Linhenykus

Autor:	Korekta:
Marcin Szermański Maciej Ziegler	Jakub Starzyński

---

Linhenykus (linhenyk)
Długość:	ok. 0,6 m
Masa:	ok. 0,45 kg
Miejsce występowania:	Chiny - Mongolia Wewnętrzna (formacja Wulansuhai)
Czas występowania	83-71 Ma późna kreda (kampan)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Coelurosauria Alvarezsauroidea Alvarezsauridae Parvicursorinae ? Mononykinae ? Mononykini
Autor: Julius T. Csotonyi, z Xu i in., 2013.

Wstęp

Linhenykus to przedstawiciel Alvarezsauridae z późnej kredy Azji.

Etymologia

Nazwa Linhenykus pochodzi od miasta Linhe, niedaleko którego odnaleziono szczątki dinozaura i greckiego onyx, oznaczającego pazur. Epitet gatunkowy odnosi się do obecności tylko jednego palca na każdej kończynie przedniej - monodactylus znaczy "jednopalczasty".

Budowa

Linhenykus prezentuje najbardziej ekstremalną redukcję palców kończyn przednich wśród alwarezauroidów. Paliczki są zachowane jedynie w pierwszym palcu, dzięki czemu jest on jedynym znanym jednopalczastym nieptasim dinozaurem. Jednak pierwszy palec Linhenykus jest bardziej prymitywny niż u innych parwikursorynów, będąc m.in. bardziej smukły i z proksymalnym paliczkiem mniej ściśniętym (spłaszczonym) grzbietowo-brzusznie. Linhenykus miał poprzecznie ściśnięte kości śródręcza III bez dystalnej powierzchni stawowej.

Unikalnie wśród znanych alwarezauroidów, łopatka i kość krucza tego teropoda są ze sobą zrośnięte, tworząc kość łopatkowo-kruczą (cecha nie została uwzględniona w diagnozie, być może wiąże się ona z rozwojem ontogenetycznym). Linhenykus miał duże, prawdopodobnie pneumatyczne otwory w środkowych kręgach grzbietowych - co stwierdzono po raz pierwszy u alwarezauroida.

Wymiary

Na podstawie długości kości udowej w porównaniu do Mononykus i Parvicursor (wymiary z Xu i in., 2011 i Choiniere i in., 2010) ocenia się długość całego zwierzęcia na ok. 60 cm (oszacowanie własne - MZ).

Rekonstrukcja szkieletu. Zrekonstruowane elementy oznaczono szarym kolorem. Źródło: Xu i in., 2013

.

Autor: Julius T. Csotonyi, z Xu i in., 2013.

Materiał kopalny

Holotyp (IVPP V17608) to niekompletny szkielet prawdopodobnie niedorosłego (subadult) osobnika, zawierający kręgi szyjne, grzbietowe, krzyżowe i ogonowe, lewą kość łopatkowo-kruczą, prawie kompletny mostek, większość elementów kończyn przednich, częściową miednicę, prawie kompletne kończyny tylne i kilka niezidentyfikowanych fragmentów.

Materiał tymczasowo przypisany to niekompletna stopa, zawierająca m.in. kompletny pierwszy palec, lecz bez dystalnych paliczków i górnej części śródstopia (IVPP V 18190) (Hone i in., 2012).

Spis gatunków

Linhenykus	Xu, Sullivan, Pittman, Choiniere, Hone, Upchurch, Tan, Xiao, Lin i Han, 2011
L. monodactylus	Xu, Sullivan, Pittman, Choiniere, Hone, Upchurch, Tan, Xiao, Lin i Han, 2011

Bibliografia

Agnolin, F.L., Powell, J.E., Novas, F.E. & Kundrát, M. (2012) "New alvarezsaurid (Dinosauria, Theropoda) from uppermost Cretaceous of north-western Patagonia with associated eggs" Cretaceous Research, doi: 10.1016/j.cretres.2011.11.014

Choiniere, J. N., Xu, X., Clark, J. M., Forster, C. A., Guo, Y. & Han, F. (2010) "A Basal Alvarezsauroid Theropod from the Early Late Jurassic of Xinjiang, China" Science 327 965, 571 - 574 DOI: 10.1126/science.1182143

Hone, D.W.E., Choiniere, J. N., Tan, Q. & Xu, X. (2012) "An articulated pes from a small parvicursorine alvarezsauroid (Dinosauria: Theropoda) from Inner Mongolia, China" Acta Palaeontologica Polonica, doi:10.4202/app.2011.0127

Xu, X., Sullivan, C., Pittman, M., Choiniere, J.N., Hone, D.W.E., Upchurch, P., Tan, Q., Xiao, D. Lin, T. & Han, F. (2011) "The first known monodactyl non-avian dinosaur and the complex evolution of alvarezsauroid hand" Proceedings of the National Academy of Sciences, 108(6), 2338-2342. doi: 10.1073/pnas.1011052108

Xu, X., Upchurch, P., Ma, Q., Pittman, M., Choiniere, J., Sullivan, C., Hone, D.W.E., Tan, Q., Tan, L., Xiao, D. & Han, F. (2013) "Osteology of the alvarezsauroid Linhenykus monodactylus from the Upper Cretaceous Wulansuhai Formation of Inner Mongolia, China, and comments on alvarezsauroid biogeography" Acta Palaeontologica Polonica, 58(1), 25–46. doi:10.4202/app.2011.0083