Labocania: Różnice pomiędzy wersjami
(Cau, 2024) |
|||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
|dieta = mięsożerny | |dieta = mięsożerny | ||
|miejsce = [[Meksyk]] - Kalifornia Dolna | |miejsce = [[Meksyk]] - Kalifornia Dolna | ||
| − | <small>(formacja | + | <small>([[formacja]] [[La Bocana Roja]])</small> |
| − | |czas = {{Występowanie| | + | |czas = {{Występowanie|94.7|92.5}} |
| − | ok. | + | ok. 94,7-92,5 [[Ma]]<ref>Zobacz: [[La Bocana Roja#Wiek]]</ref><br> |
| − | <small>[[późna kreda]] ( | + | <small>[[późna kreda]] ([[cenoman]]-[[turon]])</small> |
|systematyka = | |systematyka = | ||
[[Dinosauria]] | [[Dinosauria]] | ||
| Linia 27: | Linia 27: | ||
??? [[Tyrannosauroidea]] / ??? [[Carcharodontosauria]] | ??? [[Tyrannosauroidea]] / ??? [[Carcharodontosauria]] | ||
| + | |||
| + | ???? [[Carcharodontosauridae]] | ||
|grafika = LabocaniaanomalaBody.png | |grafika = LabocaniaanomalaBody.png | ||
| Linia 38: | Linia 40: | ||
}} | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Labocania'' to [[rodzaj]] dużego [[teropod]]a z Kalifornii Dolnej w [[Meksyk]]u. Jej skamieniałości | + | ''Labocania'' to [[rodzaj]] dużego [[teropod]]a z Kalifornii Dolnej w [[Meksyk]]u. Jej skamieniałości pochodzą z [[cenoman]]u i [[turon]]u. [[Gatunek typowy]] tego dinozaura to ''Labocania anomala'' - opisany w roku [[1974]] przez [[Ralph Molnar|Ralpha Molnara]]. |
| − | == | + | ==Materiał kopalny== |
| − | + | Materiał labokanii został odkryty w roku [[1970]]. [[Holotyp]] (LACM 20877) to (zob. rysunek): niekompletna czaszka o długości ok. 660 mm (na którą składają się: częściowa k. szczękowa, dystalna część k. kwadratowej, k. czołowa, fragmentaryczna k. zębowa oraz zęby k. przedszczękowej i szczękowej), ponadto szewron (niezilustrowany), proksymalna część k. kulszowej (~750 mm), niekompletna k. łonowa (niezilustrowana), prawie kompletną II kość śródstopia (<507 mm) oraz III paliczek drugiego palca stopy (~115 mm). | |
==Systematyka i budowa== | ==Systematyka i budowa== | ||
| − | Ponieważ labokania oparta jest na podstawie ubogiego materiału, wykazującego cechy kilku grup, jej pokrewieństwo nie jest pewne (''[[incertae sedis]]'' - [[takson]] trudny lub niemożliwy do zaklasyfikowania). [[Ralph Molnar|Molnar]] (1974) zauważył pewne podobieństwa między ''Labocania'' a [[tyranozauryd]]ami, ale są też różnice, np. zęby z przodu szczęki nie mają kształtu D w przekroju, co jest cechą wszystkich tyranozauroidów. W [[2004]] roku [[Thomas Holtz]] w swojej pracy zaliczył ją jako prawdopodobną przedstawicielkę [[Tyrannosauroidea]], choć wcześniej bywała traktowana jako "[[allozauryd]]" ([[parafiletyzm|grupa parafiletyczna]] w stosunku do [[Tyrannosauridae]]) ([[Gregory Paul|Paul]], [[1988]]). Jak donosi nieoficjalnie (online) [[Michael Mortimer]], istnieją dane wskazujące na podobieństwo do [[Carcharodontosauridae]] m.in. ze względu na obecność pneumatycznej kości kwadratowej, która występuje też u ''[[Mapusaurus]]'' i ''[[Giganotosaurus]]''; tak też Cau (online, 2009).'' | + | Ponieważ labokania oparta jest na podstawie ubogiego materiału, wykazującego cechy kilku grup, jej pokrewieństwo nie jest pewne (''[[incertae sedis]]'' - [[takson]] trudny lub niemożliwy do zaklasyfikowania). [[Ralph Molnar|Molnar]] (1974) zauważył pewne podobieństwa między ''Labocania'' a [[tyranozauryd]]ami, ale