Dacentrurus: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Spis gatunków) |
m (Zastępowanie tekstu - "
" na "") |
||
| Linia 62: | Linia 62: | ||
==Budowa i paleoekologia== | ==Budowa i paleoekologia== | ||
| − | ''Dacentrurus'' miał zapewne podwójny | + | ''Dacentrurus'' miał zapewne podwójny rząd niewielkich, trójkątnych kolców na grzbiecie i cztery pary kolców na ogonie, podobnie jak np. ''[[Kentrosaurus]]''. Miał także typowy dla [[stegozauryd]]ów tzw. ''[[thagomizer]]'' na końcu ogona - były to cztery ostre kolce służące do obrony przed wielkimi drapieżnikami, jak ''[[Allosaurus]]'' czy ''[[Torvosaurus]]''. Jego kończyny przednie były dość długie w porównaniu do tylnych. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| Linia 69: | Linia 69: | ||
[[Plik:Dacentrurus1.jpg|200px|thumb|right|Holotyp (z Owen, 1875).]] | [[Plik:Dacentrurus1.jpg|200px|thumb|right|Holotyp (z Owen, 1875).]] | ||
| − | Odnalezione | + | Odnalezione szczątki zaliczone do ''Dacentrurus'' z [[kimeryd]]u, wczesnego [[tyton]]u i tytonu-[[berrias]]u (156-140 Ma) Francji, Hiszpanii i Portugalii są zbyt fragmentaryczne, aby określić przynależność [[gatunek|gatunkową]], a nawet [[rodzaj]]ową. Zostały więc przedzielone przez Maidment i in. (2008) do ''Dacentrurus'' sp. Odkrycie ''[[Miragaia]]'' dodatkowo zaciemnia ten obraz. |
| − | Nieco bardziej kompletny materiał z Portugalii różni się nieznacznie od holotypu dacentrura i pochodzi z młodszych osadów (wczesny berrias - 145-142 Ma), lecz zdaniem [[Susannah Maidment|Maidment]] i in. ([[2008]]) jest zbyt niekompletny aby nazwać nowy gatunek. | + | Nieco bardziej kompletny materiał z Portugalii różni się nieznacznie od holotypu dacentrura i pochodzi z młodszych osadów (wczesny berrias - 145-142 Ma), lecz zdaniem [[Susannah Maidment|Maidment]] i in. ([[2008]]) jest zbyt niekompletny aby nazwać nowy gatunek. Łącznie znaleziono tam 5 osobników. |
==Pozycja filogenetyczna== | ==Pozycja filogenetyczna== | ||
| − | Wcześniejsze [[analiza filogenetyczna|analizy kladystyczne]] | + | Wcześniejsze [[analiza filogenetyczna|analizy kladystyczne]] wskazują, że ''Dacentrurus'' jest najbardziej [[bazalny]]m przedstawicielem [[Stegosauridae]] i jako jedyny wśród nich nie należy do Stegosaurinae. Jednak najnowsze analizy ([[Octavio Mateus|Mateus]] i in., [[2009]]; Maidment, [[2010]]), uwzględniające jego [[takson siostrzany]] ''[[Miragaia]]'', wykazały, że ''Dacentrurus'' jest [[zaawansowany]]m stegozaurydem. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
Wersja z 11:24, 11 gru 2018
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler | Tomasz Singer |
| Dacentrurus (dacentrur) | |
|---|---|
| Długość: | 7-8 (10?) m |
| Masa: | 3-5 t |
| Miejsce występowania: | Wielka Brytania - hrabstwo Wilt
?Francja, ?Hiszpania, ?Portugalia |
| Czas występowania | 156-151 (-142?) Ma
późna jura- wczesna ?kreda (kimeryd - ?berrias) |
| Systematyka | Dinosauria |
Autor: "Smokeybjb" [1] | |
Wstęp
Dacentrurus to duży stegozauryd znany z późnej jury i być może wczesnej kredy z terenów Europy. Jest to pierwszy znaleziony przedstawiciel Stegosauria, a jego poprzednia nazwa - Omosaurus, okazała się być zajęta przez fitozaura. Dacentrurus wciąż pozostaje słabo znany.
Wymiary
Wbrew temu co można przeczytać w wielu książkach, Dacentrurus był jednym z największych stegozaurów - osiągał 7-8 m długości (Galton i Upchurch, 2004; Naish i Martill, 2007; Paul, 2010) a niektóre pozostałości z Kimmeridge Clay wskazują na ok. 10 m (Naish, online), o ile do niego należą, być może chodzi o holotyp.
Etymologia
Nazwa Dacentrurus odnosi się do jego opancerzenia - dużych kolców ogonowych; z greki: da- (bardzo) + kentron (ostroga, kolec) + oura (ogon). Epitet gatunkowy (armatus) zapewne także się z wiąże z jego uzbrojeniem.
