Borogovia: Różnice pomiędzy wersjami
m |
m |
||
| (Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{DISPLAYTITLE:''Borogovia''}} | {{DISPLAYTITLE:''Borogovia''}} | ||
| − | + | {{Opis | |
| − | { | + | |Autor = [[Kamil Kamiński]] |
| − | | Autor | + | |Korekta = [[Michał Siedlecki]] |
| − | + | |nazwa = ''Borogovia'' (borogowia) | |
| − | + | |długość = ok. 2 m | |
| − | + | |wysokość = ok. 60 - 65 cm (w biodrach) | |
| − | | | + | |masa = ok. 18 -20 kg |
| − | | | + | |dieta = mięsożerny/wszystkożerny |
| − | + | |miejsce = [[Mongolia]] - Ajmak Południowogobijski | |
| − | + | <small>(dolna część [[formacja|formacji]] [[Nemegt]])</small> | |
| − | + | |czas = {{Występowanie|70|69}} | |
| − | + | ?ok. 70 [[Ma]]<ref>datowanie U-Pb i spektrometryczne zębów tarbozaurów ze środkowej części formacji Nemegt wykazały, że ich wiek sięga ok. 66, 7, ale nie wiadomo dokładnie na jaką rozpiętość czasową mastrychtu rozciągają się pozostałe skały tej formacji. Podana wartość jest stosunkowo bezpieczna. Tanabe M., Aoki K., Chiba K., Saneyoshi M., Kodaira S., Nishido H., Mainbayar B., Tsogtbaatar K., Ishigaki S. 2023. Apatite U–Pb dating of dinosaur teeth from the Upper Cretaceous Nemegt Formation in the Gobi Desert, Mongolia: Contribution to depositional age constraints. Island Arc 32: e12488.</ref> | |
| − | + | <small>[[późna kreda]] (wczesny mastrycht) </small> | |
| − | + | |systematyka = | |
| − | | ok. 2 m | + | [[Dinosauria]] |
| − | |- | ||
| − | |||
| − | | | ||
| − | | | ||
| − | |||
| − | | [[Mongolia]] | ||
| − | |||
| − | <small>([[formacja]] [[Nemegt]])</small> | ||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | <small>[[późna kreda]] (wczesny | ||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
[[Saurischia]] | [[Saurischia]] | ||
| Linia 43: | Linia 27: | ||
[[Troodontidae]] | [[Troodontidae]] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | Autor: FunkMonk (Michael B. H.) [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Zanabazar.jpg].</ | + | |grafika = Zanabazar_FunkMonk.jpg |
| − | + | |podpis = Rekonstrukcja [[Zanabazar|zanabazara]]. Być może borogowia wyglądała podobnie. Autor: FunkMonk (Michael B. H.) [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Zanabazar.jpg]. | |
| + | |mapa = | ||
| + | <display_points type="terrain" zoom=4> | ||
| + | 43.5° N, 101.0° E~lokalizacja typowa formacji Nemegt | ||
| + | </display_points> | ||
| + | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Borogovia'' to niewielki teropod z rodziny [[troodontyd]]ów | + | ''Borogovia'' to niewielki teropod z rodziny [[troodontyd]]ów żyjący na terenie obecnej Mongolii pod koniec epoki późnej kredy. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| Linia 60: | Linia 46: | ||
''Borogovia'' była średniej wielkości troodontydem, zbliżonym rozmiarami do ''[[Saurornithoides]]''. Cechowała się bardzo smukłym i długim podudziem. Drugi palec stopy miał bardzo krótki paliczek II-2 i prosty pazur. Trzeci palec był znacznie cieńszy i słabszy niż drugi i czwarty. Pazur drugiego palca stopy nie mógł być unoszony tak wysoko, jak u innych troodontydów, i prawdopodobnie pełnił nieco inne funkcje. | ''Borogovia'' była średniej wielkości troodontydem, zbliżonym rozmiarami do ''[[Saurornithoides]]''. Cechowała się bardzo smukłym i długim podudziem. Drugi palec stopy miał bardzo krótki paliczek II-2 i prosty pazur. Trzeci palec był znacznie cieńszy i słabszy niż drugi i czwarty. Pazur drugiego palca stopy nie mógł być unoszony tak wysoko, jak u innych troodontydów, i prawdopodobnie pełnił nieco inne funkcje. | ||
