Plateosauravus: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Utworzył nową stronę „<small> {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | Autor: | Korekta: |- | Marcin Szermański Maciej Ziegler | |} </small> ---- {| class="wikita...”)
 
(Spis gatunków)
 
(Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 +
{{DISPLAYTITLE:''Plateosauravus''}}
 
<small>
 
<small>
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
Linia 6: Linia 7:
 
| [[Marcin Szermański]]
 
| [[Marcin Szermański]]
 
[[Maciej Ziegler]]
 
[[Maciej Ziegler]]
|  
+
| [[Mateusz Tałanda]]
 
|}
 
|}
 
</small>
 
</small>
Linia 26: Linia 27:
 
| [[RPA]]  
 
| [[RPA]]  
  
<small>(dolne warstwy formacji Elliot)</small>
+
<small>(dolne warstwy [[formacja|formacji]] [[Elliot]])</small>
 
|-
 
|-
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
| 216,5-211,3 Ma
+
| ok. 217-201,5 [[Ma]]
  
<small>późny [[trias]] (wczesny [[noryk]])</small>  
+
<small>[[późny trias]] (późny [[noryk]] - [[retyk]])</small>  
 
|-
 
|-
 
! '''Systematyka'''
 
! '''Systematyka'''
Linia 41: Linia 42:
  
 
? [[Plateosauria]]
 
? [[Plateosauria]]
 +
 +
? [[Plateosauridae]]
 
|-
 
|-
| colspan=2 |[[Plik:Euskelosaurus.jpg|400px|]]
+
| colspan=2 |[[Plik:Sellosaurus.jpg|400px|]]
<small>Rekonstrukcja euskelozaura - być może starszego synonimu plateozaurawusa [http://www.wikidino.com/?page_id=530]
+
<small>Rekonstrukcja ''[[Efraasia]]'' - być może plateozaurawus wyglądał podobnie.
  
 
<references></references></small>
 
<references></references></small>
 +
|-
 +
! colspan=2 | Mapa znalezisk:
 +
|-
 +
| colspan=2 |
 +
<display_points type="terrain" zoom=4>
 +
30.7° S, 27.2° E|
 +
30.5° S, 27.4° E|
 +
</display_points>
 
|}
 
|}
  
==Wstęp==
+
== Wstęp ==
Dinozaur ten żył na terenie dzisiejszej Republiki Południowej Afryki pod koniec okresu triasowego, ok. 216,5-211,3 milionów lat temu. Znamy dość dużo kości tego zauropodomorfa - w samym [[1995]] roku (27 marca) odnaleziono w Parku Narodowym Kruger szczątki kilkunastu niedojrzałych osobników.
+
[[Dinozaur]] ten żył na terenie dzisiejszej Republiki Południowej Afryki pod koniec okresu [[trias]]owego, ok. 217-201,5 milionów lat temu. Znamy dość dużo kości tego zauropodomorfa - w samym [[1995]] roku (27 marca) odnaleziono w Parku Narodowym Kruger szczątki kilkunastu niedojrzałych osobników.
  
==Materiał kopalny==
+
== Materiał kopalny ==
Są to skamieniałości pierwotnie przypisane do ''[[Plateosaurus]] cullingworthi'': SAM 3341, 3345, 3347, 3350-51, 3603, 3607.
+
Są to skamieniałości pierwotnie przypisane do ''Plateosaurus cullingworthi'': SAM 3341, 3345, 3347, 3350-51, 3603, 3607.
  
 
Materiał przypisany: szczątki kilkunastu młodych osobników.
 
Materiał przypisany: szczątki kilkunastu młodych osobników.
  
