Yinlong

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj

Autor: Dawid Mazurek, Jakub Starzyński, Dawid Mika, Maciej Ziegler
Korekta: Marcin Szermański, Karol Sabath, Adrian Sztuba


Yinlong (jinlong)
Długość ok. 1,5 m
Dieta roślinożerny
Miejsce Chiny
(formacja Shishugou)
Czas
252 201 145
66

ok. 162-159 Ma

późna jura (oksford)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Genasauria

Neornithischia

Cerapoda

Marginocephalia

Ceratopsia

Chaoyangsauridae

Yinlong BW.jpg
Rekonstrukcja Yinlong. Autor: Nobu Tamura [2]
Homo sapiens.png Ceratopsia bazalne.png

1.5 m

Porównanie wielkości Yinlong i człowieka.
Sylwetki: Phylopic.org

Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Jinlong (Yinlong) to jeden z najwcześniejszych znanych ceratopsów, który żył w późnej jurze na terenach dzisiejszych Chin.

Materiał kopalny

Holotypem jest prawie kompletny szkielet (brakuje jedynie tylnej części ogona) wraz z czaszką (IVPP V14530). Jest to osobnik prawie dorosły, o czym świadczą widoczne szwy między trzonami kręgów a wyrostkami neuralnymi na przedkrzyżowych kręgach. Czaszka ma długość 18 cm. W części brzusznej znaleziono siedem gastrolitów. Oprócz holotypu znaleziono także kilka innych osobników. Czaszka największego - IVPP V18637 - ma ok. 23–25 cm długości (dokładna długość jest nieznana ze względu na jej niekompletność).

Etymologia

Nazwa rodzajowa jinlonga pochodzi od mandaryńskich słów oznaczających "ukryty (yin) smok (long)" - jest to nawiązanie do filmu "Przyczajony tygrys, ukryty smok", którego część scen kręcono niedaleko lokalizacji, z której pochodzi odkryty w 2004 roku holotyp tego ceratopsa. Epitet gatunkowy (downsi) to ukłon w stronę nieżyjącego już Willa Downsa, uczestnika wielu wypraw paleontologicznych do Azji.

Budowa i paleobiologia

Czaszka Yinlong downsi. Autor: Kabacchi [1]

Stosunkowo krótkie (<40% tylnych) i smukłe kończyny przednie oraz bardzo masywne i długie tylne świadczą, że Yinlong był zwierzęciem dwunożnym. Co ciekawe, jego jeszcze bardzo pierwotna prakryza była zbudowana wyłącznie z kości łuskowej, a nie także z ciemieniowej, jak u późniejszych ceratopsów. Tylna część czaszki była proporcjonalnie głęboka (patrząc z boku) i ekstremalnie szeroka w obszarze zaoczodołowym (patrząc z góry). Ogólnie, czaszka była w stosunku do reszty ciała duża jak na przeciętnego dinozaura ptasiomiednicznego, ale mała jak na ceratopsa. Na stopach jinlonga występowały kopytopodobne pazury, a na dłoniach - również ostre. Obecność kości rostralnej w przedniej części górnej szczęki jest cechą pozwalająca bez wątpienia uznać go za ceratopsa, ale posiadał on również cechy charakterystyczne dla pachycefalozaurów i heterodontozaurydów (autorzy opisu Yinlong te ostatnie i marginocefale połączyli w klad Heterodontosauriformes, ale nowsze analizy filogenetyczne [oparte na macierzy Butlera i in. 2008 - np. zawierająca Yinlong analiza Makovicky i in., 2011] wskazują, że podobieństwa między nimi wynikają z konwergencji, a nie są odziedziczenia po wspólnym przodku [zob. Ornithischia#Kladogramy]).

Na każdej z dwóch kości przedszczękowych znajdowały się 3 zęby, na szczękowych 13, a na zębowych 15. Pierwsze dwa zęby przedszczękowe były większe od zębów szczękowych oraz trzeciego zęba przedszczękowego. U większości okazów jinlonga zęby przedszczękowe były w kształcie stożka i nie zakrzywiały się. Jednak u jednego okazu (IVPP V18636) drugi ząb przedszczękowy był w kształcie ostrza i był lekko zakrzywiony. Przypominał on zęby teropodów, podobne występowały również u niektórych heterodontozaurów i pachycefalozaurów. Mogła to być cecha związana ze zmiennością w obrębie gatunku lub z dymorfizmem płciowym.

Jinlong był roślinożercą (jak wszystkie ceratopsy), który żerował wśród nisko rosnącej roślinności. W brzusznej części ciała holotypu znaleziono siedem gastrolitów. Mają one średnice 1-1,5 cm i jak u Psittacosaurus są one w stosunku do rozmiarów ciała duże (zob. też Psittacosaurus#Pokarm i gastrolity).

W tej samej formacji znaleziono skamieliny innego ceratopsa (Hualianceratops), a także wczesnego tyranozauroida Guanlong. Jinlong prawdopodobnie padał ofiarą tego drugiego. Znaleziono tam także inne dinozaury - zob. Limusaurus#Paleoekologia.

W kulturze masowej

Yinlong pojawia się w popularnonaukowym programie "Dino Death Trap", nakręconym przez National Geographic. Jest tam przedstawiony jako "niewielki przodek gigantycznych dinozaurów jak Triceratops". Podkreślana jest także waga odkrycia skamieliny, która "dostarczyła zdjęcia z ewolucji dinozaurów”.

Spis gatunków

Yinlong Xu, Forster, Clark i Mo, 2006
Y. downsi Xu, Forster, Clark i Mo, 2006

Bibliografia

Xu, X., Forster, C. A., Clark, J. M., & Mo, J. (2006). A basal ceratopsian with transitional features from the Late Jurassic of northwestern China. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 273(1598), 2135–2140. doi:10.1098/rspb.2006.3566

Han, F.-L., Forster, C. A., Clark, J. M., & Xu, X. (2015). Cranial anatomy of Yinlong downsi (Ornithischia: Ceratopsia) from the Upper Jurassic Shishugou Formation of Xinjiang, China. Journal of Vertebrate Paleontology, 36(1), e1029579. doi:10.1080/02724634.2015.1029579

Han, F., Forster, C. A., Xu, X., & Clark, J. M. (2017). Postcranial anatomy of Yinlong downsi (Dinosauria: Ceratopsia) from the Upper Jurassic Shishugou Formation of China and the phylogeny of basal ornithischians. Journal of Systematic Palaeontology, 16(14), 1159–1187. doi:10.1080/14772019.2017.1369185