są też różnice, np. zęby z przodu szczęki nie mają kształtu D w przekroju, co jest cechą wszystkich tyranozauroidów. W [[2004]] roku [[Thomas Holtz]] w swojej pracy zaliczył ją jako prawdopodobną przedstawicielkę [[Tyrannosauroidea]], choć wcześniej bywała traktowana jako "[[allozauryd]]" ([[parafiletyzm|grupa parafiletyczna]] w stosunku do [[Tyrannosauridae]]) ([[Gregory Paul|Paul]], [[1988]]). Jak donosi nieoficjalnie (online) [[Michael Mortimer]], istnieją dane wskazujące na podobieństwo do [[Carcharodontosauridae]] m.in. ze względu na obecność pneumatycznej kości kwadratowej, która występuje też u ''[[Mapusaurus]]'' i ''[[Giganotosaurus]]''; tak też Cau (online, 2009). Cau (2024) w swojej obszernej analizie filogenetycznej wykazał, że ''Labocania'' jest blisko spokrewniona z ''[[Shaochilong]]'' w obrębie [[Carcharodontosauridae]]. |
| − | == | + | ==Etymologia== |
| − | + | Nazwa [[rodzaj]]owa pochodzi od nazwy formacji [[La Bocana Roja]], co można przetłumaczyć potocznie jako "czerwone wargi". Epitet gatunkowy ''anomala'' pochodzi od łacinskiego słowa ''anomalous'' i oznacza "odbiegający od normy". | |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 59: | Linia 61: | ||
==Wybrana bibliografia == | ==Wybrana bibliografia == | ||
| − | <small>Holtz, T.R. (2004) "Tyrannosauroidea" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 111-136. | + | <small>Cau, A. (2024). "A Unified Framework for Predatory Dinosaur Macroevolution". Bollettino della Società Paleontologica Italiana. 63 (1). [[doi:10.4435/BSPI.2024.08.]] |
| + | |||
| + | Holtz, T.R. (2004) "Tyrannosauroidea" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 111-136. | ||
Molnar, R. (1974) "A distinctive theropod dinosaur from the Upper Cretaceous of Baja California (Mexico)" Journal of Paleontology. 48(5), 1009-1017. | Molnar, R. (1974) "A distinctive theropod dinosaur from the Upper Cretaceous of Baja California (Mexico)" Journal of Paleontology. 48(5), 1009-1017. | ||
| Linia 71: | Linia 75: | ||
Mortimer, M. (online) [https://theropoddatabase.com/Carnosauria.htm#Labocaniaanomala] | Mortimer, M. (online) [https://theropoddatabase.com/Carnosauria.htm#Labocaniaanomala] | ||
| − | + | <references/></small> | |
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
| Linia 81: | Linia 85: | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Cenoman]] |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Turon]] |
Aktualna wersja na dzień 15:00, 30 kwi 2024
| Autor: | Sebastian Oziemski |
| Korekta: | Maciej Ziegler, Daniel Madzia, Mateusz Tałanda, Paweł Konarzewski |
| Labocania (labokania) | |
|---|---|
| Długość | ? 8,2 m [1] |
| Wysokość | ? 2,7 m (w biodrach) [1] |
| Masa | ? 2,6 t [1] |
| Dieta | mięsożerny |
| Miejsce | Meksyk - Kalifornia Dolna |
| Czas |
ok. 94,7-92,5 Ma[2] |
| Systematyka | Dinosauria
??? Coelurosauria / ??? Carnosauria ??? Tyrannosauroidea / ??? Carcharodontosauria |
 Sylwetka Labocania wraz z zaznaczonymi na biało odnalezionymi elementami jako przedstawicielki Tyrannosauroidea. Autorka: Daniela Barrera Guevara [1] | |
| Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Labocania to rodzaj dużego teropoda z Kalifornii Dolnej w Meksyku. Jej skamieniałości pochodzą z cenomanu i turonu. Gatunek typowy tego dinozaura to Labocania anomala - opisany w roku 1974 przez Ralpha Molnara.
