Anasazisaurus: Różnice pomiędzy wersjami
(Aktualizacja, ważny rodzaj) |
m |
||
| (Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | { | + | {{DISPLAYTITLE:''Anasazisaurus''}} |
| − | | Autor | + | {{Opis |
| − | + | |Autor = [[Maciej Ziegler]] | |
| − | + | |Korekta = [[Kamil Kamiński]] | |
| − | + | |nazwa = ''Anasazisaurus'' (anasazizaur) | |
| − | | [[Kamil Kamiński]] | + | |długość = ok. 7,5 m |
| − | | | + | |masa = ok. 2,5 t |
| − | + | |wysokość = | |
| − | + | |dieta = roślinożerny | |
| − | + | |miejsce = [[USA]] - Nowy Meksyk | |
| − | + | <small>([[formacja]] [[Kirtland]] - ogniwo Farmington)</small> | |
| − | + | |czas = {{Występowanie|74.2|73.8}} | |
| − | + | ok. 74 [[Ma]]<br> | |
| − | | | + | <small>[[późna kreda]] ([[kampan]])</small> |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | | [[USA]] - Nowy Meksyk | ||
| − | <small>([[formacja]] [[Kirtland]] - ogniwo Farmington)</small> | ||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | + | |systematyka = [[Dinosauria]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | | [[Dinosauria]] | ||
[[Ornithischia]] | [[Ornithischia]] | ||
| Linia 40: | Linia 23: | ||
[[Hadrosauridae]] | [[Hadrosauridae]] | ||
| + | |||
| + | [[Euhadrosauria]] | ||
[[Saurolophinae]] | [[Saurolophinae]] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | [[Kritosaurini]] | ||
| + | |grafika = Kritosaurus horneri Kirtland Formation.png | ||
| + | |podpis = Rekonstrukcja przyżyciowa ''Anasazisaurus''. Autor: Sergey Krasovskiy. Źródło: Ramírez Velasco, 2021 [https://herpetologia.fciencias.unam.mx/index.php/revista/article/view/240] | ||
| + | |PorównanieGrupa = | ||
| + | |PorównanieDługość = | ||
| + | |mapa = | ||
| + | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
''Anasazisaurus'' to [[rodzaj]] płaskogłowego hadrozauryda, żyjącego w późnej kredzie na południu Ameryki Północnej. | ''Anasazisaurus'' to [[rodzaj]] płaskogłowego hadrozauryda, żyjącego w późnej kredzie na południu Ameryki Północnej. | ||
| Linia 54: | Linia 42: | ||
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| + | [[Plik:Anasazisaurus by Nick Longrich.jpg|thumb|Czaszka [[holotyp]]owa. Fot. [[Nick Longrich]]. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Anasazisaurus_by_Nick_Longrich.jpg].]] | ||
[[Holotyp]] (BYU 12950) znajduje się w Brigham Young University (Provo, Utah). Jest to niekompletna czaszka mierząca około 90 cm długości i część prawej dolnej szczęki - kawałek wyrostka kości wieńcowej, baterie zębowe i kość przedzębowa. | [[Holotyp]] (BYU 12950) znajduje się w Brigham Young University (Provo, Utah). Jest to niekompletna czaszka mierząca około 90 cm długości i część prawej dolnej szczęki - kawałek wyrostka kości wieńcowej, baterie zębowe i kość przedzębowa. | ||
==''Anasazisaurus'' a ''[[Kritosaurus]]''== | ==''Anasazisaurus'' a ''[[Kritosaurus]]''== | ||
| − | Jack [[Horner]] wydobył typowego osobnika ''Anasazisaurus'' w [[1992]] roku i uznał go za kritozaura (''[[Kritosaurus]] navajovius''). W [[1993]] roku [[Adrian Hunt|Hunt]] i [[Spencer Lucas|Lucas]] stwierdzili, że [[holotyp]] ''K. navajovius'' jest niediagnostyczny i takson ten został uznany za ''[[nomen dubium]]''. Utworzyli więc nowy rodzaj i gatunek - ''Anasazisaurus horneri''. Status taksonomiczny ''A. horneri'' pozostaje niepewny. Niektórzy uważają go za młodszy synonim ''[[Kritosaurus]] navajovius'', a inni za ważny gatunek. Do roku [[2006]] nie spreparowano, nie opisano kompletnie ani nie zilustrowano jego szczątków. Unikalną cechą anasazizaura jest mały grzebień nad oczami tworzony przez kość nosową. Nieznana jest struktura kości nosowych u holotypu ''K. navajovius'', więc nie można porównać tych dwu gatunków. Typowy materiał ''K. navajovius'' jest także młodszy geologicznie. W badaniu z [[2006]] roku [[Lucas]] i współpracownicy uznali ''Anasazisaurus horneri'' i ''[[Kritosaurus]] navajovius'' za odrębne taksony. W 2014 r. Prieto-Márquez dokonał redeskrypcjji kritozaura. ''Anasazisaurus'' został przez niego uznany za synonim ''Kritosaurus'', utrzymał on jednak odrębność na poziomie gatunkowym, tworząc kombinację ''Kritosaurus horneri''. W 2015 r. Sullivan