Suuwassea: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzył nową stronę „<small> {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | Autor: | Korekta: |- | Maciej Ziegler | Krzysztof Lichota Marta Tischer |} </small> ---- ...”) |
(poprawki, raczej trzeba się dokładniej przyjrzeć) |
||
| (Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | {{DISPLAYTITLE:''Suuwassea''}} | ||
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Linia 24: | Linia 25: | ||
|- | |- | ||
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ||
| − | | [[USA]] - Montana | + | | [[USA]] - Montana |
| − | <small>([[formacja Morrison]] - prawdopodobnie ekwiwalent | + | <small>([[formacja]] [[Morrison]] - prawdopodobnie ekwiwalent |
ogniwa Brushy Basin)</small> | ogniwa Brushy Basin)</small> | ||
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | 156-147 Ma | + | | (?156) 150-147 [[Ma]] |
| − | <small> | + | <small>[[późna jura]] (?[[kimeryd]]-[[tyton]])</small> |
|- | |- | ||
! '''Systematyka''' | ! '''Systematyka''' | ||
| [[Dinosauria]] | | [[Dinosauria]] | ||
| − | |||
| − | |||
[[Sauropodomorpha]] | [[Sauropodomorpha]] | ||
[[Sauropoda]] | [[Sauropoda]] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[Diplodocoidea]] | [[Diplodocoidea]] | ||
| − | [[Dicraeosauridae]] | + | [[Dicraeosauridae]] (?? [[Diplodocidae]]) |
| − | |||
|- | |- | ||
| colspan=2 |[[Plik:Suuwassea.jpg|400px|]] | | colspan=2 |[[Plik:Suuwassea.jpg|400px|]] | ||
<small>Rekonstrukcja przyżyciowa. [http://fc04.deviantart.com/fs8/i/2005/293/1/a/Suuwassea_emilieae_by_briankroesch.jpg]</small> | <small>Rekonstrukcja przyżyciowa. [http://fc04.deviantart.com/fs8/i/2005/293/1/a/Suuwassea_emilieae_by_briankroesch.jpg]</small> | ||
| + | |- | ||
| + | ! colspan=2 | Mapa znalezisk: | ||
| + | |- | ||
| + | | colspan=2 | | ||
| + | <display_points type="terrain" zoom=4> | ||
| + | Carbon County, Montana, USA|formacja [[Morrison]], hrabstwo Carbon, Montana, [[USA]]|<small>''Suuwassea emilieae'' - '''ANS 21122'' ([[holotyp]]).<br> | ||
| + | </display_points> | ||
|} | |} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Suuwassea'' jest jednym z wielu, i pierwszym opisanym, niedużym zauropodem z północnej części formacji Morrison, stosunkowo słabo poznanej w porównaniu z jej | + | ''Suuwassea'' jest jednym z wielu, i pierwszym opisanym, niedużym zauropodem z północnej części formacji [[Morrison]], stosunkowo słabo poznanej w porównaniu z jej południową częścią. [[Holotyp]] ''Suuwassea'' jest mniejszy o około 1/3 od holotypów ''[[Diplodocus]] carnegii'' i ''[[Apatosaurus]] louisae'', lecz osiągnął on 75-80% rozmiarów dorosłych (Hedrick i in., 2014). ''Suuwassea'' pochodzi prawdopodobnie z późnych osadów formacji Morrison, z [[piętro|piętra]] zwanego [[tyton]]em. |
| − | |||
| − | ''Suuwassea'' pochodzi prawdopodobnie z późnych osadów formacji Morrison, z | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa | + | Nazwa [[rodzaj]]owa pochodzi z języka Indian z plemienia Wron, od słowa ''suuwassa'', oznaczającego "pierwszy grzmot słyszany wiosną". Samo słowo "suuwassa" składa się z dwóch słów-rdzeni: ''suu'' (grzmot) i ''wassa'' (wiekowy, starożytny). Te dwa słowa są hołdem złożonym tradycyjnemu, dziewiętnastowiecznemu określeniu zauropodów, jako "gromowych jaszczurów", od której to nazwy pochodzi znana nazwa ''[[Brontosaurus]]''. Naukowcy zdecydowali się nadać dinozaurowi nazwę z języka Wron, ponieważ lokalizacja [[holotyp]]u to rdzenne terytorium tych Indian, którzy mają tam dziś rezerwat. |
