Ceratonykus: Różnice pomiędzy wersjami
m |
|||
| (Nie pokazano 5 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{DISPLAYTITLE:''Ceratonykus''}} | {{DISPLAYTITLE:''Ceratonykus''}} | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Linia 12: | Linia 10: | ||
[[Marcin Szermański]] | [[Marcin Szermański]] | ||
| + | |||
| + | [[Kamil Kamiński]] | ||
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
|- | |- | ||
! '''Długość''': | ! '''Długość''': | ||
| − | | | + | | 0,6-0,75 m |
|- | |- | ||
! '''Masa''': | ! '''Masa''': | ||
| − | | | + | | 0,76-1 kg |
|- | |- | ||
| Linia 34: | Linia 34: | ||
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | | + | | ok. 75-72 Ma |
| − | <small>późna [[kreda]] ( | + | <small>późna [[kreda]] (późny [[kampan]]?)</small> |
|- | |- | ||
! '''Systematyka''' | ! '''Systematyka''' | ||
| Linia 58: | Linia 58: | ||
|- | |- | ||
| colspan=2 |[[Plik:Ceratonykus.jpg|400px|]] | | colspan=2 |[[Plik:Ceratonykus.jpg|400px|]] | ||
| − | <small>Rekonstrukcja ceratonyka. Autor: Nobu Tamura [http:// | + | <small>Rekonstrukcja ceratonyka. Autor: Nobu Tamura [http://spinops.blogspot.com/]</small> |
|} | |} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Ceratonykus'' to [[rodzaj]] alwarezzauryda, który żył podczas późnej kredy na terenach obecnej południowej Mongolii. | + | ''Ceratonykus'' to [[rodzaj]] alwarezzauryda, który żył podczas późnej kredy na terenach obecnej południowej Mongolii. Wg Averianova i Lopatina (2022) może on być synonimem ''[[Parvicursor]]''. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| Linia 71: | Linia 71: | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
| − | Od innych alwarezzaurydów różni się wieloma cechami, włączając w to krótką kość udową, długie kości stępu i śródstopia oraz znacznie zredukowaną trzecią kość śródstopia. Odlew wnętrza czaszki | + | Od innych alwarezzaurydów ''Ceratonykus'' różni się wieloma cechami, włączając w to krótką i silnie wygiętą kość udową, długie kości stępu i śródstopia oraz znacznie zredukowaną trzecią kość śródstopia. Czaszka charakteryzowała się stosunkowo długim rejonem przedoczodołowym i wydłużonymi kośćmi czołowymi. Odlew wnętrza czaszki ceratonyka ukazuje duże guzki słuchowe (ang. ''acoustic tubercle''), wewnętrzne położenie płatów wzrokowych w śródmózgowiu i brak pionowej krzywizny na ścianie mózgowej. Wskazuje to, że jego mózg nie przypominał w tak dużym stopniu ptasiego, jak sugerowały to wcześniejsze badania. Autorzy opisu podważali też pozycję taksonomiczną alwarezzaurydów wśród teropodów, jednak obecnie taki pogląd nie znajduje uznania. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 87: | Linia 83: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | <small>Agnolin, F.L., Powell, J.E., Novas, F.E. & Kundrát, M. (2012) "New alvarezsaurid (Dinosauria, Theropoda) from uppermost Cretaceous of north-western Patagonia with associated eggs" Cretaceous Research, doi: 10.1016/j.cretres.2011.11.014 | + | <small>Agnolin, F.L., Powell, J.E., Novas, F.E. & Kundrát, M. (2012) "New alvarezsaurid (Dinosauria, Theropoda) from uppermost Cretaceous of north-western Patagonia with associated eggs" Cretaceous Research, [[doi: 10.1016/j.cretres.2011.11.014]] |
Alifanov, V.R. & Barsbold, R. (2009) "Ceratonykus oculatus gen. et sp. nov., a New Dinosaur (?Theropoda, Alvarezsauria) from the Late Cretaceous of Mongolia" Paleontological Journal, 43(1), 94–106. | Alifanov, V.R. & Barsbold, R. (2009) "Ceratonykus oculatus gen. et sp. nov., a New Dinosaur (?Theropoda, Alvarezsauria) from the Late Cretaceous of Mongolia" Paleontological Journal, 43(1), 94–106. | ||
| − | Alifanov, V.R. & Saveliev, S.V. (2011) "Brain Structure and Neurobiology of Alvarezsaurians (Dinosauria), Exemplified by Ceratonykus oculatus (Parvicursoridae) from the Late Cretaceous of Mongolia" Paleontological Journal, 45(2), 183-190. doi: 10.1134/S0031030111020031 | + | Alifanov, V.R. & Saveliev, S.V. (2011) "Brain Structure and Neurobiology of Alvarezsaurians (Dinosauria), Exemplified by Ceratonykus oculatus (Parvicursoridae) from the Late Cretaceous of Mongolia" Paleontological Journal, 45(2), 183-190. [[doi: 10.1134/S0031030111020031]] |