i Lucas stwierdzili natomiast, że zasadne byłoby utrzymanie '' | + | Jack [[Horner]] wydobył typowego osobnika ''Anasazisaurus'' w [[1992]] roku i uznał go za kritozaura (''[[Kritosaurus]] navajovius''). W [[1993]] roku [[Adrian Hunt|Hunt]] i [[Spencer Lucas|Lucas]] stwierdzili, że [[holotyp]] ''K. navajovius'' jest niediagnostyczny i takson ten został uznany za ''[[nomen dubium]]''. Utworzyli więc nowy rodzaj i gatunek - ''Anasazisaurus horneri''. Status taksonomiczny ''A. horneri'' pozostaje niepewny. Niektórzy uważają go za młodszy synonim ''[[Kritosaurus]] navajovius'', a inni za ważny gatunek. Do roku [[2006]] nie spreparowano, nie opisano kompletnie ani nie zilustrowano jego szczątków. Unikalną cechą anasazizaura jest mały grzebień nad oczami tworzony przez kość nosową. Nieznana jest struktura kości nosowych u holotypu ''K. navajovius'', więc nie można porównać tych dwu gatunków. Typowy materiał ''K. navajovius'' jest także młodszy geologicznie. W badaniu z [[2006]] roku [[Lucas]] i współpracownicy uznali ''Anasazisaurus horneri'' i ''[[Kritosaurus]] navajovius'' za odrębne taksony. W 2014 r. Prieto-Márquez dokonał redeskrypcjji kritozaura. ''Anasazisaurus'' został przez niego uznany za synonim ''Kritosaurus'', utrzymał on jednak odrębność na poziomie gatunkowym, tworząc kombinację ''Kritosaurus horneri''. W 2015 r. Sullivan i Lucas stwierdzili natomiast, że zasadne byłoby utrzymanie ''Anasazisaurus'' jako ważnego rodzaju. Kwestia odrębności lub synonimiki obu rodzajów wydaje się więc nierozstrzygnięta. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| {{V|''Anasazisaurus''}} | | {{V|''Anasazisaurus''}} | ||
| − | | {{Kpt|[[Adrian Hunt|Hunt]]}} | + | | {{Kpt|[[Adrian Hunt|Hunt]]}} i {{Kpt|[[Spencer Lucas|Lucas]]}}, [[1993]] |
|- | |- | ||
| {{V|''A. horneri''}} | | {{V|''A. horneri''}} | ||
| − | | {{Kpt|[[Adrian Hunt|Hunt]]}} | + | | {{Kpt|[[Adrian Hunt|Hunt]]}} i {{Kpt|[[Spencer Lucas|Lucas]]}}, [[1993]] |
|- | |- | ||
| = ''[[Kritosaurus]] horneri'' | | = ''[[Kritosaurus]] horneri'' | ||
| − | | {{Kpt| | + | | {{Kpt|[[Albert Prieto-Márquez|Prieto-Márquez]] [[2014]]}} |
|} | |} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
| − | Lucas, S.G., Spielman, J.A | + | Hunt, A. P., & Lucas, S. G. (1993). "Cretaceous vertebrates of New Mexico". New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin, 77-92. |
| + | |||
| + | Lucas, S. G., Spielman, J. A., Sullivan, R. M., Hunt, A. P., & Gates, T. (2006). "''Anasazisaurus'', a hadrosaurian dinosaur from the Upper Cretaceous of New Mexico". New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin, 35: 293-297. | ||
| + | |||
| + | Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University, Princeton i Oxford. | ||
| − | Prieto-Márquez, A. (2014). "Skeletal morphology of ''Kritosaurus navajovius'' (Dinosauria:Hadrosauridae) from the Late Cretaceous of the North American south-west, with an evaluation of the phylogenetic systematics and biogeography of Kritosaurini". Journal of Systematic Palaeontology | + | Prieto-Márquez, A. (2014). "Skeletal morphology of ''Kritosaurus navajovius'' (Dinosauria:Hadrosauridae) from the Late Cretaceous of the North American south-west, with an evaluation of the phylogenetic systematics and biogeography of Kritosaurini". Journal of Systematic Palaeontology, 12(2), 133-175 [[doi:10.1080/14772019.2014.770417]]. |
| − | Sullivan, R.M., Lucas, S.G. (2015). | + | Sullivan, R. M., & Lucas, S. G. (2015). "Cretaceous vertebrates of New Mexico". New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin, 68: 105-129. |
</small> | </small> | ||
Aktualna wersja na dzień 10:26, 30 wrz 2025
| Autor: | Maciej Ziegler |
| Korekta: | Kamil Kamiński |
| Anasazisaurus (anasazizaur) | |
|---|---|
| Długość | ok. 7,5 m |
| Masa | ok. 2,5 t |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | USA - Nowy Meksyk |
| Czas |
ok. 74 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja przyżyciowa Anasazisaurus. Autor: Sergey Krasovskiy. Źródło: Ramírez Velasco, 2021 [2] | |
Wstęp
Anasazisaurus to rodzaj płaskogłowego hadrozauryda, żyjącego w późnej kredzie na południu Ameryki Północnej.
