Notocolossus: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Spis gatunków) |
(Weryfikacja) |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{DISPLAYTITLE:''Notocolossus''}} | {{DISPLAYTITLE:''Notocolossus''}} | ||
<small> | <small> | ||
| Linia 8: | Linia 6: | ||
|- | |- | ||
| [[Marcin Szermański]] | | [[Marcin Szermański]] | ||
| − | | | + | | [[Maciej Ziegler]] |
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
| Linia 18: | Linia 16: | ||
|- | |- | ||
! '''Długość''': | ! '''Długość''': | ||
| − | | ok. 25-27 m (??) | + | | <s>ok. 25-27 m (??)</s> |
|- | |- | ||
! '''Masa''': | ! '''Masa''': | ||
| − | | | + | | 60 t |
|- | |- | ||
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ||
| − | | [[Argentyna]] - | + | | [[Argentyna]] - Mendoza |
| − | + | <small>([[formacja]] [[Plottier]])</small> | |
| − | |||
| − | <small>([[formacja]] [[Plottier]] | ||
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| Linia 45: | Linia 41: | ||
[[Sauropoda]] | [[Sauropoda]] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[Macronaria]] | [[Macronaria]] | ||
| − | |||
| − | |||
[[Somphospondyli]] | [[Somphospondyli]] | ||
| Linia 60: | Linia 50: | ||
[[Lithostrotia]] | [[Lithostrotia]] | ||
|- | |- | ||
| − | | colspan=2 |[[Plik:Notocolossus.jpg|400px | + | | colspan=2 |[[Plik:Notocolossus.jpg|400px]] |
<small>a - lokalizacja znaleziska. | <small>a - lokalizacja znaleziska. | ||
b - rekonstrukcja szkieletu - na zielono kości znane z [[holotyp]]u, na | b - rekonstrukcja szkieletu - na zielono kości znane z [[holotyp]]u, na | ||
| − | pomarańczowo zaś z | + | pomarańczowo zaś z okazu przypisanego. |
| − | Źródło: González Riga i in. (2016) | + | Źródło: González Riga i in. (2016).</small> |
|- | |- | ||
! colspan=2 | Mapa znalezisk: | ! colspan=2 | Mapa znalezisk: | ||
| Linia 78: | Linia 68: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | + | Z początkiem [[2016]] roku zespół naukowy pod przewodnictwem [[Bernardo González Riga|Bernardo Gonzáleza Rigi]] opisał nowy [[gatunek]] zauropoda. ''Notocolossus gonzalezparejasi'' - bo tak został nazwany - to kolejny wielki tytanozaur z terenów dzisiejszej [[Argentyna|Argentyny]]. Jego dwa niekompletne szkielety zostały odnalezione na zachodzie tego kraju (prowincja Mendoza) w skałach [[późna kreda|górnokredowych]]. | |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| − | Na [[holotyp]] o numerze katalogowym UNCUYO-LD 301 składają się następujące skamieniałości: | + | Na [[holotyp]] o numerze katalogowym UNCUYO-LD 301 składają się następujące skamieniałości: przedni kręg grzbietowy, przedni kręg ogonowy, prawa kość ramienna i proksymalny koniec lewej kości łonowej. Należał on do bardzo dużego osobnika. |
Materiał przypisany (nr UNCUYO-LD 302) to mniejszy okaz reprezentowany przez [[artykułowany]] ciąg przednich kręgów ogonowych (w tym 7 częściowych kręgów i łuków hemalnych) oraz kompletna i artykułowana prawa kość skoku i stopa. | Materiał przypisany (nr UNCUYO-LD 302) to mniejszy okaz reprezentowany przez [[artykułowany]] ciąg przednich kręgów ogonowych (w tym 7 częściowych kręgów i łuków hemalnych) oraz kompletna i artykułowana prawa kość skoku i stopa. | ||
==Lokalizacja i wiek znaleziska== | ==Lokalizacja i wiek znaleziska== | ||
| − | Oba szkielety spoczywały na zachodzie kraju (południowy rejon prowincji Mendoza - Cerro Guillermo) w skałach górnokredowych datowanych na późny [[koniak]] - wczesny [[santon]], ok. 86 [[Ma]]. Są to stosunkowo słabo poznane skały [[formacja|formacji]] [[Plottier]] należącej do warstw | + | Oba szkielety spoczywały na zachodzie kraju (południowy rejon prowincji Mendoza - Cerro Guillermo) w skałach górnokredowych datowanych na późny [[koniak]] - wczesny [[santon]], ok. 86 [[Ma]]. Są to stosunkowo słabo poznane skały [[formacja|formacji]] [[Plottier]] należącej do warstw grupy Neuquén. Naukowcy sądzą, że mamy do czynienia z dwoma osobnikami, a nie jednym czy wieloma - prócz różnicy w rozmiarach skamielin, znaleziono je o 403 m od siebie. [[Holotyp]] UNCUYO-LD 301 zajmował kwadrat o rozmiarach 8x8 m, z kolei mniejszy osobnik - UNCUYO-LD 302 - 5x5 m na tym samym co [[holotyp]] poziomie [[stratygrafia|stratygraficznym]]. |
