Daemonosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
(demonozaur) |
m |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
− | {{DISPLAYTITLE:'' | + | {{DISPLAYTITLE:''Daemonosaurus''}} |
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
Linia 45: | Linia 45: | ||
|} | |} | ||
== Wstęp == | == Wstęp == | ||
− | ''Daemonosaurus'' to rodzaj wczesnego, niewielkiego, prawdopodobnie bardzo pierwotnego [[Theropoda|teropoda]]. Żył w późnym [[trias]]ie na terenach dzisiejszej [[:Kategoria:Ameryka Północna|Ameryki Północnej]]. | + | ''Daemonosaurus'' to [[rodzaj]] wczesnego, niewielkiego, prawdopodobnie bardzo pierwotnego [[Theropoda|teropoda]]. Żył w późnym [[trias]]ie na terenach dzisiejszej [[:Kategoria:Ameryka Północna|Ameryki Północnej]]. |
== Budowa == | == Budowa == | ||
Linia 64: | Linia 64: | ||
== Spis gatunków == | == Spis gatunków == | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
− | + | | {{V|''Daemonosaurus''}} | |
| {{Kpt|[[Hans-Dieter Sues|Sues]], [[Sterling Nesbitt|Nesbitt]], Berman}} i {{Kpt|Henrici}}, [[2011]] | | {{Kpt|[[Hans-Dieter Sues|Sues]], [[Sterling Nesbitt|Nesbitt]], Berman}} i {{Kpt|Henrici}}, [[2011]] | ||
|- | |- | ||
− | + | | {{V|''D. chauliodus''}} | |
| {{Kpt|Sues, Nesbitt, Berman}} i {{Kpt|Henrici}}, [[2011]] | | {{Kpt|Sues, Nesbitt, Berman}} i {{Kpt|Henrici}}, [[2011]] | ||
|} | |} |
Wersja z 08:21, 13 paź 2016
Autorzy: |
Tomasz Skawiński |
Daemonosaurus (demonozaur) | |
---|---|
Długość: | ok. 2 m? |
Masa: | ok. 10 kg? |
Miejsce występowania: | USA – Nowy Meksyk |
Czas występowania | późny trias (retyk) |
Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja czaszki holotypu. Autor: Jaime Headden | |
Mapa znalezisk: | |
Wczytywanie mapy…
|
Wstęp
Daemonosaurus to rodzaj wczesnego, niewielkiego, prawdopodobnie bardzo pierwotnego teropoda. Żył w późnym triasie na terenach dzisiejszej Ameryki Północnej.
Budowa
Demonozaur był niewielkim teropodem – jego czaszka mierzyła około 14-14,5 cm długości, a długość kości udowej (nieznanej u tego dinozaura) szacuje się na ok. 17,5 cm (Zanno i in. 2015). Wartości te niemal dokładnie odpowiadają pomiarom wykonanym u Tawa – pokrewnego, nieco wcześniejszego geologicznie teropoda. Sugeruje to, że Daemonosaurus osiągał zbliżone rozmiary, czyli ok. 2 m długości i masę ok. 10 kg (choć zobacz niżej).
Demonozaur miał duże, niemal okrągłe oczy. Czaszka była dość wysoka i cechowała się stosunkowo krótkim pyskiem, stanowiącym około połowy jej długości. Okno przedoczodołowe w przybliżeniu trójkątne, zbliżonych rozmiarów do nozdrzy zewnętrznych. Puszka mózgowa była spneumatyzowana w mniejszym stopniu niż u tawy. W kości przedszczękowej znajdowały się trzy stosunkowo duże zęby – były one skierowane lekko ku przodowi, podobnie jak u teropodów takich jak Masiakasaurus czy Epidexipteryx. Kość szczękowa zawierała jedynie 9 lub 10 zębów – mniej niż u wszystkich znanych teropodów. Pierwsze zęby kości szczękowej oraz zębowej również są powiększone. Zęby przedszczękowe i przednie zęby osadzone w kości zębowej są w przekroju okrągłe, podczas gdy dalsze zęby są bocznie spłaszczone i mają piłkowane krawędzie. Poza czaszką znanych jest tylko kilka kręgów szyjnych (Sues i in. 2011).
Paleobiologia
Stosunkowo duże oczodoły, krótki pysk i nie w pełni skostniała puszka mózgowa sugerują, że holotyp demonozaura (CM 76821) w chwili śmierci mógł nie być w pełni dorosłym osobnikiem. Brak jednak danych histologicznych mogących zweryfikować tę hipotezę. Szwy pomiędzy łukiem naczyniowym a trzonem są zrośnięte w obrotniku i kręgu trzecim, nie wiadomo jednak, czy w rozwoju osobniczym najpierw kostniały kręgi przednie czy tylne (Sues i in. 2011).
Demonozaur jest przeważnie uważany za mięsożercę (Foth i Rauhut 2013), na co wskazuje m.in. spłaszczenie i piłkowanie zębów.
Odkrycie i etymologia
Holotyp demonozaura został odkryty na „Ranczu Duchów” (Ghost Ranch) w stanie Nowy Meksyk w Stanach Zjednoczonych. Osady formacji Chinle, z których go wydobyto pochodzą z późnego triasu, prawdopodobnie z retyku.
Nazwa rodzajowa Daemonosaurus pochodzi z greki i odnosi się do legend o złych duchach z „Rancza Duchów”. Epitet gatunkowy gatunku typowego, chauliodus, również pochodzący z greki, można przetłumaczyć jako „wielkozęby”, co odnosi się do powiększonych przednich zębów tego dinozaura.
Spis gatunków
Daemonosaurus | Sues, Nesbitt, Berman i Henrici, 2011 |
D. chauliodus | Sues, Nesbitt, Berman i Henrici, 2011 |
Bibliografia
Foth C., Rauhut O.W.M. 2013. Macroevolutionary and morphofunctional patterns in theropod skulls: a morphometric approach. Acta Palaeontologica Polonica 58: 1–16. doi:10.4202/app.2011.0145.
Sues H.-D., Nesbitt S.J., Berman D.S., Henrici A.M. 2011. A late-surviving basal theropod dinosaur from the latest Triassic of North America. Proceedings of the Royal Society B 278: 3459–3464. doi:10.1098/rspb.2011.0410.
Zanno L.E., Drymala S., Nesbitt S.J., Schneider V.P. 2015. Early crocodylomorph increases top tier predator diversity during rise of dinosaurs. Scientific Reports 5: 9276. doi:10.1038/srep09276.