==Pozycja systematyczna i taksonomia==
+
== Pozycja systematyczna i taksonomia ==
''Plateosauravus'' jest jednym z bardziej bazalnych zauropodomorfów, leżącym poza ([[Yates]], 2007b i modyfikacje) albo wewnątrz [[Plateosauria]] - te drugie w hipotezie dość monofiletycznych "prozauropodów" ([[Sertich]] i [[Loewen]], [[2010]] - analiza na podstawie [[Upchurch]] i in., [[2007]]).  Opisał go w [[1932]] roku słynny niemiecki paleontolog [[von Huene]] na podstawie szczątków opisanych pierwotnie jako kolejny gatunek plateozaura (''[[Plateosaurus]] cullingworthi'') przez Haughtona, 8 lat wcześniej. Jednak na przestrzeni lat kilkukrotnie proponowana była jego synonimizacja z ''[[Euskelosaurus]]'' ([[van Heerden]], [[1976]]; [[Cooper]], [[1980]]; [[Galton]], [[2001]]). Jeżeli mają oni rację, to ''Plateosauravus'' okazałby się jego młodszym synonimem, lecz nie wiadomo czy materiał kopalny ''[[Euskelosaurus]]'' jest diagnostyczny - jeśli nie, to nie może być jego synonimem. Wcześniej podejrzewano również, że plateozaurawus to tak naprawdę kolejny okaz ''[[Melanorosaurus]]'', jednak na podstawie budowy kości udowych tych dwóch dinozaurów gadziomiednicznych obalono te tezę. Obecnie uważa się go raczej za ważny rodzaj i gatunek np. ([[Yates]], 2007a, b) i za nim np. [[Barrett]] ([[2009]]).
+
''Plateosauravus'' jest jednym z bardziej prymitywnych zauropodomorfów, niewiele mniej lub bardziej zaawansowany od [[Plateosaurus|plateozaura]]. Według McPhee i in. (2015) może wręcz należeć do [[Plateosauridae]].
  
==Etymologia==
+
Na pierwsze jego skamieniałości natrafiono w 1918 roku, gdy wydobyto duże nagromadzenie kości koło Hershel (Eastern Cape). Szczątki należały do przynajmniej trzech średniej wielkości osobników oraz znacznie masywniejszego zwierzęcia. Ten ostatni składał się z paru kręgów i kompletnej pary kości kulszowych. Dlatego te większe szczątki zostały opisane przez Haughtona (1924) jako ''[[Euskelosaurus|Euskelosaurus africanus]]'' a mniejsze jako ''Plateosaurus cullingworthi''. Osiem lat później słynny niemiecki paleontolog [[Friedrich von Huene|von Huene]] przeniósł ten mniejszy gatunek do nowego rodzaju (''Plateosauravus'').
Nazwa rodzajowa ''Plateosauravus'' znaczy "dziadek plateozaura", albo bardziej szczegółowo "dziadek płaskiego jaszczura". ''Plateosauravus'' nie jest jego przodkiem, ale zapewne nazwa nawiązuje do pierwotnej nazwy nadanej jego skamieniałościom - ''[[Plateosaurus]] cullingworthi''. Epitet gatunkowy ''cullingworthi'' honoruje kolekcjonera (prawdopodobnie skamieniałości - przyp. autora) T.L. Cullingwortha.
 
  
==Spis gatunków==
+
Do tej pory nie ma jasności, czy to nagromadzenie należało do dwóch gatunków, czy do jednego. Na przestrzeni lat kilkukrotnie proponowana była synonimizacja ''Plateosauravus'' z ''[[Euskelosaurus]]'' ([[van Heerden]], [[1976]]; [[Cooper]], [[1980]]; [[Peter Galton|Galton]], [[2001]]). Obecnie uznaje się materiał ''[[Euskelosaurus]]'' za niediagnostyczny, więc nie może być jego [[synonim]]em. Podejrzewano również, że plateozaurawus to tak naprawdę kolejny okaz ''[[Melanorosaurus]]'', jednak na podstawie budowy kości udowych tych dwóch dinozaurów gadziomiednicznych wykazano różnice między nimi. Obecnie uważa się go raczej za ważny [[rodzaj]] i [[gatunek]], ale ostatnio opisane szczątki [[Eucnemesaurus|euknemezaura]] wydają się pośrednie między prymitywnym plateozaurawusem, a zaawansowanym melanorozaurem. Może się okazać, że te trzy dinozaury reprezentują różne populacje lub stadia ewolucyjne tej samej linii [[ewolucja|ewolucyjnej]].
 +
 
