Shuvuuia

Autor:	Dawid Mazurek
Korekta:	Tomasz Sokołowski, Maciej Ziegler, Kamil Kamiński

---

Shuvuuia (szuwuja)
Długość	ok. 0,6-1 m
Masa	ok. 3-3,5 kg
Miejsce	Mongolia (formacja Djadokhta)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 83,6 - 72,1 Ma późna kreda (kampan)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Coelurosauria Alvarezsauroidea Alvarezsauridae Parvicursorinae Mononykinae Mononykini
Shuvuuia atakowany przez Oviraptor. Autor: Edyta Felcyn. [3]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":3,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003ETugrikin Shire II\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"Tugrikin Shire II\n","link":"","lat":44.2000000000000028421709430404007434844970703125,"lon":103.2999999999999971578290569595992565155029296875,"icon":""},{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EUkhaa Tolgod\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"Ukhaa Tolgod\n","link":"","lat":43.7000000000000028421709430404007434844970703125,"lon":100.900000000000005684341886080801486968994140625,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Szuwuja (Shuvuuia) to rodzaj późnokredowego teropoda z rodziny alwarezaurydów. Znany jest tylko jeden gatunek, S. deserti, opisany po raz pierwszy przez Chiappe i współpracowników w periodyku Nature w roku 1998. Jego nazwa oznacza "pustynny ptak".

Materiał kopalny

Holotyp (IGM 100/975) to niekompletny szkielet pozaczaszkowy (część kręgów, kości kończyn i miednicy).

Paratypy to dwa kolejne okazy: IGM 100/977 (czaszka z żuchwą, kilka kręgów, kości kończyn przednich, żebra i pióra) oraz IGM 100/1001 (niekompletna czaszka z żuchwą).

Materiał przypisany to osobnik IGM 100/1276 (kręgi i kości kończyn). Oprócz tego kilka okazów pozostaje nieopisanych.

Budowa

Szuwuja była małym, mierzącym jakieś 60 cm, lekko zbudowanym, i jak wskazuje budowa nóg, szybkim drapieżnikiem, zapewne polującym na owady i jaszczurki. Przednie kończyny tego dinozaura miały niezwykłą, charakterystyczną dla alwarezaurydów budowę - jeden rozwinięty i dwa silnie zredukowane palce (o których istnieniu do niedawna nawet nie wiedziano); być może był to wynik adaptacji do rozkopywania nor czy budowli owadów (np. termitier). Czaszka szuwuji była silnie kinetyczna - górna szczęka mogła się podnosić nieco niezależnie od puszki mózgowej, takie rozwiązanie jest znane u ptaków, ale unikatowe u nieptasich dinozaurów (Chiappe i in., 2019). Długie szczęki uzbrojone były w niewielkie zęby, wszystkie jednakowego rozmiaru. Ogon był dłuższy niż początkowo sądzono i składał się z co najmniej 35 kręgów (Suzuki i in., 2002).

Rekonstrukcja. Autor: FunkMonk (Michael B.H.). [1].

Co ciekawe jest to jeden z niewielu rodzajów dinozaurów dla którego znane są skamieniałości piór. Ich analiza biochemiczna w 1999 roku wykazała obecność beta-keratyny (charakterystycznej dla pokrycia ciała), przy jednoczesnym braku alfa-keratyny, co dość jednoznacznie wskazuje na rodzaj struktur z jakimi mamy do czynienia (Schweitzer i in., 1999).

Lokalizacja i paleoekologia

Rekonstrukcja szkieletu. Autor: Jaime A. Headden. [2].

Jak dotychczas skamieniałości tego dinozaura odkryto w dwóch mongolskich stanowiskach, Ukhaa Tolgod i Tögrögiin Shiree, w skałach datowanych na około 80 milionów lat. Najbardziej znanymi sąsiadami szuwuj były dinozaury z rodzaju Protoceratops, Velociraptor i Oviraptor. Oprócz nich żyły tam m.in. troodontydy, ankylozaury i krewniacy welociraptora z rodziny Dromaeosauridae. W półpustynnym środowisku o ubogiej szacie roślinnej dominowały raczej niewielkie dinozaury. W ich cieniu żyły prymitywne ssaki, jaszczurki i krokodylomorfy.

Spis gatunków

Shuvuuia	Chiappe, Norell i Clark, 1998
S. deserti	Chiappe, Norell i Clark, 1998

Bibliografia

Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014) "Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage" PLoS Biology, 12(5), e1001853. doi:10.1371/journal.pbio.1001853.

Chiappe, L.M., Norell, M. A., Clark, J. M. (1998). "The skull of a relative of the stem-group bird Mononykus." Nature, 392(6673): 275-278.

Paul, G.S. (2010). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University.

Schweitzer, M.H., Watt, J.A , Avci, R., Knapp, L., Chiappe, L., Norell, M. & Marshall, M.(1999). "Beta-keratin specific immunological reactivity in feather-like structures of the Cretaceous alvarezsaurid, Shuvuuia deserti." Journal of Experimental Zoology (Mol Dev Evol), 285: 146-157.

Suzuki, S, Chiappe, L., Dyke, G.J., Watabe, M., Barsbold, R., Tsogtbaatar , K. (2002). "A new specimen of Shuvuuia deserti Chiappe et al., 1998, from the Mongolian Late Cretaceous with a discussion of the relationships of alvarezsaurids to other theropod dinosaurs." Contributions in Science (Los Angeles), 494: 1-18.