Alectrosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | |||
{{DISPLAYTITLE:''Alectrosaurus''}} | {{DISPLAYTITLE:''Alectrosaurus''}} | ||
<small> | <small> | ||
| Linia 11: | Linia 12: | ||
[[Maciej Ziegler]] | [[Maciej Ziegler]] | ||
| + | |||
| + | [[Szymon Jagusztyn]] | ||
| [[Tomasz Skawiński]] | | [[Tomasz Skawiński]] | ||
|} | |} | ||
| Linia 34: | Linia 37: | ||
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | [[Późna kreda]]<small>[[cenoman]]- [[koniak]]</small>-<ref> </ref> | + | | [[Późna kreda]] |
| + | <small> | ||
| + | [[cenoman]]- [[koniak]]</small>-<ref> </ref> | ||
| Linia 57: | Linia 62: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Alectrosaurus'' jest jednym z przedstawicieli [[zaawansowany]]ch [[Tyrannosauroidea|tyranozauroidów]] (do których zaliczają się między innymi ''[[Tarbosaurus]] bataar'' i ''[[Gorgosaurus]] libratus''). Zamieszkiwał dzisiejszą Azję. ''Alectrosaurus'' był ponad dwukrotnie mniejszy od ''[[Tyrannosaurus]] rex'' i był lżej zbudowany niż ''[[Albertosaurus]]'' | + | ''Alectrosaurus'' jest jednym z przedstawicieli [[zaawansowany]]ch [[Tyrannosauroidea|tyranozauroidów]] (do których zaliczają się między innymi ''[[Tarbosaurus]] bataar'' i ''[[Gorgosaurus]] libratus''). Zamieszkiwał dzisiejszą Azję. ''Alectrosaurus'' był ponad dwukrotnie mniejszy od ''[[Tyrannosaurus]] rex'' i był lżej zbudowany niż ''[[Albertosaurus]]''. |
''Alectrosaurus'' został odkryty w [[1923]] podczas jednej z wypraw Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej do Chin dowodzonej przez Roya Chapmana Andrewsa. Został opisany w [[1933]] przez [[Charles Gilmore|Gilmore'a]]. | ''Alectrosaurus'' został odkryty w [[1923]] podczas jednej z wypraw Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej do Chin dowodzonej przez Roya Chapmana Andrewsa. Został opisany w [[1933]] przez [[Charles Gilmore|Gilmore'a]]. | ||
| Linia 67: | Linia 72: | ||
Niestety nie znaleziono wielu szczątków, dlatego alektrozaur nadal pozostaje tajemniczym, ale na pewno interesującym dinozaurem. | Niestety nie znaleziono wielu szczątków, dlatego alektrozaur nadal pozostaje tajemniczym, ale na pewno interesującym dinozaurem. | ||
| − | [[Holotyp]] (AMNH 6554) to 2 pazury dłoni(?), fragment stopki łonowej (czyli rozszerzenia dystalnego końca kości łonowej), kość udowa (647 mm), piszczelowa (732 mm), proksymalna część strzałkowej, skokowa | + | [[Holotyp]] (AMNH 6554) to 2 pazury dłoni(?), fragment stopki łonowej (czyli rozszerzenia dystalnego końca kości łonowej), kość udowa (647 mm), piszczelowa (732 mm), proksymalna część strzałkowej, skokowa piętowa, śródstopia: I , II , III , IV , V, paliczki: I-1 , II-1 , II-2 , III-1 , III-2 , III-3 , IV-1 , IV-2 , IV-3 , IV-4 , pazury stopy: I , II , III , IV. Drugi okaz (AMNH 6386) zawiera paliczek II, kość ramienną, i pazur z pierwszego palca. Natomiast okaz AMNH 6556 składa się z kości czaszki, szczęki i żuchwy. Osobnik mógł być młodociany, aczkolwiek jego powinowactwo z alektrozaurem jest niepewne. |
| − | + | ===Anatomia=== | |