 +
== Etymologia ==
 +
Nazwa [[rodzaj]]owa ''Plateosauravus'' znaczy "dziadek plateozaura", albo bardziej szczegółowo "dziadek płaskiego jaszczura". ''Plateosauravus'' nie jest jego przodkiem, ale zapewne nazwa nawiązuje do pierwotnej nazwy nadanej jego skamieniałościom - ''[[Plateosaurus]] cullingworthi''. Epitet gatunkowy ''cullingworthi'' honoruje kolekcjonera (prawdopodobnie skamieniałości - przyp. autora) T.L. Cullingwortha.
 +
 
 +
== Spis gatunków ==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
! ''Plateosauravus''
+
| {{V|''Plateosauravus''}}
| [[von Huene]], [[1932]]
+
| {{Kpt|[[Friedrich von Huene|von Huene]]}}, [[1932]]
| =? ''[[Euskelosaurus]]''
+
| ?= '''''[[Eucnemesaurus]]'''''
| [[Huxley]], [[1866]]
 
| ?''[[nomen dubium]]''
 
 
|-
 
|-
! ''P. cullingworthi''
+
| {{V|''Plateosauravus cullingworthi''}}
| ([[Haughton]], [[1924]]) [[von Huene]], [[1932]]
+
| ({{Kpt|[[Haughton]]}}, [[1924]]) {{Kpt|[[Friedrich von Huene|von Huene]]}}, [[1932]]
 +
| ?= '''''[[Eucnemesaurus|Eucnemesaurus fortis]]'''''
 
|-
 
|-
 
| = ''[[Plateosaurus]] cullingworthi''  
 
| = ''[[Plateosaurus]] cullingworthi''  
| [[Haughton]], [[1924]]
+
| {{Kpt|[[Haughton]]}}, [[1924]]
 +
|-
 +
|''[[Plateosaurus|Plateosauravus stormbergensis]]''
 +
|{{Kpt|([[Broom]]}}, [[1915]]) {{Kpt|[[Haughton]]}} i {{Kpt|[[Brink]]}}, [[1954]]
 +
|= ''[[Plateosaurus|Plateosaurus stormbergensis]]''
 
|}
 
|}
  
==Bibliografia==
+
== Bibliografia ==
 
<small>
 
<small>
Yates, A. M. 2007a. The first complete skull of the Triassic dinosaur Melanorosaurus Haughton (Sauropodomorpha: Anchisauria); pp. 9–55 in P. M. Barrett, and D. J. Batten, (eds.), Evolution and Palaeobiology of Early Sauropodomorph Dinosaurs. Special Papers in Palaeontology 77.
+
Barrett, P. 2009. A New Basal Sauropodomorph Dinosaur from the Upper Elliot Formation (Lower Jurassic) of South Africa. Journal of Vertebrate Paleontology, t. 29, nr 4, str. 1032–1045. [[doi:10.1671/039.029.0401]]
 +
 
 +
Galton, P.M., Upchurch, P. 2004. Prosauropoda. W: D.B. Weishampel, P. Dodson, H. Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press, str. 232-258.
  
Yates, A. M. 2007b. Solving a dinosaurian puzzle: the identity of Aliwalia rex Galton. „Historical Biology”. 19 (1), ss. 93–123, 2007. doi:10.1080/08912960600866953
+
McPhee, B.W., Choiniere, J.N., Yates, A.M., Viglietti, P.A. 2015. A second species of ''Eucnemesaurus'' Van Hoepen, 1920 (Dinosauria, Sauropodomorpha): new information on the diversity and evolution of the sauropodomorph fauna of South Africa’s lower Elliot Formation (latest Triassic). Journal of Vertebrate Paleontology, t. 35, nr 5, str. e980504. [[DOI: 10.1080/02724634.2015.980504]]
  
Barrett, P. A New Basal Sauropodomorph Dinosaur from the Upper Elliot Formation (Lower Jurassic) of South Africa. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 29 (4), ss. 1032–1045, 2009. doi:10.1671/039.029.0401
+
Paul, G.S. 2010. The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Wyd. Princeton University - Princeton i Oxford.
  
