaszkę. Stożkowate zęby idealnie nadawały się do przebijania i przytrzymywania śliskich ciał ryb. ''Irritator'' zjadał także prawdopodobnie padlinę lub polował na tamtejsze pterozaury. W jednym ze szkieletów tych latających gadów odnaleziono ślady zębów tego [[spinozauroid]]a! Nie wiemy jakiej wielkości był grzebień grzbietowy irritatora, gdyż zachowała się jedynie jego czaszka.  
  
 
==Środowisko życia==
 
==Środowisko życia==
Tereny, w których odnaleziono tego spinozaura były w kredzie rozległa delta rzeczna. Zamieszkiwana była wtedy przez wiele gatunków ryb, krokodyli, bezkręgowców i pterozaurów, które - jak się uważa - gniazdowały w tamtejszych okolicach. W tych samych osadach odnaleziono także innego spinozaura o nazwie ''[[Angaturama]] limai''. Jest on prawdopodobnie tym samym [[takson]]em co ''Irritator'' lub bliskim krewnym dinozaura. Zaskakujące jest natomiast podobieństwo ''Irritator'' do afrykańskiego ''[[Spinosaurus]]''. Był on jednak o wiele mniejszy od swojego egipskiego kuzyna.
+
Tereny, w których odnaleziono tego spinozaura były w kredzie rozległa delta rzeczna. Zamieszkiwana była wtedy przez wiele gatunków ryb, krokodyli, bezkręgowców i pterozaurów, które - jak się uważa - gniazdowały w tamtejszych okolicach.  
  
 
== Spis gatunków ==
 
== Spis gatunków ==
Linia 69: Linia 73:
 
! ''Irritator''
 
! ''Irritator''
 
| [[Martill]], [[Cruikshank]], [[Frey]], [[Small]] i [[Clarke]], [[1996]]
 
| [[Martill]], [[Cruikshank]], [[Frey]], [[Small]] i [[Clarke]], [[1996]]
| ??= ''[[Angaturama]]''
+
|-
 +
| = ''Angaturama''
 
| [[Kellner]] i [[Campos]], [[1996]]
 
| [[Kellner]] i [[Campos]], [[1996]]
 
|-
 
|-
 
! ''I. challengeri''
 
! ''I. challengeri''
 
| [[Martill]], [[Cruikshank]], [[Frey]], [[Small]] i [[Clarke]], [[1996]]
 
| [[Martill]], [[Cruikshank]], [[Frey]], [[Small]] i [[Clarke]], [[1996]]
| ??= ''[[Angaturama]] limai''
+
|-
 +
| = ''Angaturama limai''
 
| [[Kellner]] i [[Campos]], [[1996]]
 
| [[Kellner]] i [[Campos]], [[1996]]
 
|}
 
|}
 
== Bibliografia ==
 
<small>
 
 
</small>
 
  
 
[[Kategoria:Dinosauria]]  
 
[[Kategoria:Dinosauria]]  

Wersja z 21:51, 19 mar 2012

Autor: Korekta:
Sebastian Oziemski Tomasz Sokołowski

Maciej Ziegler

Marcin Szermański


Irritator (irritator)
Długość: 7-9 m (?)
Masa: 1 t (?)
Miejsce występowania: Brazylia

(formacja Santana - ogniwo Romualdo)

Czas występowania 118-110 Ma

wczesna kreda (alb)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Theropoda

Tetanurae

Megalosauroidea

Spinosauridae

Spinosaurinae

400px

Holotyp i rekonstrukcja przyżyciowa Irritator. Autor: M. Shiraishi. [1]

Wstęp

Irritator to rodzaj wczesnokredowego teropoda z grupy Spinosauridae. Żył na terenie dzisiejszej Brazylii.

W tych samych osadach odnaleziono także innego spinozaura o nazwie Angaturama limai. Jest on prawie na pewno tym samym taksonem a nawet osobnikiem, co Irritator.

Odkrycie i etymologia

Mierzącą >80 cm długości czaszkę Irritator znaleźli w 1996 roku w osadach brazylijskiej formacji Santana kolekcjonerzy skamieniałości, którzy oblepili ją gipsem. Późniejsze jego usuwanie wymagało długiej i ciężkiej pracy. Stąd też nazwa dinozaura, która oznacza "mozolny/uciążliwy". Drugi człon nazwy challengeri, został utworzony od książkowej postaci prof. Challengera (A.C. Doyle "Zagubiony świat").

Materiał kopalny

Holotyp (SMNS 58022) to niekompletna czaszka (ok. 840 mm), na którą nie składają się: przednia… części: kości przedszczękowej i zębowej.

Okaz GP/2T-5 to kość przedszczękowa, przednia część kości szczękowej i nosowej (jest to holotyp Angaturama limai).

Budowa

Drapieżnik ten posiadał stosunkowo niską i podłużną jak na teropody czaszkę. Stożkowate zęby idealnie nadawały się do przebijania i przytrzymywania śliskich ciał ryb. Irritator zjadał także prawdopodobnie padlinę lub polował na tamtejsze pterozaury. W jednym ze szkieletów tych latających gadów odnaleziono ślady zębów tego spinozauroida! Nie wiemy jakiej wielkości był grzebień grzbietowy irritatora, gdyż zachowała się jedynie jego czaszka.

Środowisko życia

Tereny, w których odnaleziono tego spinozaura były w kredzie rozległa delta rzeczna. Zamieszkiwana była wtedy przez wiele gatunków ryb, krokodyli, bezkręgowców i pterozaurów, które - jak się uważa - gniazdowały w tamtejszych okolicach.

Spis gatunków

Irritator Martill, Cruikshank, Frey, Small i Clarke, 1996
= Angaturama Kellner i Campos, 1996
I. challengeri Martill, Cruikshank, Frey, Small i Clarke, 1996
= Angaturama limai Kellner i Campos, 1996