Dorotea: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzono nową stronę " Opis w trakcie rozbudowy. {{Formacja |Autor = Michał Siedlecki |Korekta = |nazwa = Formacja Dorotea |wiek...") |
m |
||
| Linia 12: | Linia 12: | ||
|overlies = formacja [[Tres Pasos]] | |overlies = formacja [[Tres Pasos]] | ||
|miąższość = ok. 100-350 m | |miąższość = ok. 100-350 m | ||
| − | |klimat = | + | |klimat = ciepły wilgotny |
|litologia = piaskowce, iły, konglomeraty | |litologia = piaskowce, iły, konglomeraty | ||
|typowy = | |typowy = | ||
| Linia 26: | Linia 26: | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| + | Nazwa omawianej jednostki geologicznej pochodzi od łańcucha górskiego Sierra Dorotea, gdzie znajdują się jej odsłonięcia. | ||
==Geologia== | ==Geologia== | ||
| + | Formacja Dorotea położona jest w dolinie Río de Las Chinas, znajdującej się w regionie Magallanes w południowowschodniej części Chile. Od podstawy komfortowo styka się z formacją [[Tres Pasos]], natomiast od góry pokryta jest przez formację [[Man Aike]], której osady pochodzą z [[Eocen|eocenu]] ([[lutet]] - [[barton]]). Omawianą formację tworzą przede wszystkim różnorodnie ukształtowane piaskowce (często zawierające wapienie), mułowce (w tym iły), żwiry, oraz w mniejszym stopniu konglomeraty oraz konkrecje. Jej miąższość wacha się od około 100 m na północy (odsłonięcia na terenie łańcucha górskiego Sierra Baguales) do ok. 350 m na południu (odsłonięcia na terenie łańcucha górskiego Sierra Dorotea). Wiek formacji Dorotea obecnie szacuje się na [[mastrycht]] (datowanie radiometryczne cyrkonów znajdujących się w piaskowcach tej formacji dało wynik 67,4 ± 1,5 [[Ma]]). Dane biostratygraficzne również wydają się potwierdzać matrychcki wiek tej formacji (obecność amonitów z rodzaju ''Gunnarites'' oraz małża z gatunku ''"Pterotrigonia" cazadoriana'' wskazują wiek formacji na późny [[kampan]] - mastrycht, natomiast obecność amonitów oznaczonych jako ''Pachydiscus'' [[Aff.|aff]] ''Pa. gollevilensis'' prawdopodobnie jest wskaźnikiem , iż osady tej formacji pochodzą z mastrychtu) (Otero i in., 2009). | ||
| + | ==Historia badań== | ||
| + | Formacja Dorotea została po raz pierwszy oznaczona przez Katza w 1963 roku. Na jej terenie odbyło się przynajmniej kilkanaście wykopalisk, z których pierwsze miały miejsce w latach 50. XX wieku. Najnowsze ekspedycje oraz badania ujawniły m.in. wielką różnorodność dinozaurów żyjących na terenie omawianej formacji oraz szczątki kredowych ssaków. | ||
==Paleofauna i paleośrodowisko== | ==Paleofauna i paleośrodowisko== | ||
| − | + | Fauna formacji Dorotea, choć obecnie stosunkowo słabo poznana, była różnorodna i przypominała nieco fauny pochodzące z kampańsko-mastrychckich formacji z Argentyny, m.in. z formacji [[Chorillo]], [[Allen]], [[La Colonia]], czy [[Lago Colhué Huapí]]. Żyła ona na terenie równiny bogatej w rzeki w strefie stosunkowo ciepłego i wilgotnego klimatu. | |
===Dinozaury=== | ===Dinozaury=== | ||
| Linia 50: | Linia 54: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
| + | Otero, R.A., Suarez, M.E., Roux, J.P. (2009). "First record of elasmosaurid plesiosaurs (Sauropterygia: Plesiosauria) in upper levels of the Dorotea Formation, Late Cretaceous (Maastrichtian), Puerto Natales, Chilean Patagonia", Andean Geology, 36: 342–350 | ||
| + | |||
Soto-Acuña, S., Vargas, A., Kaluza, J., Leppe, M., Botelho, J., Palma-Liberona, J., Gutstein, C., ; Fernández, R., Ortiz, H., Milla, V., Aravena, B., Manriquez, L., Alarcon-Munoz, J., Pino, J., Trevisan, C., Mansilla, H., Hinojosa, L., Munoz-Walther, V., Rubilar-Rogers, D. (2021). “Bizarre tail weaponry in a transitional ankylosaur from subantarctic Chile.” Nature. [https://doi.org/10.1038/s41586-021-04147-1] | Soto-Acuña, S., Vargas, A., Kaluza, J., Leppe, M., Botelho, J., Palma-Liberona, J., Gutstein, C., ; Fernández, R., Ortiz, H., Milla, V., Aravena, B., Manriquez, L., Alarcon-Munoz, J., Pino, J., Trevisan, C., Mansilla, H., Hinojosa, L., Munoz-Walther, V., Rubilar-Rogers, D. (2021). “Bizarre tail weaponry in a transitional ankylosaur from subantarctic Chile.” Nature. [https://doi.org/10.1038/s41586-021-04147-1] | ||
<references/></small> | <references/></small> | ||
Wersja z 10:19, 15 wrz 2024
Opis w trakcie rozbudowy.
