Acantholipan: Różnice pomiędzy wersjami
m |
m (→Etymologia) |
||
| (Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{DISPLAYTITLE:''Acantholipan''}} | {{DISPLAYTITLE:''Acantholipan''}} | ||
| − | + | {{Opis | |
| − | { | + | |Autor = [[Kamil Kamiński]] |
| − | | Autor | + | |Korekta = |
| − | + | |nazwa = ''Acantholipan'' (akantolipan) | |
| − | + | |długość = | |
| − | + | |wysokość = | |
| − | | | + | |masa = |
| − | | | + | |dieta = |
| − | + | |miejsce = [[Meksyk]] | |
| − | + | <small>Coahuila ([[formacja]] [[Pen]])</small> | |
| − | + | |czas = {{Występowanie|86|84}} | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |[[Meksyk]] | ||
| − | |||
| − | <small>([[formacja]] [[Pen]])</small> | ||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
ok. 86-84 [[Ma]]<br> | ok. 86-84 [[Ma]]<br> | ||
<small>[[późna kreda]] ([[santon]])</small> | <small>[[późna kreda]] ([[santon]])</small> | ||
| − | | | + | |systematyka = |
| − | + | [[Dinosauria]] | |
| − | |||
[[Ornithischia]] | [[Ornithischia]] | ||
| Linia 43: | Linia 23: | ||
[[Nodosauridae]] | [[Nodosauridae]] | ||
| − | + | |grafika = Acantholipan LM.png | |
| − | | | + | |podpis = Rekonstrukcja przyżyciowa bazowana na [[Nodosaurus|nodozaurze]] i [[Sauropelta|zauropelcie]]. Autor: Levi bernardo. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Acantholipan_LM.png] |
| − | | | + | |PorównanieGrupa = |
| − | + | |PorównanieDługość = | |
| − | + | |mapa = | |
| − | + | }} | |
| − | |} | ||
| − | |||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
''Acantholipan'' to [[rodzaj]] czworonożnego, opancerzonego dinozaura roślinożernego z późnej kredy Ameryki Północnej. Był on czlonkiem rodziny [[Nodosauridae]], różniącej się od pokrewnej [[Ankylosauridae]] m.in. brakiem maczugi na ogonie. Został on oficjalnie nazwany i opisany w 2018 r. przez zespół paleontologów którym przewodził [[Héctor Rivera-Sylva]]. | ''Acantholipan'' to [[rodzaj]] czworonożnego, opancerzonego dinozaura roślinożernego z późnej kredy Ameryki Północnej. Był on czlonkiem rodziny [[Nodosauridae]], różniącej się od pokrewnej [[Ankylosauridae]] m.in. brakiem maczugi na ogonie. Został on oficjalnie nazwany i opisany w 2018 r. przez zespół paleontologów którym przewodził [[Héctor Rivera-Sylva]]. | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa ''Acantholipan'' pochodzi od greckiego słowa ''acanthus'' („kolec”) oraz hiszpańskiego ''Lápai-Ndé'' („szarzy ludzie”), jak określano plemię Apaczów, zamieszkujące obszar znalezisk | + | Nazwa ''Acantholipan'' pochodzi od greckiego słowa ''acanthus'' („kolec”) oraz hiszpańskiego ''Lápai-Ndé'' („szarzy ludzie”), jak określano plemię Apaczów, zamieszkujące obszar znalezisk. Epitet gatunkowy ''gonzalezi'' honoruje Arturo H. Gonzalez Gonzáleza, za jego wsparcie dla meksykańskiej paleontologii. |
==Materiał kopalny i historia odkryć== | ==Materiał kopalny i historia odkryć== | ||
| Linia 61: | Linia 39: | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
| − | [[Plik: Acantholipan2. | + | [[Plik:Acantholipan2.0.webp|300px|thumb|right|Szczątki ''Acantholipan''. Źródło: Rivera-Sylva i in., 2018 [https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs13358-018-0153-1].]] |
''Acantholipan'' znany jest z bardzo nielicznych szczątków, możemy jednak zakładać, że przypominał inne nodozaurydy, będące czworonożnymi roślinożercami o niskich, szerokich i opancerzonych tułowiach oraz niewielkich głowach. ''Acantholipan'' wyróżniał się spośród nich budową wyrostka przednio-bocznego ( ang. ''anterolateral process'') kości łokciowej oraz bocznej osteodermy znajdującej się w okolicach klatki piersiowej, zakończonej stożkowatym, lekko zakrzywionym do tylu kolcem. | ''Acantholipan'' znany jest z bardzo nielicznych szczątków, możemy jednak zakładać, że przypominał inne nodozaurydy, będące czworonożnymi roślinożercami o niskich, szerokich i opancerzonych tułowiach oraz niewielkich głowach. ''Acantholipan'' wyróżniał się spośród nich budową wyrostka przednio-bocznego ( ang. ''anterolateral process'') kości łokciowej oraz bocznej osteodermy znajdującej się w okolicach klatki piersiowej, zakończonej stożkowatym, lekko zakrzywionym do tylu kolcem. | ||