Sertich JJW, Loewen MA (2010) A New Basal Sauropodomorph Dinosaur from the Lower Jurassic Navajo Sandstone of Southern Utah. PLoS ONE 5(3): e9789. doi:10.1371/journal.pone.0009789
+
Sertich, J.J.W., Loewen, M.A. 2010. A New Basal Sauropodomorph Dinosaur from the Lower Jurassic Navajo Sandstone of Southern Utah. PLoS ONE, t. 5, nr 3, str. e9789. [[doi:10.1371/journal.pone.0009789]]
  
Upchurch P, Barrett PM, Galton PM (2007) A phylogenetic analysis of basal sauropodomorph relationships: implications for the origin of sauropod dinosaurs. In: Barrett PM, Batten DJ, editors. Evolution and Palaeobiology of Early Sauropodomorph Dinosaurs. Special Papers in Palaeontology 77: 57–90
+
Upchurch, P., Barrett, P.M., Galton, P.M. 2007. A phylogenetic analysis of basal sauropodomorph relationships: implications for the origin of sauropod dinosaurs. Special Papers in Palaeontology, t. 77, str. 57–90.
  
Galton, PM, Upchurch P: Prosauropoda. W: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press, 2004, ss. 232-258
+
Yates, A.M. 2007a. The first complete skull of the Triassic dinosaur ''Melanorosaurus'' Haughton (Sauropodomorpha: Anchisauria). Special Papers in Palaeontology, t. 77, str. 9-55.
  
Paul, G. S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford
+
Yates, A.M. 2007b. Solving a dinosaurian puzzle: the identity of ''Aliwalia rex'' Galton. Historical Biology, t. 19, nr 1, str. 93–123. [[doi:10.1080/08912960600866953]]
 
</small>
 
</small>
  
Linia 97: Linia 117:
 
[[Kategoria:Saurischia]]
 
[[Kategoria:Saurischia]]
 
[[Kategoria:Sauropodomorpha]]
 
[[Kategoria:Sauropodomorpha]]
 +
[[Kategoria:Sauropodomorpha bazalne]]
 
[[Kategoria:Afryka]]
 
[[Kategoria:Afryka]]
 
[[Kategoria:RPA]]
 
[[Kategoria:RPA]]
Linia 102: Linia 123:
 
[[Kategoria:Trias]]
 
[[Kategoria:Trias]]
 
[[Kategoria:Noryk]]
 
[[Kategoria:Noryk]]
 +
[[Kategoria:Retyk]]

Aktualna wersja na dzień 14:16, 2 cze 2016

Autor: Korekta:
Marcin Szermański

Maciej Ziegler

Mateusz Tałanda


Plateosauravus (plateozaurawus)
Długość: 9 m
Masa: 2 t
Miejsce występowania: RPA

(dolne warstwy formacji Elliot)

Czas występowania ok. 217-201,5 Ma

późny trias (późny noryk - retyk)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Sauropodomorpha

? Plateosauria

? Plateosauridae

Sellosaurus.jpg

Rekonstrukcja Efraasia - być może plateozaurawus wyglądał podobnie.

Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Dinozaur ten żył na terenie dzisiejszej Republiki Południowej Afryki pod koniec okresu triasowego, ok. 217-201,5 milionów lat temu. Znamy dość dużo kości tego zauropodomorfa - w samym 1995 roku (27 marca) odnaleziono w Parku Narodowym Kruger szczątki kilkunastu niedojrzałych osobników.

Materiał kopalny

Są to skamieniałości pierwotnie przypisane do Plateosaurus cullingworthi: SAM 3341, 3345, 3347, 3350-51, 3603, 3607.

Materiał przypisany: szczątki kilkunastu młodych osobników.

Pozycja systematyczna i taksonomia

Plateosauravus jest jednym z bardziej prymitywnych zauropodomorfów, niewiele mniej lub bardziej zaawansowany od plateozaura. Według McPhee i in. (2015) może wręcz należeć do Plateosauridae.