| − | Epitet gatunkowy nadano na cześć zmarłej Emilie deHellebranth, miłośniczki paleontologii, która sfinansowała ekspedycje prowadzone w latach [[1999]]-[[2000]], podczas których wydobyto | + | Epitet gatunkowy nadano na cześć zmarłej Emilie deHellebranth, miłośniczki paleontologii, która sfinansowała ekspedycje prowadzone w latach [[1999]]-[[2000]], podczas których wydobyto szczątki ''Suuwassea''. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| − | [[Holotyp]] i jedyny znany okaz to | + | [[Plik:Suuwassea_emiliae3.JPG|300px|thumb|right|Czaszka ''S. emiliae''. Fot.: Rémih. Źródło: [https://en.wikipedia.org/wiki/File:Suuwassea_emiliae3.JPG].]] |
| + | [[Holotyp]] i jedyny znany okaz to nie[[artykułowany]] szkielet oznaczony ANS 21122 (Academy of Natural Sciences - Akademia Nauk Przyrodniczych, Filadelfia). Składa się na niego: część lewej kości przedszczękowej i szczękowej z zębami; kość kwadratowa, kompletna mózgoczaszka, kość zębowa; [[atlas|dźwigacz]], [[axis|obrotnik]], cztery kręgi szyjne i fragmenty kolejnych; 3 przednie kręgi grzbietowe i kilka żeber, wiele kręgów ogonowych z różnych części ogona; prawa łopatka, kość krucza i ramienna; część prawej kości piszczelowej, kość strzałkowa, kość piętowa, kilka kości śródstopia i pazury z kończyny tylnej. | ||
| − | ==Pozycja | + | ==Pozycja filogenetyczna== |
| − | Z powodu niekompletności materiału oraz mozaiki cech | + | Z powodu niekompletności materiału oraz mozaiki cech [[diplodokid]]ów i [[dikreozauryd]]ów u ''Suuwassea'', wyznaczenie jej pozycji jest utrudnione. Obszerna analiza [[John Whitlock|Whitlocka]] ([[2011]]) wykazała, że to [[bazalny]] dikreozauryd - jedyny znany z kontynentów północnych. Hipoteza ta ma wyjątkowo silne wsparcie (13 niewątpliwych [[synapomorfia|synapomorfii]], decay index równy 11 - najwięcej w całej analizie). Podobny wynik miała analiza [[Leonardo Salgado|Salgado]] i in. ([[2006]]) oraz obszerna Tschoppa i in. ([[2015]]). |
| − | Jerry | + | [[Analiza kladystyczna]] przeprowadzona przez autorów opisu zauropoda - [[Jerry Harris|Harris]]a i [[Peter Dodson|Dodson]]a, ujawniła aż cztery możliwe pozycje w ramach nowo nazwanego [[klad]]u [[Flagellicaudata]], obejmującego [[Dicraeosauridae]] i [[Diplodocidae]], przez co ''Suuwassea'' znajdowała się w [[politomia|politomii]] z Dicraeosauridae i Diplodocidae. Jerry D. Harris w analizie filogenetycznej z roku [[2006]] potwierdził tą pozycję filogenetyczną ''Suuwassea'', lecz zaznaczył, że jest ona wynikiem m. in. niekompletności materiału kostnego, zbyt małą ilością cech do analizy, np. przez nieznane cechy [[rodzaj]]u ''[[Tornieria]]'' i nieuwzględnieniem cech wykazywanych przez osobniki przypisane do rodzajów ''[[Apatosaurus]]'', ''[[Diplodocus]]'' i ''[[Barosaurus]]''. Podobny wynika wykazała analiza [[Paul Sereno|Sereno]] i wsp. ([[2007]]). Jak wykazał Harris w kolejnych swoich badaniach ([[2006]], [[2007]]), morfologia ''Suuwassea'' najbardziej przypomina bazalnego diplodokida ''[[Apatosaurus]]''. Kolejne analizy (Gallina i Apesteguía (2005), [[Oliver Rauhut|Rauhut]] i wsp. ([[2005]], Remes ([[2006]])) wykazały, że to właśnie bazalny diplodokid, co miało jednak słabe wsparcie. |