==Rozmiary== | ==Rozmiary== | ||
| − | ''Notocolossus'' był naprawdę olbrzymi | + | ''Notocolossus'' był naprawdę olbrzymi. Jak piszą [[Bernardo González Riga|González Riga]] i in. jest to jeden z największych znanych nauce [[dinozaur]]ów. Kość ramienna należąca do większego z okazów mierzy aż 1,76 m długości. Równie gigantyczne są jego kręgi grzbietowe (piersiowe): jeden z nich, gdyby był kompletny, musiałby mierzyć ok. 1,5 m szerokości, czyli tylko 18 cm mniej od kręgu innego argentyńskiego olbrzyma - ''[[Puertasaurus]]''. <s>Opierając się jedynie na szerokości kręgów notokolosa i puertazaura otrzymujemy ok. 25 m długości. Z kolei porównując kości ramienne jego i ''[[Paralititan]]'' (1,69 m) uzyskujemy (o ile paralitytan rzeczywiście mierzył ok. 26 m wg wyliczeń [[Kenneth Carpenter|Carpentera]]) ok. 27 m.</s> |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Notocolossus'' to zbitek następujących słów: greckiego ''notos'' (południowy) i | + | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Notocolossus'' to zbitek następujących słów: greckiego ''notos'' (południowy) i łacińskiego ''colossus'' (gigant), co odnosi się do jego bardzo dużych rozmiarów i występowania na obszarze [[Gondwana|Gondwany]]. Epitet gatunkowy ''gonzalezparejasi'' upamiętnia doktora Jorge González Parejasa, który wspomaga wykopaliska w prowincji Mendoza od prawie dwu dekad. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| {{V|''Notocolossus''}} | | {{V|''Notocolossus''}} | ||
| − | | {{Kpt|[[Bernardo González Riga|González Riga]], [[Matthew Lamanna|Lamanna]], [[Leonardo Ortiz David|Ortiz David]], [[Jorge Calvo|Calvo]] & [[Juan Coria|Coria]]}}, [[2016]] | + | | {{Kpt|[[Bernardo González Riga|González Riga]], [[Matthew Lamanna|Lamanna]], [[Leonardo Ortiz David|Ortiz David]], [[Jorge Calvo|Calvo]] & [[Juan Coria|J. Coria]]}}, [[2016]] |
|- | |- | ||
| − | | {{V|'' | + | | {{V|''N. gonzalezparejasi''}} |
| − | | {{Kpt|[[Bernardo González Riga|González Riga]], [[Matthew Lamanna|Lamanna]], [[Leonardo Ortiz David|Ortiz David]], [[Jorge Calvo|Calvo]] & [[Juan Coria|Coria]]}}, [[2016]] | + | | {{Kpt|[[Bernardo González Riga|González Riga]], [[Matthew Lamanna|Lamanna]], [[Leonardo Ortiz David|Ortiz David]], [[Jorge Calvo|Calvo]] & [[Juan Coria|J. Coria]]}}, [[2016]] |
|} | |} | ||
| Linia 106: | Linia 96: | ||
<small> | <small> | ||
González Riga, B.J., Lamanna, M.C., Ortiz David, L.D., Calvo, J.O. & Coria, J.P. (2016) A gigantic new dinosaur from Argentina and the evolution of the | González Riga, B.J., Lamanna, M.C., Ortiz David, L.D., Calvo, J.O. & Coria, J.P. (2016) A gigantic new dinosaur from Argentina and the evolution of the | ||
| − | sauropod hind foot. Scientific Reports 6 | + | sauropod hind foot. Scientific Reports 6: 19165. [[doi:10.1038/srep19165]] |
</small> | </small> | ||
| Linia 121: | Linia 111: | ||
[[Kategoria:Koniak]] | [[Kategoria:Koniak]] | ||
[[Kategoria:Santon]] | [[Kategoria:Santon]] | ||
| − | |||
Wersja z 11:17, 29 maj 2016
| Autor: | Korekta: |
| Marcin Szermański | Maciej Ziegler |
| Notocolossus (notokolos) | |
|---|---|
| Długość: | |
| Masa: | 60 t |
| Miejsce występowania: | Argentyna - Mendoza |
| Czas występowania | ok. 86 Ma
późna kreda (późny koniak - wczesny santon) |
| Systematyka | Dinosauria |
a - lokalizacja znaleziska. b - rekonstrukcja szkieletu - na zielono kości znane z holotypu, na pomarańczowo zaś z okazu przypisanego. Źródło: González Riga i in. (2016). | |
| Mapa znalezisk: | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Z początkiem 2016 roku zespół naukowy pod przewodnictwem Bernardo Gonzáleza Rigi opisał nowy gatunek zauropoda. Notocolossus gonzalezparejasi - bo tak został nazwany - to kolejny wielki tytanozaur z terenów dzisiejszej Argentyny. Jego dwa niekompletne szkielety zostały odnalezione na zachodzie tego kraju (prowincja Mendoza) w skałach górnokredowych.
