Shantungosaurus: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m (→‎Spis gatunków)
 
(Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
−
<small>
+
{{DISPLAYTITLE:''Shantungosaurus''}}
−
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
+
{{Opis
−
| Autor:
+
|Autor                 = [[Maciej Ziegler]], [[Jakub Starzyński]]
−
| Korekta:
+
|Korekta                = [[Marcin Szermański]], [[Paweł Konarzewski]]
−
|-
+
|nazwa                  = ''Shantungosaurus'' (szantungozaur)
−
| [[Jakub Starzyński]]
+
|długość                = 16,6 m (?do 18,7 m)
−
[[Maciej Ziegler]]
+
|wysokość              =
−
| [[Marcin Szermański]]
+
|masa                  = ok. 19-23 t (?do 31 t)
−
|}
+
|dieta                  = roślinożerny
−
</small>
+
|miejsce                = [[Chiny]] - Szantung
−
 
+
<small>(grupa [[Wangshi]])</small>
−
----
+
|czas                  = {{Występowanie|77.3|73.5}}
−
 
+
77,3-73,5 [[Ma]] <ref>An, W., Kuang, H.W., Liu, Y.Q., Peng, N., Xu, K.M., Xu, H., Zhang, P., Wang, K.-B., Chen, S.-Q. & Zhang, Y.X. (2016) "Detrital zircon dating and tracing the provenance of dinosaur bone beds from the Late Cretaceous Wangshi Group in Zhucheng, Shandong, East China". Journal of Palaeogeography, 5(1), 72-99. [[doi:10.1016/j.jop.2015.11.002]]</ref>  <br>
−
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left"
+
<small>[[późna kreda]] ([[kampan]])</small>
−
! colspan=2 | ''Shantungosaurus'' (szantungozaur)
+
|systematyka            =
−
|-
+
[[Dinosauria]]
−
! '''Długość''':
 
−
| 15 m (16,6 m)
 
−
 
 
−
|-
 
−
! '''Masa''':
 
−
| 13 t (16 t)
 
−
 
 
−
|-
 
−
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
 
−
| [[Chiny]] – prowincja Szantung i Shaanxi
 
−
 
 
−
<small>(grupa Wangshi; [[formacja Shanyang]]
 
−
 
 
−
i [[formacja Xingezhuang]]</small>
 
−
|-
 
−
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
 
−
| ok. 83-73 Ma
 
−
 
 
−
<small>późna [[kreda]] (wczesny [[kampan]])</small>
 
−
|-
 
−
! '''Systematyka'''
 
−
| [[Dinosauria]]
 
  
 
[[Ornithischia]]
 
[[Ornithischia]]
−
 
−
[[Cerapoda]]
 
  
 
[[Ornithopoda]]
 
[[Ornithopoda]]
Linia 48: Linia 24:
 
[[Hadrosauridae]]  
 
[[Hadrosauridae]]  
  
−
? [[Saurolophinae]]
+
[[Saurolophinae]]
−
|-
 
−
| colspan=2 |[[Plik:Shantungosaurus.jpg|400px|]]
 
−
<small> [http://us.i1.yimg.com/us.yimg.com/i/ligans/dinosaurs/dc_card_shant_big.jpg]</small>
 
−
|}
 
  
 +
[[Edmontosaurini]]
 +
|grafika                = Shantungosaurus_Edyta_Felcyn.PNG
 +
|podpis                = Rekonstrukcja ''Shantungosaurus''. Autorka: [[Edyta Felcyn]]
 +
|mapa                  =
 +
|PorównanieGrupa        =
 +
|PorównanieDługość      =
 +
}}
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
−
Szantungozaur został opisany przez [[Hu]] w [[1973]] na podstawie czaszki znalezionej w osadach grupy Wangshi. Jest jednym z największych znanych hadrozaurydów. Nazwa rodzajowa znaczy "jaszczur z Szantung".
+
Szantungozaur jest jednym z największych albo, co wydaje się bardziej prawdopodobne, nawet największym ze znanych dinozaurów ptasiomiednicznych. Został opisany przez [[Hu]] w [[1973]] roku na podstawie czaszki znalezionej w osadach grupy Wangshi.  
 +
 
