Tianchisaurus: Różnice pomiędzy wersjami
(popr.) |
m (→Spis gatunków) |
||
| (Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | {{DISPLAYTITLE:''Tianchisaurus''}} | ||
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Linia 5: | Linia 6: | ||
|- | |- | ||
| [[Tomasz Skawiński]] | | [[Tomasz Skawiński]] | ||
| − | | | + | | [[Maciej Ziegler]] |
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
| Linia 18: | Linia 19: | ||
|- | |- | ||
! '''[[:Kategoria:Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ! '''[[:Kategoria:Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ||
| − | | [[Chiny]] - | + | | [[Chiny]] - Sinciang |
| − | <small> | + | |
| + | <small>(górne warstwy formacji [[Toutunhe]])</small> | ||
|- | |- | ||
! '''[[:Kategoria:Stratygrafia|Czas występowania]]''' | ! '''[[:Kategoria:Stratygrafia|Czas występowania]]''' | ||
| Linia 36: | Linia 38: | ||
[[Ankylosauria]] | [[Ankylosauria]] | ||
| − | [[Ankylosauridae]] | + | ?? [[Ankylosauridae]] |
| + | |- | ||
| + | ! colspan=2 | Mapa znalezisk: | ||
|- | |- | ||
| colspan=2 | | | colspan=2 | | ||
| − | |- | + | <display_points type="terrain" zoom=4> |
| + | Fukang Conty, Xinjiang, China|formacja [[Toutunhe]], okręg Fukang, Sinciang, [[Chiny]]|<small>''T. nedegoapeferima'' - holotyp IVPP V 10614.<br> | ||
| + | </display_points> | ||
|} | |} | ||
| + | |||
| + | == Wstęp == | ||
'''Tienczizaur''' (''Tianchisaurus'') to [[rodzaj]] niewielkiego, prymitywnego [[Ankylosauridae|ankylozauryda]] żyjącego w [[jura środkowa|środkowej jurze]] na terenach współczesnych [[:Kategoria:Chiny|Chin]]. | '''Tienczizaur''' (''Tianchisaurus'') to [[rodzaj]] niewielkiego, prymitywnego [[Ankylosauridae|ankylozauryda]] żyjącego w [[jura środkowa|środkowej jurze]] na terenach współczesnych [[:Kategoria:Chiny|Chin]]. | ||
== Historia odkryć == | == Historia odkryć == | ||
| − | Skamieniałości tienczizaura odkryli w 1974 roku studenci Uniwersytetu Xinjiang. Dwa lata później okaz przesłano do Instytutu Paleontologii Kręgowców i Paleoantropologii w celu identyfikacji. Na ich podstawie [[Dong Zhiming]] ustanowił w 1993 roku gatunek ''Tianchisaurus nedegoapeferima''. Jego nazwa odnosi się do jeziora Tianchi („Niebiańskiego Jeziora”) w Tienszanie, w pobliżu którego odkryto [[skamieniałość|skamieniałości]], natomiast epitet gatunkowy pochodzi od pierwszych liter nazwisk Sama Neilla, Laury Dern, Jeffa Goldbluma, Richarda Attenborougha, Boba Pecka, Martina Ferrary, Ariany Richards i Joeya Mazelli – aktorów występujących w filmie | + | Skamieniałości tienczizaura odkryli w [[1974]] roku studenci Uniwersytetu Xinjiang. Dwa lata później okaz przesłano do Instytutu Paleontologii Kręgowców i Paleoantropologii w celu identyfikacji. Na ich podstawie [[Dong Zhiming]] ustanowił w [[1993]] roku [[gatunek]] ''Tianchisaurus nedegoapeferima''. Jego nazwa odnosi się do jeziora Tianchi („Niebiańskiego Jeziora”) w Tienszanie, w pobliżu którego odkryto [[skamieniałość|skamieniałości]], natomiast epitet gatunkowy pochodzi od pierwszych liter nazwisk Sama Neilla, Laury Dern, Jeffa Goldbluma, Richarda Attenborougha, Boba Pecka, Martina Ferrary, Ariany Richards i Joeya Mazelli – aktorów występujących w filmie "Park Jurajski". |