Etymologia
Nazwa rodzajowa odnosi się do kultury archeologicznej Anasazi, rozwijającej się na obszarach Wielkiej Kotliny Amerykańskiej. Epitet gatunkowy nadano na cześć amerykańskiego paleontologa, znawcy hadrozaurydów, który jako pierwszy opisał holotyp anasazizaura w 1992 roku - Jacka Hornera.
Materiał kopalny
Holotyp (BYU 12950) znajduje się w Brigham Young University (Provo, Utah). Jest to niekompletna czaszka mierząca około 90 cm długości i część prawej dolnej szczęki - kawałek wyrostka kości wieńcowej, baterie zębowe i kość przedzębowa.
Anasazisaurus a Kritosaurus
Jack Horner wydobył typowego osobnika Anasazisaurus w 1992 roku i uznał go za kritozaura (Kritosaurus navajovius). W 1993 roku Hunt i Lucas stwierdzili, że holotyp K. navajovius jest niediagnostyczny i takson ten został uznany za nomen dubium. Utworzyli więc nowy rodzaj i gatunek - Anasazisaurus horneri. Status taksonomiczny A. horneri pozostaje niepewny. Niektórzy uważają go za młodszy synonim Kritosaurus navajovius, a inni za ważny gatunek. Do roku 2006 nie spreparowano, nie opisano kompletnie ani nie zilustrowano jego szczątków. Unikalną cechą anasazizaura jest mały grzebień nad oczami tworzony przez kość nosową. Nieznana jest struktura kości nosowych u holotypu K. navajovius, więc nie można porównać tych dwu gatunków. Typowy materiał K. navajovius jest także młodszy geologicznie. W badaniu z 2006 roku Lucas i współpracownicy uznali Anasazisaurus horneri i Kritosaurus navajovius za odrębne taksony. W 2014 r. Prieto-Márquez dokonał redeskrypcjji kritozaura. Anasazisaurus został przez niego uznany za synonim Kritosaurus, utrzymał on jednak odrębność na poziomie gatunkowym, tworząc kombinację Kritosaurus horneri. W 2015 r. Sullivan i Lucas stwierdzili natomiast, że zasadne byłoby utrzymanie Anasazisaurus jako ważnego rodzaju. Kwestia odrębności lub synonimiki obu rodzajów wydaje się więc nierozstrzygnięta.
Spis gatunków
| Anasazisaurus | Hunt i Lucas, 1993 |
| A. horneri | Hunt i Lucas, 1993 |
| = Kritosaurus horneri | Prieto-Márquez 2014 |
Bibliografia
Hunt, A. P., & Lucas, S. G. (1993). "Cretaceous vertebrates of New Mexico". New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin, 77-92.
Lucas, S. G., Spielman, J. A., Sullivan, R. M., Hunt, A. P., & Gates, T. (2006). "Anasazisaurus, a hadrosaurian dinosaur from the Upper Cretaceous of New Mexico". New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin, 35: 293-297.
Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University, Princeton i Oxford.
Prieto-Márquez, A. (2014). "Skeletal morphology of Kritosaurus navajovius (Dinosauria:Hadrosauridae) from the Late Cretaceous of the North American south-west, with an evaluation of the phylogenetic systematics and biogeography of Kritosaurini". Journal of Systematic Palaeontology, 12(2), 133-175 doi:10.1080/14772019.2014.770417.
Sullivan, R. M., & Lucas, S. G. (2015). "Cretaceous vertebrates of New Mexico". New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin, 68: 105-129.
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Anasazisaurus_by_Nick_Longrich.jpg){kind=link}