 +
==Materiał kopalny==
 +
[[Plik:Laika ac Dino Kingdom 2012 (7882291466).jpg|thumb|Zrekonstruowany szkielet ''Shantungosaurus''. Fot. Laika ac [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Laika_ac_Dino_Kingdom_2012_(7882291466).jpg]]]
 +
Okazem [[holotyp]]owym jest niekompletna tylna część czaszki GMV 1780-1 zawierająca: puszkę mózgową oraz kości powstałe wskutek skostnienia skóry znajdujące się na dachu czaszki (para kości zaoczodołowych i łuskowych)
  
−
==Budowa i materiał kopalny==
+
[[Paratyp]] o numerze katalogowym GMV 1780-2 to niekompletna dysartykułowana czaszka zawierająca: prawą kość przedszczękową, niekompletne kości nosowe, fragmentaryczną lewą i prawą kość szczękową, niekompletną prawą kość jarzmową, obydwie kości zębowe oraz lewa kość kwadratowa.
−
Okazem holotypowym jest czaszka. Odnaleziono także co najmniej pięć niekompletnych szkieletów, kości czaszki, kończyn i kręgi. Jest podobny do amerykańskiego rodzaju ''[[Edmontosaurus]]''.
 
  
−
Ogólnie znaleziono co najmniej 5 osobników ([[Horner]] i in., [[2004]]), a wszystko wskazuje na to, że znanych osobników jest znacznie więcej.
+
Materiał przypisany to wszystkie kości wydobyte ze złóż kostnych ze stanowisk znajdujących się w Kugou, Longgujian, Zangjiazhuang i Zhucheng (Xing i in., 2014).
  
−
==Środowisko życia==
+
==Budowa==
−
Z ''Shantungosaurus'' koegzystowały m.in.: ''[[Tyrannosaurus]] zhuchengensis'' (?= ''[[Zhuchengtyrannus]]'' albo nowy [[gatunek]] tarbozaura).
+
Szantungozaur był to ogromny [[hadrozauryd]] przypominający swojego amerykańskiego kuzyna [[Edmontosaurus|edmontozaura]]. Miał on długą i wąską czaszkę o zakończoną dziobem mierzącą 1,63 m. Nie miał on wydatnego grzebienia na szczycie głowy. Żuchwa była dość głęboka i mieściła wiele drobnych zębów, które tworzyły baterie. Odcinek szyjny kręgosłupa liczył 12 kręgów, grzbietowy 20, krzyżowy 9-10 a ogonowy 84. Wszystkie kręgi miały duże wyrostki kolczyste. Kości kończyn tylnych były mocno zbudowane (Ji i in., 2011).  
  
 
==Pokrewieństwo, systematyka i taksonomia==
 
==Pokrewieństwo, systematyka i taksonomia==
−
Mimo podobnej czaszki, ''[[Edmontosaurus]]'' i ''Shantungosaurus'' niekoniecznie są blisko spokrewnione. Taki wynik miało wprawdzie badanie Weishampela i Hornera ([[1990]]), jednak w drugiej edycji "The Dinosauria" zrezygnowali z kiepsko opisanego szantungozaura w analizie (tak samo wielu innych autorów). Jednym z nielicznych badań (albo wręcz jedynym) uwzględniających szantungozaura jest najbardziej kompletne dotąd badanie filogenezy hadrozaurydów: [[Prieto-Márquez]] ([[2010]]), w którym ''Shantungosaurus'' jest bardziej bazalny do kladu ''[[Edmontosaurus]]''+pozostałe zaurolofiny.
+
Kiedyś uważano, że ''[[Edmontosaurus]]'' i ''Shantungosaurus'' nie musiały być ze sobą być blisko spokrewnione. Taki wynik miało wprawdzie badanie [[David Weishampel|Weishampel]]a i [[Horner]]a ([[1990]]), jednak w drugiej edycji "The Dinosauria" ci sami autorzy (wraz z [[Catherine Forster]]) zrezygnowali z umieszczenia szantungozaura w [[analiza filogenetyczna|analizie]] (tak samo wielu innych autorów). Jednym z nielicznych badań uwzględniających szantungozaura było najbardziej kompletne wówczas badanie [[filogeneza|filogenezy]] [[hadrozauryd]]ów - [[Albert Prieto-Márquez|Prieto-Márquez]] ([[2010]]), w którym ''Shantungosaurus'' jest bardziej [[bazalny]] od [[klad]]u ''[[Edmontosaurus]]''+pozostałe [[zaurolofin]]y. Obecnie uważa się, że ''Shantungosaurus'' jest bliskim kuzynem ''[[Edmontosaurus]]'' i obydwa dinozaury należą do [klad]]u [[Edmontosaurini]] (Xing i in., 2014; Kobayashi i in., 2019; Rozadilla i in., 2022).  
  