| − | + | W [[2007]] roku [[David Lovelace]], [[Scott Hartman]] i [[William Wahl]] opisali nowy okaz ''[[Supersaurus]] vivianae'' i przeprowadzili analizę filogenetyczną odejmującą także ten [[rodzaj]]. Analiza ta wykazała, że ''Suuwassea'' należy do [[Apatosaurinae]] i że ''Suuwassea'', ''[[Apatosaurus]]'' i ''[[Supersaurus]]'' tworzą [[klad]], z apatozaurem i superzaurem jako [[takson siostrzany|taksonami siostrzanymi]]. Badania te wykazały, że apatozauryny były bardziej rozpowszechnione i zróżnicowane, niż wcześniej sądzono. Jak piszą Lovelace i in. apatozauryny były ograniczone do terenów Ameryki Północnej. Whitlock ([[2011]]), po poprawieniu kodowania ''Supersaurus'' wykazał, że taka topologia była wynikiem błędu. | |
| − | |||
| − | W [[2007]] roku | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! ''Suuwassea'' | ! ''Suuwassea'' | ||
| − | | [[Harris]] i [[Dodson]], [[2004]] | + | | {{Kpt|[[Jerry Harris|Harris]]}} i {{Kpt|[[Peter Dodson|Dodson]]}}, [[2004]] |
|- | |- | ||
! ''S. emilieae'' | ! ''S. emilieae'' | ||
| − | | | + | | {{Kpt|Harris}} i {{Kpt|Dodson}}, 2004 |
|} | |} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | <small> | + | <small>Harris, J.D. & Dodson, P. 2004. A new diplodocoid sauropod dinosaur from the Upper Jurassic Morrison Formation of Montana, USA. Acta Palaeontologica Polonica 49 (2): 197–210. |
| − | Harris, J.D. | + | |
| + | Harris, J.D. 2006. The significance of Suuwassea emilieae (Dinosauria: Sauropoda) for flagellicaudatan intrarelationships and evolution. Journal of Systematic Palaeontology 4(2): 185-198. [[doi: 10.1017/S1477201906001805]] | ||
| − | Harris, J.D. | + | Harris, J.D. 2007. The appendicular skeleton of Suuwassea emilieae (Sauropoda: Flagellicaudata) from the Upper Jurassic Morrison Formation of Montana ( USA). Geobios 40(4): 501-522. [[doi: 10.1016/j.geobios.2006.02.002]] |
| − | + | Hedrick, B.P., Tumarkin-Deratzian, A.R., Dodson, P. 2014. Bone microstructure and relative age of the holotype specimen of the diplodocoid sauropod dinosaur Suuwassea emilieae. Acta Palaeontologica Polonica 59 (2): 295–304. | |
Lovelace, D.M., Hartman, S.A. & Wahl, W.R. 2007. Morphology of a specimen of Supersaurus (Dinosauria, Sauropoda) from the Morrison Formation of Wyoming, and a re-evaluation of diplodocid phylogeny. Arquivos do Museu Nacional, Rio do Janeiro, 65(4): 527-544. | Lovelace, D.M., Hartman, S.A. & Wahl, W.R. 2007. Morphology of a specimen of Supersaurus (Dinosauria, Sauropoda) from the Morrison Formation of Wyoming, and a re-evaluation of diplodocid phylogeny. Arquivos do Museu Nacional, Rio do Janeiro, 65(4): 527-544. | ||
| − | + | Tschopp, E., Mateus, O. & Benson, R.B.J. 2015. "A specimen-level phylogenetic analysis and taxonomic revision of Diplodocidae (Dinosauria, Sauropoda)" PeerJ, 3, e857. [[doi:10.7717/peerj.857]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | Whitlock, J.A. 2011. A phylogenetic analysis of Diplodocoidea (Saurischia: Sauropoda). Zoological Journal of the Linnean Society, 161(4), 872–915. [[doi: 10.1111/j.1096-3642.2010.00665.x]] | |