Materiał kopalny
Materiał labokanii został odkryty w roku 1970. Holotyp (LACM 20877) to (zob. rysunek): niekompletna czaszka o długości ok. 660 mm (na którą składają się: częściowa k. szczękowa, dystalna część k. kwadratowej, k. czołowa, fragmentaryczna k. zębowa oraz zęby k. przedszczękowej i szczękowej), ponadto szewron (niezilustrowany), proksymalna część k. kulszowej (~750 mm), niekompletna k. łonowa (niezilustrowana), prawie kompletną II kość śródstopia (<507 mm) oraz III paliczek drugiego palca stopy (~115 mm).
Systematyka i budowa
Ponieważ labokania oparta jest na podstawie ubogiego materiału, wykazującego cechy kilku grup, jej pokrewieństwo nie jest pewne (incertae sedis - takson trudny lub niemożliwy do zaklasyfikowania). Molnar (1974) zauważył pewne podobieństwa między Labocania a tyranozaurydami, ale są też różnice, np. zęby z przodu szczęki nie mają kształtu D w przekroju, co jest cechą wszystkich tyranozauroidów. W 2004 roku Thomas Holtz w swojej pracy zaliczył ją jako prawdopodobną przedstawicielkę Tyrannosauroidea, choć wcześniej bywała traktowana jako "allozauryd" (grupa parafiletyczna w stosunku do Tyrannosauridae) (Paul, 1988). Jak donosi nieoficjalnie (online) Michael Mortimer, istnieją dane wskazujące na podobieństwo do Carcharodontosauridae m.in. ze względu na obecność pneumatycznej kości kwadratowej, która występuje też u Mapusaurus i Giganotosaurus; tak też Cau (online, 2009). Cau (2024) w swojej obszernej analizie filogenetycznej wykazał, że Labocania jest blisko spokrewniona z Shaochilong w obrębie Carcharodontosauridae.
Etymologia
Nazwa rodzajowa pochodzi od nazwy formacji La Bocana Roja, co można przetłumaczyć potocznie jako "czerwone wargi". Epitet gatunkowy anomala pochodzi od łacinskiego słowa anomalous i oznacza "odbiegający od normy".
Spis gatunków
| Labocania | Molnar, 1974 |
| L. anomala | Molnar, 1974 |
Wybrana bibliografia
Cau, A. (2024). "A Unified Framework for Predatory Dinosaur Macroevolution". Bollettino della Società Paleontologica Italiana. 63 (1). doi:10.4435/BSPI.2024.08.
Holtz, T.R. (2004) "Tyrannosauroidea" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 111-136.
Molnar, R. (1974) "A distinctive theropod dinosaur from the Upper Cretaceous of Baja California (Mexico)" Journal of Paleontology. 48(5), 1009-1017.
Ramírez-Velasco, A.A., & Hernández-Rivera, R. (2015) "Diversity of late cretaceous dinosaurs from Mexico" Boletín Geológico y Minero. 126(1), 63-108.
Cau, A. (online 2009) [2]
Ford, T. (online) [3]
Mortimer, M. (online) [4]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press.
- ↑ Zobacz: La Bocana Roja#Wiek
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:LabocaniaanomalaBody.png){kind=link}