−
Prawdopodobnie jego młodszym synonimem jest ''[[Zhuchengosaurus]]'' i być może ''[[Huaxiaosaurus]]''.
+
Ji i in. (2011) uznali, że ''Zhuchengosaurus'',  który miał się różnić od ''Shantungosaurus'' rozmiarami i większa liczbą (10 do 9) kręgów krzyżowych to młodszy synonim omawianego dinozaura. Xing i in. (2014) również sądzą, że ''Zhuchengosaurus'' i ''Huaxiaosaurus'' są nieważnymi taksonami, gdyż różnice w budowie mogły wynikać ze zmienności wewnątrzgatunkowej, a ''Shantungosaurus'' jest jedynym hadrozaurydem z Zhucheng .
 +
 
 +
==Paleośrodowisko==
 +
Według Ji i in. (2011) ''Shantungosaurus'' tworzył stada i zamieszkiwał wzgórza z kwitnącą roślinnością. Klimat był dość ciepły z sezonowo występującymi obfitymi opadami deszczu. Współżył z m.in.: ''[[Zhuchengtyrannus]]'', ''[[Zhuchengceratops]]'' i ''[[Sinoceratops]]''.
 +
 
 +
==Etymologia==
 +
Nazwa rodzajowa nawiązuje do miejsca odnalezienia, czyli prowincji Szantung i oznacza "jaszczur z Szantung". Epitet gatunkowy odnosi się do gigantycznych rozmiarów dinozaura.
  
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
−
! ''[[Shantungosaurus]]''
+
|{{V|''Shantungosaurus''}}
−
| [[Hu]], [[1973]]
+
| {{Kpt|[[Hu]]}}, [[1973]]
 
|-
 
|-
−
| = ''[[Zhuchengosaurus]]''
+
| = ''Zhuchengosaurus''
−
| [[Zhao]], [[Li]], [[Han]], [[Hao]], [[Liu]], [[Li]] i [[Fang]], [[2007]]
+
| {{Kpt|[[Zhao]]}} ?''vide'' {{Kpt|[[Zhao]], [[Li]], [[Han]], [[Hao]], [[Liu]], [[Li]]}} i {{Kpt|[[Fang]]}}, [[2007]]
 
|-
 
|-
−
! ?= ''[[Huaxiaosaurus]]''
+
| = ''Huaxiaosaurus''
−
| ?[[Zhao]] ''vide'' [[Zhao]], [[Wang]] i [[Li]], [[2011]]
+
| {{Kpt|[[Zhao]]}} ?''vide'' {{Kpt|[[Zhao]], [[Wang]]}} i {{Kpt|[[Li]]}}, [[2011]]
 
|-
 
|-
−
! ''S. giganteus''
+
|{{V| ''S. giganteus''}}
−
| [[Hu]], [[1973]]
+
| {{Kpt|[[Hu]]}}, [[1973]]
 
|-
 
|-
−
| = ''Z. maximus''
+
| = ''Zhuchengosaurus maximus''
−
| [[Zhao]], [[Li]], [[Han]], [[Hao]], [[Liu]], [[Li]] i [[Fang]], [[2007]]
+
| {{Kpt|[[Zhao]]}} ?''vide'' {{Kpt|[[Zhao]], [[Li]], [[Han]], [[Hao]], [[Liu]], [[Li]]}} i {{Kpt|[[Fang]]}}, [[2007]]
 
