Titanoceratops: Różnice pomiędzy wersjami
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | {{DISPLAYTITLE:''Titanoceratops''}} | ||
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Linia 29: | Linia 30: | ||
| [[USA]] - Nowy Meksyk | | [[USA]] - Nowy Meksyk | ||
| − | <small>wyższe pokłady [[ | + | <small>wyższe pokłady formacji [[Fruitland]] |
| − | lub niższe pokłady [[ | + | lub niższe pokłady formacji [[Kirkland]]</small> |
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| Linia 91: | Linia 92: | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! ''Titanoceratops'' | ! ''Titanoceratops'' | ||
| − | | [[Nicholas Longrich|Longrich]], [[2011]] | + | | {{Kpt|[[Nicholas Longrich|Longrich]]}}, [[2011]] |
| ?= ''[[Pentaceratops]]'' | | ?= ''[[Pentaceratops]]'' | ||
|- | |- | ||
! ''T. ouranos'' | ! ''T. ouranos'' | ||
| − | | Longrich, 2011 | + | | {{Kpt|Longrich}}, 2011 |
| ?= ''[[Pentaceratops]] sternbergi'' | | ?= ''[[Pentaceratops]] sternbergi'' | ||
|- | |- | ||
|= "T. ouranos" | |= "T. ouranos" | ||
| − | | Longrich, [[2010]] | + | | {{Kpt|Longrich}}, [[2010]] |
| ''[[nomen nudum]]'' | | ''[[nomen nudum]]'' | ||
|- | |- | ||
|= "T. ouranous" | |= "T. ouranous" | ||
| − | | Longrich, 2010 | + | | {{Kpt|Longrich}}, 2010 |
| ''[[nomen nudum]]'' | | ''[[nomen nudum]]'' | ||
|} | |} | ||
Wersja z 17:27, 15 lis 2012
| Autor: | Korekta: |
| Marcin Szermański | Tomasz Skawiński |
| Titanoceratops (tytanoceratops) | |
|---|---|
| Długość: | 6,8 m |
| Masa: | 6,5 t |
| Miejsce występowania: | USA - Nowy Meksyk
wyższe pokłady formacji Fruitland lub niższe pokłady formacji Kirkland |
| Czas występowania | 74-73 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Autor: Nicholas Longrich, 2011. Skala = 1 m. | |
| Mapa znalezisk Titanoceratops | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Titanoceratops to rodzaj dinozaura rogatego, który należy do kladu Triceratopsini – zaawansowanej grupy zrzeszającej Eotriceratops, Nedoceratops, Ojoceratops, Torosaurus oraz Triceratops i jest jego najstarszym przedstawicielem. Początkowo holotyp traktowano jako wyrośnięty okaz Pentaceratops sternbergi, jednak nie wykazuje jego cech diagnostycznych. Titanoceratops jest największym (najcięższym) znanym dinozaurem kampanu Ameryki Północnej, choć w tej kwestii Longrich raczej się myli – Magnapaulia laticaudus (pierwotnie zaliczana do Lambeosaurus) przerasta go rozmiarami. Na podstawie skamieniałości uważa się, że osiągał rozmiary zbliżone do Triceratops. Odkrycie tytanoceratopsa zmieniło dotychczasowy pogląd na ewolucję dużych chasmozaurynów – jak się okazuje Triceratopsini wyewoluowały 5 milionów lat wcześniej, niż sądzono dotychczas.
Materiał kopalny
Holotyp (OMNH 10165) to niekompletny szkielet na którego składają się: niekompletna czaszka z żuchwą, elementy kręgosłupa (syncervical, kręgi szyjne, grzbietowe, krzyżowe i ogonowe), niekompletne żebra, kości kończyny górnej (ramienne, prawa promieniowa), kości kończyny dolnej (udowe, piszczelowe, prawa strzałkowa), kości miednicy (biodrowe, kulszowe) i skostniałe ścięgna.
Budowa
Przedstawiciel kladu Triceratopsini różniący się: od innych chasmozaurynów ekstremalnym powiększeniem dołu w kości przedszczękowej; od triceratopsa w posiadaniu cienkich kości łuskowych, obecnością okien ciemieniowych (oba mogą być związane z wiekiem zwierzęcia - Horner i Goodwin, 2006; Scannella i Horner, 2010), przypominającej róg kość nadjarzmową; różniący się od triceratopsa i torozaura w posiadaniu wąskiego łuku ciemieniowego i pionowej nosowej rozpórki z wąską podstawą; różniący się od triceratopsa, torozaura i eotriceratopsa w posiadaniu rozszerzonego epoccipital (małego rożku) na ogonowym końcu kości łuskowej (może być związane z wiekiem zwierzęcia - Horner i Goodwin, 2006; Scannella i Horner, 2010) i bardzo dużym dołem w kości przedszczękowej, brakiem rzędu zgiętych grzbietowo wyrostków; różniący się od eotriceratopsa w posiadaniu wydłużonej kości przedszczękowej w stosunku do jej wysokości.
Longrich (2011) podaje 22 cechy odróżniające tytanoceratopsa od pentaceratopsa, z których niektóre mogą zależeć od wieku osobnika i zmienności między przedstawicielami tego samego gatunku.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Titanoceratops znaczy "tytaniczne/olbrzymie rogate oblicze" (gr. titan + ceras + ops). Epitet gatunkowy ouranos (odrzucona ostatecznie inna wersja Longricha - ouranous) została zaczerpnięta od Uranosa – ojca tytanów z mitologii greckiej.
Spis gatunków
| Titanoceratops | Longrich, 2011 | ?= Pentaceratops |
|---|---|---|
| T. ouranos | Longrich, 2011 | ?= Pentaceratops sternbergi |
| = "T. ouranos" | Longrich, 2010 | nomen nudum |
| = "T. ouranous" | Longrich, 2010 | nomen nudum |
Bibliografia
Lehman T.M. (1998) "A gigantic skull and skeleton of the horned dinosaur Pentaceratops sternbergi from New Mexico" Journal of Paleontology, 72(5), 894-906.
Longrich N.R. (2011) "Titanoceratops ouranos, a giant horned dinosaur from the Late Campanian of New Mexico" Cretaceous Research, 32 (3), 264-276. [1]
Horner J.R. & Goodwin M.B. (2006) "Major cranial changes during Triceratops ontogeny" Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 273 (1602), 2757-2761.
Scannella, J. & Horner J.R. (2010) "Torosaurus Marsh, 1891, is Triceratops Marsh, 1889 (Ceratopsidae: Chasmosaurinae): synonymy through ontogeny" Journal of Vertebrate Paleontology, 30(4): 1157-1168.