== Budowa i materiał kopalny == | == Budowa i materiał kopalny == | ||
| − | [[Holotyp]] (IVPP V 10614) obejmuje fragmenty czaszki, pięć kręgów szyjnych, sześć tułowiowych, siedem [[sacrum|krzyżowych]] i trzy ogonowe, kilka fragmentów kości kończyn, elementy pancerza i niezidentyfikowane szczątki. Skamieniałości pochodzą ze środkowojurajskich osadów formacji Toutunhe w powiecie Fukang, w regionie Xinjiang. ''Tianchisaurus'' osiągał niewielkie rozmiary, szacowane przez Donga na około 3 m długości. Miał dobrze rozwinięty pancerz w okolicy barków i liczne niewielkie [[osteodermy]] na tułowiu. Jego czaszka była stosunkowo ciężko zbudowana i nieco szersza niż u [[Scelidosaurus|scelidozaura]]. Żuchwa podobna jak u [[Stegosauria|stegozaurów]]. Kręgi tułowiowe dwupłaskie (''amphiplatyan'') i niewspółskostniałe z żebrami. Kość krzyżowa zbudowana z siedmiu kręgów. | + | [[Holotyp]] (IVPP V 10614) obejmuje fragmenty czaszki, pięć kręgów szyjnych, sześć tułowiowych, siedem [[sacrum|krzyżowych]] i trzy ogonowe, kilka fragmentów kości kończyn, elementy pancerza i niezidentyfikowane szczątki. Skamieniałości pochodzą ze środkowojurajskich osadów formacji Toutunhe w powiecie Fukang, w regionie Xinjiang. ''Tianchisaurus'' osiągał niewielkie rozmiary, szacowane przez Donga na około 3 m długości. Miał dobrze rozwinięty pancerz w okolicy barków i liczne niewielkie [[osteodermy]] na tułowiu. Jego czaszka była stosunkowo ciężko zbudowana i nieco szersza niż u [[Scelidosaurus|scelidozaura]]. Żuchwa podobna jak u [[Stegosauria|stegozaurów]]. Kręgi tułowiowe dwupłaskie (''amphiplatyan'') i niewspółskostniałe z żebrami. Kość krzyżowa zbudowana z siedmiu kręgów. Według Donga ogon zakończony płaską maczugą ogonową (stan zachowania tej kości budzi jednak wątpliwości, czy to faktycznie maczuga ogonowa). |
== Systematyka == | == Systematyka == | ||
| − | ''Tianchisaurus'' jest pierwszym ankylozaurem znanym ze środkowej jury centralnej Azji. Dong uważał go za dość prymitywnego ankylozaura, jednak obecność kostnej buławy na ogonie | + | ''Tianchisaurus'' jest pierwszym ankylozaurem znanym ze środkowej jury centralnej Azji. Dong uważał go za dość prymitywnego ankylozaura, jednak obecność kostnej buławy na ogonie wskazywałaby na jego przynależność do Ankylosauridae (zobacz wyżej). W [[2004]] roku Vickaryous i współpracownicy nie uwzględnili tienczizaura na liście ważnych taksonów Ankylosauria, za ''[[nomen dubium]]'' uznał go też Carpenter ([[2001]]). Z tego powodu ''Tianchisaurus'' nie został uwzględniony w [[analiza filogenetyczna|analizie filogenetycznej]] ankylozaurów przeprowadzonej przez Thompsona i współpracowników ([[2012]]). Arbour i Currie ([[2015]]) uznali go za ''[[nomen dubium]]''. |