| Autor: | Michał Siedlecki |
| Formacja Dorotea | |
|---|---|
| Wiek |
ok. 72-66 Ma |
| Miejsce | Chile - Magallanes |
| Leży pod | formacja Man Aike |
| Leży nad | formacja Tres Pasos |
| Miąższość | ok. 100-350 m |
| Klimat | ciepły wilgotny |
| Litologia | piaskowce, iły, konglomeraty |
 Położenie formacji Dorotea (a, b), przekrój stratygraficzny przez tą jednostkę geologiczną (c, d) oraz skamieniałości roślin znalezionych na jej terenie (e-h). źródło: Soto-Acuña i in., 2021. [1] | |
| Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy… }
| |
Wstęp
Formacja Dorotea to jednostka geologiczna znajdująca się na terenie południowowschodniego Chile. Jej osady pochodzą z końca epoki późnej kredy.
Etymologia
Nazwa omawianej jednostki geologicznej pochodzi od łańcucha górskiego Sierra Dorotea, gdzie znajdują się jej odsłonięcia.
Geologia
Formacja Dorotea położona jest w dolinie Río de Las Chinas, znajdującej się w regionie Magallanes w południowowschodniej części Chile. Od podstawy komfortowo styka się z formacją Tres Pasos, natomiast od góry pokryta jest przez formację Man Aike, której osady pochodzą z eocenu (lutet - barton). Omawianą formację tworzą przede wszystkim różnorodnie ukształtowane piaskowce (często zawierające wapienie), mułowce (w tym iły), żwiry, oraz w mniejszym stopniu konglomeraty oraz konkrecje. Jej miąższość wacha się od około 100 m na północy (odsłonięcia na terenie łańcucha górskiego Sierra Baguales) do ok. 350 m na południu (odsłonięcia na terenie łańcucha górskiego Sierra Dorotea). Wiek formacji Dorotea obecnie szacuje się na mastrycht (datowanie radiometryczne cyrkonów znajdujących się w piaskowcach tej formacji dało wynik 67,4 ± 1,5 Ma). Dane biostratygraficzne również wydają się potwierdzać matrychcki wiek tej formacji (obecność amonitów z rodzaju Gunnarites oraz małża z gatunku "Pterotrigonia" cazadoriana wskazują wiek formacji na późny kampan - mastrycht, natomiast obecność amonitów oznaczonych jako Pachydiscus aff Pa. gollevilensis prawdopodobnie jest wskaźnikiem , iż osady tej formacji pochodzą z mastrychtu) (Otero i in., 2009).
Historia badań
Formacja Dorotea została po raz pierwszy oznaczona przez Katza w 1963 roku. Na jej terenie odbyło się przynajmniej kilkanaście wykopalisk, z których pierwsze miały miejsce w latach 50. XX wieku. Najnowsze ekspedycje oraz badania ujawniły m.in. wielką różnorodność dinozaurów żyjących na terenie omawianej formacji oraz szczątki kredowych ssaków.
Paleofauna i paleośrodowisko
Fauna formacji Dorotea, choć obecnie stosunkowo słabo poznana, była różnorodna i przypominała nieco fauny pochodzące z kampańsko-mastrychckich formacji z Argentyny, m.in. z formacji Chorillo, Allen, La Colonia, czy Lago Colhué Huapí. Żyła ona na terenie równiny bogatej w rzeki w strefie stosunkowo ciepłego i wilgotnego klimatu.
Dinozaury
Gady morskie
Żółwie
Ssaki
Płazy
Ryby
Bezkręgowce
Paleoflora
Bibliografia
Otero, R.A., Suarez, M.E., Roux, J.P. (2009). "First record of elasmosaurid plesiosaurs (Sauropterygia: Plesiosauria) in upper levels of the Dorotea Formation, Late Cretaceous (Maastrichtian), Puerto Natales, Chilean Patagonia", Andean Geology, 36: 342–350
Soto-Acuña, S., Vargas, A., Kaluza, J., Leppe, M., Botelho, J., Palma-Liberona, J., Gutstein, C., ; Fernández, R., Ortiz, H., Milla, V., Aravena, B., Manriquez, L., Alarcon-Munoz, J., Pino, J., Trevisan, C., Mansilla, H., Hinojosa, L., Munoz-Walther, V., Rubilar-Rogers, D. (2021). “Bizarre tail weaponry in a transitional ankylosaur from subantarctic Chile.” Nature. [2]
