Maip: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Bibliografia) |
m (→Materiał kopalny) |
||
| (Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{DISPLAYTITLE:''Maip''}} | {{DISPLAYTITLE:''Maip''}} | ||
| − | + | {{Opis | |
| − | { | + | |Autor = [[Szymon Jagusztyn]], [[Paweł Konarzewski]] |
| − | | Autor | + | |Korekta = |
| − | [[Szymon Jagusztyn]] | + | |nazwa = ''Maip'' |
| − | | | + | |długość = 9-10 m |
| − | + | |wysokość = | |
| − | + | |masa = | |
| − | + | |dieta = mięsożerny | |
| − | + | |miejsce = [[Argentyna]] - Santa Cruz | |
| − | + | <small>([[formacja]] [[Chorrillo]])</small> | |
| − | + | |czas = {{Występowanie|70|69}} | |
| − | + | ok. 70 [[Ma]]<br> | |
| − | | 9-10 m | ||
| − | | | ||
| − | |||
| − | | [[Argentyna]] - Santa Cruz | ||
| − | <small>([[formacja]] [[Chorrillo]])</small> | ||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<small>[[późna kreda]] ([[mastrycht]])</small> | <small>[[późna kreda]] ([[mastrycht]])</small> | ||
| − | | | + | |systematyka = |
| − | + | [[Dinosauria]] | |
| − | |||
[[Saurischia]] | [[Saurischia]] | ||
| Linia 37: | Linia 27: | ||
[[Megaraptoridae]] | [[Megaraptoridae]] | ||
| − | | | + | |grafika = Maip macrothorax.png |
| − | | | + | |podpis = A. Holotyp ''Maip''. B. Rekonstrukcja jamy piersiowej na poziomie kręgu D6. C. Pierwotne rozmieszczenie kości. Źródło: Aranciaga Rolando i in., 2022 [https://www.nature.com/articles/s41598-022-09272-z] |
| − | + | |PorównanieGrupa = | |
| − | | | + | |PorównanieDługość = |
| − | + | |mapa = | |
| − | | | ||
| − | | | ||
<display_points type="terrain" zoom=3> | <display_points type="terrain" zoom=3> | ||
-49.9, -72.5~formacja [[Chorrillo]], prowincja Santa Cruz, [[Argentyna]] | -49.9, -72.5~formacja [[Chorrillo]], prowincja Santa Cruz, [[Argentyna]] | ||
</display_points> | </display_points> | ||
| − | + | }} | |
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Maip'' to [[rodzaj]] największego znanego przedstawiciela [[Megaraptoridae]] żyjącego na terenach Argentyny w [[późna kreda|późnej kredzie]]. Jest najbardziej kompletnym megaraptorydem pochodzącym z [[mastrycht]]u. Został odnaleziony na patagońskiej farmie w 2019 roku w formacji Chorrillo. Na tych obszarach oprócz ''Maip'' odkryto szczątki należące do ''[[Nullotitan]]'', ''[[Isasicursor]]'', [[ankylozauryd]]ów, [[euiguanodont]]ów, [[hadrozauryd]]ów, [[noazauryd]]ów, [[unenlagid]]ów, ryb, płazów, gadów, ssaków i ślimaków (Rozadilla i in., 2019). | + | ''Maip'' to [[rodzaj]] prawdopodobnie największego znanego przedstawiciela [[Megaraptoridae]] żyjącego na terenach Argentyny w [[późna kreda|późnej kredzie]]. Jest najbardziej kompletnym megaraptorydem pochodzącym z [[mastrycht]]u. Został odnaleziony na patagońskiej farmie w 2019 roku w formacji Chorrillo. Na tych obszarach oprócz ''Maip'' odkryto szczątki należące do ''[[Nullotitan]]'', ''[[Isasicursor]]'', [[ankylozauryd]]ów, [[euiguanodont]]ów, [[hadrozauryd]]ów, [[noazauryd]]ów, [[unenlagid]]ów, ryb, płazów, gadów, ssaków i ślimaków (Rozadilla i in., 2019). |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| − | [[Plik:Maip | + | [[Plik:Maip holotype.jpg|thumb|[[Holotyp]] ''Maip''. Fot. Eight heads serpent [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Maip_holotype.jpg].]] |
