Faxinalipterus

Autor:

Michał Siedlecki

---

Faxinalipterus (faksinalipter)
Dieta	nieznana (owadożerny?)
Miejsce	Brazylia - Rio Grande do Sul (formacja Caturrita)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 220-215 Ma późny trias (noryk)
Systematyka	Archosauria ??Dinosauromorpha/Pterosauromorpha Lagerpetidae
Rekonstrukcja faksinaliptera jako przedstawiciela lagerpetidów. Autor: Maurício S. Garcia.[[1]] [[2]]

Wstęp

Faxinalipterus to rodzaj lagerpetida żyjącego na terenie obecnej Brazylii w połowie epoki późnego triasu. Początkowo był uznawany za jednego z najstarszych pterozaurów.

Etymologia

Nazwa rodzajowa oznacza "skrzydło z Faxinal de Soturno", co odnosi się do miasta, niedaleko którego znaleziono szczątki tego gada. Epitet gatunkowy oznacza "najmniejszy", co odnosi się do niewielkich rozmiarów zwierzęcia.

Materiał kopalny

Holotyp (UFRGS PV0927T) obejmuje lewą kość kruczą bez końca łączącego z mostkiem, przednią część lewej kości ramieniowej, środkowy i tylny fragment prawej kości ramieniowej?, przednie fragmenty lewej kości łokciowej i kości promieniowej, niemal kompletne lewa kość udowa, lewa kość piszczelowa oraz lewa kość strzałkowa, fragmenty prawych kości piszczelowej i kości strzałkowej, prawdopodobnie kilka kości śródstopia i inne niezidentyfikowane fragmenty kości. Został znaleziony podczas wykopalisk w 2002 i 2005 roku na terenie formacji Caturrita.

Niegdyś do faksinaliptera zaliczano również okaz UFRGS PV0769T - większą część lewej kości szczękowej z trzema zębami, lecz Kellner i współpracownicy przenieśli te szczątki do nowego gatunku bazalnego pterozauromorfa - Maehary bonapartei.

Budowa i systematyka

Początkowo uznany był za najstarszego i najbardziej bazalnego z pterozaurów (Bonaparte, Schultz i Soares, 2010) jednakże dość szybko pojawiły się głosy przeciwko takiemu podporządkowaniu tego archozaura, lecz bez propozycji alternatywnej klasyfikacji (Dalla Vecchia, 2013). Obecnie, faksinalipter na podstawie budowy kości kończyn uznawany jest za bazalnego przedstawiciela lagerpetidów.

Faksinalipterus był zapewne podobny do innych lagerpetidów, jednak był od nich mniejszy. Pod względem rozmiarów był porównywalny do wróbla zwyczajnego. W odróżnieniu od reszty swoich pobratymców, nie miał wysoko rozwiniętych adapptacji do biegu i wykonywania skoków.

Spis gatunków

Faxinalipterus	Bonaparte, Schultz i Soares, 2010
F. minimus	Bonaparte, Schultz i Soares, 2010

Bibliografia

Bonaparte, J.F.; Schultz, C.L.; Soares, M.B. (2010), "Pterosauria from the Late Triassic of Southern Brazil", New Aspects of Mesozoic Biodiversity, Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg, pp. 63–71,

Fabio M. Dalla Vecchia (2013). "Triassic pterosaurs". [w]: S.J. Nesbitt; J.B. Desojo; R.B. Irmis (red). Anatomy, phylogeny and palaeobiology of early archosaurs and their kin. pp. 119–155.

Kellner, A.W.A.; Holgado, B.; Grillo, O.; Pretto, F.A.; Kerber, L.; Pinheiro, F.L.; Soares, M.B.; Schultz, C.L.; Lopes, R.T.; Araújo, A.; Müller, R.T. (2022). "Reassessment of Faxinalipterus minimus, a purported Triassic pterosaur from southern Brazil with the description of a new taxon". PeerJ. 10: e13276. [[3]]

Meyer,G. (2023)."The Cursoriality of Triassic Ornithodirans and Their Implications and Inferences for Early Ornithodiran Evolution" Research Square In Press https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-2968436/v2