|-
 
|-
−
! ?= ''H. aigahtens''
+
| = ''Huaxiaosaurus aigahtens''
−
| ?[[Zhao]] ''vide'' [[Zhao]], [[Wang]] i [[Li]], [[2011]]
+
| {{Kpt|[[Zhao]]}} ?''vide'' {{Kpt|[[Zhao]], [[Wang]]}} i {{Kpt|[[Li]]}}, [[2011]]
 
|}
 
|}
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
−
<small>
+
<small>Glut, D.F. (1997) "Dinosaurs: The Encyclopedia" wyd. McFarland & Company
 +
 
 +
Hone, D.W.E., Wang, K., Sullivan, C., Zhao, X., Chen, S., Li, D., Ji, S., Ji, Q. & Xu, X. (2011) "A new, large tyrannosaurine theropod from the Upper Cretaceous of China" Cretaceous Research, 32(4), 495-503 [[doi:10.1016/j.cretres.2011.03.005]]
 +
 
 
Horner, J.R., Weishampel, D.B. & Forster, C.A. (2004) "Hadrosauridae" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 438–463.
 
Horner, J.R., Weishampel, D.B. & Forster, C.A. (2004) "Hadrosauridae" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 438–463.
  
−
Prieto-Márquez, A. (2010) "Global phylogeny of hadrosauridae (Dinosauria: Ornithopoda) using parsimony and Bayesian methods" Zoological Journal of the Linnean Society, 2010, 159, 435–502. doi: 10.1111/j.1096-3642.2009.00617.x
+
Hu C.C. (1973). "[A new hadrosaur from the Cretaceous of Chucheng, Shantung]". Acta Geologica Sinica 1973(2):179-206
 +
 
 +
Ji, Y., Wang, X., Liu, Y. & Ji, Q. (2011) "Systematics, behavior and living environment of ''Shantungosaurus giganteus'' (Dinosauria: Hadrosauridae)" Acta Geologica Sinica (English Edition), 85(1): 58-65. [[doi:10.1111/j.1755-6724.2011.00378.x]]
 +
 
 +
Kobayashi, Y., Nishimura, T., Takasaki, R., Chiba, K., Fiorillo, A.R., Tanaka,K., Chinzorig, T., Sato, T. & Sakurai, K.  (2019). "A New Hadrosaurine (Dinosauria: Hadrosauridae) from the Marine Deposits of the Late Cretaceous Hakobuchi Formation, Yezo Group, Japan". Scientific Reports. 9 (1): 1–14. [[doi:10.1038/s41598-019-48607-1]].
 +
 
 +
Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford
 +
 
 +
Prieto-Márquez, A. (2010) "Global phylogeny of hadrosauridae (Dinosauria: Ornithopoda) using parsimony and Bayesian methods" Zoological Journal of the Linnean Society, 2010, 159, 435–502. [[doi:10.1111/j.1096-3642.2009.00617.x]]
 +
 
 +
Rozadilla, S., Brissón-Egli, F., Agnolín, L.F., Aranciaga-Rolando, A.M., Novas, F.E. (2022). "A new hadrosaurid (Dinosauria: Ornithischia) from the Late Cretaceous of northern Patagonia and the radiation of South American hadrosaurids". Journal of Systematic Palaeontology. [[doi:10.1080/14772019.2021.2020917]]
  
 
Weishampel, D. B. & Horner, J. R. (1990) "Hadrosauridae" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley: University of California Press, 534–561.
 
Weishampel, D. B. & Horner, J. R. (1990) "Hadrosauridae" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley: University of California Press, 534–561.
  
