Pamparaptor

Autor:	Jakub Starzyński
Korekta:	Marcin Szermański, Maciej Ziegler, Michał Siedlecki

---

Pamparaptor (pamparaptor)
Długość	1,15 m
Wysokość	35 cm (w biodrach)
Masa	2,6 kg
Dieta	mięsożerny
Miejsce	Argentyna - Neuquén (formacja Portezuelo)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 91,5-89 Ma późna kreda (późny turon - wczesny koniak)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Avetheropda Coelurosauria Maniraptoriformes Maniraptora Paraves Dromaeosauridae ?Unenlagiinae
Rekonstrukcja przyżyciowa. Autor: Eloy Manzanero [1]

Wstęp

Pamparaptor to rodzaj niewielkiego teropoda z grupy dromeozaurydów żyjącego na terenie dzisiejszej Argentyny w pierwszej połowie epoki późnej kredy.

Materiał kopalny

Holotyp składający się z kości lewej stopy na którą składa się: dobrze zachowane kości II, III i IV śródstopia, kompletny palec II, paliczki III-1, III-2 (dobrze zachowane) i niekompletne paliczki IV-2 i IV-3 (MUCPv-1163). Został odnaleziony w 2005 roku przez Diego Rosalesa, który jest technikiem w CePaLB (Centrum Paleontologiczne w Lago Barreales) Narodowego Uniwersytetu w Comahue. Początkowo okaz ten został uznany za nowy materiał kopalny nekenraptora (byłby to osobnik młodociany) (Porfiri i in., 2007).

Budowa i systematyka

Pamparaptor był niewielkim, lekko zbudowanym teropodem prawdopodobnie podobnym do takich rodzajów jak unenlagia, czy buitreraptor. Odróżniał się od nich głównie szczegółami w budowie śródstopia.

Pamparaptor wstępnie został zaliczony do Deinonychosauria i Dromaeosauridae. Biorąc pod uwagę anatomię, względy czasu i miejsca jego życia, prawdopodobnie chodzi o unenlagina. Gianechini i współautorzy (2018) w swej analizie filogenetycznej uznali go za takson o problematycznej pozycji systematycznej. Dwa lata później, Pittman i Xu uznali go za przedstawiciela Unenlagiinae. Porfiri i współpracownicy (2024) również uznali omawiany rodzaj za unenlagina, aczkolwiek jego pozycja systematyczna uzyskana w różnych analizach filogenetycznych przeprowadzonych przez wspomniany zespół paleontologów jest niestabilna (pamparaptor jest uzyskiwany jako takson siostrzany anchiornitydów, troodontydów oraz mikroraptorów).

Paleoekologia

Zobacz opis formacji Portezuelo#Paleofauna.

Etymologia

Nazwę rodzajową Pamparaptor (Pampa [Indianie mający tą samą nazwę, którzy zamieszkują środkową Argentynę] + raptor ["rabuś")]) można przetłumaczyć na "rabuś Pampów". Epitet gatunkowy micros wziął się od małych rozmiarów teropoda.

Spis gatunków

Pamparaptor	Porfiri, Calvo i dos Santos, 2011
P. micros	Porfiri, Calvo i dos Santos, 2011

Bibliografia

Gianechini, F.A., Makovicky, P.J., Apesteguía, S., Cerda, I. (2018). "Postcranial skeletal anatomy of the holotype and referred specimens of Buitreraptor gonzalezorum Makovicky, Apesteguía and Agnolín 2005 (Theropoda, Dromaeosauridae), from the Late Cretaceous of Patagonia". PeerJ. 6: e4558. [2]

Pittman, M.; Xu, X. (2020). "Pennaraptoran Theropod Dinosaurs Past Progress and New Frontiers". Bulletin of the American Museum of Natural History. 440:1. [3]

Porfiri, J.D., Baiano, M.A., dos Santos, D.D., Gianechini F.A., Pittman M., Lamanna M.C. (2024). "Diuqin lechiguanae gen. et sp. nov., a new unenlagiine (Theropoda: Paraves) from the Bajo de la Carpa Formation (Neuquén Group, Upper Cretaceous) of Neuquén Province, Patagonia, Argentina". BMC Ecology and Evolution 24: 77. [4]

Porfiri, J.D.,, Calvo, J.O., dos Santos, D. (2011). "A new small deinonychosaur (Dinosauria: Theropoda) from the Late Cretaceous of Patagonia, Argentina". Anais da Academia Brasileira de Ciências. 83 (1): 109–116. [5]

Porfiri, J.D., Calvo, J.O., dos Santos, D., Valieri, R.D.J. (2007). "New record of Neuquenraptor (Theropoda, Dromaeosauridae) from the Late Cretaceous of Patagonia". Ameghiniana. 44(S), 34R.