| Linia 67: | Linia 45: | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| {{V|''Acantholipan''}} | | {{V|''Acantholipan''}} | ||
| − | | {{Kpt|[[ | + | | {{Kpt|[[Hector Rivera-Sylva|Rivera-Sylva]], [[Eberhard Frey|Frey]], [[Wolfgang Stinnesbeck|Stinnesbeck]], [[Gerardo Carbot-Chanona|Carbot-Chanona]], [[Iván Sanchez-Uribe|Sanchez-Uribe]]}} i {{Kpt|[[ José Guzmán-Gutiérrez |Guzmán-Gutiérrez]]}}, [[2018]] |
|- | |- | ||
| {{V|''A. gonzalezi''}} | | {{V|''A. gonzalezi''}} | ||
| − | | {{Kpt|[[ | + | | {{Kpt|[[Hector Rivera-Sylva|Rivera-Sylva]], [[Eberhard Frey|Frey]], [[Wolfgang Stinnesbeck|Stinnesbeck]], [[Gerardo Carbot-Chanona|Carbot-Chanona]], [[Iván Sanchez-Uribe|Sanchez-Uribe]]}} i {{Kpt|[[ José Guzmán-Gutiérrez |Guzmán-Gutiérrez]]}}, [[2018]] |
|- | |- | ||
|} | |} | ||
Aktualna wersja na dzień 15:35, 2 sty 2025
| Autor: | Kamil Kamiński |
| Acantholipan (akantolipan) | |
|---|---|
| Miejsce | Meksyk |
| Czas |
ok. 86-84 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja przyżyciowa bazowana na nodozaurze i zauropelcie. Autor: Levi bernardo. [2] | |
Wstęp
Acantholipan to rodzaj czworonożnego, opancerzonego dinozaura roślinożernego z późnej kredy Ameryki Północnej. Był on czlonkiem rodziny Nodosauridae, różniącej się od pokrewnej Ankylosauridae m.in. brakiem maczugi na ogonie. Został on oficjalnie nazwany i opisany w 2018 r. przez zespół paleontologów którym przewodził Héctor Rivera-Sylva.
Etymologia
Nazwa Acantholipan pochodzi od greckiego słowa acanthus („kolec”) oraz hiszpańskiego Lápai-Ndé („szarzy ludzie”), jak określano plemię Apaczów, zamieszkujące obszar znalezisk. Epitet gatunkowy gonzalezi honoruje Arturo H. Gonzalez Gonzáleza, za jego wsparcie dla meksykańskiej paleontologii.
Materiał kopalny i historia odkryć
Holotyp to okaz CPC 272, obejmujący jeden kręg grzbietowy, jeden ogonowy, fragment żebra, dalszy koniec lewej kości ramiennej, lewą k. łokciową, dalszy koniec lewej k. udowej, dalszy koniec kostnego kolca z okolic klatki piersiowej. Szczątki te zostały po raz pierwszy opisane w 2011 r., wówczas jednak uznano je za niewystarczające do utworzenia nowego rodzaju. Mimo to powtórne zbadanie okazu w 2018 r. ujawniło dwie unikatowe cechy, pozwalające na zdiagnozowanie akantolipana jako ważnego rodzaju.
Budowa
Acantholipan znany jest z bardzo nielicznych szczątków, możemy jednak zakładać, że przypominał inne nodozaurydy, będące czworonożnymi roślinożercami o niskich, szerokich i opancerzonych tułowiach oraz niewielkich głowach. Acantholipan wyróżniał się spośród nich budową wyrostka przednio-bocznego ( ang. anterolateral process) kości łokciowej oraz bocznej osteodermy znajdującej się w okolicach klatki piersiowej, zakończonej stożkowatym, lekko zakrzywionym do tylu kolcem.
Spis gatunków
| Acantholipan | Rivera-Sylva, Frey, Stinnesbeck, Carbot-Chanona, Sanchez-Uribe i Guzmán-Gutiérrez, 2018 |
| A. gonzalezi | Rivera-Sylva, Frey, Stinnesbeck, Carbot-Chanona, Sanchez-Uribe i Guzmán-Gutiérrez, 2018 |
Bibliografia
Rivera-Sylva, H.E., Carpenter, K., Aranda-Manteca, F.J. (2011). "Late Cretaceous Nodosaurids (Ankylosauria: Ornithischia) from Mexico", Revista Mexicana de Ciencias Geológicas, 28(3): 271–278.
Rivera-Sylva, H.E., Frey, E., Stinnesbeck, W., Carbot-Chanona, G., Sanchez-Uribe, I.E., Guzmán-Gutiérrez, J.R. (2018). "Paleodiversity of Late Cretaceous Ankylosauria from Mexico and their phylogenetic significance". Swiss Journal of Palaeontology, 137. 83-93 [3].().,-volV)
![[2]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Acantholipan_LM.png){kind=link}