Aoniraptor: Różnice pomiędzy wersjami
(poprawki, głównie formalne, czas jak w Gualicho, systematyka (kłopotliwa)) |
m (Aranciaga Rolando i in., 2020) |
||
| Linia 57: | Linia 57: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Aoniraptor'' to [[rodzaj]] słabo poznanego, średnich rozmiarów [[Theropoda|teropoda]] ze „środkowej” kredy Argentyny. Charakteryzował się wysokim stopniem pneumatyzacji kręgów ogonowych. | + | ''Aoniraptor'' to [[rodzaj]] słabo poznanego, średnich rozmiarów [[Theropoda|teropoda]] ze „środkowej” kredy Argentyny. Charakteryzował się wysokim stopniem pneumatyzacji kręgów ogonowych. Prawdopodobne wydaje się, że jest to synonim opisanego w tym samym roku ''[[Gualicho]]'', choć ostatnie badania przeczą temu. |
| − | + | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
Nazwa ''Aoniraptor'' pochodzi od słowa ''aoni'', oznaczającego „południe” w języku Indian z plemienia Tehuelcze, oraz łacińskiego ''raptor'', czyli „rabuś”, „złodziej”. Epitet gatunkowy wywodzi się z języka łacińskiego, oznaczając „wolny”, „niepodległy”. | Nazwa ''Aoniraptor'' pochodzi od słowa ''aoni'', oznaczającego „południe” w języku Indian z plemienia Tehuelcze, oraz łacińskiego ''raptor'', czyli „rabuś”, „złodziej”. Epitet gatunkowy wywodzi się z języka łacińskiego, oznaczając „wolny”, „niepodległy”. | ||
| Linia 69: | Linia 69: | ||
Motta i in. (2016) uznali aoniraptora za przedstawiciela kladu [[Megaraptora]]. Jeżeli jednak rzeczywiście jest to synonim ''Gualicho'', to jego pozycja filogenetyczna mogła być zgoła odmienna. Mógł on był [[Ceratosauria|ceratozaurem]] lub [[Carnosauria|karnozaurem]]. Zob. też opis ''[[Gualicho]]''. | Motta i in. (2016) uznali aoniraptora za przedstawiciela kladu [[Megaraptora]]. Jeżeli jednak rzeczywiście jest to synonim ''Gualicho'', to jego pozycja filogenetyczna mogła być zgoła odmienna. Mógł on był [[Ceratosauria|ceratozaurem]] lub [[Carnosauria|karnozaurem]]. Zob. też opis ''[[Gualicho]]''. | ||
| + | |||
| + | Badania przeprowadzone przez Aranciaga Rolando i współpracowników (2020) wykazały, że ''Aoniraptor'' miał unikalną strukturę otworów pneumatycznych w kręgach krzyżowych i ogonowych, której brak u ''Gualicho''. Autorzy ci zauważyli także inne różnice w budowie kręgów, a ponadto zaobserwowali u u ''Gualicho'' cechy nieznane u megaraptorów. Wg nich aba taksony nie są synonimami, a nawet nie są ze sobą bliżej spokrewnione (Aranciaga Rolando i in., 2020). | ||
| + | |||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 87: | Linia 90: | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | <small>Cau, A. (2016 online) [http://theropoda.blogspot.com/2016/07/nuovi-resti-di-aoniraptor-ehm-benvenuto.html]. | + | <small>Aranciaga Rolando, M., Garcia Marsà J., Novas F. (2020). "Histology and pneumaticity of Aoniraptor libertatem (Dinosauria, Theropoda), an enigmatic mid‐sized megaraptoran from Patagonia." Journal of Anatomy. [[https://doi.org/10.1111/joa.13225]]. |
| + | |||
| + | Cau, A. (2016 online) [http://theropoda.blogspot.com/2016/07/nuovi-resti-di-aoniraptor-ehm-benvenuto.html]. | ||
Mortimer, M. (2016 online) [http://theropoddatabase.blogspot.com/2016/07/is-gualicho-aoniraptor.html]. | Mortimer, M. (2016 online) [http://theropoddatabase.blogspot.com/2016/07/is-gualicho-aoniraptor.html]. | ||
Wersja z 21:17, 6 cze 2020
| Autor: | Korekta: |
| Kamil Kamiński | Maciej Ziegler |
| Aoniraptor (aoniraptor) | |
|---|---|
| Długość: | >6 m |
| Masa: | ? |
| Miejsce występowania: | Argentyna - Río Negro |
| Czas występowania | "środkowa" kreda (środkowy cenoman - wczesny turon[1] |
| Systematyka | Dinosauria
?Tetanurae / ??Ceratosauria ??Coelurosauria / ???Noasauridae[2] |
Rekonstrukcja prawdopodobnego synonimu aoniraptora - Gualicho | |
Wstęp
Aoniraptor to rodzaj słabo poznanego, średnich rozmiarów teropoda ze „środkowej” kredy Argentyny. Charakteryzował się wysokim stopniem pneumatyzacji kręgów ogonowych. Prawdopodobne wydaje się, że jest to synonim opisanego w tym samym roku Gualicho, choć ostatnie badania przeczą temu.