== Spis gatunków == | == Spis gatunków == | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| − | + | | ''Tianchisaurus'' | |
| − | | [[Dong Zhiming|Dong]], [[1993]] | + | | {{Kpt|[[Dong Zhiming|Dong]]}}, [[1993]] |
| − | | ?''[[nomen | + | | ''[[nomen dubium]]'' |
| + | |- | ||
| + | |= "Jurassosaurus" | ||
| + | | {{Kpt|Dong}} ''vide'' {{Kpt|Holden}}, 1993 | ||
| + | | ''[[nomen nudum]]'' | ||
| + | |- | ||
| + | |?= "[[Sangonghesaurus]]" | ||
| + | |{{Kpt|[[Zhao]], [[1983]]}} | ||
| + | | ''[[nomen nudum]]'' | ||
| + | |- | ||
| + | | ''T. nedegoapeferima'' | ||
| + | | {{Kpt|Dong}}, 1993 | ||
| + | | ''nomen dubium'' | ||
| + | |- | ||
| + | | = "Jurassosaurus nedegoapeferkimoruma" | ||
| + | | {{Kpt|Dong}} ''vide'' {{Kpt|Holden}}, 1993 | ||
|- | |- | ||
| − | + | | = ''Tianchiasaurus nedegoapeferima'' | |
| − | | Dong, 1993 | + | | {{Kpt|Dong}}, 1993 ''emend.'' {{Kpt|Dong}}, [[1994]] |
| − | |||
|} | |} | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
<small> | <small> | ||
| + | * Arbour, V.M. & Currie, P.J. (2015) Systematics, phylogeny and palaeobiogeography of the ankylosaurid dinosaurs. Journal of Systematic Palaeontology. [[doi:10.1080/14772019.2015.1059985]] | ||
* Dong Z. 1993. An ankylosaur (ornithischian dinosaur) from the Middle Jurassic of the Junggar Basin, China. Vertebrata PalAsiatica 31 (4): 257–266. [http://www.ivpp.ac.cn/cbw/gjzdwxb/xbwzxz/200812/W020090813370614393532.pdf PDF]. | * Dong Z. 1993. An ankylosaur (ornithischian dinosaur) from the Middle Jurassic of the Junggar Basin, China. Vertebrata PalAsiatica 31 (4): 257–266. [http://www.ivpp.ac.cn/cbw/gjzdwxb/xbwzxz/200812/W020090813370614393532.pdf PDF]. | ||
* Carpenter K. 2001. Phylogenetic analysis of the Ankylosauria. W: Carpenter K (red.): The Armored Dinosaurs. Bloomington: Indiana University Press, s. 455–483. | * Carpenter K. 2001. Phylogenetic analysis of the Ankylosauria. W: Carpenter K (red.): The Armored Dinosaurs. Bloomington: Indiana University Press, s. 455–483. | ||
| Linia 80: | Linia 103: | ||
[[Kategoria:Bajos]] | [[Kategoria:Bajos]] | ||
[[Kategoria:Baton]] | [[Kategoria:Baton]] | ||
| + | [[Kategoria:Nomen dubium]] | ||
Wersja z 18:01, 9 mar 2016
| Autor: | Korekta: |
| Tomasz Skawiński | Maciej Ziegler |
| Tianchisaurus (tienczizaur) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 3 m |
| Masa: | ? kg |
| Miejsce występowania: | Chiny - Sinciang
(górne warstwy formacji Toutunhe) |
| Czas występowania |
?170-161 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
| Mapa znalezisk: | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Tienczizaur (Tianchisaurus) to rodzaj niewielkiego, prymitywnego ankylozauryda żyjącego w środkowej jurze na terenach współczesnych Chin.
