Blasisaurus

Autor:

Adrian Sztuba

---

Blasisaurus (blasizaur)
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Hiszpania, Aragonia (formacja Arén)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 68-66 Ma późna kreda (późny mastrycht)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Ornithopoda Iguanodontia Hadrosauridae Lambeosaurinae Arenysaurini
Rekonstrukcja przyżyciowa. Autor: Connor Ashbridge. [2].
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EAr\u00e9n, Huesca, Hiszpania\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"Ar\u00e9n, Huesca, Hiszpania\n","link":"","lat":42.2666666666666657192763523198664188385009765625,"lon":0.6833333333333333481363069950020872056484222412109375,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Blasisaurus to rodzaj lambeozauryna żyjącego pod koniec kredy na terenie obecnej Hiszpanii.

Etymologia

Nazwa rodzajowa odnosi się do Blasi 1 – stanowiska, w którym odnaleziono skamieniałości tego dinozaura. Nazwa gatunkowa honoruje paleontologa - José Ignacio Canudo.

Materiał kopalny

Skamieniałości czaszki Blasisaurus. A - kość zębowa; B – kość łzowa; C – kość jarzmowa. Autorzy: Prieto-Márquez i in., 2013 [1]..

Holotypem jest okaz MPZ99/667 – lewa kość jarzmowa. Paratypami są natomiast okazy MPZ99/666a, 666b (2 fragmenty lewej kości szczękowej); MPZ2009/348 (prawa kość łzowa); MPZ 99/665 (lewa kość zębowa); MPZ99/664 (prawa kość kątowa górna). Prawdopodobnie kości te należą do tego samego osobnika. Skamieniałości te znaleziono w Hiszpanii, w pobliżu Arén (prowincja Huesca, Aragonia).

Budowa

Skamieniałości Blasisaurus są stosunkowo nieliczne, jednak zapewne pod względem budowy nie odbiegał zbytnio od pozostałych lambeozaurynów. Różnił się od nich kilkoma cechami kości jarzmowej.

Hadrozaury posiadały w szczękach ciasno upakowane zęby, tworzące baterie zębowe. U hadrozaurów niewielka długość baterii zębowej była charakterystyczna dla młodocianych osobników, zaś duża ilość zębów była spotykana u osobników dorosłych. W przypadku Blasisaurus, długość baterii zębowej była stosunkowo niewielka, zaś ilości zębów dość duża. Wyjaśnieniem tego może być duża ilość zębów u młodocianych Blasisaurus, lub stosunkowo niewielki rozmiar osobników dorosłych. Cruzado-Caballero i in. (2013) uznali za lepsze drugie wytłumaczenie. Natomiast długość kości zębowej (która wynosi 34 cm) wskazuje, że holotyp Blasisaurus był osobnikiem niemal dorosłym (ang. subadult).

Klasyfikacja

López-Martı́nez i in. (2001) w oparciu o cechy kości jarzmowej i zębowej zaliczyli tego dinozaura (wówczas jeszcze nienazwanego) do Euhadrosauria. Według analizy Cruzado-Caballero i in. (2010), Blasisaurus był bazalnym lambeozaurynem bardziej zaawansowanym od Tsintaosaurus i Jaxartosaurus. Za jego najbliższego krewnego uznano Arenysaurus. Także w analizie z 2013 r. (Cruzado-Caballero i in., 2013) Blasisaurus i Arenysaurus okazały się tworzyć klad, jednak zajęły mniej bazalną pozycję – znalazły się w kladzie Parasaurolophini. Zostało to zakwestionowane przez Prieto-Márqueza i in. (2013) – stwierdzili, że cechy wspierające bliskie pokrewieństwo tych dinozaurów z parazaurolofem mają wątpliwe znaczenie. W analizie tych badaczy Blasisaurus i Arenysaurus okazały się należeć do Lambeosaurini. Podobny wynik otrzymali Prieto-Márquez i in. (2018). W analizie Takasaki i in. (2016) Blasisaurus okazał się być bazalnym Lambeosaurinae.

