Utahceratops
| Autor: | Korekta: |
| Jakub Starzyński | Marcin Szermański |
| Utahceratops (utahceratops) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 5-7 m |
| Masa: | 3-4 t |
| Miejsce występowania: | USA - Utah |
| Czas występowania | 76,6-75,5 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Szkielet Utahceratops gettyi. Na żółto znany materiał kostny. Autor: Sampson i in., 2010. | |
| Mapa znalezisk: | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Utahceratops to duży dinozaur rogaty o rozmiarach porównywalnych z Pentaceratops. Jego szczątki znaleziono na południu stanu Utah. Datowane są na ok. 76,6-75,5 milionów lat.
Jak każdy dinozaur rogaty, Utahceratops był roślinożercą. Koegzystował z m.in. ceratopsem Kosmoceratops, ornitomimozaurami i tyranozaurydem Teratophoneus.
Materiał kopalny
Utahceratops znany jest ze skamieniałości należących do sześciu osobników, w tym dwóch niekompletnych czaszek (łącznie zachowało się 96% czaszki) i 70% szkieletu pozaczaszkowego (patrz obrazek po lewej).
Holotyp UMNH VP 16784 znany jest z niekompletnej czaszki.
Materiał przypisany to UMNH VP 12198 (fragmentaryczna, ale najbardziej kompletna czaszka o długości ok. 2,3 m razem ze szkieletem pozaczaszkowym), UMNH VP 12225 (fragmentaryczna czaszka osobnika młodocianego zawierająca częściową k. zaoczodołową z najbardziej kompletnym rogiem oczodołowym (na k. supraorbital)), UMNH VP 16404 (częściowa k. zaoczodołowa z prawie kompletnym rogiem oczodołowym), UMNH VP 13913 (mała, niekompletna k. zaoczodołowa z kompletnym rogiem oczodołowym należąca do osobnika młodocianego), kilka elementów ze złoża 942 zawierającego co najmniej 2 osobniki utahceratopsa, w tym UMNH VP 16675 (rostrum), UMNH VP 16672 (k. przedszczękowa), UMNH VP 16676 (fragment k. nosowej), UMNH VP 16673 (k. policzkowa/jarzmowa), UNMH VP 16674 (k. łuskowa) i UMNH VP 16671 (k. ciemieniowa).
Diagnoza (za Samspon i in., 2010)
| Uwaga! Poniższy fragment przedstawia szczegółowe dane i może wymagać od Czytelnika znajomości fachowych pojęć anatomicznych. |
U Utahceratops wyróżnia się następujące autapomorfie:
- róg nosowy znajdujący się blisko oczodołów, prawie w całości za nozdrzami;
- dwa krótkie, masywne, spłaszczone i tępe rogi nadoczodołowe skierowane na boki;
- występowanie niskich wyrostków na środkowej części zewnętrznej krawędzi kryzy o wydłużonej podstawie (u niektórych >10 cm);
- przyśrodkowa część poprzecznej "belki" kości ciemieniowej zakrzywiona ku przodowi.
Systematyka
Wg przeprowadzonej przez autorów analizy kladystycznej był taksonem siostrzanym wobec pentaceratopsa. Wraz z Pentaceratops tworzył klad siostrzany do kladu obejmującego wszystkich pozostałych przedstawicieli Chasmosaurinae (w tym Kosmoceratops), oprócz bazalnych jego przedstawicieli: Agujaceratops, Mojoceratops i Chasmosaurus.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Utahceratops pochodzi od połączenia słowa Utah (stan, w którym został znaleziony jego materiał kopalny) z gr. ceratops. Całą nazwę można przetłumaczyć na "rogata twarz z Utah". Epitet gatunkowy gettyi honoruje odkrywcę utahceratopsa - Mike'a Getty'ego.
Spis gatunków
| Utahceratops | Sampson, Loewen, Farke, Roberts, Forster, Smith i Titus, 2010 |
|---|---|
| U. gettyi | Sampson, Loewen, Farke, Roberts, Forster, Smith i Titus, 2010 |
Bibliografia
Holtz, T.R. Jr. (2012) "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information" [1]
Scott D. Sampson, Mark A. Loewen, Andrew A. Farke, Eric M. Roberts, Catherine A. Forster, Joshua A. Smith, Alan L. Titus (2010). "New Horned Dinosaurs from Utah Provide Evidence for Intracontinental Dinosaur Endemism". PLoS ONE 5 (9): e12292. http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0012292
