Regaliceratops: Różnice pomiędzy wersjami
m |
(Poprawa opisu) |
||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
| Korekta: | | Korekta: | ||
|- | |- | ||
| − | | [[Marcin Szermański]] | + | | [[Marcin Szermański]]<br>[[Maciej Ziegler]]<br>[[Paweł Konarzewski]] |
| − | [[Maciej Ziegler]] | ||
| [[Łukasz Czepiński]] | | [[Łukasz Czepiński]] | ||
| − | |||
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
| Linia 59: | Linia 57: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Regaliceratops peterhewsi'' to bardzo ciekawy [[gatunek]] [[ | + | ''Regaliceratops peterhewsi'' to bardzo ciekawy [[gatunek]] [[chasmozauryn]]a żyjącego w [[późna kreda|późnej kredzie]]. Jego skamieniałe szczątki zostały odnalezione w dzisiejszej [[Kanada|Kanadzie]] (północno-zachodnia część prowincji Alberta) i są datowane na "środkowy" [[mastrycht]]. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| − | [[Holotyp]] (TMP 2005.055.0001) to prawie kompletna czaszka z żuchwą. Brakuje jej jedynie kości rostralnej. | + | [[Holotyp]] (TMP 2005.055.0001) to prawie kompletna czaszka z żuchwą, o długości ok. 1,6 m. Brakuje jej jedynie kości rostralnej. |
==Budowa== | ==Budowa== | ||
[[Plik:Regaliceratops peterhewsi abelov.jpg|300px|thumb|right|''Regaliceratops'' (po lewej) w towarzystwie ''Hypacrosaurus'' i ''Leptoceratops''. Autor: Abelov2014 [https://www.deviantart.com/abelov2014/art/Regaliceratops-peterhewsi-697385750]]] | [[Plik:Regaliceratops peterhewsi abelov.jpg|300px|thumb|right|''Regaliceratops'' (po lewej) w towarzystwie ''Hypacrosaurus'' i ''Leptoceratops''. Autor: Abelov2014 [https://www.deviantart.com/abelov2014/art/Regaliceratops-peterhewsi-697385750]]] | ||
| − | ''Regaliceratops'' | + | ''Regaliceratops'' był średniej wielkości chasmozaurynem mierzącym 5 m długości i ważącym 2 t (Paul, 2016 ). Charakteryzował się unikatową ornamentacją kryzy nietypową dla przedstawicieli [[Chasmosaurinae]]. Na czaszce znajdowało się siedem par ''[[epoccipitales]]''. Pierwsza i druga para wyrostków ciemieniowych (ep 1-2) były długie i płaskie kształtu zbliżonego do pięciokąta lub łopatki, pomiędzy nimi znajdowała się pojedyncza kostna narośl. Róg nosowy był większy od znajdujących się nad oczami podobnie jak u ''[[Chasmosaurus]] belli'' i ''[[Vagaceratops]]''. Cechy te zbliżają go do [[Centrosaurinae|centrozaur]]ynów, które wymarły niedługo przed pojawieniem się regaliceratopsa. Jest to pierwsza [[konwergencja]] ([[ewolucja]] zbieżna), przypominających rogi, ozdób u różnych [[klad]]ów [[dinozaur]]ów, jaka została zauważona przez naukowców (Brown i Henderson, 2015). |
| + | |||
| + | ==Pozycja filogenetyczna== | ||
| + | Brown i Henderson (2015) uznali, że ''Regaliceratops'' ze względu na podobieństwa w budowie czaszki do triceratopsa i jego kuzynów należy do [[Triceratopsini]]. Z autorami opisu nie zgodzili się Mallon i in. (2016), umieszczając go poza kladem [[Triceratopsini]] jako [[takson siostrzany]] wobec ''[[Anchiceratops]]'' i ''[[Arrhinoceratops]]''. Dalman i in. (2022) potwierdzili analizę Browna i Hendersona (2015) zostawiając regaliceratopsa jako przedstawiciela [[Triceratopsini]]. | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| Linia 83: | Linia 84: | ||
<small> | <small> | ||
Brown, C.M. & Henderson, D.M. (2015) "A new horned dinosaur reveals convergent evolution in cranial ornamentation in ceratopsidae" Current Biology, 25(12), 1641-1648. [[doi:10.1016/j.cub.2015.04.041]] | Brown, C.M. & Henderson, D.M. (2015) "A new horned dinosaur reveals convergent evolution in cranial ornamentation in ceratopsidae" Current Biology, 25(12), 1641-1648. [[doi:10.1016/j.cub.2015.04.041]] | ||
| + | |||
| + | Dalman, S.G., Lucas, S.G., Jasinki, S.G. & Longrich, N.R. (2022) "Sierraceratops turneri, a new chasmosaurine ceratopsid from the Hall Lake Formation (Upper Cretaceous) of south-central New Mexico" Cretaceous Research, 130: 105034. [[doi:10.1016/j.cretres.2021.105034]] | ||
Fowler, D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. [[doi:10.1371/journal.pone.0188426]] | Fowler, D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. [[doi:10.1371/journal.pone.0188426]] | ||
Wersja z 20:31, 2 lip 2022
| Autor: | Korekta: |
| Marcin Szermański Maciej Ziegler Paweł Konarzewski |
Łukasz Czepiński |
| Regaliceratops (regaliceratops) | |
|---|---|
| Długość: | 5 m |
| Masa: | 2 t |
| Miejsce występowania: | Kanada |
| Czas występowania | 68,5-67 Ma
późna kreda ("środkowy" mastrycht) |
| Systematyka | Dinosauria |
Czaszka regaliceratopsa | |
| Mapa znalezisk: | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Regaliceratops peterhewsi to bardzo ciekawy gatunek chasmozauryna żyjącego w późnej kredzie. Jego skamieniałe szczątki zostały odnalezione w dzisiejszej Kanadzie (północno-zachodnia część prowincji Alberta) i są datowane na "środkowy" mastrycht.