| + | |||
| + | Averianov, A.O. & Lopatin, A.V. (2022). "A re-appraisal of Parvicursor remotus from the Late Cretaceous of Mongolia: implications for the phylogeny and taxonomy of alvarezsaurid theropod dinosaurs." Journal of Systematic Palaeontology. [[DOI: 10.1080/14772019.2021.2013965]] | ||
| + | |||
| + | Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2020) "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes" wyd. Princeton University Press. | ||
| − | Mortimer, online: http://home.comcast.net/~eoraptor/Ornithomimosauria.htm#Ceratonykusoculatus</small> | + | Mortimer, online: [http://home.comcast.net/~eoraptor/Ornithomimosauria.htm#Ceratonykusoculatus]</small> |
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
| Linia 105: | Linia 105: | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Kampan]] |
| − | |||
Aktualna wersja na dzień 12:37, 13 maj 2022
| Autor: | Korekta: |
| Tomasz Sokołowski | Maciej Ziegler |
| Ceratonykus (ceratonyk) | |
|---|---|
| Długość: | 0,6-0,75 m |
| Masa: | 0,76-1 kg |
| Miejsce występowania: | Mongolia - Ajmak Południowogobijski
(formacja Baruungoyot) |
| Czas występowania | ok. 75-72 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja ceratonyka. Autor: Nobu Tamura [1] | |
Wstęp
Ceratonykus to rodzaj alwarezzauryda, który żył podczas późnej kredy na terenach obecnej południowej Mongolii. Wg Averianova i Lopatina (2022) może on być synonimem Parvicursor.
Etymologia
Nazwa rodzajowa oznacza "rogowy pazur" (z greki ceratinus = rogowy, onyx = pazur). Epitet gatunkowy nawiązuje do stosunkowo dużych oczu zwierzęcia.
Materiał kopalny
Holotyp o numerze MPC 100/124 odkryty w wczesnosantońskich osadach formacji Baruungoyot składa się z: niekompletnej czaszki z niekompletną żuchwą, kilku kręgów szyjnych i ogonowych, mostka, prawej i lewej kości kruczej, fragmentu prawej kości ramiennej, paliczków, fragmentarycznej kości biodrowej i kompletnych kończyn tylnych.
Budowa
Od innych alwarezzaurydów Ceratonykus różni się wieloma cechami, włączając w to krótką i silnie wygiętą kość udową, długie kości stępu i śródstopia oraz znacznie zredukowaną trzecią kość śródstopia. Czaszka charakteryzowała się stosunkowo długim rejonem przedoczodołowym i wydłużonymi kośćmi czołowymi. Odlew wnętrza czaszki ceratonyka ukazuje duże guzki słuchowe (ang. acoustic tubercle), wewnętrzne położenie płatów wzrokowych w śródmózgowiu i brak pionowej krzywizny na ścianie mózgowej. Wskazuje to, że jego mózg nie przypominał w tak dużym stopniu ptasiego, jak sugerowały to wcześniejsze badania. Autorzy opisu podważali też pozycję taksonomiczną alwarezzaurydów wśród teropodów, jednak obecnie taki pogląd nie znajduje uznania.
Spis gatunków
| Ceratonykus | Alifanov i Barsbold, 2009 |
|---|---|
| C. oculatus | Alifanov i Barsbold, 2009 |
Bibliografia
Agnolin, F.L., Powell, J.E., Novas, F.E. & Kundrát, M. (2012) "New alvarezsaurid (Dinosauria, Theropoda) from uppermost Cretaceous of north-western Patagonia with associated eggs" Cretaceous Research, doi: 10.1016/j.cretres.2011.11.014
Alifanov, V.R. & Barsbold, R. (2009) "Ceratonykus oculatus gen. et sp. nov., a New Dinosaur (?Theropoda, Alvarezsauria) from the Late Cretaceous of Mongolia" Paleontological Journal, 43(1), 94–106.
Alifanov, V.R. & Saveliev, S.V. (2011) "Brain Structure and Neurobiology of Alvarezsaurians (Dinosauria), Exemplified by Ceratonykus oculatus (Parvicursoridae) from the Late Cretaceous of Mongolia" Paleontological Journal, 45(2), 183-190. doi: 10.1134/S0031030111020031
Averianov, A.O. & Lopatin, A.V. (2022). "A re-appraisal of Parvicursor remotus from the Late Cretaceous of Mongolia: implications for the phylogeny and taxonomy of alvarezsaurid theropod dinosaurs." Journal of Systematic Palaeontology. DOI: 10.1080/14772019.2021.2013965
Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2020) "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes" wyd. Princeton University Press.
Mortimer, online: [2]
