Rinchenia
Do sprawdzenia.
| Autor: | Kamil Kamiński |
| Rinchenia (rynchenia) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Długość | 2,2 m [1] | ||||
| Wysokość | 90 cm (w biodrach) [1] | ||||
| Masa | 36 kg [1] | ||||
| Dieta | mięsożerny\wszystkożerny | ||||
| Miejsce | Mongolia - Ajmak Południowogobijski | ||||
| Czas |
ok.?69-67 Ma (??66,7[2]) Ma | ||||
| Systematyka | Dinosauria | ||||
 Rekonstrukcja. Autor: PaleoNeolitic. [3]
Porównanie wielkości Rinchenia i człowieka. | |||||
Wstęp
Rinchenia to rodzaj małego owiraptorozaura z późnej kredy Mongolii. Znany jest z zaledwie jednego, ale za to niemal kompletnego okazu. Podobnie jak w przypadku kilku innych mongolskich owiraptorydów, jego szczątki początkowo przypisywano do rodzaju Oviraptor.
Etymologia
Nazwa Rinchenia pochodzi od znanego mongolskiego paleontologa Rinchena Barsbolda. Epitet gatunkowy mongoliensis nawiązuje do faktu odkrycia jego szczątków na terenie Mongolii.
Materiał kopalny
Holotyp (MPC-D 100/32A) to niemal kompletny szkielet wraz z czaszką. Brakuje tylko niektórych elementów kończyn i miednicy (Mortimer, online).
Historia odkryć i badań
Pierwsze szczątki Rinchenia zostały opisane przez Barsbolda jako nowy gatunek owiraptora - Oviraptor mongoliensis. Dopiero w 1997 r. ten sam naukowiec uznał, że jest to nowy rodzaj dinozaura, który nazwał nieoficjalnie Rinchenia. Nie podał jednak w swoim opisie żadnych specyficznych cech tego zwierzęcia, dlatego aż do 2004 r. pozostawało ono nomen nudum.
Budowa
Jak w zasadzie wszystkie owiraptorydy, Rinchenia była niewielkim, ptakopodobnym i zapewne opierzonym teropodem. Czaszka holotypu mierzyła niespełna 16 cm. Z przodu znajdował się ostry, bezzębny dziób. Szczyt czaszki wieńczył wysoki grzebień, większy niż np. u Citipati czy Nemegtomaia, i przesunięty bardziej do tyłu. Stosunek długości kości promieniowej do ramiennej wynosił mniej niż 0,8, podobnie jak u Ajancingenia (=Heyuannia?). U Citipati czy Conchoraptor stosunek ten był wyższy (Fanti i in., 2012).
Spis gatunków
| Rinchenia | Osmólska, Currie i Barsbold, 2004 |
| = „Rinchenia” | Barsbold, 1997 |
| R. mongoliensis | (Barsbold, 1986) Osmólska, Currie i Barsbold, 2004 |
| = Oviraptor mongoliensis | Barsbold, 1986 |
| = “Rinchenia” mongoliensis | (Barsbold, 1986) Barsbold, 1997 |
| = Citipati mongoliensis | (Barsbold, 1986) Paul, 2010 |
Bibliografia
Fanti, F., Currie, P.J., Badamgarav, D. (2012) “New specimens of Nemegtomaia from the Baruungoyot and Nemegt Formations (Late Cretaceous) of Mongolia”. PLoS ONE. 7(2), e31330.
Holtz, T. (2012) Dinosaurs (suplement) [4]
Mortimer, M. (online 2016) [5].
Yu, Y., Wang, K., Chen, S., Sullivan, C., Wang, S., Wang, P., Xu, X. (2018) "A new caenagnathid dinosaur from the Upper Cretaceous Wangshi Group of Shandong, China, with comments on size variation among oviraptorosaurs". Scientific Reports, 8 doi:10.1038/s41598-018-23252-2.
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press.
- ↑ datowanie U-Pb i spektrometryczne zębów tarbozaurów ze środkowej części formacji Nemegt wykazały, że ich wiek sięga ok. 66, 7, ale nie wiadomo dokładnie na jaką rozpiętość czasową mastrychtu rozciągają się pozostałe skały tej formacji. Podana wartość jest stosunkowo bezpieczna. Tanabe M., Aoki K., Chiba K., Saneyoshi M., Kodaira S., Nishido H., Mainbayar B., Tsogtbaatar K., Ishigaki S. 2023. Apatite U–Pb dating of dinosaur teeth from the Upper Cretaceous Nemegt Formation in the Gobi Desert, Mongolia: Contribution to depositional age constraints. Island Arc 32: e12488.
![[3]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Rinchenia_Restoration.png){kind=link}