Paranthodon

Autor:	Korekta:
Maciej Ziegler	Marcin Szermański Dawid Mika Tomasz Sokołowski

---

Paranthodon (parantodont)
Długość:	? m
Masa:	?
Miejsce występowania:	RPA - Prowincja Przylądkowa Wschodnia (górne warstwy formacji Kirkwood)
Czas występowania	wczesna kreda (hoteryw) ok. 133-129 Ma
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Thyreophora Stegosauria ? Stegosauridae ?? Stegosaurinae
Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[],"imageoverlays":null}

Wstęp

Paranthodon był rodzajem stegozaura żyjącym we wczesnej kredzi na terenach obecnej południowej Afryki. Jako że materiał kopalny tego dinozaura jest bardzo skromny, niewiele wiadomo o tym zwierzęciu, które początkowo brano za ankylozaura.

Paleobiologia

Prawdopodobnie był głównie czworonożnym roślinożercą, żywiącym się m. in. sagowcami. Parantodont żył prawdopodobnie wśród m.in. brachiozaurydów, niewielkiego celurozaura Nqwebasaurus oraz bliżej nieokreślonych, wielkich teropodów (Forster i in., 2009; Galton i Molnar, 2011; Le Loeuff i in., 2012).

Etymologia i historia taksonu

Jego nazwa rodzajowa oznacza "podobny do Anthodon". Anthodon (czyli liściozęby) to rodzaj parejazauryda znanego między innymi z okolic, gdzie znaleziono szczątki Paranthodon. Antodont początkowo został uznany za dinozaura z powodu pomieszania materiału tego permskiego roślinożercy z mezozoicznymi szczątkami. Oddzielił je w 1910 roku i te dinozaurowe opisał Robert Broom pod nazwą Palaeoscincus africanus. Nazwa gatunkowa odnosi się do miejsca znalezienia - Afryki. Franz Nopcsa w 1929 roku utworzył dla dinozaura nowy rodzaj - Paranthodon. Inne szczątki zaliczane do rodzaju Palaeoscincus pochodziły z Ameryki Północnej. Coombs (1978) stwierdził, że parantodont jest ankylozaurem o niepewnej pozycji systematycznej (incertae sedis).

Materiał kopalny

Holotyp (BMNH 47338) to część lewej kości zębowej, kość przedszczękowa i nosowa.

Przypisany materiał: dwa zęby (BMNH 4992) z nieznanej lokalizacji, przypisane do parantodonta. Jak piszą Maidment i in. (2008) budową przypominają zęby Paranthodon, lecz odkąd jedyną możliwą do identyfikacji autapomorfią tego rodzaju jest budowa kości szczękowej, zębów nie można przypisać do tego rodzaju z całą pewnością.

Pozycja filogenetyczna

Paranthodon nie ma żadnej synapomorfii, która lokowałyby go jednoznacznie w Stegosauria. Jednak zęby wykazują większe podobieństwo do zębów stegozaurów niż do jakichkolwiek innych dinozaurów. Ogólną budową znaleziony materiał przypomina rodzaj Stegosaurus. Paranthodon jest bez wątpienia ważnym taksonem, z jedną autapomorfią w budowie kości szczękowej (Maidment i in. 2008).

W analizie kladystycznej przeprowadzonej przez Maidment i in. (2008) Paranthodon tworzy klad z Loricatosaurus i Tuojiangosaurus i zajmuje pozycję bliższą temu drugiemu. Z powodu niekompletności materiału jest to jednak pozycja bardzo niepewna. Klad tworzony przez te trzy stegozaurydy jest taksonem siostrzanym do grupy tworzonej przez Stegosaurus armatus, Hesperosaurus mjosi i Wuerhosaurus homheni.

Z nowszych badań wynika nieustalona pozycja parantodonta wewnątrz Stegosauria, co zapewne jest rezultatem niekompletności materiału. Tuojiangosaurus nadal wydaje się być blisko spokrewniony, a nieco dalszym krewnym może być Gigantspinosaurus. Wszystkie trzy taksony mogą tworzyć klad najbardziej bazalnych stegozaurów.

Spis gatunków

Paranthodon	Nopcsa, 1929
Paranthodon africanus	(Broom, 1910) Nopcsa, 1929
= Anthodon serrarius [partim]	Owen, 1876
= Palaeoscincus africanus	Broom, 1910
= Paranthodon oweni	Nopcsa, 1929

Bibliografia

Choiniere, J.N., Forster, C.A. & de Klerk, W.J. (2012) "New information on Nqwebasaurus thwazi, a coelurosaurian theropod from the Early Cretaceous (Hauteriverian?) Kirkwood Formation in South Africa" Journal of African Earth Sciences, 71-72, 1-17. doi: 10.1016/j.jafrearsci.2012.05.005

Galton, P.M. & Molnar, R.E. (2011) "An unusually large theropod dinosaur tooth from the Kirkwood Formation (Lower Cretaceous) of South Africa" Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Abhandlungen. doi: 10.1127/0077-7749/2011/0204

Le Loeuff, J., Läng, E, Cavin, L. & Buffetaut, E. (2012) "Between Tendaguru and Bahariya: on the age of the Early Cretaceous Dinosaur sites from the Continental Interclaire and other African Formations" Journal of Stratigraphy, 36(2), 486-502.

Maidment, S.C.R., Norman, D.B., Barrett, P.M., & Upchurch, P. (2008) "Systematics and phylogeny of Stegosauria (Dinosauria: Ornithischia)" Journal of Systematic Palaeontology, 6(4), 367-407. doi:10.1017/S1477201908002459

Mateus O, Maidment SCR & Christiansen NA (2009) "A new long-necked 'sauropod-mimic' stegosaur and the evolution of the plated dinosaurs" Proceeding of the Royal Society B 276, 1663, 1815-1821 Opublikowane online 25.02.2009 doi: 10.1098/rspb.2008.1909

Maidment SCR (2010) "Stegosauria: a historical review of the body fossil record and phylogenetic relationships" Swiss Journal of Geosciences, 103(2), 199-210. doi: 10.1007/s00015-010-0023-3

McPhee, B.W., Mannion, P.D., de Klerk, W.J., Choiniere, J.N. 2016. High diversity in the sauropod dinosaur fauna of the Lower Cretaceous Kirkwood Formation of South Africa: Implications for the Jurassic–Cretaceous transition. Cretaceous Research, t. 59, str. 228-248.