Shangyang: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzono nową stronę "{{DISPLAYTITLE:''Shangyang''}} {{Opis |Autor = Paweł Konarzewski |Korekta = |nazwa = ''Shangyang'' (szangjang) |długość = |wysokość = |masa = |dieta =...") |
(Li i in , 2025) |
||
| Linia 10: | Linia 10: | ||
|miejsce = [[Chiny]] - Liaoning | |miejsce = [[Chiny]] - Liaoning | ||
<small>([[formacja]] [[Jiufotang]])</small> | <small>([[formacja]] [[Jiufotang]])</small> | ||
| − | |czas = {{Występowanie|121| | + | |czas = {{Występowanie|121|119}} |
| − | ok. | + | ok. 120 [[Ma]]<br> |
<small>[[wczesna kreda]] ([[apt]])</small> | <small>[[wczesna kreda]] ([[apt]])</small> | ||
|systematyka = | |systematyka = | ||
| Linia 38: | Linia 38: | ||
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
[[Holotyp]] (IVPP V25033) to niemalże kompletny szkielet znajdujący się na pojedynczej skalnej płycie. | [[Holotyp]] (IVPP V25033) to niemalże kompletny szkielet znajdujący się na pojedynczej skalnej płycie. | ||
| + | |||
| + | Okaz przypisany (IVPP V 26899) oznaczony jako ''Shangyang'' [[sp.]] to niemalże kompletny szkielet wraz z zachowanymi odciskami piór (Li i in., 2025). | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
| − | ''Shangyang'' charakteryzował się całkowicie zrośniętą kością przedszczękową. Odcinek szyjny liczył co najmniej 11 kręgów. Jest to większa liczba niż u pozostałych przedstawicieli Enantiornithes. ''[[Synsacrum]]'' składało się z 8 całkowicie zrośniętych ze sobą kręgów. Kość krucza była smukła, zaś widełki miały kształt litery Y i zrosły się pod kątem 43°. Wartość ta jest niższa niż u innych [[Enantiornithes| | + | ''Shangyang'' charakteryzował się całkowicie zrośniętą kością przedszczękową. Odcinek szyjny liczył co najmniej 11 kręgów. Jest to większa liczba niż u pozostałych przedstawicieli Enantiornithes. ''[[Synsacrum]]'' składało się z 8 całkowicie zrośniętych ze sobą kręgów. Kość krucza była smukła, zaś widełki miały kształt litery Y i zrosły się pod kątem 43°. Wartość ta jest niższa niż u innych [[Enantiornithes|enantiornitów]]. Kość łokciowa miała masywny wyrostek barkowy. Solidna kość ramienna była krótsza niż łokciowa. Trzon kości łokciowej względnie był prosty, jednak na swoim dalszym (dystalnym) końcu był wygięty. Prosta kość promieniowa swoją długością niewiele ustępowała łokciowej (28,9 mm do 30,5 mm - pomiar dla prawej strony). Kość łonowa miała kształt sigmoidalny w widoku bocznym. Kość udowa mierzyła 81% długości ''[[tibiotarsus]]''. Kość śródstopia II była szersza przyśrodkowo niż III. IV palec stopy swoją długością przewyższał II. |
| + | |||
| + | ==Opierzenie== | ||
| + | Dzięki zachowanym melanosomom w pierzastym grzebieniu znajdującym się na głowie, Li i współpracownicy (2025) mogli odtworzyć jego ubarwienie u ''Shangyang''. Szangjang prawdopodobnie charakteryzował się mieniącym upierzeniem grzebienia, w odcieniach od czerwieni po ciemny błękit. Melasonomy były gęsto upakowane oraz miały pręcikowaty kształt. Dzięki takiej budowie pióra mogły mieć wzmocnioną strukturę. Przypuszcza się, że grzebień występował u samców i pełnił funkcję pokazową. Jego właściciel mógł odpowiednio ustawiać go względem źródła światła, aby uwydatnić efektowność barw strukturalnych. | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| Linia 56: | Linia 61: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
| + | Li, Z., Hu, J., Stidham, T. A., Ye, M., Wang, M., Pan, Y., Zhao, T., Li, J., Zhou, Z., & Clarke, J. A. (2025). "Iridescent structural coloration in a crested Cretaceous enantiornithine bird from Jehol Biota". eLife. [[doi:10.7554/eLife.103628]] | ||
| + | |||
Wang, M., & Zhou, Z. (2019). "A new enantiornithine (Aves: Ornithothoraces) with completely fused premaxillae from the Early Cretaceous of China". Journal of Systematic Palaeontology, 17(15), 1299-1312. [[doi:10.1080/14772019.2018.1527403]] | Wang, M., & Zhou, Z. (2019). "A new enantiornithine (Aves: Ornithothoraces) with completely fused premaxillae from the Early Cretaceous of China". Journal of Systematic Palaeontology, 17(15), 1299-1312. [[doi:10.1080/14772019.2018.1527403]] | ||
</small> | </small> | ||
Wersja z 12:15, 19 lip 2025
| Autor: | Paweł Konarzewski |
| Shangyang (szangjang) | |
|---|---|
| Miejsce | Chiny - Liaoning |
| Czas |
ok. 120 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Wstęp
Shangyang to niewielki przedstawiciel Enantiornithes żyjący we wczesnej kredzie na terenie dzisiejszych Chin.