Materiał kopalny
Na holotyp o numerze katalogowym UNCUYO-LD 301 składają się następujące skamieniałości: przedni kręg grzbietowy, przedni kręg ogonowy, prawa kość ramienna i proksymalny koniec lewej kości łonowej. Należał on do bardzo dużego osobnika.
Materiał przypisany (nr UNCUYO-LD 302) to mniejszy okaz reprezentowany przez artykułowany ciąg przednich kręgów ogonowych (w tym 7 częściowych kręgów i łuków hemalnych) oraz kompletna i artykułowana prawa kość skoku i stopa.
Lokalizacja i wiek znaleziska
Oba szkielety spoczywały na zachodzie kraju (południowy rejon prowincji Mendoza - Cerro Guillermo) w skałach górnokredowych datowanych na późny koniak - wczesny santon, ok. 86 Ma. Są to stosunkowo słabo poznane skały formacji Plottier należącej do warstw grupy Neuquén. Naukowcy sądzą, że mamy do czynienia z dwoma osobnikami, a nie jednym czy wieloma - prócz różnicy w rozmiarach skamielin, znaleziono je o 403 m od siebie. Holotyp UNCUYO-LD 301 zajmował kwadrat o rozmiarach 8x8 m, z kolei mniejszy osobnik - UNCUYO-LD 302 - 5x5 m na tym samym co holotyp poziomie stratygraficznym.
Rozmiary
Notocolossus był naprawdę olbrzymi. Jak piszą González Riga i in. jest to jeden z największych znanych nauce dinozaurów. Kość ramienna należąca do większego z okazów mierzy aż 1,76 m długości. Równie gigantyczne są jego kręgi grzbietowe (piersiowe): jeden z nich, gdyby był kompletny, musiałby mierzyć ok. 1,5 m szerokości, czyli tylko 18 cm mniej od kręgu innego argentyńskiego olbrzyma - Puertasaurus. Opierając się jedynie na szerokości kręgów notokolosa i puertazaura otrzymujemy ok. 25 m długości. Z kolei porównując kości ramienne jego i Paralititan (1,69 m) uzyskujemy (o ile paralitytan rzeczywiście mierzył ok. 26 m wg wyliczeń Carpentera) ok. 27 m.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Notocolossus to zbitek następujących słów: greckiego notos (południowy) i łacińskiego colossus (gigant), co odnosi się do jego bardzo dużych rozmiarów i występowania na obszarze Gondwany. Epitet gatunkowy gonzalezparejasi upamiętnia doktora Jorge González Parejasa, który wspomaga wykopaliska w prowincji Mendoza od prawie dwu dekad.
Spis gatunków
| Notocolossus | González Riga, Lamanna, Ortiz David, Calvo & J. Coria, 2016 |
| N. gonzalezparejasi | González Riga, Lamanna, Ortiz David, Calvo & J. Coria, 2016 |
Bibliografia
González Riga, B.J., Lamanna, M.C., Ortiz David, L.D., Calvo, J.O. & Coria, J.P. (2016) A gigantic new dinosaur from Argentina and the evolution of the sauropod hind foot. Scientific Reports 6: 19165. doi:10.1038/srep19165