−
Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford
+
Xing, H., Zhao, X., Wang, K., Li, D., Chen, S., Mallon, J. C., ... & Xu, X. (2014). "Comparative osteology and phylogenetic relationship of ''Edmontosaurus'' and ''Shantungosaurus'' (Dinosauria: Hadrosauridae) from the Upper Cretaceous of North America and East Asia". Acta Geologica Sinica, 88(6), 1801-1840. [https://www.researchgate.net/profile/Hai-Xing/publication/270912185_Comparative_Osteology_and_Phylogenetic_Relationship_of_Edmontosaurus_and_Shantungosaurus_Dinosauria_Hadrosauridae_from_the_Upper_Cretaceous_of_North_America_and_East_Asia/links/5af12922aca272bf42557ce3/Comparative-Osteology-and-Phylogenetic-Relationship-of-Edmontosaurus-and-Shantungosaurus-Dinosauria-Hadrosauridae-from-the-Upper-Cretaceous-of-North-America-and-East-Asia.pdf]
 +
 
 +
Xu, X., Wang, K., Zhao, X. & Li, D. (2010a). "First ceratopsid dinosaur from China and its biogeographical implications" Chinese Science Bulletin, 55, 1631–1635. doi:10.1007/s11434-009-3614-5.
 +
 
 +
Xu, X., Wang, K., Zhao, X., Sullivan, C. & Chen, S. (2010b) "A New Leptoceratopsid (Ornithischia: Ceratopsia) from the Upper Cretaceous of Shandong, China and Its Implications for Neoceratopsian Evolution" PLoS ONE 5(11): e13835. doi:10.1371/journal.pone.0013835
 +
 
 +
Zhao, X., Li, D., Han, G., Hao, H., Liu, F., Li, L. & Fang, X. (2007) "''Zhuchengosaurus'' maximus from Shandong Province" Acta Geoscientia Sinica, 28(2), 111–122. doi:10.1007/s10114-005-0808-x
 +
 
 +
Zhao X., Wang K. & Li D. (2011). "''Huaxiaosaurus aigahtens''" Geological Bulletin of China, 30 (11), 1671-1688.
  
 
http://en.wikipedia.org/wiki/Shantungosaurus
 
http://en.wikipedia.org/wiki/Shantungosaurus
−
</small>
+
 
 +
http://wiedza.newsweek.pl/kraina-smokow,81352,1,1.html
 +
 
 +
http://www.dinodata.info/index.php?option=com_content&task=view&id=7456&Itemid=67
 +
 
 +
http://www.dinodata.info/index.php?option=com_content&task=view&id=2724&Itemid=75
 +
 
 +
<references/></small>
  
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
 
[[Kategoria:Dinosauria]]

Aktualna wersja na dzień 21:51, 19 sty 2024

Autor: Maciej Ziegler, Jakub Starzyński
Korekta: Marcin Szermański, Paweł Konarzewski

Shantungosaurus (szantungozaur)
Długość 16,6 m (?do 18,7 m)
Masa ok. 19-23 t (?do 31 t)
Dieta roślinożerny
Miejsce Chiny - Szantung

(grupa Wangshi)

Czas
252 201 145
66

77,3-73,5 Ma [1]
późna kreda (kampan)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Ornithopoda

Iguanodontia

Hadrosauridae

Saurolophinae

Edmontosaurini

Shantungosaurus Edyta Felcyn.PNG
Rekonstrukcja Shantungosaurus. Autorka: Edyta Felcyn

Wstęp

Szantungozaur jest jednym z największych albo, co wydaje się bardziej prawdopodobne, nawet największym ze znanych dinozaurów ptasiomiednicznych. Został opisany przez Hu w 1973 roku na podstawie czaszki znalezionej w osadach grupy Wangshi.

Materiał kopalny

Zrekonstruowany szkielet Shantungosaurus. Fot. Laika ac [1]

Okazem holotypowym jest niekompletna tylna część czaszki GMV 1780-1 zawierająca: puszkę mózgową oraz kości powstałe wskutek skostnienia skóry znajdujące się na dachu czaszki (para kości zaoczodołowych i łuskowych)

Paratyp o numerze katalogowym GMV 1780-2 to niekompletna dysartykułowana czaszka zawierająca: prawą kość przedszczękową, niekompletne kości nosowe, fragmentaryczną lewą i prawą kość szczękową, niekompletną prawą kość jarzmową, obydwie kości zębowe oraz lewa kość kwadratowa.