Etymologia
Nazwa Aoniraptor pochodzi od słowa aoni, oznaczającego „południe” w języku Indian z plemienia Tehuelcze, oraz łacińskiego raptor, czyli „rabuś”, „złodziej”. Epitet gatunkowy wywodzi się z języka łacińskiego, oznaczając „wolny”, „niepodległy”.
Materiał kopalny
Holotyp (MPCA-Pv 804/1-25) to fragmentaryczny szkielet pozaczaszkowy młodego osobnika obejmujący niekompletny ostatni kręg krzyżowy, sześć przednich kręgów ogonowych, cztery środkowe kręgi ogonowe oraz pięć łuków neutralnych kręgów ogonowych (Motta i in. 2016).
Synonim Gualicho?
Bardzo prawdopodobne wydaje się, że Aoniraptor to synonim opisanego w tym samym roku Gualicho (w takim wypadku ta druga nazwa miałaby pierwszeństwo). Oba pochodzą z tej samej formacji skalnej, były podobnej wielkości, a materiał kopalny pokrywa się w bardzo niewielkim stopniu. Synonimikę gualicho i aoniraptora zasugerowali m.in. Mortimer (2016 online) oraz Cau (2016 online).
Motta i in. (2016) uznali aoniraptora za przedstawiciela kladu Megaraptora. Jeżeli jednak rzeczywiście jest to synonim Gualicho, to jego pozycja filogenetyczna mogła być zgoła odmienna. Mógł on był ceratozaurem lub karnozaurem. Zob. też opis Gualicho.
Badania przeprowadzone przez Aranciaga Rolando i współpracowników (2020) wykazały, że Aoniraptor miał unikalną strukturę otworów pneumatycznych w kręgach krzyżowych i ogonowych, której brak u Gualicho. Autorzy ci zauważyli także inne różnice w budowie kręgów, a ponadto zaobserwowali u u Gualicho cechy nieznane u megaraptorów. Wg nich aba taksony nie są synonimami, a nawet nie są ze sobą bliżej spokrewnione (Aranciaga Rolando i in., 2020).
Spis gatunków
| Aoniraptor | Motta, Aranciaga Rolando, Rozadilla, Agnolín, Chimento, Brissón Egli i Novas, 2016 |
|---|---|
| ?= Gualicho | Apesteguía, Smith, Juárez Valieri i Makovicky, 2016 |
| A. libertatem | Motta, Aranciaga Rolando, Rozadilla, Agnolín, Chimento, Brissón Egli i Novas, 2016 |
| ?= Gualicho shinyae | Apesteguía, Smith, Juárez Valieri i Makovicky, 2016 |
Bibliografia
Aranciaga Rolando, M., Garcia Marsà J., Novas F. (2020). "Histology and pneumaticity of Aoniraptor libertatem (Dinosauria, Theropoda), an enigmatic mid‐sized megaraptoran from Patagonia." Journal of Anatomy. [[1]].
Cau, A. (2016 online) [2].
Mortimer, M. (2016 online) [3].
Motta, M.J., Aranciaga Rolando, A.M., Rozadilla, S., Agnolín, F.E., Chimento, N.R., Brissón Egli, F. & Novas, F.E. (2016) "New theropod fauna from the Upper Cretaceous (Huincul Formation) of northwestern Patagonia, Argentina" [w:] Khosla, A. & Lucas, S.G. (red.) "Cretaceous Period: Biotic Diversity and Biogeography" New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin 71, 231-253.
Wang, S., Stiegler, J., Amiot, R., Wang, X., Du, G.-h., Clark, J.M. & Xu, X. (2017) "Extreme Ontogenetic Changes in a Ceratosaurian Theropod" Current Biology, 27(1), 144–148. doi:10.1016/j.cub.2016.10.043
- ↑ Motta i in. (2016) cytujący prace Garrido (2000; 2010 - w bibliografii pojawia się tylko ta druga, napisana w języku hiszpańskim) podają dla formacji środkowy cenoman - wczesny turon, zaś Apesteguía i in. (2016) - późny cenoman - wczesny turon.
- ↑ Na cechy charakterystyczne dla ceratozaurów, w tym noazaurydów, i tetanurów u Gualicho i Aoniraptor wskazują Wang i in. (2017).
- ↑ Megaraptora mogą należeć do innej grupy niż Coelurosauria i Tyrannosauroidea, w szczególności Carnosauria - zob. Megaraptora