| − | [[Holotyp]] MPM 21545 | + | [[Holotyp]] o numerze MPM 21545 to: drugi kręg szyjny (''axis''), 8 kręgów grzbietowych i 2 ogonowe, lewa kość krucza i fragmenty łopatki, 3 żebra szyjne, 5 żeber, gastralia, 2 kość śródstopia i częściowa prawa kość łonowa. Część z tych kości należących do [[holotyp]]u zostały opisane w 2019 roku przez Novasa i in. |
| + | |||
| + | W formacji Chorrillo odnaleziono również zęby i inne kości być może należące do ''Maip'' lub innych megaraptorydów (Aranciaga Rolando i in., 2022). | ||
| − | + | ==Budowa== | |
| + | Długość teropoda szacuje się na 9-10 m. Osiągnięcie dużych rozmiarów megaraptorydów umożliwiło wymarcie [[karcharodontozauryd]]ów jako drapieżników szczytowych w Ameryce Południowej. ''Maip'' wyróżniał się od innych megaraptorydów budową kości krukowatej, kręgów oraz żeber. Na nich prawdopodobnie znajdowały się ślady prążków i bruzd, stanowiący przyczepy więzadeł kręgowo-żebrowych, co umożliwiało zwierzęciu jedno z najbardziej wydajnych sposobów oddychania podobnych jak u współczesnych ptaków. Być może była to cecha bardziej rozpowszechniona u tetanurów, gdyż bardzo rzadko zapisuje się w materiale kopalnym. | ||
| − | == | + | ==Systematyka== |
| − | + | ''Maip'' jest jednym z najbardziej zaawansowanych [[megaraptoryd]]ów najbliżej spokrewniony z ''[[Orkoraptor]]'', ''[[Tratayenia]]'' i ''[[Aerosteon]]'' (Aranciaga Rolando i in., 2022). | |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Maip'' oznacza złą istotę wędrującą po Andach z wierzeń Tehuelche, miejscowych Indian. Epitet gatunkowy ''macrothorax'' to połączenie greckiego | + | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Maip'' oznacza złą istotę wędrującą po Andach z wierzeń Tehuelche, miejscowych Indian. Epitet gatunkowy ''macrothorax'' to połączenie greckiego ''makrós'' (duży) łacińskiego ''thorax'' (klatka piersiowa) słowa, nawiązuje do dużej jamy piersiowej. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| − | + | |{{V|''Maip''}} | |
| − | | {{Kpt|[[Alexis M. Aranciaga Rolando|Aranciaga Rolando]]}}, {{Kpt|[[Matias J. Motta|Motta]]}}, {{Kpt|[[Federico L. Agnolín| Agnolín]]}}, {{Kpt|[[Makoto Manabe|Manabe]]}}, {{Kpt|[[Takanobu Tsuihiji|Tsuihiji]]}} | + | | {{Kpt|[[Alexis M. Aranciaga Rolando|Aranciaga Rolando]]}}, {{Kpt|[[Matias J. Motta|Motta]]}}, {{Kpt|[[Federico L. Agnolín| Agnolín]]}}, {{Kpt|[[Makoto Manabe|Manabe]]}}, {{Kpt|[[Takanobu Tsuihiji|Tsuihiji]]}} i {{Kpt|[[Fernando E. Novas|Novas]]}}, [[2022]] |
|- | |- | ||
| − | + | |{{V|''M. macrothorax''}} | |
| − | | {{Kpt|Aranciaga Rolando}}, {{Kpt|Motta}}, {{Kpt|Agnolín}}, {{Kpt|Manabe}}, {{Kpt|Tsuihiji}} | + | | {{Kpt|Aranciaga Rolando}}, {{Kpt|Motta}}, {{Kpt|Agnolín}}, {{Kpt|Manabe}}, {{Kpt|Tsuihiji}} i {{Kpt|Novas}}, 2022 |
|} | |} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