Materiał przypisany to wszystkie kości wydobyte ze złóż kostnych ze stanowisk znajdujących się w Kugou, Longgujian, Zangjiazhuang i Zhucheng (Xing i in., 2014).

Budowa

Szantungozaur był to ogromny hadrozauryd przypominający swojego amerykańskiego kuzyna edmontozaura. Miał on długą i wąską czaszkę o zakończoną dziobem mierzącą 1,63 m. Nie miał on wydatnego grzebienia na szczycie głowy. Żuchwa była dość głęboka i mieściła wiele drobnych zębów, które tworzyły baterie. Odcinek szyjny kręgosłupa liczył 12 kręgów, grzbietowy 20, krzyżowy 9-10 a ogonowy 84. Wszystkie kręgi miały duże wyrostki kolczyste. Kości kończyn tylnych były mocno zbudowane (Ji i in., 2011).

Pokrewieństwo, systematyka i taksonomia

Kiedyś uważano, że Edmontosaurus i Shantungosaurus nie musiały być ze sobą być blisko spokrewnione. Taki wynik miało wprawdzie badanie Weishampela i Hornera (1990), jednak w drugiej edycji "The Dinosauria" ci sami autorzy (wraz z Catherine Forster) zrezygnowali z umieszczenia szantungozaura w analizie (tak samo wielu innych autorów). Jednym z nielicznych badań uwzględniających szantungozaura było najbardziej kompletne wówczas badanie filogenezy hadrozaurydów - Prieto-Márquez (2010), w którym Shantungosaurus jest bardziej bazalny od kladu Edmontosaurus+pozostałe zaurolofiny. Obecnie uważa się, że Shantungosaurus jest bliskim kuzynem Edmontosaurus i obydwa dinozaury należą do [klad]]u Edmontosaurini (Xing i in., 2014; Kobayashi i in., 2019; Rozadilla i in., 2022).

Ji i in. (2011) uznali, że Zhuchengosaurus, który miał się różnić od Shantungosaurus rozmiarami i większa liczbą (10 do 9) kręgów krzyżowych to młodszy synonim omawianego dinozaura. Xing i in. (2014) również sądzą, że Zhuchengosaurus i Huaxiaosaurus są nieważnymi taksonami, gdyż różnice w budowie mogły wynikać ze zmienności wewnątrzgatunkowej, a Shantungosaurus jest jedynym hadrozaurydem z Zhucheng .

Paleośrodowisko

Według Ji i in. (2011) Shantungosaurus tworzył stada i zamieszkiwał wzgórza z kwitnącą roślinnością. Klimat był dość ciepły z sezonowo występującymi obfitymi opadami deszczu. Współżył z m.in.: Zhuchengtyrannus, Zhuchengceratops i Sinoceratops.

Etymologia

Nazwa rodzajowa nawiązuje do miejsca odnalezienia, czyli prowincji Szantung i oznacza "jaszczur z Szantung". Epitet gatunkowy odnosi się do gigantycznych rozmiarów dinozaura.

Spis gatunków

Shantungosaurus Hu, 1973
= Zhuchengosaurus Zhao ?vide Zhao, Li, Han, Hao, Liu, Li i Fang, 2007
= Huaxiaosaurus Zhao ?vide Zhao, Wang i Li, 2011
S. giganteus Hu, 1973
= Zhuchengosaurus maximus Zhao ?vide Zhao, Li, Han, Hao, Liu, Li i Fang, 2007
= Huaxiaosaurus aigahtens Zhao ?vide Zhao, Wang i Li, 2011

Bibliografia

Glut, D.F. (1997) "Dinosaurs: The Encyclopedia" wyd. McFarland & Company

Hone, D.W.E., Wang, K., Sullivan, C., Zhao, X., Chen, S., Li, D., Ji, S., Ji, Q. & Xu, X. (2011) "A new, large tyrannosaurine theropod from the Upper Cretaceous of China" Cretaceous Research, 32(4), 495-503 doi:10.1016/j.cretres.2011.03.005

Horner, J.R., Weishampel, D.B. & Forster, C.A. (2004) "Hadrosauridae" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 438–463.