Materiał kopalny
Holotyp (TMP 2005.055.0001) to prawie kompletna czaszka z żuchwą, o długości ok. 1,6 m. Brakuje jej jedynie kości rostralnej.
Budowa
Regaliceratops był średniej wielkości chasmozaurynem mierzącym 5 m długości i ważącym 2 t (Paul, 2016 ). Charakteryzował się unikatową ornamentacją kryzy nietypową dla przedstawicieli Chasmosaurinae. Na czaszce znajdowało się siedem par epoccipitales. Pierwsza i druga para wyrostków ciemieniowych (ep 1-2) były długie i płaskie kształtu zbliżonego do pięciokąta lub łopatki, pomiędzy nimi znajdowała się pojedyncza kostna narośl. Róg nosowy był większy od znajdujących się nad oczami podobnie jak u Chasmosaurus belli i Vagaceratops. Cechy te zbliżają go do centrozaurynów, które wymarły niedługo przed pojawieniem się regaliceratopsa. Jest to pierwsza konwergencja (ewolucja zbieżna), przypominających rogi, ozdób u różnych kladów dinozaurów, jaka została zauważona przez naukowców (Brown i Henderson, 2015).
Pozycja filogenetyczna
Brown i Henderson (2015) uznali, że Regaliceratops ze względu na podobieństwa w budowie czaszki do triceratopsa i jego kuzynów należy do Triceratopsini. Z autorami opisu nie zgodzili się Mallon i in. (2016), umieszczając go poza kladem Triceratopsini jako takson siostrzany wobec Anchiceratops i Arrhinoceratops. Dalman i in. (2022) potwierdzili analizę Browna i Hendersona (2015) zostawiając regaliceratopsa jako przedstawiciela Triceratopsini.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Regaliceratops to zbitek słów: łac. regalis (królewski) i gr. ceratops (rogate oblicze). Całą nazwę można zatem swobodnie tłumaczyć na "królewskie rogate oblicze". Z kolei epitet gatunkowy peterhewsi honoruje Petera Hewsa, odkrywcę holotypu.
Spis gatunków
| Regaliceratops | Brown i Henderson, 2015 |
|---|---|
| R. peterhewsi | Brown i Henderson, 2015 |
Bibliografia
Brown, C.M. & Henderson, D.M. (2015) "A new horned dinosaur reveals convergent evolution in cranial ornamentation in ceratopsidae" Current Biology, 25(12), 1641-1648. doi:10.1016/j.cub.2015.04.041
Dalman, S.G., Lucas, S.G., Jasinki, S.G. & Longrich, N.R. (2022) "Sierraceratops turneri, a new chasmosaurine ceratopsid from the Hall Lake Formation (Upper Cretaceous) of south-central New Mexico" Cretaceous Research, 130: 105034. doi:10.1016/j.cretres.2021.105034
Fowler, D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. doi:10.1371/journal.pone.0188426
Mallon J.C., Ott, C.J., Larson, P.L., Iuliano, E.M. & Evans, D.C. (2016) "Spiclypeus shipporum gen. et sp. nov., a Boldly Audacious New Chasmosaurine Ceratopsid (Dinosauria: Ornithischia) from the Judith River Formation (Upper Cretaceous: Campanian) of Montana, USA" PLoS ONE, 11(5), e0154218. doi:10.1371/journal.pone.0154218
Paul, G.S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs: 2nd Edition" wyd. Princeton University.
