Burianosaurus

Autor:

Dawid Mazurek

---

Burianosaurus (burianozaur)
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Czechy - kraj środkowoczeski (formacja Peruc-Korycany)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 97-94 Ma późna kreda (późny cenoman)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Neornithischia Cerapoda ?Ornithopoda/?Marginocephalia ?Iguanodontia/?Ceratopsia ?Iguanodontidae
Kość udowa - holotyp. Źródło: Fejfar i in., 2005. [2]

Wstęp

Burianosaurus to rodzaj słabo poznanego dinozaura ptasiomiednicznego, żyjącego w późnej kredzie na terenie dzisiejszej Republiki Czeskiej. Został nazwany w 2017 r. przez grupę naukowców, pod przewodnictwem Daniela Madzi, członka forum Dinozaury.com.

Etymologia

Nazwa rodzajowa honoruje Zdenka Buriana (1905–1981), czeskiego paleoartystę. Epitet gatunkowy jedynego znanego gatunku, Burianosaurus augustai, honoruje Josefa Augustę (1903–1968), czeskiego paleontologa i popularyzatora nauki.

Materiał kopalny

Holotyp i jedyny znany materiał to niemal kompletna, dobrze zachowana lewa kość udowa (NMP Ob 203). Okaz pochodzi z okolic miejscowści Nová Lhota niedaleko Mezholezy (powiat Kutná Hora) w Republice Czeskiej. Został wydobyty z osadów formacji Peruc-Korycany, a jego wiek to późny cenoman.

Biologi i filogeneza

Pierwszy opis kości opublikował Fejfar ze współpracownikami (2005). Madzia i inni (2018) przeprowadzili szereg analiz filogenetycznych, z których wynika, że Burianosaurus jest bliskiem krewnym Iguanodontia, ale nie można jednoznacznie wykluczyć, że Burianosaurus w istocie należy do Iguanodontia, a konkretniej - kladu Rhabdodontomorpha. Zespół prowadzony przez Fonsecę (2024) skomplikował pozycję filogenetyczną tego dinozaura, gdyż uzyskał go z jednej strony jako takson siostrzany iguanodona, z drugiej jako bazalnego marginocefala, a z trzeciej jako ceratopsa. Burianozaur więc prawdopodobnie mógł nie być ornitopodem.

Rekonstrukcja Rhabdodon. Burianosaurus był zapewne podobny. Autor: Tom Parker [1]

Ze względu na ubogi materiał kopalny, niewiele można powiedzieć o wyglądzie i trybie życia Burianosaurus. Można przypuszczać, że były on podobny do takich taksonów, jak Rhabdodon i Zalmoxes.

Spis gatunków

Burianosaurus	Madzia, Boyd i Mazuch, 2017
B. augustai	Madzia, Boyd i Mazuch, 2017

Bibliografia

Fejfar, O., Košťák, M., Kvaček, J., Mazuch, M., & Moučka, M. 2005. First Cenomanian dinosaur from Central Europe (Czech Republic). Acta Palaeontologica Polonica 50 (2): 295–300.

Fonseca, A.O., Reid, I.J., Venner, A., Duncan, R.J., Garcia, M.S., Müller, R.T. (2024). "A comprehensive phylogenetic analysis on early ornithischian evolution". Journal of Systematic Palaeontology. 22 (1). 2346577. [3]

Madzia, D., Boyd, C.A. & Mazuch, M. 2018. A basal ornithopod dinosaur from the Cenomanian of the Czech Republic, Journal of Systematic Palaeontology, 16 (11): 967-979.