Hu C.C. (1973). "[A new hadrosaur from the Cretaceous of Chucheng, Shantung]". Acta Geologica Sinica 1973(2):179-206

Ji, Y., Wang, X., Liu, Y. & Ji, Q. (2011) "Systematics, behavior and living environment of Shantungosaurus giganteus (Dinosauria: Hadrosauridae)" Acta Geologica Sinica (English Edition), 85(1): 58-65. doi:10.1111/j.1755-6724.2011.00378.x

Kobayashi, Y., Nishimura, T., Takasaki, R., Chiba, K., Fiorillo, A.R., Tanaka,K., Chinzorig, T., Sato, T. & Sakurai, K. (2019). "A New Hadrosaurine (Dinosauria: Hadrosauridae) from the Marine Deposits of the Late Cretaceous Hakobuchi Formation, Yezo Group, Japan". Scientific Reports. 9 (1): 1–14. doi:10.1038/s41598-019-48607-1.

Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford

Prieto-Márquez, A. (2010) "Global phylogeny of hadrosauridae (Dinosauria: Ornithopoda) using parsimony and Bayesian methods" Zoological Journal of the Linnean Society, 2010, 159, 435–502. doi:10.1111/j.1096-3642.2009.00617.x

Rozadilla, S., Brissón-Egli, F., Agnolín, L.F., Aranciaga-Rolando, A.M., Novas, F.E. (2022). "A new hadrosaurid (Dinosauria: Ornithischia) from the Late Cretaceous of northern Patagonia and the radiation of South American hadrosaurids". Journal of Systematic Palaeontology. doi:10.1080/14772019.2021.2020917

Weishampel, D. B. & Horner, J. R. (1990) "Hadrosauridae" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley: University of California Press, 534–561.

Xing, H., Zhao, X., Wang, K., Li, D., Chen, S., Mallon, J. C., ... & Xu, X. (2014). "Comparative osteology and phylogenetic relationship of Edmontosaurus and Shantungosaurus (Dinosauria: Hadrosauridae) from the Upper Cretaceous of North America and East Asia". Acta Geologica Sinica, 88(6), 1801-1840. [2]

Xu, X., Wang, K., Zhao, X. & Li, D. (2010a). "First ceratopsid dinosaur from China and its biogeographical implications" Chinese Science Bulletin, 55, 1631–1635. doi:10.1007/s11434-009-3614-5.

Xu, X., Wang, K., Zhao, X., Sullivan, C. & Chen, S. (2010b) "A New Leptoceratopsid (Ornithischia: Ceratopsia) from the Upper Cretaceous of Shandong, China and Its Implications for Neoceratopsian Evolution" PLoS ONE 5(11): e13835. doi:10.1371/journal.pone.0013835

Zhao, X., Li, D., Han, G., Hao, H., Liu, F., Li, L. & Fang, X. (2007) "Zhuchengosaurus maximus from Shandong Province" Acta Geoscientia Sinica, 28(2), 111–122. doi:10.1007/s10114-005-0808-x

Zhao X., Wang K. & Li D. (2011). "Huaxiaosaurus aigahtens" Geological Bulletin of China, 30 (11), 1671-1688.

http://en.wikipedia.org/wiki/Shantungosaurus

http://wiedza.newsweek.pl/kraina-smokow,81352,1,1.html

http://www.dinodata.info/index.php?option=com_content&task=view&id=7456&Itemid=67

http://www.dinodata.info/index.php?option=com_content&task=view&id=2724&Itemid=75

  1. ↑ An, W., Kuang, H.W., Liu, Y.Q., Peng, N., Xu, K.M., Xu, H., Zhang, P., Wang, K.-B., Chen, S.-Q. & Zhang, Y.X. (2016) "Detrital zircon dating and tracing the provenance of dinosaur bone beds from the Late Cretaceous Wangshi Group in Zhucheng, Shandong, East China". Journal of Palaeogeography, 5(1), 72-99. doi:10.1016/j.jop.2015.11.002
Źródło: „https://encyklopedia.dinozaury.com/index.php?title=Shantungosaurus&oldid=31130”