Fona: Różnice pomiędzy wersjami
m |
m |
||
| Linia 37: | Linia 37: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
''Fona'' to rodzaj niewielkiego [[Ornithischia|dinozaura ptasiomiednicznego]] żyjącego na terenie zachodnich Stanów Zjednoczonych na początku epoki późnej kredy. | ''Fona'' to rodzaj niewielkiego [[Ornithischia|dinozaura ptasiomiednicznego]] żyjącego na terenie zachodnich Stanów Zjednoczonych na początku epoki późnej kredy. | ||
| + | |||
| + | ==Etymologia== | ||
| + | Nazwa rodzajowa pochodzi z języka Finoʼ CHamoru i oznacza "pochodzenie". Jest to też imię bogini tego ludu (pierwszej wodzowej tego plemienia), z której ciała po utracie swego ukochanego brata (z którego części ciała stworzyła wszechświat) - pierwszego wodza plemenia, które uległo skamienieniu, powstali pierwsi ludzie. Podobna sytuacja mogła wystąpić u znalezionych skamieniałości tego dinozaura (zobacz dalszą część opisu). Epitet gatunkowy upamiętnia Lisę Herzog (odkrywczynię stanowiska Mini Troll, będącego najbardziej spektakularnym z miejsc, w których znaleziono szczątki fony) za jej oddanie dla rozwoju programu paleontologicznego w Muzeum Nauki Karoliny Południowej. | ||
| + | |||
| + | ==Materiał kopalny== | ||
| + | [[Plik:Fona MiniTroll.jpg|thumb|Rysunek prezentujący skupisko kości fony znalezione w lokalizacji Mini Troll. Źródło: Avrahami i in., 2024. [https://doi.org/10.1002%2Far.25505].]] | ||
| + | [[Holotyp]] (NCSM 33548) to prawie kompletny częściowo artykułowany pojedynczy okaz znaleziony na stanowisku Karmic Orodromine, którego osady należą do dolnej części ogniwa Mussentuchit [[formacja|formacji]] [[Cedar Mountain]] | ||
| + | |||
| + | Materiał przypisany obejmuje okaz FMNH PR 4581 (większość szkieletu bez pewnej liczby części czaszki, całej obręczy miedniczej oraz kości śródstopia) znaleziony na stanowisku Manolo, którego skały należą do górnej części ogniwa Mussentuchit. Z nieco wyższych pokładów tej formacji ze stanowiska Mini Troll odnaleziono największą liczbę kości tego ptasiomiednicznego, składające się na dwa dorastające osobniki o różnych rozmiarach oraz rzadkie szczątki osobników bardzo młodych, w tym trzeciego osobnika nieco mniejszego od dwóch pozostałych, prawą k. śródstopia i k. udową osobnika młodocianego (NCSM 33545, 36125–36136, 36138–36186, 36188, 36189, 36193–36271, 36274–36280, 36282–3628). | ||
| + | |||
| + | ==Budowa== | ||
| + | [[Plik:Fona skull.jpg|thumb|Rekonstrukcja czaszki. Źródło: Avrahami i in., 2024. [https://doi.org/10.1002%2Far.25505].]] | ||
| + | [[Plik:Fona postcranial.jpg|thumb|Rekonstrukcja szkieletu pozaczaszkowego . Źródło: Avrahami i in., 2024. [https://doi.org/10.1002%2Far.25505].]] | ||
| + | |||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 54: | Linia 68: | ||
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
[[Kategoria:Ornithischia]] | [[Kategoria:Ornithischia]] | ||
| − | [[Kategoria:Ornithischia bazalne | + | [[Kategoria:Ornithischia bazalne]] |
[[Kategoria:Ameryka Północna]] | [[Kategoria:Ameryka Północna]] | ||
[[Kategoria:USA]] | [[Kategoria:USA]] | ||
Wersja z 22:17, 15 lip 2024
Opis w trakcie tworzenia.
| Autor: | Michał Siedlecki |
| Fona (fona) | |
|---|---|
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | USA - Utah
(formacja Cedar Mountain - ogniwo Mussentuchit) |
| Czas |
ok. 99,4-99,2Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja przyżyciowa. Autor: Ddinodan. [4] | |
Wstęp
Fona to rodzaj niewielkiego dinozaura ptasiomiednicznego żyjącego na terenie zachodnich Stanów Zjednoczonych na początku epoki późnej kredy.
Etymologia
Nazwa rodzajowa pochodzi z języka Finoʼ CHamoru i oznacza "pochodzenie". Jest to też imię bogini tego ludu (pierwszej wodzowej tego plemienia), z której ciała po utracie swego ukochanego brata (z którego części ciała stworzyła wszechświat) - pierwszego wodza plemenia, które uległo skamienieniu, powstali pierwsi ludzie. Podobna sytuacja mogła wystąpić u znalezionych skamieniałości tego dinozaura (zobacz dalszą część opisu). Epitet gatunkowy upamiętnia Lisę Herzog (odkrywczynię stanowiska Mini Troll, będącego najbardziej spektakularnym z miejsc, w których znaleziono szczątki fony) za jej oddanie dla rozwoju programu paleontologicznego w Muzeum Nauki Karoliny Południowej.
Materiał kopalny
Holotyp (NCSM 33548) to prawie kompletny częściowo artykułowany pojedynczy okaz znaleziony na stanowisku Karmic Orodromine, którego osady należą do dolnej części ogniwa Mussentuchit formacji Cedar Mountain
Materiał przypisany obejmuje okaz FMNH PR 4581 (większość szkieletu bez pewnej liczby części czaszki, całej obręczy miedniczej oraz kości śródstopia) znaleziony na stanowisku Manolo, którego skały należą do górnej części ogniwa Mussentuchit. Z nieco wyższych pokładów tej formacji ze stanowiska Mini Troll odnaleziono największą liczbę kości tego ptasiomiednicznego, składające się na dwa dorastające osobniki o różnych rozmiarach oraz rzadkie szczątki osobników bardzo młodych, w tym trzeciego osobnika nieco mniejszego od dwóch pozostałych, prawą k. śródstopia i k. udową osobnika młodocianego (NCSM 33545, 36125–36136, 36138–36186, 36188, 36189, 36193–36271, 36274–36280, 36282–3628).
Budowa
Spis gatunków
| Fona | Avrahami, Makovicky, Tucker i Zanno, 2024 |
| F. herzogae | Avrahami, Makovicky, Tucker i Zanno, 2024 |
Bibliografia
Avrahami, H.M., Makovicky, P.J., Tucker, R.T., Zanno, L.E. (2024). "A new semi‐fossorial thescelosaurine dinosaur from the Cenomanian‐age Mussentuchit Member of the Cedar Mountain Formation, Utah". The Anatomical Record. [5]
![[4]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Fona_herzogae.png){kind=link}