Rhinorex: Różnice pomiędzy wersjami
| Linia 42: | Linia 42: | ||
==Budowa i paleobiologia== | ==Budowa i paleobiologia== | ||
''Rhinorex'' był typowym hadrozaurem, bardzo podobnym do ''[[Gryposaurus]]''. Podobnie jak on, ''Rhinorex'' miał charakterystyczny garb na czaszce utworzony z kości nosowych. Cechami diagnostycznymi tego dinozaura są wyrostki kości nosowej i kości przedszczękowej o charakterystycznej dla ''Rhinorex'' anatomii. | ''Rhinorex'' był typowym hadrozaurem, bardzo podobnym do ''[[Gryposaurus]]''. Podobnie jak on, ''Rhinorex'' miał charakterystyczny garb na czaszce utworzony z kości nosowych. Cechami diagnostycznymi tego dinozaura są wyrostki kości nosowej i kości przedszczękowej o charakterystycznej dla ''Rhinorex'' anatomii. | ||
| + | |||
| + | Zachowały się odciski skóry tego gada. Widoczne są na nich odciski guzkowatych łusek, które pokrywały skórę. Miały one różną wielkość - od ok. 1 mm, do 23 mm. Małe łuski były wielokątne, a duże zaokrąglone. Wiele łusek było pokrytych bruzdami rozkładającymi się promieniście od ich środka. | ||
| + | |||
''Rhinorex'' jest pierwszym hadrozaurem znalezionym w centralno-wschodnim Utah. Najbliższe skamieniałości jego krewnych to szczątki ''Gryposaurus manumentensis'' i ''Gryposaurus sp.'', które odkryto w odległości ok. 250 km. na południowy zachód od holotypu ''Rhinorex''. Jak na tak duże zwierzęta jest to odległość stosunkowo niewielka. Jednak mimo tego, że żyły w tym samym czasie i w niedużej odległości od siebie, to żyły one w nieco odmiennych środowiskach. ''Rhinorex'' żył blisko wybrzeża, a ''G. manumentensis'' i ''G. sp'' na terenach równinnych, położonych na większej wysokości. W podobnym środowisku, co ''Rhinorex'' żył inny jego krewny - ''[[Kritosaurus]]''. | ''Rhinorex'' jest pierwszym hadrozaurem znalezionym w centralno-wschodnim Utah. Najbliższe skamieniałości jego krewnych to szczątki ''Gryposaurus manumentensis'' i ''Gryposaurus sp.'', które odkryto w odległości ok. 250 km. na południowy zachód od holotypu ''Rhinorex''. Jak na tak duże zwierzęta jest to odległość stosunkowo niewielka. Jednak mimo tego, że żyły w tym samym czasie i w niedużej odległości od siebie, to żyły one w nieco odmiennych środowiskach. ''Rhinorex'' żył blisko wybrzeża, a ''G. manumentensis'' i ''G. sp'' na terenach równinnych, położonych na większej wysokości. W podobnym środowisku, co ''Rhinorex'' żył inny jego krewny - ''[[Kritosaurus]]''. | ||
Wersja z 23:03, 31 gru 2018
| Autor: | Adrian Sztuba |
| Rhinorex (rhinoreks) | |
|---|---|
| Długość | ok. 8 m |
| Masa | ok. 3 t |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | USA, stan Utah |
| Czas |
ok. 75 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja Gryposaurus. Rhinorex był podobny. Autor: John Conway. | |
| Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Rhinorex to hadrozaur żyjący w późnej kredzie, 75 milionów lat temu, na terenie obecnych Stanów Zjednoczonych. Był blisko spokrewniony z Gryposaurus i podobnie jak on posiadał charakterystyczny garb na pysku.
Materiał kopalny
Holotyp - BYU 13258 - to niekompletny, lecz jest w dużej mierze artykułowany szkielet. W jego skład wchodzi czaszka i część szkieletu pozaczaszkowego (część miednicy i kręgosłup). Zachowały się także odciski skóry. Został on znaleziony w górach Book Cliffs, w centralno-wschodnim Utah
Etymologia
Nazwa rodzajowa została utworzona z greckich słów "Rchino" ("nos") oraz "rex" ("król"), co odnosi się do dużych nozdrzy tego dinozaura. Nazwa gatunkowa pochodzi od łacińskich słów "condo" ("zakopać", co odnosi się do tego, że okaz znajdował się w skale) oraz "rupes" ("klif" - odnosi się do miejsca znalezienia holotypu - Book Cliffs).
Budowa i paleobiologia
Rhinorex był typowym hadrozaurem, bardzo podobnym do Gryposaurus. Podobnie jak on, Rhinorex miał charakterystyczny garb na czaszce utworzony z kości nosowych. Cechami diagnostycznymi tego dinozaura są wyrostki kości nosowej i kości przedszczękowej o charakterystycznej dla Rhinorex anatomii.
Zachowały się odciski skóry tego gada. Widoczne są na nich odciski guzkowatych łusek, które pokrywały skórę. Miały one różną wielkość - od ok. 1 mm, do 23 mm. Małe łuski były wielokątne, a duże zaokrąglone. Wiele łusek było pokrytych bruzdami rozkładającymi się promieniście od ich środka.
Rhinorex jest pierwszym hadrozaurem znalezionym w centralno-wschodnim Utah. Najbliższe skamieniałości jego krewnych to szczątki Gryposaurus manumentensis i Gryposaurus sp., które odkryto w odległości ok. 250 km. na południowy zachód od holotypu Rhinorex. Jak na tak duże zwierzęta jest to odległość stosunkowo niewielka. Jednak mimo tego, że żyły w tym samym czasie i w niedużej odległości od siebie, to żyły one w nieco odmiennych środowiskach. Rhinorex żył blisko wybrzeża, a G. manumentensis i G. sp na terenach równinnych, położonych na większej wysokości. W podobnym środowisku, co Rhinorex żył inny jego krewny - Kritosaurus.
Systematyka
Rhinorex należy do kladu Saurolophinae, konkretnie do kladu Kritosaurini. Był więc blisko spokrewniony z takimi hadrozaurami, jak Gryposaurus, Kritosaurus, czy Secernosaurus.
Spis gatunków
| Rhinorex | Gates i Scheetz, 2014 |
| R. condrupus | Gates i Scheetz, 2014 |
Bibliografia
Gates, T.A., Scheetz, R. (2014): "A new saurolophine hadrosaurid (Dinosauria: Ornithopoda) from the Campanian of Utah, North America". Journal of Systematic Palaeontology. doi: 10.1080/14772019.2014.950614
Anderson, B. G., Barrick, R. E., Droser, M. L., Stadtman, K. L. (1999). "Hadrosaur skin impressions from the Upper Cretaceous Neslen Formation, Book Cliffs, Utah: morphology and paleoenvironmental context". Pp. 295-301 in D. D. Gillette (ed.) Vertebrate Paleontology in Utah. Utah Geological Survey, Salt Lake City.