| + | |||
| + | ==Systematyka i historia taksonu== | ||
| + | Początkowo Halszka Osmólska uznała szczątki borogowii, za kolejny okaz innego troodontyda z późnej kredy Mongolii, [[Saurornithoides|zaurornitoida]] (żyjącego kilka milionów lat wcześniej na terenie formacji [[Djadokhta]]) (Osmólska, 1982). Jednak 5 lat później uznała, że okaz ten należał do nowego rodzaju dinozaura. Mortimer (online) zaproponował synonimizacje borogowii z innym troodontydem z formacji Nemegt, [[Zanabazar|zanabazarem]] (znanym ze środkowych i górnych pokładów formacji, w przypadku synonimizacji obowiązującą dla szczątków nazwą rodzajową byłaby ''Borogovia''). Andrea Cau i Daniel Madzia odrzucili jednak propozycję synonimizacji borogowii z zanabazarem jak i z [[Tochisaurus|tochizaurem]], innym troodontydem z Nemegt. Ponadto, charakterystyczny zakrzywiony pazur drugiego palca stopy borogowii został uznany za jej cechę zaawansowaną względem innych troodontidów, a nie jak wcześniej podejrzewano [[plezjomorfia|cechą plezjomorficzną]] (Cau i Madzia, 2021). Analiza filogenetyczna wykazała, że borogowia była blisko spokrewniona z [[Troodontinae|troodontynami]] oraz [[Byronosaurus|byronozaurem]]. | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 73: | Linia 62: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
| + | Cau A, Madzia D (2021). "The phylogenetic affinities and morphological peculiarities of the bird-like dinosaur Borogovia gracilicrus from the Upper Cretaceous of Mongolia". PeerJ. 9: e12640. [[https://doi.org/10.7717/peerj.12640]] | ||
| + | |||
Holtz, T. (2012) ''Dinosaurs'' (suplement) [https://www.geol.umd.edu/~tholtz/dinoappendix/HoltzappendixWinter2011.pdf] | Holtz, T. (2012) ''Dinosaurs'' (suplement) [https://www.geol.umd.edu/~tholtz/dinoappendix/HoltzappendixWinter2011.pdf] | ||
| + | |||
| + | Molina-Pérez, R. & larramedi, A. (2019) "Dinosaur Facts and Figures. The Theropods and Other Dinosauriformes", Princeon Univeristy Press | ||
Mortimer, M. (2008 online) [http://theropoddatabase.com/Troodontidae.htm#Borogoviagracilicrus] | Mortimer, M. (2008 online) [http://theropoddatabase.com/Troodontidae.htm#Borogoviagracilicrus] | ||
| − | Osmólska, H. (1987) "''Borogovia gracilicrus'' gen. et sp. n., a new troodontid dinosaur from the Late Cretaceous of Mongolia", Acta Palaeontologica Polonica 32: 133-150</small> | + | Osmólska, H., (1982), "Hulsanpes perlei n.g.n.sp. (Deinonychosauria, Saurisichia, Dinosauria) from the Upper Cretaceous Barun Goyot Formation of Mongolia", Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Monatshefte 1982(7): 440-448 |
| + | |||
| + | Osmólska, H. (1987) "''Borogovia gracilicrus'' gen. et sp. n., a new troodontid dinosaur from the Late Cretaceous of Mongolia", Acta Palaeontologica Polonica 32: 133-150 | ||
| + | </small> | ||
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
Aktualna wersja na dzień 20:16, 31 sie 2023
| Autor: | Kamil Kamiński |
| Korekta: | Michał Siedlecki |
| Borogovia (borogowia) | |
|---|---|
| Długość | ok. 2 m |
| Wysokość | ok. 60 - 65 cm (w biodrach) |
| Masa | ok. 18 -20 kg |
| Dieta | mięsożerny/wszystkożerny |
| Miejsce | Mongolia - Ajmak Południowogobijski |
| Czas |
?ok. 70 Ma[1] późna kreda (wczesny mastrycht) |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja zanabazara. Być może borogowia wyglądała podobnie. Autor: FunkMonk (Michael B. H.) [1]. | |
| Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Borogovia to niewielki teropod z rodziny troodontydów żyjący na terenie obecnej Mongolii pod koniec epoki późnej kredy.