| − | Aranciaga Rolando, A. M., Motta, M. J., Agnolín, F. L., Manabe, M., Tsuihiji, T., & Novas, F. E. (2022). A large Megaraptoridae (Theropoda: Coelurosauria) from Upper Cretaceous (Maastrichtian) of Patagonia, Argentina. Scientific reports, 12(1), 1-29. [[doi: 10.1038/s41598-022-09272-z]] | + | Aranciaga Rolando, A. M., Motta, M. J., Agnolín, F. L., Manabe, M., Tsuihiji, T., & Novas, F. E. (2022). "A large Megaraptoridae (Theropoda: Coelurosauria) from Upper Cretaceous (Maastrichtian) of Patagonia, Argentina". Scientific reports, 12(1), 1-29. [[doi: 10.1038/s41598-022-09272-z]] |
| − | Novas, F., Agnolin, F., Rozadilla, S., Aranciaga-Rolando, A. M., Brisson-Egli, F., Motta, M. J., et. al (2019). Paleontological discoveries in the Chorrillo Formation (upper Campanian-lower Maastrichtian, Upper Cretaceous), Santa Cruz Province, Patagonia, Argentina. Revista del Museo Argentino de Ciencias Naturales, 21(2), 217-293. [[doi: 10.22179/REVMACN.21.655]] | + | Novas, F., Agnolin, F., Rozadilla, S., Aranciaga-Rolando, A. M., Brisson-Egli, F., Motta, M. J., et. al (2019)." Paleontological discoveries in the Chorrillo Formation (upper Campanian-lower Maastrichtian, Upper Cretaceous), Santa Cruz Province, Patagonia, Argentina". Revista del Museo Argentino de Ciencias Naturales, 21(2), 217-293. [[doi: 10.22179/REVMACN.21.655]] |
| − | Rozadilla, S., Agnolín, F., Manabe, M., Tsuihiji, T., & Novas, F. E. (2021). Ornithischian remains from the Chorrillo Formation (Upper Cretaceous), southern Patagonia, Argentina, and their implications on ornithischian paleobiogeography in the Southern Hemisphere. Cretaceous Research, 125, 104881. [[doi: 10.1016/j.cretres.2021.104881]] | + | Rozadilla, S., Agnolín, F., Manabe, M., Tsuihiji, T., & Novas, F. E. (2021). "Ornithischian remains from the Chorrillo Formation (Upper Cretaceous), southern Patagonia, Argentina, and their implications on ornithischian paleobiogeography in the Southern Hemisphere". Cretaceous Research, 125, 104881. [[doi: 10.1016/j.cretres.2021.104881]] |
</small> | </small> | ||
| Linia 86: | Linia 77: | ||
[[Kategoria:Theropoda]] | [[Kategoria:Theropoda]] | ||
[[Kategoria:Tetanurae]] | [[Kategoria:Tetanurae]] | ||
| + | [[Kategoria:Coelurosauria]] | ||
[[Kategoria:Megaraptora]] | [[Kategoria:Megaraptora]] | ||
[[Kategoria:Ameryka Południowa]] | [[Kategoria:Ameryka Południowa]] | ||
Aktualna wersja na dzień 14:26, 20 maj 2024
| Autor: | Szymon Jagusztyn, Paweł Konarzewski |
| Maip | |
|---|---|
| Długość | 9-10 m |
| Dieta | mięsożerny |
| Miejsce | Argentyna - Santa Cruz |
| Czas |
ok. 70 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 A. Holotyp Maip. B. Rekonstrukcja jamy piersiowej na poziomie kręgu D6. C. Pierwotne rozmieszczenie kości. Źródło: Aranciaga Rolando i in., 2022 [2] | |
| Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Maip to rodzaj prawdopodobnie największego znanego przedstawiciela Megaraptoridae żyjącego na terenach Argentyny w późnej kredzie. Jest najbardziej kompletnym megaraptorydem pochodzącym z mastrychtu. Został odnaleziony na patagońskiej farmie w 2019 roku w formacji Chorrillo. Na tych obszarach oprócz Maip odkryto szczątki należące do Nullotitan, Isasicursor, ankylozaurydów, euiguanodontów, hadrozaurydów, noazaurydów, unenlagidów, ryb, płazów, gadów, ssaków i ślimaków (Rozadilla i in., 2019).
