Stenopelix

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj

Autor: Korekta:
Tomasz Sokołowski

Maciej Ziegler

Marcin Szermański

Krzysztof Lichota


Stenopelix (stenopeliks)
Długość: <1 m (osobnik młodociany)
Masa: ? kg (osobnik młodociany)
Miejsce występowania: Niemcy - Dolna Saksonia

(formacja Obernkirchen - warstwy "Wealden")

Czas występowania 146-140 Ma

wczesna kreda (berrias)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Genasauria

Cerapoda

? Marginocephalia

? Ceratopsia / ? Pachycephalosauria

Stenopelix.JPG

Rekonstrukcja stenopeliksa jako bazalnego ceratopsa. [1]

Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Stenopelix to rodzaj małego dinozaura, który żył podczas wczesnej kredy, około 146-140 milionów lat temu. Jego szkielet jest najbardziej kompletną pozostałością dinozaura z pokładów "Wealden" z północno-zachodnich Niemiec (niedaleko Bückeburg), lecz przez brak czaszki jego dokładna klasyfikacja nie jest pewna. Gatunek typowy, S. valdensis, został opisany przez von Meyera w 1857 roku.

Etymologia

Jego nazwa rodzajowa oznacza "wąską miednicę" i pochodzi od nietypowego kształtu kości łonowych. Epitet gatunkowy valdensis odnosi się do pokładów skalnych "Wealden", skąd znany jest holotyp.

Materiał kopalny

Holotyp GZG 741/2 (pierwotnie GPI Gö 741−2) to prawie kompletny kręgosłup (co najmniej 13 kręgów grzbietowych, 5 lub 6 krzyżowych i ponad 30 ogonowych), żebra, skostniałe ścięgna, dystalna część lewej k. łopatkowej, lewa k. promieniowa i lewa łokciowa, lewa k. śródręcza I, kompletna miednica (obie kości biodrowe, łonowe i kulszowe), lewa k. udowa i proksymalna część prawej udowej, obie k. piszczelowe i strzałkowe, proksymalna część k. skokowej, kompletna prawa i częściowa lewa stopa.

Osobnik ten nie jest w pełni dojrzały i ma mniej niż 1 metr długości.

Pozycja filogenetyczna

Pozycja filogenetyczna Stenopelix była badana w analizach filogenetycznych - zob. kladogramy w Ornithischia. Inni naukowcy dokonywali badania filogenezy Stenopelix bez przeprowadzania analizach filogenetycznych, np. zdaniem Butlera i Sullivana (2009) chodzi o przedstawiciela Cerapoda i prawdopodobnie Marginocephalia. Wcześniejsze hipotezy to: przedstawiciel Marginocephalia (np. Sereno, 1987, 1999, 2000; Dodson, 1990; Maryańska i in., 2004; Sullivan, 2006): Ceratopsia (np. Ostrom, 1970; Sues i Galton, 1982) lub Pachycephalosauria (Maryańska i Osmólska, 1974; Coombs, 1982; Sereno, 1987, 2000; Maryańska i in., 2004) a także takson siostrzany względem kladu Marginocephalia (Dodson, 1990).

Spis gatunków

Stenopelix von Meyer, 1857
S. valdensis von Meyer, 1857

Bibliografia

Butler R.J. and Sullivan R.M. (2009) "The phylogenetic position of Stenopelix valdensis from the Lower Cretaceous of Germany and the early fossil record of Pachycephalosauria", Acta Palaeontologica Polonica 54(1): 21-34 [2]

Butler, R.J., Galton, P.M., Porro, L.B., Chiappe, L.M., Henderson, D.M. & Erickson, G.M. (2010) "Lower limits of ornithischian dinosaur body size inferred from a new Upper Jurassic heterodontosaurid from North America" Proceedings of the Royal Society B, 277 (1680), 375–381. doi:10.1098/rspb.2009.1494

Butler R.J., Jin Liyong, Chen Jun, Godefroit P. (2011) "The postcranial osteology and phylogenetic position of the small ornithischian dinosaur Changchunsaurus parvus from the Quantou Formation (Cretaceous: Aptian–Cenomanian) of Jilin Province, north-eastern China". Palaeontology 54 (3): 667–683. DOI:10.1111/j.1475-4983.2011.01046.x