Budowa i paleoekologia
Dacentrurus miał zapewne podwójny rząd niewielkich, trójkątnych kolców na grzbiecie i cztery pary kolców na ogonie, podobnie jak np. Kentrosaurus. Miał także typowy dla stegozaurydów tzw. thagomizer na końcu ogona - były to cztery ostre kolce służące do obrony przed wielkimi drapieżnikami, jak Allosaurus czy Torvosaurus. Jego kończyny przednie były dość długie w porównaniu do tylnych.
Materiał kopalny
Holotyp (BMNH 46013) to jedyny pewny materiał D. armatus. Pochodzi z Anglii - hrabstwo Wilt (osady Kimmeridge Clay). Są to 3 kręgi szyjne, 16 grzbietowych i 11 ogonowych, kości: ramienna, promieniowa, łokciowa, śródręcza, blok biodrowo-krzyżowy, kości kulszowe i łonowe, kość udowa (>1,2 m), piszczel, kość piętowa, kości śródstopia, płyta i kolec ogonowy.
Odnalezione szczątki zaliczone do Dacentrurus z kimerydu, wczesnego tytonu i tytonu-berriasu (156-140 Ma) Francji, Hiszpanii i Portugalii są zbyt fragmentaryczne, aby określić przynależność gatunkową, a nawet rodzajową. Zostały więc przedzielone przez Maidment i in. (2008) do Dacentrurus sp. Odkrycie Miragaia dodatkowo zaciemnia ten obraz.
Nieco bardziej kompletny materiał z Portugalii różni się nieznacznie od holotypu dacentrura i pochodzi z młodszych osadów (wczesny berrias - 145-142 Ma), lecz zdaniem Maidment i in. (2008) jest zbyt niekompletny aby nazwać nowy gatunek. Łącznie znaleziono tam 5 osobników.
Pozycja filogenetyczna
Wcześniejsze analizy kladystyczne wskazują, że Dacentrurus jest najbardziej bazalnym przedstawicielem Stegosauridae i jako jedyny wśród nich nie należy do Stegosaurinae. Jednak najnowsze analizy (Mateus i in., 2009; Maidment, 2010), uwzględniające jego takson siostrzany Miragaia, wykazały, że Dacentrurus jest zaawansowanym stegozaurydem.
Spis gatunków
| Dacentrurus | Lucas, 1902 | |
|---|---|---|
| = "Omosaurus" | Owen, 1875 | (zajęta Leidy, 1856) |
| =Dacentrurosaurus | Hennig, 1925 | |
| =Miragaia | Mateus, Maidment i Christiansen, 2009 | |
| D. armatus | (Owen, 1875) Lucas, 1902 | |
| = "Omosaurus" armatus | Owen, 1875 | |
| =Stegosaurus armatus | (Owen, 1875) Lydekker, 1890 | |
| =Omosaurus lennieri | Nopcsa, 1911 | |
| =Dacentrurosaurus armatus | (Owen, 1875) Hennig, 1925 | |
| =Miragaia longicollum | Mateus, Maidment i Christiansen, 2009 | |
| D. hastiger | (Owen, 1877) Hennig, 1915 | nomen dubium |
| = "Omosaurus" hastiger | Owen, 1877 | |
| =Stegosaurus hastiger | (Owen, 1877) Lydekker, 1890 | |
| D. phillipsi | (Seeley, 1893) Hennig, 1915 | nomen dubium |
| = "Omosaurus" phillipsi | Seeley, 1893 | |
| D. durobrivensis | (Hulke, 1877) Hennig, 1915 | =Lexovisaurus durobrivensis |
Bibliografia
Galton, P.M. & Upchurch, P. (2004) "Stegosauria" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. (ed) "The Dinosauria (2nd edition)" University of California Press, Berkeley, 343-362.
Maidment, S.C.R., Norman, D.B., Barrett, P.M., & Upchurch, P. (2008) "Systematics and phylogeny of Stegosauria (Dinosauria: Ornithischia)" Journal of Systematic Palaeontology, 6(4), 367-407. doi:10.1017/S1477201908002459
Maidment, S.C.R. (2010) "Stegosauria: a historical review of the body fossil record and phylogenetic relationships" Swiss Journal of Geosciences, 103(2), 199-210. doi: 10.1007/s00015-010-0023-3
Mateus, O., Maidment, S.C.R. & Christiansen, N.A. (2009) "A new long-necked 'sauropod-mimic' stegosaur and the evolution of the plated dinosaurs" Proceeding of the Royal Society B 276, 1663, 1815-1821. doi: 10.1098/rspb.2008.1909
Naish, D. & Martill, D. M. (2007) "Dinosaurs of Great Britain and the role of the Geological Society of London in their discovery: basal Dinosauria and Saurischia" Journal of the Geological Society, London, 164, 493-510.
Naish, online: http://dml.cmnh.org/2000Aug/msg00427.html
http://www.dinosauria.com/dml/names/dinod.htm
Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford
![[1]](http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Dacentrurus.png){kind=link}