Rebbachisaurus: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m (Spis gatunków)
(Dr. rozbudowa, uzupełnienia, aktualizacje)
 
Linia 1: Linia 1:
 
{{DISPLAYTITLE:''Rebbachisaurus''}}
 
{{DISPLAYTITLE:''Rebbachisaurus''}}
{{Korekta|do weryfikacji}}
 
 
{{Opis
 
{{Opis
 
  |Autor                  = [[Marcin Szermański]], [[Maciej Ziegler]]
 
  |Autor                  = [[Marcin Szermański]], [[Maciej Ziegler]]
  |Korekta                =  
+
  |Korekta                = [[Kamil Kamiński]]
 
  |nazwa                  = ''Rebbachisaurus'' (rebbachizaur)
 
  |nazwa                  = ''Rebbachisaurus'' (rebbachizaur)
 
  |długość                = 14 m
 
  |długość                = 14 m
 
  |wysokość              =  
 
  |wysokość              =  
  |masa                  = 7 t
+
  |masa                  = 7-12 t
 
  |dieta                  =  
 
  |dieta                  =  
 
  |miejsce                = [[Maroko]]  
 
  |miejsce                = [[Maroko]]  
 
<small>Gara Sba<br>
 
<small>Gara Sba<br>
[[formacja]] [[Tegana]] i złoża [[Kem Kem]]</small>
+
[[formacja]] [[Kem Kem]]</small>
 
  |czas                  = {{Występowanie|99|93}}
 
  |czas                  = {{Występowanie|99|93}}
99-93 [[Ma]]<br>
+
100-93 [[Ma]]<br>
<small>[[wczesna kreda]] ([[alb]])</small>
+
<small>”środkowa” [[kreda]] ([[cenoman]])</small>
 
  |systematyka            = [[Dinosauria]]
 
  |systematyka            = [[Dinosauria]]
  
Linia 44: Linia 43:
  
 
==Materiał kopalny==
 
==Materiał kopalny==
''R. garasbae'' znany jest z kręgów grzbietowych, łopatki, kości ramiennej i kości krzyżowej.
+
Holotyp ''R. garasbae'' obejmuje kilka fragmentarycznych  kręgów grzbietowych, krzyżowych i ogonowych, łopatkę, kość ramienną, k. kulszową, fragment żebra i kawałki łuków neuralnych (Wilson i Allain, 2015).
  
Materiał dopisany: izolowana korona zęba (MNHN MRS 1524a), lecz nie wiadomo, czy z całą pewnością należy do ''R. garasbae'' (np. [[John Whitlock|Whitlock]], [[2011]]).
+
Materiał przypisany to niekompletny kręg grzbietowy, prawdopodobnie z formacji Kem Kem. Kolejny wątpliwy okaz to izolowana korona zęba (MNHN MRS 1524a), lecz nie wiadomo, czy z całą pewnością należy do ''R. garasbae'' (np. [[John Whitlock|Whitlock]], [[2011]]). Oprócz tego do ''R. garasbae'' przypisywano zęby i kręgi z formacji [[Kem Kem]], lecz nie można go porównać z holotypem, przez co ich identyfikacja pozostaje niepewna (Wilson i Allain, 2015).
  
 
==Taksonomia i systematyka==
 
==Taksonomia i systematyka==
 
Długo nie wiedziano, z jakimi zauropodami był spokrewniony rebbachizaur, pojawiały się teorie, że z [[Brachiosauridae|brachiozaurydami]] i [[Camarasauridae|kamaryzaurydami]]. Dopiero ulokowanie wśród [[Diplodocoidea|diplodokoidów]] okazało się właściwe.
 
Długo nie wiedziano, z jakimi zauropodami był spokrewniony rebbachizaur, pojawiały się teorie, że z [[Brachiosauridae|brachiozaurydami]] i [[Camarasauridae|kamaryzaurydami]]. Dopiero ulokowanie wśród [[Diplodocoidea|diplodokoidów]] okazało się właściwe.
  