Materiał kopalny
Holotyp (IVPP V25033) to niemalże kompletny szkielet znajdujący się na pojedynczej skalnej płycie.
Okaz przypisany (IVPP V 26899) oznaczony jako Shangyang sp. to niemalże kompletny szkielet wraz z zachowanymi odciskami piór (Li i in., 2025).
Budowa
Shangyang charakteryzował się całkowicie zrośniętą kością przedszczękową. Odcinek szyjny liczył co najmniej 11 kręgów. Jest to większa liczba niż u pozostałych przedstawicieli Enantiornithes. Synsacrum składało się z 8 całkowicie zrośniętych ze sobą kręgów. Kość krucza była smukła, zaś widełki miały kształt litery Y i zrosły się pod kątem 43°. Wartość ta jest niższa niż u innych enantiornitów. Kość łokciowa miała masywny wyrostek barkowy. Solidna kość ramienna była krótsza niż łokciowa. Trzon kości łokciowej względnie był prosty, jednak na swoim dalszym (dystalnym) końcu był wygięty. Prosta kość promieniowa swoją długością niewiele ustępowała łokciowej (28,9 mm do 30,5 mm - pomiar dla prawej strony). Kość łonowa miała kształt sigmoidalny w widoku bocznym. Kość udowa mierzyła 81% długości tibiotarsus. Kość śródstopia II była szersza przyśrodkowo niż III. IV palec stopy swoją długością przewyższał II.
Opierzenie
Dzięki zachowanym melanosomom w pierzastym grzebieniu znajdującym się na głowie, Li i współpracownicy (2025) mogli odtworzyć jego ubarwienie u Shangyang. Szangjang prawdopodobnie charakteryzował się mieniącym upierzeniem grzebienia, w odcieniach od czerwieni po ciemny błękit. Melasonomy były gęsto upakowane oraz miały pręcikowaty kształt. Dzięki takiej budowie pióra mogły mieć wzmocnioną strukturę. Przypuszcza się, że grzebień występował u samców i pełnił funkcję pokazową. Jego właściciel mógł odpowiednio ustawiać go względem źródła światła, aby uwydatnić efektowność barw strukturalnych.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Shangyang nawiązuje chińskiego mitologicznego ptaka, który mógł przewidywać opady deszczu. Epitet gatunkowy graciles wywodzi się z łacińskiego słowa gracilis (smukły) i nawiązuje do smukłych kości szkieletu obwodowego.
Spis gatunków
| Shangyang | Wang i Zhou, 2019 |
| S. graciles | Wang i Zhou, 2019 |
Bibliografia
Li, Z., Hu, J., Stidham, T. A., Ye, M., Wang, M., Pan, Y., Zhao, T., Li, J., Zhou, Z., & Clarke, J. A. (2025). "Iridescent structural coloration in a crested Cretaceous enantiornithine bird from Jehol Biota". eLife. doi:10.7554/eLife.103628
Wang, M., & Zhou, Z. (2019). "A new enantiornithine (Aves: Ornithothoraces) with completely fused premaxillae from the Early Cretaceous of China". Journal of Systematic Palaeontology, 17(15), 1299-1312. doi:10.1080/14772019.2018.1527403