Historia odkryć
Skamieniałości tienczizaura odkryli w 1974 roku studenci Uniwersytetu Xinjiang. Dwa lata później okaz przesłano do Instytutu Paleontologii Kręgowców i Paleoantropologii w celu identyfikacji. Na ich podstawie Dong Zhiming ustanowił w 1993 roku gatunek Tianchisaurus nedegoapeferima. Jego nazwa odnosi się do jeziora Tianchi („Niebiańskiego Jeziora”) w Tienszanie, w pobliżu którego odkryto skamieniałości, natomiast epitet gatunkowy pochodzi od pierwszych liter nazwisk Sama Neilla, Laury Dern, Jeffa Goldbluma, Richarda Attenborougha, Boba Pecka, Martina Ferrary, Ariany Richards i Joeya Mazelli – aktorów występujących w filmie "Park Jurajski".
Budowa i materiał kopalny
Holotyp (IVPP V 10614) obejmuje fragmenty czaszki, pięć kręgów szyjnych, sześć tułowiowych, siedem krzyżowych i trzy ogonowe, kilka fragmentów kości kończyn, elementy pancerza i niezidentyfikowane szczątki. Skamieniałości pochodzą ze środkowojurajskich osadów formacji Toutunhe w powiecie Fukang, w regionie Xinjiang. Tianchisaurus osiągał niewielkie rozmiary, szacowane przez Donga na około 3 m długości. Miał dobrze rozwinięty pancerz w okolicy barków i liczne niewielkie osteodermy na tułowiu. Jego czaszka była stosunkowo ciężko zbudowana i nieco szersza niż u scelidozaura. Żuchwa podobna jak u stegozaurów. Kręgi tułowiowe dwupłaskie (amphiplatyan) i niewspółskostniałe z żebrami. Kość krzyżowa zbudowana z siedmiu kręgów. Według Donga ogon zakończony płaską maczugą ogonową (stan zachowania tej kości budzi jednak wątpliwości, czy to faktycznie maczuga ogonowa).
Systematyka
Tianchisaurus jest pierwszym ankylozaurem znanym ze środkowej jury centralnej Azji. Dong uważał go za dość prymitywnego ankylozaura, jednak obecność kostnej buławy na ogonie wskazywałaby na jego przynależność do Ankylosauridae (zobacz wyżej). W 2004 roku Vickaryous i współpracownicy nie uwzględnili tienczizaura na liście ważnych taksonów Ankylosauria, za nomen dubium uznał go też Carpenter (2001). Z tego powodu Tianchisaurus nie został uwzględniony w analizie filogenetycznej ankylozaurów przeprowadzonej przez Thompsona i współpracowników (2012). Arbour i Currie (2015) uznali go za nomen dubium.
Spis gatunków
| Tianchisaurus | Dong, 1993 | nomen dubium |
| = "Jurassosaurus" | Dong vide Holden, 1993 | nomen nudum |
| ?= "Sangonghesaurus" | Zhao, 1983 | nomen nudum |
| T. nedegoapeferima | Dong, 1993 | nomen dubium |
| = "Jurassosaurus nedegoapeferkimoruma" | Dong vide Holden, 1993 | |
| = Tianchiasaurus nedegoapeferima | Dong, 1993 emend. Dong, 1994 |
Bibliografia
- Arbour, V.M. & Currie, P.J. (2015) Systematics, phylogeny and palaeobiogeography of the ankylosaurid dinosaurs. Journal of Systematic Palaeontology. doi:10.1080/14772019.2015.1059985
- Dong Z. 1993. An ankylosaur (ornithischian dinosaur) from the Middle Jurassic of the Junggar Basin, China. Vertebrata PalAsiatica 31 (4): 257–266. PDF.
- Carpenter K. 2001. Phylogenetic analysis of the Ankylosauria. W: Carpenter K (red.): The Armored Dinosaurs. Bloomington: Indiana University Press, s. 455–483.
- Vickaryous MK, Maryańska T, Weishampel DB. 2004. Ankylosauria. W: Weishampel DB, Dodson P, Osmólska H (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press, s. 363–392.
- Thompson RS, Parish JC, Maidment SCR, Barret PM. 2012. Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora). Journal of Systematic Palaeontology 10 (2): 301–312. doi:10.1080/14772019.2011.569091.