Na pierwsze jego skamieniałości natrafiono w 1918 roku, gdy wydobyto duże nagromadzenie kości koło Hershel (Eastern Cape). Szczątki należały do przynajmniej trzech średniej wielkości osobników oraz znacznie masywniejszego zwierzęcia. Ten ostatni składał się z paru kręgów i kompletnej pary kości kulszowych. Dlatego te większe szczątki zostały opisane przez Haughtona (1924) jako Euskelosaurus africanus a mniejsze jako Plateosaurus cullingworthi. Osiem lat później słynny niemiecki paleontolog von Huene przeniósł ten mniejszy gatunek do nowego rodzaju (Plateosauravus).

Do tej pory nie ma jasności, czy to nagromadzenie należało do dwóch gatunków, czy do jednego. Na przestrzeni lat kilkukrotnie proponowana była synonimizacja Plateosauravus z Euskelosaurus (van Heerden, 1976; Cooper, 1980; Galton, 2001). Obecnie uznaje się materiał Euskelosaurus za niediagnostyczny, więc nie może być jego synonimem. Podejrzewano również, że plateozaurawus to tak naprawdę kolejny okaz Melanorosaurus, jednak na podstawie budowy kości udowych tych dwóch dinozaurów gadziomiednicznych wykazano różnice między nimi. Obecnie uważa się go raczej za ważny rodzaj i gatunek, ale ostatnio opisane szczątki euknemezaura wydają się pośrednie między prymitywnym plateozaurawusem, a zaawansowanym melanorozaurem. Może się okazać, że te trzy dinozaury reprezentują różne populacje lub stadia ewolucyjne tej samej linii ewolucyjnej.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Plateosauravus znaczy "dziadek plateozaura", albo bardziej szczegółowo "dziadek płaskiego jaszczura". Plateosauravus nie jest jego przodkiem, ale zapewne nazwa nawiązuje do pierwotnej nazwy nadanej jego skamieniałościom - Plateosaurus cullingworthi. Epitet gatunkowy cullingworthi honoruje kolekcjonera (prawdopodobnie skamieniałości - przyp. autora) T.L. Cullingwortha.

Spis gatunków

Plateosauravus von Huene, 1932 ?= Eucnemesaurus
Plateosauravus cullingworthi (Haughton, 1924) von Huene, 1932 ?= Eucnemesaurus fortis
= Plateosaurus cullingworthi Haughton, 1924
Plateosauravus stormbergensis (Broom, 1915) Haughton i Brink, 1954 = Plateosaurus stormbergensis

Bibliografia

Barrett, P. 2009. A New Basal Sauropodomorph Dinosaur from the Upper Elliot Formation (Lower Jurassic) of South Africa. Journal of Vertebrate Paleontology, t. 29, nr 4, str. 1032–1045. doi:10.1671/039.029.0401

Galton, P.M., Upchurch, P. 2004. Prosauropoda. W: D.B. Weishampel, P. Dodson, H. Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press, str. 232-258.

McPhee, B.W., Choiniere, J.N., Yates, A.M., Viglietti, P.A. 2015. A second species of Eucnemesaurus Van Hoepen, 1920 (Dinosauria, Sauropodomorpha): new information on the diversity and evolution of the sauropodomorph fauna of South Africa’s lower Elliot Formation (latest Triassic). Journal of Vertebrate Paleontology, t. 35, nr 5, str. e980504. DOI: 10.1080/02724634.2015.980504

Paul, G.S. 2010. The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Wyd. Princeton University - Princeton i Oxford.

Sertich, J.J.W., Loewen, M.A. 2010. A New Basal Sauropodomorph Dinosaur from the Lower Jurassic Navajo Sandstone of Southern Utah. PLoS ONE, t. 5, nr 3, str. e9789. doi:10.1371/journal.pone.0009789

Upchurch, P., Barrett, P.M., Galton, P.M. 2007. A phylogenetic analysis of basal sauropodomorph relationships: implications for the origin of sauropod dinosaurs. Special Papers in Palaeontology, t. 77, str. 57–90.

Yates, A.M. 2007a. The first complete skull of the Triassic dinosaur Melanorosaurus Haughton (Sauropodomorpha: Anchisauria). Special Papers in Palaeontology, t. 77, str. 9-55.

Yates, A.M. 2007b. Solving a dinosaurian puzzle: the identity of Aliwalia rex Galton. Historical Biology, t. 19, nr 1, str. 93–123. doi:10.1080/08912960600866953