</small> | </small> | ||
| Linia 113: | Linia 109: | ||
[[Kategoria:Diplodocoidea]] | [[Kategoria:Diplodocoidea]] | ||
[[Kategoria:Dicraeosauridae]] | [[Kategoria:Dicraeosauridae]] | ||
| − | |||
[[Kategoria:Ameryka Północna]] | [[Kategoria:Ameryka Północna]] | ||
[[Kategoria:USA]] | [[Kategoria:USA]] | ||
Wersja z 15:35, 1 paź 2019
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler | Krzysztof Lichota |
| Suuwassea | |
|---|---|
| Długość: | 14-15 m |
| Masa: | 6-12 t |
| Miejsce występowania: | USA - Montana
(formacja Morrison - prawdopodobnie ekwiwalent ogniwa Brushy Basin) |
| Czas występowania | (?156) 150-147 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja przyżyciowa. [2] | |
| Mapa znalezisk: | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Suuwassea jest jednym z wielu, i pierwszym opisanym, niedużym zauropodem z północnej części formacji Morrison, stosunkowo słabo poznanej w porównaniu z jej południową częścią. Holotyp Suuwassea jest mniejszy o około 1/3 od holotypów Diplodocus carnegii i Apatosaurus louisae, lecz osiągnął on 75-80% rozmiarów dorosłych (Hedrick i in., 2014). Suuwassea pochodzi prawdopodobnie z późnych osadów formacji Morrison, z piętra zwanego tytonem.
Etymologia
Nazwa rodzajowa pochodzi z języka Indian z plemienia Wron, od słowa suuwassa, oznaczającego "pierwszy grzmot słyszany wiosną". Samo słowo "suuwassa" składa się z dwóch słów-rdzeni: suu (grzmot) i wassa (wiekowy, starożytny). Te dwa słowa są hołdem złożonym tradycyjnemu, dziewiętnastowiecznemu określeniu zauropodów, jako "gromowych jaszczurów", od której to nazwy pochodzi znana nazwa Brontosaurus. Naukowcy zdecydowali się nadać dinozaurowi nazwę z języka Wron, ponieważ lokalizacja holotypu to rdzenne terytorium tych Indian, którzy mają tam dziś rezerwat.
Epitet gatunkowy nadano na cześć zmarłej Emilie deHellebranth, miłośniczki paleontologii, która sfinansowała ekspedycje prowadzone w latach 1999-2000, podczas których wydobyto szczątki Suuwassea.
Materiał kopalny
Holotyp i jedyny znany okaz to nieartykułowany szkielet oznaczony ANS 21122 (Academy of Natural Sciences - Akademia Nauk Przyrodniczych, Filadelfia). Składa się na niego: część lewej kości przedszczękowej i szczękowej z zębami; kość kwadratowa, kompletna mózgoczaszka, kość zębowa; dźwigacz, obrotnik, cztery kręgi szyjne i fragmenty kolejnych; 3 przednie kręgi grzbietowe i kilka żeber, wiele kręgów ogonowych z różnych części ogona; prawa łopatka, kość krucza i ramienna; część prawej kości piszczelowej, kość strzałkowa, kość piętowa, kilka kości śródstopia i pazury z kończyny tylnej.
Pozycja filogenetyczna
Z powodu niekompletności materiału oraz mozaiki cech diplodokidów i dikreozaurydów u Suuwassea, wyznaczenie jej pozycji jest utrudnione. Obszerna analiza Whitlocka (2011) wykazała, że to bazalny dikreozauryd - jedyny znany z kontynentów północnych. Hipoteza ta ma wyjątkowo silne wsparcie (13 niewątpliwych synapomorfii, decay index równy 11 - najwięcej w całej analizie). Podobny wynik miała analiza Salgado i in. (2006) oraz obszerna Tschoppa i in. (2015).