Młodszy synonim Arenysaurus?

Prieto-Márquez i in. (2013) stwierdzili, że cechy odróżniające Blasisaurus i Arenysaurus są niediagnostyczne, więc nie jest wykluczone, że są to synonimy. Badacze postanowili jednak tymczasowo utrzymać ich podział taksonomiczny, ponieważ cechy diagnostyczne tych dinozaurów występują na elementach, które nie pokrywają się.

Paleobiogeografia

Lambeozauryny najprawdopodobniej powstały w Azji. Cruzado-Caballero i in. (2010) sugerują, że Blasisaurus odłączył się od tych azjatyckich lambeozaurynów i dotarł do Europy nie później niż w kampanie. Wówczas tereny Europy stanowiły archipelag, więc prawdopodobnie przodek tego dinozaura dotarł na tereny obecnego Półwyspu Iberyjskiego poprzez mosty lądowe, które zależnie od klimatu i poziomu morza wynurzały lub zanurzały się. Natomiast według badań Prieto-Márquez i in. (2013) możliwe jest zarówno to, że jego przodek żył w Azji, jak i to, że żył w Europie lub w Ameryce Północnej.

Spis gatunków

Blasisaurus	Cruzado-Caballero, Pereda-Suberbiola i Ruiz-Omeñaca, 2010
B. canudoi	Cruzado-Caballero, Pereda-Suberbiola i Ruiz-Omeñaca, 2010

Bibliografia

Cruzado-Caballero, P., Canudo, J. I., Moreno-Azanza, M., & Ruiz-Omeñaca, J. I. (2013). „New material and phylogenetic position of Arenysaurus ardevoli, a lambeosaurine dinosaur from the late Maastrichtian of Arén (northern Spain)”. „Journal of Vertebrate Paleontology”, 33 (6), Society of Vertebrate Paleontology, 2013, s. 1367-1384, DOI:10.1080/02724634.2013.772061

Cruzado-Caballero, P., Pereda-Suberbiola, X., & Ruiz-Omeñaca, J. I. (2010). „Blasisaurus canudoi gen. et sp. nov., a new lambeosaurine dinosaur (Hadrosauridae) from the Latest Cretaceous of Arén (Huesca, Spain)”. Canadian Journal of Earth Sciences, 47(12), 1507–1517. doi:10.1139/e10-081 DOI:10.1139/E10-081

López-Martı́nez, N., Canudo, J. I., Ardèvol, L., Suberbiola, X. P., Orue-Etxebarria, X., Cuenca-Bescós, G., Ruiz-Omeñaca, J. I., Murelaga, X., Feist, M. (2001). „New dinosaur sites correlated with Upper Maastrichtian pelagic deposits in the Spanish Pyrenees: implications for the dinosaur extinction pattern in Europe”. Cretaceous Research, 22(1), 41–61. doi:10.1006/cres.2000.0236

Prieto-Márquez, A., Fondevilla, V., Sellés, A. G., Wagner, J. R., & Galobart, À. (2018). „Adynomosaurus arcanus, a new lambeosaurine dinosaur from the Late Cretaceous Ibero-Armorican Island of the European Archipelago”. Cretaceous Research. doi:10.1016/j.cretres.2018.12.002

Prieto-Márquez, A., Dalla Vecchia, F. M., Gaete, R., & Galobart, À. (2013). Diversity, Relationships, and Biogeography of the Lambeosaurine Dinosaurs from the European Archipelago, with Description of the New Aralosaurin Canardia garonnensis. PLoS ONE, 8(7), e69835. doi:10.1371/journal.pone.0069835 DOI: 10.1371/journal.pone.0069835

Takasaki, R., Chiba, K., Kobayashi, Y., Currie, P. J., & Fiorillo, A. R. (2017). „Reanalysis of the phylogenetic status of Nipponosaurus sachalinensis (Ornithopoda: Dinosauria) from the Late Cretaceous of Southern Sakhalin”. Historical Biology, 30(5), 694–711. doi:10.1080/08912963.2017.1317766