Pierwszego opisu dokonał [[René Lavocat]] w [[1954]] roku, ustanawiając [[rodzaj]] ''Rebbachisaurus'' wraz z [[gatunek typowy|gatunkiem typowym]] ''R. garasbae''. Kilka lat później - w [[1960]] roku - inny francuski uczony, [[Albert-Félix Lapparent]], opisał drugi [[gatunek]] - "Rebbachisaurus" ''tamesnensis'', uznawany czasami ([[Paul Upchurch|Upchurch]] i in., [[2004]]) za kolejnego osobnika należącego do ''[[Nigersaurus]] taqueti''. W [[1995]] roku [[Jorge Calvo]] i [[Leonardo Salgado]] opisali trzeci [[gatunek]] - ''Rebbachisaurus tessonei'', który został szybko przepisany do ''[[Rayososaurus]]'' jako ''[[Rayososaurus]] tessonei''. Uważany jest on obecnie za osobny [[rodzaj]] - ''[[Limaysaurus]]'' (Salgado i in., [[2004]]).
+
Pierwszego opisu dokonał [[René Lavocat]] w [[1954]] roku, ustanawiając [[rodzaj]] ''Rebbachisaurus'' wraz z [[gatunek typowy|gatunkiem typowym]] ''R. garasbae''. Kilka lat później - w [[1960]] roku - inny francuski uczony, [[Albert-Félix Lapparent]], opisał drugi [[gatunek]] - "Rebbachisaurus" ''tamesnensis'', uznawany czasami ([[Paul Upchurch|Upchurch]] i in., [[2004]]) za kolejnego osobnika należącego do ''[[Nigersaurus]] taqueti''. Wilson i Allain (2015) wykluczyli go z rodzaju ''Rebbachisaurus'' i stwierdzili, że może to być nieważny gatunek zauropoda. W [[1995]] roku [[Jorge Calvo]] i [[Leonardo Salgado]] opisali trzeci [[gatunek]] - ''Rebbachisaurus tessonei'', który został szybko przepisany do ''[[Rayososaurus]]'' jako ''[[Rayososaurus]] tessonei''. Uważany jest on obecnie za osobny [[rodzaj]] - ''[[Limaysaurus]]'' (Salgado i in., [[2004]]).
  
Wg [[José Carballido|Carballido]] i in. ([[2012]]) jest to [[takson siostrzany]] względem ''[[Rayososaurus]] agrioensis'' w obrębie [[Limaysaurinae]]. Z kolei wg [[John Whitlock|Whitlocka]] ([[2011]]) - po wyłączeniu z tego [[takson]]u izolowanej korony zęba - należy tylko do [[Rebbachisauridae]].
+
Wg [[José Carballido|Carballido]] i in. ([[2012]]) jest to [[takson siostrzany]] względem ''[[Rayososaurus]] agrioensis'' w obrębie [[Limaysaurinae]]. Z kolei wg [[John Whitlock|Whitlocka]] ([[2011]]) - po wyłączeniu z tego [[takson]]u izolowanej korony zęba - należy tylko do [[Rebbachisauridae]]. Wg Wilsona i Allaina (2015) wraz z ''[[Nigersaurus]]'' i ''[[Demandasaurus]]'' tworzy on [[klad]] Rebbachisaurinae, siostrzany do [[Limaysaurinae]].
  
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
Linia 89: Linia 88:
  
 
Whitlock, J.A. (2011A) "A phylogenetic analysis of Diplodocoidea (Saurischia: Sauropoda)" Zoological Journal of the Linnean Society, 161(4), 872–915. [[DOI: 10.1111/j.1096-3642.2010.00665.x]]
 
Whitlock, J.A. (2011A) "A phylogenetic analysis of Diplodocoidea (Saurischia: Sauropoda)" Zoological Journal of the Linnean Society, 161(4), 872–915. [[DOI: 10.1111/j.1096-3642.2010.00665.x]]
 +
 +
Wilson, J.A.& Allain, R. (2015). "Osteology of Rebbachisaurus garasbae Lavocat, 1954, a diplodocoid (Dinosauria, Sauropoda) from the early Late Cretaceous–aged Kem Kem beds of southeastern Morocco". Journal of Vertebrate Paleontology: e1000701. [[doi:10.1080/02724634.2014.1000701]].
 
</small>
 
</small>
  
Linia 101: Linia 102:
 
[[Kategoria:Mezozoik]]
 
[[Kategoria:Mezozoik]]
 
[[Kategoria:Kreda]]
 
[[Kategoria:Kreda]]
[[Kategoria:Alb]]
+
[[Kategoria:Cenoman]]
[[Kategoria:Do poprawy - niezajęte]]
 

Aktualna wersja na dzień 21:13, 3 lis 2019

Autor: Marcin Szermański, Maciej Ziegler
Korekta: Kamil Kamiński


Rebbachisaurus (rebbachizaur)
Długość 14 m
Masa 7-12 t
Miejsce Maroko

Gara Sba
formacja Kem Kem

Czas
252 201 145
66

100-93 Ma
”środkowa” kreda (cenoman)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Sauropodomorpha

Sauropoda

Eusauropoda

Neosauropoda

Diplodocoidea

Rebbachisauridae

Rebbachisaurinae

Rebbachisaurus BW.jpg
Autor: Nobu Tamura [1]

Wstęp

Rebbachisaurus to diplodokoid żyjący we wczesnej kredzie w północnej Afryce. Dał nazwę dość tajemniczej do niedawna rodzinie Rebbachisauridae - dopiero na przełomie XX i XXI wieku, kiedy to odnaleziono kilka innych rodzajów należących do tej grupy, paleontolodzy mogli lepiej ją poznać.