Etymologia
Nazwa rodzajowa pochodzi od postaci z powieści „Alicja w krainie czarów”. Epitet gatunkowy gracilicrus wywodzi się od łacińskich słów gracilicrus („smukły”) oraz crus („goleń”), w nawiązaniu do delikatnej budowy tylnych kończyn.
Materiał kopalny i budowa
Holotyp (ZPAL MgD-I/174) obejmuje niekompletne kończyny tylne: obie kości goleniowo-nastopkowe (ang. tibiotarsus), dalsze części kości śródstopia, kilka paliczków i dwa pazury tylnych kończyn.
Borogovia była średniej wielkości troodontydem, zbliżonym rozmiarami do Saurornithoides. Cechowała się bardzo smukłym i długim podudziem. Drugi palec stopy miał bardzo krótki paliczek II-2 i prosty pazur. Trzeci palec był znacznie cieńszy i słabszy niż drugi i czwarty. Pazur drugiego palca stopy nie mógł być unoszony tak wysoko, jak u innych troodontydów, i prawdopodobnie pełnił nieco inne funkcje.
Systematyka i historia taksonu
Początkowo Halszka Osmólska uznała szczątki borogowii, za kolejny okaz innego troodontyda z późnej kredy Mongolii, zaurornitoida (żyjącego kilka milionów lat wcześniej na terenie formacji Djadokhta) (Osmólska, 1982). Jednak 5 lat później uznała, że okaz ten należał do nowego rodzaju dinozaura. Mortimer (online) zaproponował synonimizacje borogowii z innym troodontydem z formacji Nemegt, zanabazarem (znanym ze środkowych i górnych pokładów formacji, w przypadku synonimizacji obowiązującą dla szczątków nazwą rodzajową byłaby Borogovia). Andrea Cau i Daniel Madzia odrzucili jednak propozycję synonimizacji borogowii z zanabazarem jak i z tochizaurem, innym troodontydem z Nemegt. Ponadto, charakterystyczny zakrzywiony pazur drugiego palca stopy borogowii został uznany za jej cechę zaawansowaną względem innych troodontidów, a nie jak wcześniej podejrzewano cechą plezjomorficzną (Cau i Madzia, 2021). Analiza filogenetyczna wykazała, że borogowia była blisko spokrewniona z troodontynami oraz byronozaurem.
Spis gatunków
| Borogovia | Osmólska, 1987 |
| B. gracilicrus | Osmólska, 1987 |
Bibliografia
Cau A, Madzia D (2021). "The phylogenetic affinities and morphological peculiarities of the bird-like dinosaur Borogovia gracilicrus from the Upper Cretaceous of Mongolia". PeerJ. 9: e12640. [[2]]
Holtz, T. (2012) Dinosaurs (suplement) [3]
Molina-Pérez, R. & larramedi, A. (2019) "Dinosaur Facts and Figures. The Theropods and Other Dinosauriformes", Princeon Univeristy Press
Mortimer, M. (2008 online) [4]
Osmólska, H., (1982), "Hulsanpes perlei n.g.n.sp. (Deinonychosauria, Saurisichia, Dinosauria) from the Upper Cretaceous Barun Goyot Formation of Mongolia", Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Monatshefte 1982(7): 440-448
Osmólska, H. (1987) "Borogovia gracilicrus gen. et sp. n., a new troodontid dinosaur from the Late Cretaceous of Mongolia", Acta Palaeontologica Polonica 32: 133-150
- ↑ datowanie U-Pb i spektrometryczne zębów tarbozaurów ze środkowej części formacji Nemegt wykazały, że ich wiek sięga ok. 66, 7, ale nie wiadomo dokładnie na jaką rozpiętość czasową mastrychtu rozciągają się pozostałe skały tej formacji. Podana wartość jest stosunkowo bezpieczna. Tanabe M., Aoki K., Chiba K., Saneyoshi M., Kodaira S., Nishido H., Mainbayar B., Tsogtbaatar K., Ishigaki S. 2023. Apatite U–Pb dating of dinosaur teeth from the Upper Cretaceous Nemegt Formation in the Gobi Desert, Mongolia: Contribution to depositional age constraints. Island Arc 32: e12488.
![[1]](http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Zanabazar.jpg){kind=link}