Austrosaurus

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj

Autor: Korekta:
Sebastian Oziemski

Maciej Ziegler

Łukasz Czepiński

Tomasz Sokołowski


Austrosaurus (austrozaur)
Długość: ok. 15 m
Masa: ok. 10 t
Miejsce występowania: Australia - Queensland

Formacja Winton

Czas występowania 99-97 Ma

"środkowa" kreda (cenoman)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Sauropodomorpha

Sauropoda

Eusauropoda

Neosauropoda

Macronaria

Titanosauriformes

Somphospondyli

? Titanosauria

Wstęp

Austrosaurus to wątpliwy (nomen dubium) rodzaj tytanozaura żyjącego w "środkowej" kredzie w Australii. Jak jego krewniacy, zapewne był spokojnym roślinożercą. Poruszał się na czterech mocnych nogach. Zapewne miał długą szyję zwieńczoną małą głową oraz długi ogon.

Historia odkryć

Szczątki Austrosaurus odkryto w latach trzydziestych XX wieku w osadach Allaru (Maxwelton). Został one opisane przez Hebera Longmana z Muzeum w Queensland w 1933 roku. Pierwsze skamieniałości tego dinozaura odnalazł w 1932 roku H.B. Wade - tak przynajmniej twierdził menadżer stanowiska Clutha niedaleko Maxwelton w Queensland - H.J. McKillop. Mężczyzna przekazał rok później, w 1933 roku, szczątki swojemu bratu - doktorowi M.J. McKillopowi, który następnie oddał je do Muzeum w Queensland.

Wśród skamieniałości, oprócz kości austrozaura, były również szczątki innych gadów, m.in. plezjozaurów, pliozaurów i ichtiozaurów. Ponieważ wszystkie z wymienionych zwierząt żyły w wodzie, w głowie Longmana zrodziła się hipoteza, iż zauropody także przebywały w środowisku wodnym. Według niego w poruszaniu się po dnie pomagały im wysokie kończyny, zaś długa szyja chroniła nozdrza przed kontaktem z wodą. Obecnie jednak wiemy, iż dinozaury te preferowały raczej lądowy tryb życia.

W 1959 roku w Alni Station (Maxwelton) odkryto fragmentaryczne szczątki zauropoda, które przypisano tymczasowo do Austrosaurus, jako A. sp. Niektóre z nich w 2009 roku uznano za nowy rodzaj - Wintonotitan.

Materiał kopalny

Holotyp Austrosaurus (QMF 2316) tkwił w trzech skalnych blokach, które kryły w swym wnętrzu fragmenty 8-miu kręgów grzbietowych (niektóre mogą być szyjnymi) i żeber zwierzęcia.

Pozycja systematyczna

Budowa kręgów jest dość prymitywna i zbliża dinozaura do wczesnych euzauropodów. Nawet Rhoetosaurus (środkowa jura) wydaje się być pod względem budowy kręgów bardziej zaawansowany niż młodszy od niego austrozaur. Inne cechy anatomiczne pozwalają sądzić, że Austrosaurus to kamarazauryd lub tytanozaur. Niektórzy klasyfikowali go jako brachiozauryda. Obecnie uważa się go za przedstawiciela Titanosauria, jednak Molnar (2011) na podstawie niespneumatyzowanych żeber stwierdził, że może nie być on przedstawicielem Titanosauriformes. Analiza kladystyczna zawierająca austrozaura została opublikowana w 2004 roku (drugie wydanie "The Dinosauria"). Wykazała ona, że mamy do czynienia z somfospondylem. Na dokładną i pewną identyfikację systematyczną należy poczekać do czasu, aż nie zostanie odnaleziony bardziej kompletny szkielet tego rodzaju lub ewentualnie jakiegoś pokrewnego taksonu.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Austrosaurus oznacza "południowy jaszczur". Epitet gatunkowy mackillopi honoruje zapewne któregoś z braci McKillop, przez ręce których "przeszły" szczątki austrozaura, zanim spoczeły w muzeum.

Spis gatunków

Austrosaurus Longman, 1933 nomen dubium
A. mackillopi Longman, 1933 nomen dubium

Bibliografia

Źródła naukowe:

Agnolin, F.L., Ezcurra, M.D., Pais, D.F. & Salisbury, S.W. (2010) „A reappraisal of the Cretaceous non-avian dinosaur faunas from Australia and New Zealand: evidence for their Gondwanan affinities” Journal of Systematic Palaeontology, 8:2, 257-300

Hocknull, Scott A.; White, Matt A.; Tischler, Travis R.; Cook, Alex G.; Calleja, Naomi D.; Sloan, Trish; and Elliott, David A. (2009). "New mid-Cretaceous (latest Albian) dinosaurs from Winton, Queensland, Australia". PLoS ONE 4 (7). doi:10.1371/journal.pone.0006190.

Molnar, R.E. (2011) "New morphological information about Cretaceous sauropod dinosaurs from the Eromanga Basin, Queensland, Australia" Alcheringa: An Australasian Journal of Palaeontology, DOI: 10.1080/03115518.2011.533978

Inne:

Mortimer, M. (2004, online): http://dml.cmnh.org/2004Nov/msg00060.html

http://en.wikipedia.org/wiki/Austrosaurus

http://home.alphalink.com.au/~dannj/austro.htm

http://www.uq.edu.au/dinosaurs/index.html?page=14761&pid=0