| + | Alektrozaur wyróźniał się na tle innych tyranozauroidów swymi dużymi, zwężającymi się, ostro zakończonymi pazurami, aczkolwiek bardzo długie kości kończyny górnej były smukłe. Kość udowa z małym czwartym krętarzem i piszczelowa były podobnej długości. Kość skokowa również była wydłużona. Te cechy wskazują na to , że alektrozaur mógł być drapieźnikiem pościgowym, mogącym przmierzać duże odległości, aczkolwiek bez bardzo dużego przyspieszenia. Badanie z 2001<ref>Rothschild, B.; Tanke, D.; Ford, T. (2001). „Złamania stresowe teropodów i wyrwania ścięgien jako wskazówka do aktywności”. Życie mezozoicznych kręgowców . Wydawnictwo Uniwersytetu Indiany. s. 331–336.</ref> roku nie odnalazło złamań przeciążeniowych w kościach stopy. | ||
| + | ===Paleokologia=== | ||
| + | Alektrozaur żył na terenie równiny zalewowej, gdzie mógł polować na [[Hadrosauroidea|hadrozauroidy]] np. [[Gilmoreosaurus]], [[Therizinosauria|terizinozaury]] np. [[Erliansaurus]] i [[Titanosauria|tytanozaury]] np. [[Sonidosaurus]]. W tym samym środowisku żył również olbrzymi [[Gigantoraptor]]. | ||
| + | Zobacz: | ||
| + | === Dinozaur w mediach=== | ||
| + | Alektrozaur pojawił się w filmie "Planet Dinosaur" z 2011, gdzie para tych drapieżników atakuje wysiadującego jaja [[Gigantoraptor]]a | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| Linia 88: | Linia 99: | ||
<small>Gilmore, C. W. (1933). Dinosaurian fauna of the Iren Dabasu Formation. Bulletin of the American Museum of Natural History 67:23-78 | <small>Gilmore, C. W. (1933). Dinosaurian fauna of the Iren Dabasu Formation. Bulletin of the American Museum of Natural History 67:23-78 | ||
| + | Rothschild, B.; Tanke, D.; Ford, T. (2001). "Theropod stress fractures and tendon avulsions as a clue to activity". Mesozoic Vertebrate Life. Indiana University Press. pp. 331–336. | ||
| + | |||
| + | Mader, B. J.; Bradley, R. L. (1989). "A redescription and revised diagnosis of the syntypes of the Mongolian tyrannosaur Alectrosaurus olseni". Journal of Vertebrate Paleontology. 9 (1): 41–55. doi:10.1080/02724634.1989.10011737 | ||
| + | |||
| + | Carr, T. D.; Williamson, T. E. (2005). "A reappraisal of tyrannosauroids from Iren Dabasu, Inner Mongolia, People's Republic of China". Journal of Vertebrate Paleontology. 25 (3). | ||
http://archosaur.us/theropoddatabase/Tyrannosauroidea.html#Alectrosaurusolseni | http://archosaur.us/theropoddatabase/Tyrannosauroidea.html#Alectrosaurusolseni | ||
| Linia 102: | Linia 118: | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Koniak]] |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Cenoman]] |
Wersja z 22:22, 23 wrz 2022
| Autor: | Korekta: |
| Paweł Kozek | Tomasz Skawiński |
| Alectrosaurus (alektrozaur) | |
|---|---|
| Długość: | 5-6 m |
| Masa: | 1 t |
| Miejsce występowania: | Chiny - Mongolia Wewnętrzna
(formacja Iren Dabasu) |
| Czas występowania | Późna kreda
|
| Systematyka | Dinosauria |
Prawe stopa Alectrosaurus. Źródło: Gilmore, 1933. | |
Wstęp
Alectrosaurus jest jednym z przedstawicieli zaawansowanych tyranozauroidów (do których zaliczają się między innymi Tarbosaurus bataar i Gorgosaurus libratus). Zamieszkiwał dzisiejszą Azję. Alectrosaurus był ponad dwukrotnie mniejszy od Tyrannosaurus rex i był lżej zbudowany niż Albertosaurus.