Analiza kladystyczna przeprowadzona przez autorów opisu zauropoda - Harrisa i Dodsona, ujawniła aż cztery możliwe pozycje w ramach nowo nazwanego kladu Flagellicaudata, obejmującego Dicraeosauridae i Diplodocidae, przez co Suuwassea znajdowała się w politomii z Dicraeosauridae i Diplodocidae. Jerry D. Harris w analizie filogenetycznej z roku 2006 potwierdził tą pozycję filogenetyczną Suuwassea, lecz zaznaczył, że jest ona wynikiem m. in. niekompletności materiału kostnego, zbyt małą ilością cech do analizy, np. przez nieznane cechy rodzaju Tornieria i nieuwzględnieniem cech wykazywanych przez osobniki przypisane do rodzajów Apatosaurus, Diplodocus i Barosaurus. Podobny wynika wykazała analiza Sereno i wsp. (2007). Jak wykazał Harris w kolejnych swoich badaniach (2006, 2007), morfologia Suuwassea najbardziej przypomina bazalnego diplodokida Apatosaurus. Kolejne analizy (Gallina i Apesteguía (2005), Rauhut i wsp. (2005, Remes (2006)) wykazały, że to właśnie bazalny diplodokid, co miało jednak słabe wsparcie.
W 2007 roku David Lovelace, Scott Hartman i William Wahl opisali nowy okaz Supersaurus vivianae i przeprowadzili analizę filogenetyczną odejmującą także ten rodzaj. Analiza ta wykazała, że Suuwassea należy do Apatosaurinae i że Suuwassea, Apatosaurus i Supersaurus tworzą klad, z apatozaurem i superzaurem jako taksonami siostrzanymi. Badania te wykazały, że apatozauryny były bardziej rozpowszechnione i zróżnicowane, niż wcześniej sądzono. Jak piszą Lovelace i in. apatozauryny były ograniczone do terenów Ameryki Północnej. Whitlock (2011), po poprawieniu kodowania Supersaurus wykazał, że taka topologia była wynikiem błędu.
Spis gatunków
| Suuwassea | Harris i Dodson, 2004 |
|---|---|
| S. emilieae | Harris i Dodson, 2004 |
Bibliografia
Harris, J.D. & Dodson, P. 2004. A new diplodocoid sauropod dinosaur from the Upper Jurassic Morrison Formation of Montana, USA. Acta Palaeontologica Polonica 49 (2): 197–210.
Harris, J.D. 2006. The significance of Suuwassea emilieae (Dinosauria: Sauropoda) for flagellicaudatan intrarelationships and evolution. Journal of Systematic Palaeontology 4(2): 185-198. doi: 10.1017/S1477201906001805
Harris, J.D. 2007. The appendicular skeleton of Suuwassea emilieae (Sauropoda: Flagellicaudata) from the Upper Jurassic Morrison Formation of Montana ( USA). Geobios 40(4): 501-522. doi: 10.1016/j.geobios.2006.02.002
Hedrick, B.P., Tumarkin-Deratzian, A.R., Dodson, P. 2014. Bone microstructure and relative age of the holotype specimen of the diplodocoid sauropod dinosaur Suuwassea emilieae. Acta Palaeontologica Polonica 59 (2): 295–304.
Lovelace, D.M., Hartman, S.A. & Wahl, W.R. 2007. Morphology of a specimen of Supersaurus (Dinosauria, Sauropoda) from the Morrison Formation of Wyoming, and a re-evaluation of diplodocid phylogeny. Arquivos do Museu Nacional, Rio do Janeiro, 65(4): 527-544.
Tschopp, E., Mateus, O. & Benson, R.B.J. 2015. "A specimen-level phylogenetic analysis and taxonomic revision of Diplodocidae (Dinosauria, Sauropoda)" PeerJ, 3, e857. doi:10.7717/peerj.857
Whitlock, J.A. 2011. A phylogenetic analysis of Diplodocoidea (Saurischia: Sauropoda). Zoological Journal of the Linnean Society, 161(4), 872–915. doi: 10.1111/j.1096-3642.2010.00665.x
![[2]](http://fc04.deviantart.com/fs8/i/2005/293/1/a/Suuwassea_emilieae_by_briankroesch.jpg){kind=link}
![[1]](https://en.wikipedia.org/wiki/File:Suuwassea_emiliae3.JPG){kind=link}