Niezwykłą cechą tego zauropoda w momencie opisu były wysokie wyrostki na kręgach, ale jak się okazuje jest to cecha powszechna wśród rebbachizaurydów.

Materiał kopalny

Holotyp R. garasbae obejmuje kilka fragmentarycznych kręgów grzbietowych, krzyżowych i ogonowych, łopatkę, kość ramienną, k. kulszową, fragment żebra i kawałki łuków neuralnych (Wilson i Allain, 2015).

Materiał przypisany to niekompletny kręg grzbietowy, prawdopodobnie z formacji Kem Kem. Kolejny wątpliwy okaz to izolowana korona zęba (MNHN MRS 1524a), lecz nie wiadomo, czy z całą pewnością należy do R. garasbae (np. Whitlock, 2011). Oprócz tego do R. garasbae przypisywano zęby i kręgi z formacji Kem Kem, lecz nie można go porównać z holotypem, przez co ich identyfikacja pozostaje niepewna (Wilson i Allain, 2015).

Taksonomia i systematyka

Długo nie wiedziano, z jakimi zauropodami był spokrewniony rebbachizaur, pojawiały się teorie, że z brachiozaurydami i kamaryzaurydami. Dopiero ulokowanie wśród diplodokoidów okazało się właściwe.

Pierwszego opisu dokonał René Lavocat w 1954 roku, ustanawiając rodzaj Rebbachisaurus wraz z gatunkiem typowym R. garasbae. Kilka lat później - w 1960 roku - inny francuski uczony, Albert-Félix Lapparent, opisał drugi gatunek - "Rebbachisaurus" tamesnensis, uznawany czasami (Upchurch i in., 2004) za kolejnego osobnika należącego do Nigersaurus taqueti. Wilson i Allain (2015) wykluczyli go z rodzaju Rebbachisaurus i stwierdzili, że może to być nieważny gatunek zauropoda. W 1995 roku Jorge Calvo i Leonardo Salgado opisali trzeci gatunek - Rebbachisaurus tessonei, który został szybko przepisany do Rayososaurus jako Rayososaurus tessonei. Uważany jest on obecnie za osobny rodzaj - Limaysaurus (Salgado i in., 2004).

Wg Carballido i in. (2012) jest to takson siostrzany względem Rayososaurus agrioensis w obrębie Limaysaurinae. Z kolei wg Whitlocka (2011) - po wyłączeniu z tego taksonu izolowanej korony zęba - należy tylko do Rebbachisauridae. Wg Wilsona i Allaina (2015) wraz z Nigersaurus i Demandasaurus tworzy on klad Rebbachisaurinae, siostrzany do Limaysaurinae.

Etymologia

Rebbachisaurus został nazwany na cześć berberskiego plemienia (Ait) Rebbach, na których terytorium znaleziono szczątki zwierzęcia. Odkryto je w Gara Sba, skąd zaczerpnięto nazwę gatunkową garasbae (choć być może poprawniej gramatycznie powinno być garasbaniensis - uwaga własna, MSz).

Spis gatunków

Rebbachisaurus Lavocat, 1954
R. garasbae Lavocat, 1954
"R". tamesnensis Lapparent, 1960 ?= Nigersaurus taqueti
R. tessonei Calvo i Salgado, 1995 = Limaysaurus tessonei
= Rayososaurus tessonei (Calvo i Salgado, 1995) Upchurch, Barrett i Dodson, 2004

Bibliografia

Carballido, J.L.; Salgado, L.; Pol, D.; Canudo, J.I.; Garrido, A. (2012). "A new basal rebbachisaurid (Sauropoda, Diplodocoidea) from the Early Cretaceous of the Neuquén Basin; evolution and biogeography of the group". Historical Biology: An International Journal of Paleobiology 24 (6): 631–654. doi:10.1080/08912963.2012.672416

Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide To Dinosaurs"

Salgado, L., Garrido, A., Cocca, S.E. & Cocca, J.R. (2004) "Lower Cretaceous rebbachisaurid sauropods from Cerro Aguada Del León, Neuquén Province, northwestern Patagonia, Argentina." Journal of Vertebrate Paleontology, 24(4): 903-912

Upchurch, P., Barrett, P.M. & Dodson, P. (2004) "Sauropoda" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. (ed) "The Dinosauria (2nd edition)" wyd. University of California Press, Berkeley

Whitlock, J.A. (2011A) "A phylogenetic analysis of Diplodocoidea (Saurischia: Sauropoda)" Zoological Journal of the Linnean Society, 161(4), 872–915. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2010.00665.x

Wilson, J.A.& Allain, R. (2015). "Osteology of Rebbachisaurus garasbae Lavocat, 1954, a diplodocoid (Dinosauria, Sauropoda) from the early Late Cretaceous–aged Kem Kem beds of southeastern Morocco". Journal of Vertebrate Paleontology: e1000701. doi:10.1080/02724634.2014.1000701.