Materiał kopalny
Holotyp o numerze MPM 21545 to: drugi kręg szyjny (axis), 8 kręgów grzbietowych i 2 ogonowe, lewa kość krucza i fragmenty łopatki, 3 żebra szyjne, 5 żeber, gastralia, 2 kość śródstopia i częściowa prawa kość łonowa. Część z tych kości należących do holotypu zostały opisane w 2019 roku przez Novasa i in.
W formacji Chorrillo odnaleziono również zęby i inne kości być może należące do Maip lub innych megaraptorydów (Aranciaga Rolando i in., 2022).
Budowa
Długość teropoda szacuje się na 9-10 m. Osiągnięcie dużych rozmiarów megaraptorydów umożliwiło wymarcie karcharodontozaurydów jako drapieżników szczytowych w Ameryce Południowej. Maip wyróżniał się od innych megaraptorydów budową kości krukowatej, kręgów oraz żeber. Na nich prawdopodobnie znajdowały się ślady prążków i bruzd, stanowiący przyczepy więzadeł kręgowo-żebrowych, co umożliwiało zwierzęciu jedno z najbardziej wydajnych sposobów oddychania podobnych jak u współczesnych ptaków. Być może była to cecha bardziej rozpowszechniona u tetanurów, gdyż bardzo rzadko zapisuje się w materiale kopalnym.
Systematyka
Maip jest jednym z najbardziej zaawansowanych megaraptorydów najbliżej spokrewniony z Orkoraptor, Tratayenia i Aerosteon (Aranciaga Rolando i in., 2022).
Etymologia
Nazwa rodzajowa Maip oznacza złą istotę wędrującą po Andach z wierzeń Tehuelche, miejscowych Indian. Epitet gatunkowy macrothorax to połączenie greckiego makrós (duży) łacińskiego thorax (klatka piersiowa) słowa, nawiązuje do dużej jamy piersiowej.
Spis gatunków
| Maip | Aranciaga Rolando, Motta, Agnolín, Manabe, Tsuihiji i Novas, 2022 |
| M. macrothorax | Aranciaga Rolando, Motta, Agnolín, Manabe, Tsuihiji i Novas, 2022 |
Bibliografia
Aranciaga Rolando, A. M., Motta, M. J., Agnolín, F. L., Manabe, M., Tsuihiji, T., & Novas, F. E. (2022). "A large Megaraptoridae (Theropoda: Coelurosauria) from Upper Cretaceous (Maastrichtian) of Patagonia, Argentina". Scientific reports, 12(1), 1-29. doi: 10.1038/s41598-022-09272-z
Novas, F., Agnolin, F., Rozadilla, S., Aranciaga-Rolando, A. M., Brisson-Egli, F., Motta, M. J., et. al (2019)." Paleontological discoveries in the Chorrillo Formation (upper Campanian-lower Maastrichtian, Upper Cretaceous), Santa Cruz Province, Patagonia, Argentina". Revista del Museo Argentino de Ciencias Naturales, 21(2), 217-293. doi: 10.22179/REVMACN.21.655
Rozadilla, S., Agnolín, F., Manabe, M., Tsuihiji, T., & Novas, F. E. (2021). "Ornithischian remains from the Chorrillo Formation (Upper Cretaceous), southern Patagonia, Argentina, and their implications on ornithischian paleobiogeography in the Southern Hemisphere". Cretaceous Research, 125, 104881. doi: 10.1016/j.cretres.2021.104881
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Maip_holotype.jpg){kind=link}