Alectrosaurus został odkryty w 1923 podczas jednej z wypraw Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej do Chin dowodzonej przez Roya Chapmana Andrewsa. Został opisany w 1933 przez Gilmore'a.
Etymologia
Alectrosaurus to "odosobniony jaszczur" (gr. alektros + sauros), co odnosi się do odmienności tego teropoda od innych znanych w tym czasie (później okazało się, że przypisywana mu kończyna przednia należała do terizinozauroida). Epitet gatunkowy honoruje odkrywcę - George'a Olsena.
Materiał kopalny
Niestety nie znaleziono wielu szczątków, dlatego alektrozaur nadal pozostaje tajemniczym, ale na pewno interesującym dinozaurem.
Holotyp (AMNH 6554) to 2 pazury dłoni(?), fragment stopki łonowej (czyli rozszerzenia dystalnego końca kości łonowej), kość udowa (647 mm), piszczelowa (732 mm), proksymalna część strzałkowej, skokowa piętowa, śródstopia: I , II , III , IV , V, paliczki: I-1 , II-1 , II-2 , III-1 , III-2 , III-3 , IV-1 , IV-2 , IV-3 , IV-4 , pazury stopy: I , II , III , IV. Drugi okaz (AMNH 6386) zawiera paliczek II, kość ramienną, i pazur z pierwszego palca. Natomiast okaz AMNH 6556 składa się z kości czaszki, szczęki i żuchwy. Osobnik mógł być młodociany, aczkolwiek jego powinowactwo z alektrozaurem jest niepewne.
Anatomia
Alektrozaur wyróźniał się na tle innych tyranozauroidów swymi dużymi, zwężającymi się, ostro zakończonymi pazurami, aczkolwiek bardzo długie kości kończyny górnej były smukłe. Kość udowa z małym czwartym krętarzem i piszczelowa były podobnej długości. Kość skokowa również była wydłużona. Te cechy wskazują na to , że alektrozaur mógł być drapieźnikiem pościgowym, mogącym przmierzać duże odległości, aczkolwiek bez bardzo dużego przyspieszenia. Badanie z 2001[2] roku nie odnalazło złamań przeciążeniowych w kościach stopy.
Paleokologia
Alektrozaur żył na terenie równiny zalewowej, gdzie mógł polować na hadrozauroidy np. Gilmoreosaurus, terizinozaury np. Erliansaurus i tytanozaury np. Sonidosaurus. W tym samym środowisku żył również olbrzymi Gigantoraptor. Zobacz:
Dinozaur w mediach
Alektrozaur pojawił się w filmie "Planet Dinosaur" z 2011, gdzie para tych drapieżników atakuje wysiadującego jaja Gigantoraptora
Spis gatunków
| Alectrosaurus | Gilmore, 1933 | |
|---|---|---|
| A. olseni | Gilmore, 1933 | |
| = Albertosaurus olseni | (Gilmore, 1933) Paul, 1988 | |
| A. periculosus | (Ryabinin, 1930) Young, 1958 | = ?Tarbosaurus periculosus |
Wybrana bibliografia
Gilmore, C. W. (1933). Dinosaurian fauna of the Iren Dabasu Formation. Bulletin of the American Museum of Natural History 67:23-78
Rothschild, B.; Tanke, D.; Ford, T. (2001). "Theropod stress fractures and tendon avulsions as a clue to activity". Mesozoic Vertebrate Life. Indiana University Press. pp. 331–336.
Mader, B. J.; Bradley, R. L. (1989). "A redescription and revised diagnosis of the syntypes of the Mongolian tyrannosaur Alectrosaurus olseni". Journal of Vertebrate Paleontology. 9 (1): 41–55. doi:10.1080/02724634.1989.10011737
Carr, T. D.; Williamson, T. E. (2005). "A reappraisal of tyrannosauroids from Iren Dabasu, Inner Mongolia, People's Republic of China". Journal of Vertebrate Paleontology. 25 (3). http://archosaur.us/theropoddatabase/Tyrannosauroidea.html#Alectrosaurusolseni
